18/07/2025
Παρουσίαση βιβλίου από την κ. Βούλα Κοκκίνου
Εκλεκτοί προσκεκλημένοιΚυρίες και κύριοι,Θα ήθελα να σας καλωσορίσω και παράλληλα να σας ευχαριστήσω, που είσαστε μαζί μας στην αποψινή εκδήλωση που αφορά στην παρουσίαση του βιβλίου αυτοΣΥΝΕΙΔΗΣΙΕΣ του αγαπητού Μιχάλη Κλεοβούλου Ο Μιχάλης Κλεοβούλου, ένα παιδί από την Αμμόχωστο στα δεκαπεντέμισι του χρόνια έμεινε ορφανός από πατέρα και ως ο μεγάλος γιος, ανέλαβε προστάτης της οικογένειάς του. Εργαζόταν στις ελεύθερές του ώρες και στις σχολικές διακοπές για να συμπληρώνει τα αναγκαία για την επιβίωση της οικογένειας. Ανέλαβε καθήκοντα στον απελευθερωτικό αγώνα του 1955–1959 στα δεκαπέντε του χρόνια και είχε αξιόλογη και σημαντική δράση.Μετά τον αγώνα φοίτησε στη Σχολή Υπαστυνόμων στην Αθήνα και μετά την επιστροφή του στην Κύπρο, υπηρέτησε στο αστυνομικό σώμα για μερικούς μήνες.
Αισθανόμενος αδικημένος και απογοητευμένος, αποφάσισε να μεταναστεύσει στην Αγγλία, όπου εργαζόμενος την ημέρα και παρακολουθώντας μαθήματα τα βράδια, έγινε μηχανολόγος μηχανικός και αργότερα εξειδικεύτηκε στις μηχανές των πλοίων, όπου είχε μία επιτυχή καριέρα.Εργάστηκε σε πολλές χώρες αποκτώντας πολλαπλές εμπειρίες. Δημιούργησε πλούτο και βοήθησε ανιδιοτελώς την οικογένειά του και φίλους.Προσωπικά γνωρίζω τον Μιχάλη Κλεοβούλου πέραν των δέκα χρόνων. Πρώτο συνεργαστήκαμε για την τρίτομη έκδοση με τίτλο Σύμμεικτα Ελληνικών Γυμνασίων Αμμοχώστου.
Από τις πρώτες επαγγελματικές επαφές, με κέρδισε η θετική ενέργειά του, η δομημένη και καθαρή σκέψη του, η ετοιμότητά του να βοηθήσει σε διάφορα επίπεδα και να επιλύσει διάφορα προβλήματα. Στη συνέχεια θαύμασα το ανιδιοτελές ενδιαφέρον του για μια τραγική δική μου οικογενειακή υπόθεση. Με εξέπληξε ευχάριστα η ορθολογιστική του σκέψη και κυρίως το πνεύμα δικαιοσύνης το οποίο επέδειξε για την υπόθεση, πέραν κάθε προσωπικού ή άλλου συμφέροντος. Αποκαλυπτόταν μπροστά μου ένας σπάνια, πραγματικά γνήσιος αγωνιστής του Απελευθερωτικού μας Αγώνα ο οποίος ως έντιμος και αγνός αγωνιστής δεν διεκδίκησε τίποτα από την Πολιτεία όπως και η δική μου οικογένεια.
Στηρίχθηκε στις δικές του δυνάμεις και κέρδισε αυτά που αξίζει να κερδίσει ένας άνθρωπος σ’ αυτή τη ζωή, παραμένοντας άνθρωπος χαμηλών τόνων γεμάτος από ευαισθησίες και αγάπη προς τον συνάνθρωπο, κέρδισε την εκτίμηση, τον σεβασμό και την αγάπη της κοινωνίας μέσα στην οποία ζει. Το βιβλίο του αυτοΣΥΝΕΙΔΗΣΙΕΣ με το οποίο μετέπειτα είχαμε την χαρά να ασχοληθούμε και να μορφοποιήσουμε σε έντυπη μορφή ως Εκδόσεις Εν Τύποις, δικαίωσε πέρα για πέρα τα πιο πάνω. Ο συγγραφέας -και αυτό φαίνεται διάσπαρτα στο βιβλίο- εξυπηρετεί σημαντικές αρχές και αξίες που πρέπει ειδικά σήμερα, να διέπουν όλους μας.
