Kaldrma

05/07/2025

Posada američkog svemirskog broda Apollo 11 koja se prva spustila na Mesec, u sastavu Nil Armstrong, Baz Oldrin i Majk Kolins, sa suprugama, u poseti jugoslovenskom vođi Josipu Brozu Titu, u Beogradu, oktobar 1969. godine.

Tito ih je primio u društvu supruge Jovanke i najbližih saradnika, a film koji je nastao ovom prilikom snimljen je privatnom kamerom što ga čini veoma retkim dokumentom.

Poseta američkih astronauta Beogradu bila je deo njihove svetske turneje nakon sletanja na Mesec nazvane "Dobra volja" tokom koje su obilazili mnoge svetske prestonice, popularišući američki kosmički program i njegove uspehe. Zanimljivo je da tokom susreta skoro svi puše duvan: od lule Nila Armstronga do Titovog "havana" tompusa.

05/07/2025

Već više od 90 godina grb Beograda je jedan od njegovih najprepoznatljivijih simbola.

Ali, iza njegovog postojanja krije se jedna teška priča o izdaji i zločinu.

Predsednik Opštine grada Beograda prof. inž. Milan Nešić potpisao je 8. marta 1931. godine odluku da se raspiše konkurs za zvanični grb grada Beograda uz zahtev ”da se u širem krugu čuju svestrana mišljenja pre raspisivanja konkursa”. Već 31. marta […]

04/07/2025

Susret tramvaja na kružnoj liniji 2 koji grabi uz strminu Pariske ulice, obodom Kalemegdana, i turističkog autobusa iz Švedske u razgledanju grada, 1972. godina.

03/07/2025

Nastao je u vreme kada je krenula izgradnja prvih auto puteva u nekadašnjoj zemlji, na trasi koja je trebalo da drumski poveže Beograd i Zagreb. Istovremeno, bio je i važna tačka na trasama javnog prevoza kojima se putovalo u centar grada iz Zemuna, i natrag.

Danas ne postoji ni najmanji trag te nekada veoma važne građevinske konstrukcije. Kuriozitet je i to da je ovaj objekat bio dva p**a rušen, u razmaku od par decenija, i mada ga nema već 34 godine, njegov nekadašnji naziv i dalje se pamti - uz veoma mračnu konotaciju. Bar kod onih koji se sećaju ili su bili neposredni učesnici surovog događaja iz jednog letnjeg dana, zbog koga im pomen reči "podvožnjak" i dalje izaziva nelagodu....

U predvečerje Drugog svetskog rata, novembra 1938. godine, u Beogradu, tačnije na Novom Beogradu, koji još zvanično nije ni postojao, nastalo je jedno kultno istorijsko mesto. Trideset godina kasnije baš tu će se odigrati događaj koji je postao istorija: narodna […]

02/07/2025

Na kraju Knez Mihailove ulice radnici postavljaju kontaktnu mrežu za trolejbuse, formirajući novu okretnicu gradskog prevoza na mestu zgrada srušenih tokom Drugog svetskog rata, u jesen 1949. godine.

Njihov rad zainteresovano posmatraju dva deteta prekop**a ulice, zaklonjena od hladne kiše balkonom kuće u kojoj je već u tom trenutku smešten Fakultet likovne umetnosti.

02/07/2025

Loša situacija koja je ostala u priobalnim delovima Beograda, Dorćolu i Savamali, nakon velike poplave 1924. godine, dodatno je bila pogoršana neplaniranom zaostavštinom jake nepogode.

Ali, prava katastrofa uslediće kada je neko u tadašnjoj gradskoj upravi odlučio da taj problem reši potpuno neverovatnom metodom. Umesto da strahuju od biohazarda od poplave, Beograđani su sa zaprepašćenjem i još većim strahom gledali "meru" kojom je Uprava grada Beograda "rešavala" situaciju.

Velike prolećne poplave koje su zahvatile Beograd u maju 1924. godine bile su izazvane strahovitim kišama koje su padale tih dana u prestonici. Posle dugotrajne suše, pljuskovi su zasipali grad po nekoliko sati. Ceo saobraćaj bi stao, a ljudi su […]

01/07/2025

Voziti u Beogradu - decembar 1986.

01/07/2025

Bila je to priča o bahatom investitoru koji je promenio projekat i u prostorijama namenjenim "omladini" napravio još stanova. Ostavši bez mesta, mladi su zauzeli podrum i pretvorili ga u svoj klub. Ali, i podrum je imao vlasnika kome ta ideja nije bila draga...

I sve se to dešavalo 1980. godine. U epohi kada se govorilo da su "mladi naše najveće bogatstvo". A u jednoj od tada najprestižnijih zgrada u Beogradu.

Sagrađena je velika zgrada, a onda je iznenada deo koji je trebalo da po projektu bude namenjen svim stanarima, naročito mladima, pretvoren u – još stanova! Kakva gramziva priča! Ali ne iz 21. veka, već iz doba kada su svi […]

30/06/2025

Dominacija automoblila iz Istočne Evrope, tada komunističke, na parkingu novobeogradskog bloka 22 početkom 1980-tih: čehoslovačka Škoda, Vartburg iz Istočne Nemačke, Lada iz Sovjetskog saveza, "pezejac" iz Poljske... Tadašnju jugoslovensku auto industriju zastupa nekoliko "fića" od kojih je ovaj u prvom planu star već nekoliko decenija i na kraju svog veka - model "kontraš" sa vratima koja su se otvarala unatrag.

Iako su stanovi novi i komforni, stanje na parkingu odaje sliku slabijeg imovnog stanja novopečenih žitelja ovog bloka, mada je bilo i onih koji su iz ideološkog ubeđenja kupovali isključivo takve automobile, iz tadašnjeg sovjetskog bloka.

30/06/2025

Bio je to neverovatan prizor koji nije bilo lako moguće videti u drugim tadašnjim gradovima: jedan uz drugi nalazila su se dva verska objekta, različitih pa čak i vrlo suprotstavljenih religija. Delili su ogradu, a tokom nekoliko decenija koliko su zajedno trajali na lokaciji u današnjoj centralnoj ulici Beograda, doživeli su i vrlo uzbudljive epizode.

Jednog od objekata, crkve, bi možda mogli da se i sete neki od najstarijih Beograđana jer je trajala sve do pre 80-ak godina pre nego što će je verska zajednica kojoj je pripadala - prodati privatnom investitoru da na toj lokaciji sagradi veliku stambenu zgradu.

Drugi objekat, džamija, imao je još turbulentniju istoriju jer ne samo da su ga podigli strani osvajači već su ga trupe druge velike sile koje su u jednom trenutku zauzele Beograd - pretvorile u špansku crkvu.

Da li znate da, dok šetate jednom od centralnih gradskih ulica, prolazite mestom gde su nekada bile dve bogomolje, crkva i džamija, jedna uz drugu?

29/06/2025

Siva jesen 1986. na Dorćolu: raskrsnica ulica 7. jula i Cara Dušana. Osim jedne svetle fasade, monotoniju razbija i novi tramvaj iz Čehoslovačke.

Znate li kako se danas zove nekadašnja ulica 7. jula?

29/06/2025

Hvala što ste u ovolikom broju uz nas!

Trudićemo se da vam donosimo još više interesantnih i malo poznatih priča, tekstova, fotografija i filmova iz prošlosti.

Vaša Kaldrma.