18/05/2025
Eurovision 2025:
Pse kënga e Shqipërisë është një kryevepër e vërtetë që nuk është parë kurrë më parë
Ka këngë që i dëgjon.
Dhe pastaj ka këngë që jetojnë. Që hyjnë në ty si një pëshpëritje e lashtë dhe rizgjojnë diçka që e kishe harruar. “Zjerm” – Zjarri – është një prej tyre.
Është dhurata që Shqipëria i ka sjellë Eurovision 2025 këtë vit, por do të ishte reduktive ta quanim thjesht “një këngë”.
Është një lutje elektronike, një valle e shenjtë, një dialog midis shpresës dhe realitetit, vënë në skenë nga dyshja italo-shqiptare Shkodra Elektronike: Beatriçe Gjergji dhe Kolë Laca.
Të lindur në Shkodër, në veri të Shqipërisë – një qytet ku gjuhët, fetë, ritualet dhe heshtjet kanë bashkëjetuar për shekuj me radhë – sot ata jetojnë në Itali, por mbajnë brenda tyre zërin e maleve, lumenjve, kujtesës. Dhe ai zë, në këngën “Zjerm”, shndërrohet në një britmë që nuk bën zhurmë, por ia ndez zemrën flakën.
✨ Beatriçe ëndërron. Kolë vëren. ✨
Kënga hapet me një vizion.
Një vizion që vjen nga Beatriçe, e ndritshme, e pastër, pothuajse fëminore në kokëfortësinë e saj.
Ajo kërkon vetëm një minutë. Vetëm një.
Një fragment kohe në të cilin bota më në fund mund të marrë frymë.
“Imagjinoni një minutë...”
Pa ushtarë
Pa jetimë
Asnjë shishe në oqean
Vaji mban erë si jargavan
Dhe fjala është e lirë
Mirësia nuk ka emër
Liria mësohet në shkolla.”
Ajo minutë e imagjinuar nga Beatriçe është gjithçka që mungon në botë: është ëndrra e dikujt që e di se nuk jeton në vendin e duhur, por që prapëseprapë zgjedh të kërcejë, të këndojë, të besojë.
Këtu ajo këndon:
"Krijo një zemër të pastër me mua"
"Në natën time, unë të dërgoj dritë"
“Ju lutem ki mëshirë”
Dhe ja ku shfaqet një fjali e fuqishme, plot simbole:
"Dashuri, ki mëshirë"
Një varg që bashkon dy besime, dy botë, dy dhimbje.
📿 “Aman”, një fjalë arabe, e përdorur në këngët sufi, në vajtime, në britma të buta.
✝️ “Miserere”, latinisht e shenjtë, lutje e krishterë, lutje për falje.
Dy fe takohen në një thirrje të vetme universale, e cila tejkalon kufijtë dhe bëhet njerëzim.
Nuk është një lutje për mëshirë në vetvete. Është një lutje për të gjithë botën.
Por menjëherë pas kësaj, Kolë merr fjalën.
Dhe ai e bën këtë me zërin e plagosur të dikujt që ka pushuar së ëndërruari.
"Zjarri bie mbi vallet tona fisnore"
"Shtatë thika shpojnë shpirtin"
"Njerëzit po bien si ortekë"
"Nuk i shohim më yjet... i kemi shkelur"
Kolë është ana tjetër e shpresës. Është zhgënjim.
Flet për një botë që nuk ka më poezi, që e ka harruar hënën, që është e uritur për pushtet dhe e verbër ndaj bukurisë.
Kënga e tij nuk është zemërim: është dhimbje e kthjellët. Është thirrja për të mos harruar realitetin.
Dhe pikërisht kur gjithçka duket e çuditshme…
Beatriçe i rikthehet këngës.
"Në zemrën time, njerëz të mirë
Njerëzit pa emër
Ata kërcejnë në luginën e shpirtit”
“Jarna as ti, toka ime…”
Vazhdo të shkëlqesh
Shkëlqe, shkëlqe”
Zjarri i Zjerm-it nuk është ai që shkatërron.
Është zjarri që pastron, që ndriçon, që shpëton.
Është flaka që mbetet gjallë kur gjithçka përreth shuhet.
Është forca e brishtë e atyre që vazhdojnë të kërcejnë, edhe mbi rrënoja.
“Zjerm” është minuta e Beatriçes.
Minuta që të gjithë ne, thellë-thellë, e dëshirojmë.
Në momentin që bota ndalet…..dhe për një moment ai merr frymë vërtet.
Me një bashkim të paparë të elektronikës dhe traditës, poezisë dhe spiritualitetit, kënga e Shqipërisë nuk është vetëm më e fuqishmja e këtij Eurovision-i: është një përvojë.
Një meditim në muzikë.
Një akt dashurie ndaj asaj që njerëzimi ka humbur.
Një ftesë e heshtur, por e pandalshme:
🔥 Ëndërro përsëri.
🔥 Digje nga brenda me bukuri.
🔥 Dhe edhe kur të thonë se është e kotë... vallëzo.
-Shkruar nga Piccole Storie