Παρουσίαση του βιβλίου από τον Δρ. Σάββα Κόκκινου
Στο βιβλίο του Αυτο-Συνειδησίες ο Μιχάλης Κλεοβούλου καταθέτει τις γνώσεις του, για την οργάνωση και λειτουργία της ΕΟΚΑ, τις εμπειρίες από την ενεργό συμμετοχή του ως μέλος της και σωρεία πολύτιμων πληροφοριών από τον συνετό του αγώνα για επιβίωση και καταξίωση του ως άνθρωπο.Αποτελεί μια αυτοβιογραφική, αφηγηματική σύνθεση, όπου περιγράφονται οι προσωπικοί αγώνες του συγγραφέα, για διαφύλαξη της του συνείδησης, της εμποτισμένης με τον ελληνορθόδοξο πολιτισμό. Μια συνείδηση η δυναμική της οποίας τον οδήγησε να ενταχθεί στα 15 του χρόνια στον συλλογικό εκείνο αγώνα της ΕΟΚΑ και να παλέψει σαν γνήσιος Έλληνας ευπατρίδης, για την ελευθερία της πατρίδας του.Η εξέγερση εκείνη των Ελλήνων της Κύπρου ήταν ένας συνειδητός συλλογικός και καλά οργανωμένος αγώνας, εμπνευσμένος από τους αγώνες του Ελληνισμού.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑΟ συγγραφέας του βιβλίου, ενός από τους πλέον άμεμπτους, γνήσιους αγωνιστές της ΕΟΚΑ, γράφει στις σελίδες 302-307:"Τον αγώνα του 1955-1959 τον έκαμε ολόκληρος ο Κυπριακός Ελληνισμός με αίμα στα πεδία των μαχών, με τις αγχόνες στις κεντρικές φυλακές, με τις φυλακές και τα κρατητήρια, με τα συνθήματα, τα φυλλάδια και την παθητική αντίσταση, με τη μεταφορά όπλων και μηνυμάτων, την απόκρυψη καταζητούμενων, με κάθε είδους προσφορά σε διάφορους τομείς, έγραψαν μια εποποιία που τιμά τον ελληνισμό και παραδειγματίζει τη νέα γενιά""(...) Σε αυτούς που μεμψιμοιρούν και υποσκάπτουν τον Αγώνα. Σ' αυτούς που ρίχνουν το φταίξιμο για τα όποια κακά στον Αγώνα. Σ' αυτούς που θέλουν να μας μειώσουν.
Απαντούμε με γνώση και θάρρος, πως ο Αγώνας είχε ήθος και ανωτερότητα, είχε όραμα και οργάνωση, είχε προσήλωση και αυτοθυσία. Είχε ανεπανάληπτες ηρωικές στιγμές. Ανέδειξε τον Ελληνισμό στο Μεγαλείο του. Απέδειξε την Ελληνική ταυτότητα της Κύπρου".Σε αυτόν τον Αγώνα, ο Μιχάλης Κλεοβούλου αναλάμβανε και έφερνε εις πέρας δύσκολες αποστολές, ορισμένες εκ των οποίων περιγράφει, όπως και κάποια από τα βασανιστήρια που είχε υποστεί. Στις σελίδες 63-64, αφηγείται:"Η σειρά με την οποία με βασάνιζαν, ήταν πρώτα να με γυμνώσουν τελείως και μετά με έβγαζαν έξω στην αυλή και με το λάστιχο, μου έριχναν νερό σε όλο μου το σώμα, μέχρι να γίνω τελείως μούσκεμα. Μετά άρχιζαν οι ερωτήσεις... Στην αρχή με κτυπούσαν στο στομάχι και στα πλευρά και σε κάθε ερώτηση που δεν έπαιρναν απάντηση συνέχιζαν... Αργότερα με έδεναν γυμνό, χέρια πόδια με χειροπέδες, σ' ένα μεταλλικό κρεβάτι...άρχιζαν να με κτυπούν με γροθιές...τόσο δυνατές που εκτινασσόμουν από τις σούστες του κρεβατιού""Αργότερα χρησιμοποιούσαν το πιστόλι σαν σφυρί και μου κοπανούσαν τους όρχεις...Ο πόνος ήταν ανυπόφορος(...) Το αποκορύφωμα...ήταν ο τεχνητός πνιγμός. Εκεί έδεναν ένα σακούλι στο λαιμό μου, το τραβούσαν προς τα πάνω και το γέμιζαν με νερό Δεν μπορούσα να αναπνεύσω... Όταν κόντευα να λιποθυμήσω ή να πεθάνω, άφηναν το σακούλι κι έφευγε το νερό"Στην μετά του Αγώνα πορεία της ζωής του ο συγγραφέας μας μεταφέρει πολύτιμες γνώσεις, μέσα από τις διάφορες περιπέτειες του, και κυρίως από τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες.
