
25/09/2025
SŁUŻĄCE DO WSZYSTKIEGO W TEATRZE POLSKIM. DZIŚ PRÓBA, JUTRO PRAPREMIERA!
Dzisiaj, 25 września 2025, w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej (Teatr Polski Bielsko-Biała) odbyła się próba medialna, a później konferencja prasowa w związku z jutrzejszą prapremierą spektaklu „Służące do wszystkiego” – na podstawie głośnego reportażu Joanny Kuciel-Frydryszak (autorki równie bestsellerowych „Chłopek”). Na bielskiej scenie powstał 2-aktowy dramat według scenariusza Zuzanny Bojdy, mający – w zamierzeniu twórców – przywrócić głos tamtym zapomnianym kobietom.
Tajemniczy, chwilami groteskowy świat międzywojennej służby odsłoni struktury przemocy, która w zmienionych formach przetrwała do dziś. To opowieść o klasowych podziałach, niewidzialnej pracy i potrzebie wspólnoty, która stała się pierwszym krokiem do oporu. Miasto kusiło wiejskie dziewczyny obietnicą awansu, elektrycznego światła i lepszego życia. W ten świat w spektaklu wprowadzi nas Emilka, młoda dziewczyna z prowincji, szybko tracąca swoje imię, by stać się „jedną z wielu Kaś czy Maryś”. W nowym otoczeniu poznaje inne służące, stopniowo odkrywając losy kobiet, które budowały życie Jaśnie Państwa, nigdy nie mając szansy na własne.
„Anonimowość to ważny motyw przedstawienia. One nie miały żadnych praw, taki był system. Przez dekady pozostawały niewidzialne, pracując ciężko w cudzych domach, na cudzych zasadach, bez prawa głosu. Zaczynamy od fabuły kryminalnej, która później rozszczepia się na różne fragmenty, wycinki prasowe, dokumenty, opisy codzienności. W ten sposób z różnych form budujemy opowieść o tej, jak stwierdziła autorka, „unieważnionej grupie społecznej”, opowieść, która tworzy materię rozbitą na głosy poszczególnych kobiet. Sceny rodzajowe przeplatają się z monologami. Przebijają z nich gniew, złość, ból, nadzieja, marzenia, pragnienia, kruchość. I piosenki. Jest dużo muzyki i śpiewu” – stwierdziła Zuzanna Bojda.
„To nasz temat – dodała reżyserka Agata Puszcz – nasza kobieca historia o wyzysku i niesprawiedliwości, dotykającej znaczną grupę społeczną. Romantyzujemy okres dwudziestolecia międzywojennego, nie dostrzegając zdominowanych kobiet, które żyły bez rodzin, bez urlopów, bez prawa do zrzeszania się, często molestowanych seksualnie, narażonych na niechciane ciąże, bez opieki zdrowotnej, pod presją restrykcyjnych nakazów i regulaminów. Przedstawiamy bohatera zbiorowego, fartuszki bez twarzy, ale każda z tych postaci ma własną historię i warto ją usłyszeć, przemyśleć, czy dzisiaj jesteśmy lepsi, czy przemoc domowa ma inną postać”.
Przedstawienie przypomina przejmujące losy „białych niewolnic”, kobiet z najniższego szczebla w hierarchii służby domowej. Tych, których kiedyś było najwięcej. „Służące do wszystkiego” to nie tylko opowieść o dawnych stosunkach klasowych i ich współczesnych reliktach, lecz także o stałej społecznej potrzebie dominacji lepiej urodzonych nad biedakami. Momentami rzecz wstrząsająca, momentami zabawna, przeważnie gorzka, mówiąca wiele o korzeniach naszego społeczeństwa, które o swoich służących nie wiedziało prawie nic, choć one o chlebodawcach wiedziały wszystko!
Tym pierwszym premierowym przedstawieniem Teatr Polski wchodzi w jubileusz 135-lecia sceny. W sezonie jubileuszowym, jak zapowiedział dyrektor Witold Mazurkiewicz, zobaczymy również „Tinę” w reżyserii Aliny Moś (spektakl oparty na biografii Tiny Turner), nową wersję „Testosteronu” Andrzeja Saramonowicza, „Janosika” w reżyserii Rafała Szumskiego i przebój roku – pierwszą sceniczną adaptację „Seksmisji” Juliusza Machulskiego w reżyserii Pawła Szkotaka.
***
TWÓRCY. Scenariusz – Zuzanna Bojda. Reżyseria – Agata Puszcz. Scenografia – Paulina Czernek-Banecka. Kostiumy – Iga Sylwestrzak. Muzyka – Krzysztof Maciejowski. Ruch-choreografia –Katarzyna Zielonka. Światła – Szymon Kluz.
OBSADA. Emilka – Ewa Dobrucka. Józia – Jadwiga Grygierczyk. Stefa – Anna Guzik-Tylka. Elżbieta – Barbara Guzińska. Regina – Marta Gzowska-Sawicka. Grażyna – Anita Jancia. Helena – Jagoda Krzywicka. Kasia – Oriana Soika. Maria – Maria Suprun. Petronela – Wiktoria Węgrzyn-Lichosyt. Antoni – Piotr Gajos. Stanisław – Tomasz Lorek. Aleksy – Sławomir Miska. Jerzy – Adam Myrczek. Mieczysław – Rafał Sawicki. Premiera: piątek 26 września 2025, godz. 19.00. Bilety można zamawiać online na stronie https://bilety.teatr.bielsko.pl/.
Na pierwszym zdjęciu od lewej: Zuzanna Bojda, Witold Mazurkiewicz, Iga Sylwestrzak, Krzysztof Maciejowski, Paulina Czernek-Banecka.