Revista Aktuale - Kopenhagë

24/07/2025

NJOFTIM

Shqiponja dykrenare në manastirin e Shën Bigurit - Dibër

Sllavët e shfrytëzuan shumë mirë fejën dhe mos interesimin e Kishës Autoqefale Shqiptare, si rezultat këta njerëz të gjithë u asimiluan. Ky mos funksionim i kishës shqiptare na ka kushtuar shtrejt dhe do të vazhdoj të na kushtoj. I kushton shqiptarëve në Maqedoni dhe po i kushton Kosovës.

Në arkivin shtetëror të Maqedonisë janë disa nga dokumentet më të reja që tregojnë se Kisha Shën Jovan Bigori, ose Shenjt Jovan Bigori, siç shkruhet në këto dokumente deri në vitin 1945 ka qenë nën kompetencat e kishës autoqefale shqiptare. Letërkëmbimi midis Kryetarit të kishës ortodokse shqiptare për Rekën e Epërme, Peco Novaku me Kishën Orthodokse Autoqefale të Shqipërisë është bërë në gjuhën shqipe, ndërsa festat kombëtare, si 28 nëntori - Dita e shpalljes së pavarësisë është festuar në manastirin Shën Jovan Bigori. Historiani Skënder Hasani thotë se manastiret e shekullit X, XI dhe XII në territorin e sotëm të Maqedonisë argumentojnë prezencën edhe në këtë pjesë të trungut arbëror dhe jo rastësisht si objektet e tjera të etno- kulturës shqiptare të antikitetit dhe mesjetës ishin në shënjestër të asgjësimit nga mekanizmat shtetërore. “Kjo bëhet me synim që të asgjësohet kontinuiteti historik i shqiptarëve dhe pastaj të dilet me teza pseudo shkencore si ato të akademisë se gjoja shqiptarët paskan ardhur pas shekullit të XVII”, thekson ai. Ai sqaron se frymën shqiptare të manastirit Shën Bigori e tregon edhe fakti që shqiptarët ishin të parët që shkuan për të shuar flakët që kapluan Shën Bigorin, pasi siç thotë Hasani e ndienin zhdukjen e historisë kombëtare.

“Biblioteka e këtij manastiri ishte një pasuri e rrallë me dorëshkrime unikale që tashmë u zhdukën plotësisht. Me to përpiqet të humbet historia arbërore”, thotë Hasani. Për Djegien e Shën Bigorit, Qendra Nacionale për Konservim kërkon përgjegjësi nga Kisha Ortodokse Maqedonase, e cila ka ndërtuar pa leje pranë bibliotekës një furrë pjekjeje. Ndërsa historiani Nebi Dervishi fajin ia lë drejtorit të Drejtorisë për Mbrojtjen e Trashëgimisë Kulturore, Pasko Kuzmanit, i cili lejoi që në një objekt të shkallës së parë të mbrojtjes, siç ishte manastiri i Shën Jovan Bigorit të ndërtohet furrë pjekjeje. “Gjithçka është bërë me qëllim për të zhdukur këtë pjesë të historisë së Kishës shqiptare”, thotë Dervishi. Javën e kaluar u dogj manastiri i Shën Bigorit, njërit prej manastireve më të vjetra shqiptare që kishte mbet gjallë në këto hapësira.

24/07/2025

Blej biletën online pë BESA FESTIVAL që do të mbahet me 17 gusht 2025 në Kopenhagë.

🎉 Get Your Tickets to BESA Festival – A Celebration of Albanian Culture! 🇦🇱🎶 Join us for BESA Festi...

23/07/2025

NJOFTIM NGA KOMUNA E TETOVËS

PARAQIT PROBLEM/ BËJ DENONCIM

Qytetarë të dashur,

Mjedisi i pastër jetësor është nevojë elementare dhe e drejtë kushtetuese dhe ligjore për secilin qytetar prandaj komuna e Tetovës është e përkushtuar që në kuadër të kompetencave të saja ligjore të ndikojë në mbrojtjen e mjedisit jetësor dhe ngritjen e cilësisë së jetesës për të gjithë qytetarët e saj. Për arritjen e këtij qëllimi përveç veprimit institucional nevojitet edhe ngritja e vetëdijes ekologjike mes nesh.

Aplikacioni e-report Tetova është krijuar që qytetarët në çdo kohë të mund t'i paraqesin sjelljet e pandërgjegjshme të personave fizik dhe juridik të cilët me veprimet e tyre ndotin ambientin jetësor. Inspektorët ekologjik komunal do të reagojnë për secilin rast të paraqitur nga qytetarët të cilët duhet të plotësojnë formularin dhe të ngarkojnë fotografi nga vendi i ngjarjes.

Qytetarët përmes aplikacionit të njejtë do të mund të marrin informata kthyese në lidhje me statusin e rasteve të paraqitura, mënyrën e reagimit të inspektoratit dhe sanksioneve që janë shqiptuar për personat e pandërgjegjshëm fizik dhe juridik.