Στη σελίδα 207 και 260, αναφέρει:"Είχαμε μια μέθοδο ελέγχου της επιχείρησης την οποία διατήρησα σε όλες μου τις επιχειρήσεις. Για κάθε παραγγελία υπολογιζόταν η αξία της αγοράς και της πώλησης των εξαρτημάτων κι έτσι υπολογιζόταν το κέρδος. Για κάθε μήνα γινόταν κατάσταση των νέων παραγγελιών και το προβλεπόμενο κέρδος. Μ' αυτόν τον τρόπο γνώριζα πόσο κέρδος θα είχα για κάθε μήνα. Αφαιρώντας τα σταθερά έξοδα της εταιρείας... υπολόγιζα το καθαρό κέρδος που αφορούσε τον κάθε μήνα. Μ' αυτήν την μέθοδο γνώριζα κάθε στιγμή την οικονομική κατάσταση της εταιρείας κι έτσι δε χρειαζόταν να περιμένω τα οικονομικά αποτελέσματα από τους λογιστές...υπήρχαν πολύ καλοί υπάλληλοι κατά διαστήματα που πρόσφεραν στην εταιρεία και συνέβαλλαν στην επιτυχία της.
Οι σχέσεις μου με τους υπαλλήλους ήταν επαγγελματικές και παράλληλα φιλικές και πάντοτε υπήρχε καλή συνεργασία. Πάντα πίστευα ότι δεν υπάρχει επιχείρηση χωρίς υπαλλήλους, γι' αυτό πρέπει να υπάρχει σεβασμός".Στις σελίδες του βιβλίου, ο αναγνώστης μπορεί να διαπιστώσει ότι ο συγγραφέας έχει χιούμορ π.χ. στη σελίδα 165, περιγράφει το εξής περιστατικό:"...πέρασα από την τραπεζαρία και είδα να σερβίρονται για πρωινό, ομελέτες. Λέω στον καμαρότο,"ετοίμασε μου μια ομελέτα και θα επιστρέψω σε δέκα λεπτά". Επιστρέφω και η ομελέτα μου ήταν έτοιμη και αρχίζω. Με την πρώτη μπουκιά πετάγομαι πάνω και θέλω πυροσβεστική. Η ομελέτα ήταν καμωμένη με κόκκινα καυτερά πιπέρια. Κι όμως φαινόταν μια κανονική άκακη ομελέτα."Ο αναγνώστης μπορεί επίσης να επωφεληθεί και από τις σοφές συμβουλές και τις ερμηνείες που ο συγγραφέας δίδει για κάποιες από τις αξίες της ζωής.1. Για την υγεία γράφει: "Μετά τη λαίλαπα του 2013 και την οικονομική καταστροφή... άρχισε να επικρατεί η σοφία... ότι η υγεία είναι το πολυτιμότερο αγαθό και αν έχεις την υγεία δεν πειράζει που τα έχασες όλα, ακόμα και το σπίτι σου" (βλ. σελ. 311)2. Για τηνε ευτυχία αναφέρει: " Έχει να κάνει περισσότερο με το πνεύμα και την ψυχή, με το πως σκεφτόμαστε παρά με το τι απολαμβάνουμε. Τα υλικά αγαθά βοηθούν, αλλά χωρίς καλή καρδιά μέσα σου και θετική συναπάντηση με τους γύρω σου, δημιουργούνται κενά και αντιπαλότητες αντί καλή συνεργασία. Άγχος και αγωνία αντί ηρεμία και χαρά... Το μεγάλο ζητούμενο είναι να είσαι ικανοποιημένος με αυτά που έχεις!"3. Ο συγγραφέας βλέπει την αξία της Αγάπης ως τον μεγάλο "παίκτη της ζωής μας.."