30/07/2025
Obeziteyi Hafife Alma! Sağlığın Geleceği Buradan Başlıyor
Obezite: Küresel ve Toplumsal Bir Tehdit
Bakırköy Acıbadem Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Eyüp Gemici, obezitenin yalnızca estetik bir sorun olmadığını, tüm vücut sistemlerini etkileyen tekrarlayıcı, ilerleyici ve kronik bir hastalık olduğunu belirtiyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) de obeziteyi fiziksel, ruhsal ve sosyal sorunlara yol açan ciddi bir sağlık problemi olarak tanımlıyor. Dr. Gemici, “Beden Kitle İndeksi’nin (BKİ) 30 kg/m² üzerinde olması, obezite teşhisi için temel bir kriterdir,” diyor.
Avrupa’da yetişkinlerin %59’u aşırı kilolu veya obezdir. Türkiye’de ise bu oran %30’un üzerine çıkarak ciddi bir halk sağlığı sorunu haline gelmiştir. Özellikle çocukluk çağında alarm veren obezite oranları, gelecekte diyabet, kalp hastalıkları ve kanser gibi sağlık problemlerinin artmasına yol açabilir.
DSÖ verilerine göre, çocukların %29’u fazla kilolu veya obezdir. Dr. Gemici, “Obeziteyle mücadelede erken dönemde önlem almak, gelecek nesillerin sağlığını korumak adına kritik öneme sahiptir,” diye belirtiyor.
Modern Yaşam Tarzı Obeziteyi Tetikliyor
Modern yaşam tarzı, obezitenin bu denli hızlı bir şekilde yayılmasında önemli bir rol oynuyor. Yüksek kalorili, işlenmiş gıdalara kolay erişim, fiziksel aktivite eksikliği ve stres, enerji dengesini bozarak obeziteyi tetikliyor. Şehirleşme, uzun çalışma saatleri ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları da bu tabloyu daha da kötüleştiriyor.
Obezitenin Neden Olduğu Hastalıklar
Obezite, bireylerin yaşam kalitesini düşürmekle kalmaz, aynı zamanda birçok ciddi hastalığa neden olur. Tip 2 diyabet, hipertansiyon, kalp hastalıkları ve kanser gibi sağlık problemleri obezitenin doğrudan sonuçları arasındadır.
Artan yağ dokusu insülin direncine yol açarak kan şekeri kontrolünü bozar ve diyabet riskini artırır. Obezite ayrıca kalp üzerindeki yükü artırarak hipertansiyon, kalp yetmezliği ve damar hastalıklarına neden olabilir. Hormonal düzensizlikler, kısırlık, adet düzensizlikleri gibi üreme sorunları obeziteyle ilişkilidir. Psikolojik etkiler de oldukça yaygındır; depresyon, düşük özsaygı ve sosyal izolasyon sık görülen sorunlar arasındadır. Kanser açısından bakıldığında, meme, kolon, endometrium ve karaciğer gibi birçok kanser türünde obezitenin önemli bir risk faktörü olduğu bilinmektedir.
Obezite Tedavisinde Yöntemler
Obezite tedavisi, birçok uzmanlık alanının bir arada çalıştığı multidisipliner bir yaklaşımı gerektirir. Diyet, fiziksel aktivite ve medikal tedavi gibi yöntemler başlangıç için önemlidir. Ancak morbid obezite durumlarında cerrahi yöntemler en etkili çözümü sunar.
Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Eyüp Gemici ameliyatsız bir yöntem olan mide balonlarının endoskopik ve yutulabilir olmak üzere iki çeşidi olduğunu bildirmektedir. Yutulabilir mide balonu, kilo kaybını desteklemek amacıyla kullanılan, cerrahi işlem gerektirmeyen bir yöntemdir. Hasta, kapsül formundaki balonu bir bardak suyla yutar ve balon, mideye ulaştığında bir kateter aracılığıyla sıvı ile şişirilir. İşlem, yaklaşık 15-20 dakika içinde tamamlanır ve anestezi gerekmez. Yaklaşık 4 ay sonra balon kendiliğinden sönerek bağırsaklardan atılır. Endoskopik mide balonu ise midenin içine yerleştirilen ve sıvı ile şişirilen bir balondur. İşlem, hafif sedasyon altında endoskopik yöntemle gerçekleştirilir ve yaklaşık 20-30 dakika sürer. Balon, mide hacmini kısmen doldurarak tokluk hissi sağlar ve kalori alımını azaltır. Genellikle 6-12 ay süreyle midede kalır ve bu sürenin sonunda yine endoskopik bir işlemle çıkarılır. Balon terapileri cerrahi müdahale istemeyen veya cerrahiye uygun olmayan hastalar için etkili bir geçici kilo kaybı seçeneğidir.
Obezite cerrahisi ise, özellikle morbid obezite hastalarında kalıcı kilo kaybı ve metabolik iyileşme sağlamak için en etkili yöntemdir. Sleeve gastrektomi (tüp mide) ve gastrik bypass gibi yöntemler, kilo kaybını sağlamanın ötesine geçer ve diyabet, hipertansiyon gibi hastalıkların kontrol altına alınmasına olanak tanır.
Obezite Cerrahisi Nasıl Yapılır?
Obezite cerrahisi, hastanın ihtiyaçlarına ve sağlık durumuna göre farklı yöntemlerle uygulanır. Doç. Dr. Eyüp Gemici, “Obezite cerrahisinin temel amacı, kalıcı kilo kaybı sağlayarak obeziteye bağlı hastalıkların iyileşmesine yardımcı olmaktır,” diyor. Cerrahi işlemler genellikle minimal invaziv yöntemlerle, yani laparoskopik veya robotik cerrahi teknikleriyle gerçekleştirilir.