22/07/2025

KF SHKËNDIJA është krenaria e tetovarëve.
Urime dhe suksese 💪⚽️.
Shpresojmë të fitojë dhe ndeshjen e kthimit në kualifikim për në Champions League.

FT | Shkëndija 1:0 FCSB ⌛

⚽ Alhassan 65'

21/07/2025

Histori tetovare nga arkivi.

SHTËPIA E DOKTOR XHAFER EFENDIUT

Shkruan: Dr. Behixhudin Shehapi

Në pjesën e vjetër të qytetit, në lagjen “Kumlluk” të Çarshisë së Epërme, ndodhet shtëpia e dr. Xhafer Sylejmanit – një monument kulture me rëndësi të veçantë. Kjo ndërtesë përfaqëson në mënyrë unike arkitekturën profane të vjetër, duke i rezistuar ende kohës me estetikën e saj dhe duke reflektuar të kaluarën dhe vlerat civilizuese të qytetit tonë.

Shtëpia përbën një shembull tipik të arkitekturës rezidenciale qytetare nga fundi i periudhës osmane. Ajo ndodhet pranë dy objekteve të tjera historike – Muzeut të Tetovës dhe ndërtesës së vjetër të Radio Tetovës, përkatësisht ish-Gjykatës dhe administratës komunale gjatë kohës së Perandorisë Osmane.

Në gojëdhënat popullore, kjo ndërtesë njihet si “shtëpia e doktor Xhafer Efendisë”, i cili ishte mjeku i parë i diplomuar nga Tetova. Pas përfundimit të gjimnazit prestigjioz të Galatasarajit në Stamboll, ai vazhdoi studimet në mjekësi në kryeqytetin osman dhe më pas shkoi në Sorbonë të Francës për specializim. Pas përfundimit të studimeve, u kthye në vendlindjen e tij, në Tetovë. Gjatë periudhës së Mbretërisë Jugosllave, ai shërbeu për një kohë si senator, ndërsa në vitet 1941–1943, gjatë kohës së Mbretërisë së Shqipërisë, ishte kryetar i Komunës së Tetovës. Si intelektual i njohur, i vetëdijshëm për vlerat kulturore dhe shpirtërore të qytetit, kontribuoi në rihapjen dhe ringjalljen e Teqesë së Arabati Babës.

Shtëpia e Xhafer Efendiut është një ndërtim tipik banimi nga fillimi i shekullit XX, ku edhe sot jetojnë pasardhësit e familjes. Në fasadën ballore ndodhet një mbishkrim në gjuhën arabe, që daton nga viti 1904 – ndoshta viti i dekorimit – ndërsa ndërtimi i vetë objektit i përket vitit 1320 sipas kalendarit hixhri, përkatësisht vitit 1902.

Kjo shtëpi dykatëshe ndodhet brenda një oborri të gjerë, me hyrje nga ana e oborrit, ku dallon hajati që del nga fasada ballore. Shkallët anësore plotësojnë zgjidhjet arkitekturore të ndërtesës. Çdo dhomë përmban elementë funksionalë karakteristikë, siç janë hamami, oxhaku, dollapët dhe mobiliet e integruara.

Kontrasti mes pjesës së jashtme dhe të brendshme, i ndarë nga muri i gardhit, pasqyron mbylljen orientale të jetës – një tipar i diktuar nga parimet strikte fetare që janë ruajtur me kujdes ndër shekuj. Çardaku i mbyllur në pjesën ballore të katit të sipërm është shprehje e bindjeve tradicionale dhe fetare, duke mbrojtur privatësinë e ambienteve familjare.

Ajo që e bën të veçantë këtë shtëpi, krahasuar me të tjera të ngjashme myslimane, është ndjenja e estetikës dhe zbukurimi artistik, jo vetëm në pjesën e brendshme, por edhe në atë të jashtme. Pikturat murale paraqesin skena peizazhi me ndërtesa të ndryshme arkitekturore, duke krijuar një ndjesi afrimiteti me natyrën. Në to shfaqen kalatë, xhamitë dhe oborret me gjelbërim të pasur. Ndër pikturat ndodhet edhe një natyrë e qetë (nature morte), me vazo lulesh, që së bashku me peizazhet mbartin elemente të stilit barok osman të fundit të shekullit XIX dhe fillimit të shekullit XX.

Pikturat shumëngjyrëshe rreth dritareve të katit të sipërm, ndoshta të realizuara nga artistë vendas, i japin shtëpisë një bukuri të veçantë. Një peizazh i Selanikut, i vendosur nën çati, mund të jetë kujtim nga qëndrimi i mjekut në këtë qytet, ku kishte punuar si praktikant.