Μαζί με τη συγχώρεση", γράφει, "είναι οι δύο διδαχτικοί πυλώνες του Χριστιανισμού. Η αγάπη φέρνει ευτυχία. Έχω μοιράσει αγάπη σε όλους γύρω μου... Πολλοί πήραν αλλά μερικού πήραν περισσότερα απ' ότι θα ήταν επιθυμητό. Δυστυχώς εμφανίζεται και η κατάχρηση αντί της ανταπόδοσης ή το αντίδωρο"4. Αν και θεωρεί την ανοχή ως προτέρημα "σε μικρές δόσεις", όπως γράφει "γίνεται πολύ μεγάλο κακό όταν είναι αστόχευτα συνεχής και σε μεγάλες δόσεις. Λίγη ανοχή, ακόμη λίγη και ακόμη λίγη, συνεχίζει μέχρι το πρόβλημα γίνεται τεράστιο και εκτροχιάζεται"5 Τέλος, ο συγγραφέας εκφράζει την απέχθεια του προς τους θεσιθήρες, τους αυλικούς και τους επιτήδειους της κοινωνικής ή επαγγελματικής αναρρίχησης.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Αν και ο οι Αυτο-Συνειδησίες είναι μια απλή αλλά αληθινή αφήγηση, αυθεντική, χωρίς ωραιοποιήσεις, θέτει σε δοκιμασία τις δικές μας συνειδήσεις, τόσο σε ό' τι αφορά τον απελευθερωτικό αγώνα '55-'59, όσο και τη ζωή γενικότερα.Οι σκέψεις, ο τρόπος συμπεριφοράς, οι ενέργειες , οι αγώνες και η σοφία του Μιχάλη Κλεοβούλου, όπως αποτυπώνονται στο βιβλίο-κατάθεση του, μπορούν να εμπνεύσουν και να διδάξουν τους αναγνώστες και κυρίως τους Νεοέλληνες, που όλο και αποξενώνονται από την πνευματική συλλογικότητα, χάριν της υλιστικής ατομικότητας ακολουθώντας τυφλά την καταστροφική πορεία της ανθρωπότητας.
Απόσπασμα από την παρουσίαση του βιβλίου της κ. Χρυσόθεμις Χατζηπαναγή
"...Ιδού λοιπόν ο οδοιπόρος της ζωής ανάμεσα σε αντιξοότητες συμπληγάδων και ανατροπές απογοητεύσεων, ταυτόχρονα όμως και ο ανήσυχος πολυταξιδευτής μπροστά στις αλλεπάλληλες προκλήσεις των καιρών και των δελεαστικών συγκυριών, των πολυδαίδαλων διαδρομών, των ευοίωνων προσδοκιών και των συνεχώς μεταβαλλόμενων προορισμών. Αυτός ο ομοούσιος και πολύτροπος απόγονος του Οδυσσέα, που «πολλῶν δ᾿ ἀνθρώπων ἴδεν ἄστεα καὶ νόον ἔγνω». Τον πολυπράγμονα βίο των αεικίνητων αναζητήσεων και των επίμονων πολύμοχθων προσπαθειών, των τολμηρών έως ριψοκίνδυνων επιδιώξεων και των τελεσφόρων πραγματώσεων συμπυκνώσει στο προλογικό του σημείωμα ο φίλος και συμμαθητής του από την πρώτη Δημοτικού μέχρι την αποφοίτησή τους από το Γυμνάσιο Ανδρέας Μάτσης, επισημαίνοντας στο ακροτελεύτιο σχόλιό του: «… πέραν των περιπετειών της ζωής του, δίδει ωραίες και ζωντανές περιγραφές, κυρίως της αγροτικής ζωής στην Κύπρο τις δεκαετίες του 1940 και του 1950."
Απόσπασμα από την αντιφώνηση του Συγγραφέα Μιχάλη Κλεοβούλου
Όταν άρχισα να γράφω ήμουν χαμένος. Η μόνη μου εμπειρία στο γράψιμο ήταν οι εκθέσεις των Νέων Ελληνικών στο Γυμνάσιο, που δεν ήμουν πολύ καλός και αργότερα εκθέσεις που έκανα μετά από επιθεωρήσεις και επισκευές σε πλοία. ΜΑ να γράψεις βιβλίο;«Η αρχή είναι το ήμισυ που παντός» η συνέχεια ήταν ευχάριστη και διασκεδαστική. Ιστορίες και εικόνες περνούσαν από το μυαλό μου και γράφονταν. Όταν μπαίνουν σε κείμενο, ξεκαθαρίζουν καταστάσεις και βάζουν μια τάξει με εκπλήξεις στις λεπτομέρειες που θυμόμουν. Έτσι η συγγραφή προχωρά και το βιβλίο τελειώνει.