Minimal İnvaziv Yöntemler Neden Tercih Edilir?
Laparoskopik cerrahi, karın bölgesinde yapılan küçük kesiler aracılığıyla özel cerrahi aletler ve bir kamera kullanılarak gerçekleştirilir. Dr. Gemici, bu yöntemle ilgili, “Laparoskopik cerrahi, daha az ağrı, hızlı iyileşme ve düşük komplikasyon riski gibi avantajlar sunar. Bu nedenle obezite cerrahisinde sıklıkla tercih edilir,” diyor.
Hangi Cerrahi Teknikler Uygulanır?
Obezite cerrahisinde en sık kullanılan yöntemler sleeve gastrektomi (tüp mide ameliyatı) ve gastrik bypass ameliyatıdır.
• Sleeve Gastrektomi (Tüp Mide Ameliyatı):
Bu yöntemde midenin yaklaşık %75-80’i çıkarılır. Mide
hacminin küçülmesi ve açlık hormonu ghrelinin üretiminin
azalması sayesinde hastalar daha az yemek yer ve daha uzun
süre tok hisseder.
• Gastrik Bypass:
Bu yöntemde mide küçültülür ve ince bağırsağın bir kısmı
devre dışı bırakılarak gıda emilimi kısıtlanır. Dr. Gemici, “Gastrik
bypass, özellikle kilo kaybıyla birlikte diyabet gibi metabolik
hastalıkların kontrol altına alınmasında çok etkili bir
yöntemdir,” diye açıklıyor.
Ameliyat Sonrası Süreç Nasıl Yönetilir?
Cerrahiden sonra hastalar, mide yapısına uyum sağlamak için belirli bir beslenme planını takip eder. Dr. Gemici, “İlk dönemde sıvı gıdalarla başlanır, ardından püre ve katı gıdalara geçilir. Bu süreç, yeni mide yapısına uyum sağlamak için çok önemlidir,” diyor. Ayrıca, ameliyat sonrası vitamin ve mineral takviyelerinin kullanımı da kritik bir öneme sahiptir. Özellikle B12 vitamini, demir ve D vitamini gibi besinlerin eksikliğinin önlenmesi için düzenli takip yapılmalıdır.
Takip ve Kontrol Neden Önemlidir?
Dr. Gemici, “Cerrahi, obezite tedavisinin sadece bir parçasıdır. Uzun vadeli başarı, sağlıklı beslenme alışkanlıklarının geliştirilmesi ve düzenli kontrollerle mümkündür,” diyerek ameliyat sonrası takibin önemine dikkat çekiyor.
Obezite cerrahisi, uygun bir yaklaşımla yapıldığında yalnızca kilo kaybı sağlamakla kalmaz, aynı zamanda obeziteye bağlı hastalıkların iyileşmesine de yardımcı olur. Dr. Gemici, “Tüp mide ve gastrik bypass gibi yöntemler, hastaların yaşam kalitesini artırırken sağlık sorunlarında da belirgin iyileşmeler sağlar. Ancak bu süreç, multidisipliner bir yaklaşımla desteklenmelidir,” diye ekliyor. Bu yöntemler, bireylere daha sağlıklı bir yaşamın kapılarını açarken, düzenli takip ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kalıcı başarı sağlar.
Bariatrik Cerrahinin Sağlığa Katkıları
Bariatrik cerrahinin sağlığa faydaları yalnızca kilo kaybıyla sınırlı değildir. Kilo kaybının yanı sıra diyabet, hipertansiyon, uyku apnesi gibi hastalıkların iyileşmesinde de etkili bir rol oynar.
• Kilo Kaybı: Ameliyat sonrasında ilk ay fazla kiloların yarısı, 1 yıl
sonunda ise fazla kiloların %70-80’i kaybedilebilir.
• Tip 2 Diyabetin İyileşmesi: Cerrahi sonrası hastaların %78’inde
diyabet kontrol altına alınır.
• Kalp-Damar Sağlığı: Hipertansiyon ve kolesterol düzeylerinde
belirgin bir iyileşme sağlanır.
• Psikolojik İyilik Hali: Depresyon ve anksiyete gibi psikolojik
sorunlarda düzelme görülür.
• Doğurganlık Artışı: Hormonal düzelmeler, kadınlarda adet düzeni ve yumurta kalitesini artırırken, erkeklerde s***m kalitesini iyileştirir. Doğurganlık artar.
Doç. Dr. Eyüp Gemici, “Obeziteyle mücadele, yalnızca bireylerin sağlığını korumanın ötesinde, toplumun geleceğini güvence altına almak için kritik bir öneme sahiptir. Uygun kişilere, tecrübeli ellerde yapılan uygun cerrahi teknik ile sadece kilo kaybı sağlamakla kalınmaz, aynı zamanda obeziteyle ilişkili hastalıkların iyileşmesinde dönüştürücü bir rol oynanmış olur. Bu süreç, düzenli takip ve yaşam tarzı değişiklikleriyle desteklenmelidir,” diyor.
Sağlıklı bir gelecek için obeziteyle mücadelede erken adımlar atmak, hem kişiler hem de toplum için büyük bir kazanım olacaktır
Obeziteyi Hafife Alma! Sağlığın Geleceği Buradan Başlıyor Obezite: Küresel ve Toplumsal Bir Tehdit Bakırköy Acıbadem Hastanesi...