Sot, në këtë shtëpi jetojnë trashëgimtarët e doktor Xhafer Sulejmanit, të cilët, përkundër sfidave në mirëmbajtjen e objektit, kujdesen për ruajtjen e autenticitetit të këtij monumenti me vlerë të lartë kulturore.

21/07/2025

STATISTIKË NË 🇲🇰RMV📈📊

Në RMV ka afërsisht 600.000 🚙 vetura të rregjistruara, ndërsa banorë rezident në RMV ka 1.836.713 (ekskl. 260.606 banorë jorezident), dmth i bie çdo i treti banorë në RMV ka veturë!
Nga 600.000 🚙 vetura në RMV, 3/4 e veturava janë diesel, të vjetra që i kanë hequr nga përdorimi shtetet e BE’së dhe janë vetura që e ndotin shumë natyrën 💨💨🌫🌫.

21/07/2025

LEXUES TË NDERUAR
🙏Faleminderit që na besoni

👍🏻 4.055 persona na pëlqejnë
📶 4.326 persona na ndjekin

Me nderime
Redaksia

21/07/2025

TREND I RI I PAGËZIMIT TË FËMIJËVE NË DANIMARKË

Në dekadën e fundit në Danimarkë prindërit zgjedhin emrat e stërgjyshërve të tyre për ti pagëzuar fëmijët e vet- njoftojnë ekspertët e emrave për televizionin publik të Danimarkës DR.
Prindërit zgjedhin veçanërisht emrat me dy rrokje dhe rrallë herë emra me 3 rrokje, por ata nuk zgjedhin emra të gjatë.

Forældre vælger typisk ikke navne fra deres egen eller forældrenes generation, fortæller navneforsker.

21/07/2025

NJOFTIM PËR DIASPORËN E KOSOVËS🇽🇰

Njoftim zyrtar për bashkatdhetarët lidhur me udhëtimin me dokumente të skaduara

Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës njofton të gjithë bashkatdhetarët tanë për kushtet që lidhen me udhëtimin drejt Kosovës me dokumente me afat të skaduar, përmes transportit rrugor.

ME RËNDËSI: Disa shtete gjatë tranzitit kërkojnë dokumente të vlefshme udhëtimi, pa përjashtim. Udhëtimi me dokumente të skaduara nuk lejohet nëpër territoret e këtyre shteteve, pavarësisht nga praktikat e vendit ku nis udhëtimi.

Duke iu referuar rasteve të fundit të paraqitura gjatë kalimeve tranzit, veçanërisht nëpër territorin e Italisë, theksojmë nevojën që qytetarët të verifikojnë paraprakisht kërkesat për dokumentacion për secilin vend që kalojnë gjatë udhëtimit të tyre.

Lusim qytetarët që të planifikojnë udhëtimet e tyre me kujdes dhe të informohen për kushtet e kalimit nëpër secilin shtet përmes të cilit udhëtojnë. Në raste pasigurie, ju ftojmë të kontaktoni misionet tona diplomatike dhe konsullore për udhëzime shtesë.

20/07/2025

NJOFTIM NGA 🇲🇰RMV
Ligji i ri në 🇲🇰RMV, donatorët e organeve dhe personave që u është bërë transplant përjashtohen nga pagesat në autostrada.

Gazetar: Zekirija Haxhiu Kuvendi miratoi ndryshimet në Ligjin për rrugë publike, dispozita të cilat lirojnë nga pagesat rrugore personat të cilët dhurojnë organe ose i është bërë transplant i ndonjë organi truporë. “Do të lirohen edhe ata që u janë transplantuar dhe dhuruar organe...

20/07/2025

🔌🇩🇰Rryma elektrike në Danimarkë më lirë në mes ditë në ora 13.00 dhe jo në mesnatë.

Tanimë në Danimarkë nuk duhet zgjuar natën që të lëshoni maqinën e enëve ose të teshave, sepse në një analizë të fundit vërtetohet se në 10 vitet e fundit nga muaji mars deri në nuajin tetor, rryma elektrike është më lirë ditën se sa në mesnatë- njofton televizioni publik i Danimarkës.

20/07/2025

Vazhdon rritja e qëndrueshme e pasagjerëve në aeroportin e Tiranës.

📍 Aeroporti Ndërkombëtar i Tiranës vazhdon rritjen e qëndrueshme.
Në qershor 2025 mirëpritëm 1,147,866 pasagjerë dhe operuam 6,830 fluturime, duke reflektuar rritje të vazhdueshme krahasuar me majin.
TIA mbetet e përkushtuar ndaj zgjerimit të lidhjeve rajonale dhe përmirësimit të përvojës së pasagjerëve.

_________

📍 Tirana International Airport continues its upward trajectory.
In June 2025, we welcomed 1,147,866 passengers and operated 6,830 flights, reflecting sustained growth across all key indicators compared to May.
TIA remains committed to expanding regional connectivity and delivering high-quality passenger experiences.