06/04/2021
Pran swen sa nap ekri✍️.
👉Nou ekri pou konvenk, pou pran nòt, pou nou fè rezime. Byenke anpil nan nou pa bay anpil enpòtans ak sa nap ekri. Gen moun menm ki ekri pou yo ka jere strès yo. Nou ekri pou soumèt yon rapò, pou eksprime santiman nou anvè dekò nati a. Nou ekri pou nou fè piblisite, pou nou kominike. Mwen ekri tout sa yo pou m atire atansyon nou sou swen nou dwe bay nan sa nap ekri, paske ekri fè pati de kotidyen nou. Si ekri gen tout valè sa, kisa ekri✍️ ye? Kijan nou ka pran swen sa nap ekri? Mwen pran plezi pou m envite w kontinye li nan liy ki anba yo pou wè plis sou repons kesyon sa yo.
👉Si nou pèmèt mwen di nou, nou ekri pou nou kominike. Se sa ki fè li bon pou nou pran swen sa nap ekri. Gen yon saj ki aprann nou atravè sa li ekri, li di “nou pap janm pa kominike” (Watzlawick, 2019, para 2). Otè sitasyon sa vle atire atansyon n sou enpòtans kominike genyen nan relasyon moun ak moun. Sa pouse nou menm kap li sa ki ekri, ekri sa ki pou li, konpran n ki grosè enpòtans ekri genyen nan relasyon moun ak moun, biznis ak biznis, sa nou rele (B to B) nan lang anglè nan domèn jesyon. Gen plizyè tip kominikasyon, sepandan, ekri fè pati sa nou rele kominikasyon ki pa vèbal.
Gen anpil definisyon ki di kisa ekri ye. Pou nou men m, ekri se yon pwosesis ou byen aksyon kote yon moun transmèt ou byen konvèti sa li panse, sa li tande (pawòl) sou fòm ekriti. Pou nou li plis sou sa ekri vle di, kite m pataje ak nou sa yon otè rakonte nan yon dokiman. “Timou n ki nan laj 2 lane kòmanse ap imite ekriti kote ya p kreye desen ak senbòl daprè imajinasyon yo » (Byington & Kim, 2017). Mwen vle souliye pou nou men m kap li dokiman sila, li pa gen yon ang istorik, paske nou pa prezante orijin ak dat ekri tap evolye. Sa ki petèt limit travay nou an.
👉Pran swen sa nap ekri✍️ pa vle di pou nou pran savon ak dlo, lave chak sa nou fin ekri. Sinon, nou tap oblije di pawòl yo prale, ekriti yo prale tou! Pou nou rive konnen kijan nou ka pran swen sa nap ekri, li enpòtan pou nou konnen divès stil ekriti ki genyen. Genyen ekriti literè, ekriti teknik, ekriti kreyatif, ekriti akademik, elatriye. Lis stil ekriti nou bay nan travay sa pa konplè, epi li pa detaye tou. Se poutèt sa nan travay sa nou vle pale w sou ekriti akademik espesyalman. Nan yon lòt travay nap pran plezi pale sou lòt stil ekri yo.
👉Nan tout stil ekriti ki genyen yo, ekriti akademik ta sanble se stil ekri ki parèt pi konplike akoz egzijans li yo. Kisa stil ekri sa ye menm? Ki egzijans li fè? Ekriti akademik se yon stil. Moun kap ekri yo itilize l nan domèn inivesitè pou ekri rapò, pwojè rechèch, pou fè rezime, sentez atik, elatriye. Ekriti akademik la pi fòmèl, pi striktire parapò ak lòt stil ekriti yo. Ekriti akademik dwe objektiv konsa tou, li dwe konsi. Se pwensipal diferans ekriti sa ak lot stil ekriti yo. “Nan klas tèminal ak inivesite yo, apran n ekri chita sou ekriti akademik. Nan prensip ak egzijans ekriti akademik, li dwe adapte ak yon displin oubyen yon domèn spesifik. Konsa tou li gen pwòp piblik li” (MacDonald, 1987). Pa egzanp yon kou syans ka egzije yon etidyan ekri yon rapò laboratwa. Tandiske, nan yon kou sosyoloji, etidyan an ka ekri yon etid ka yo (etude des cas). Yon kou enfimyè ka egzije etidyan redije yon plan pou laswenyaj (plan de soin), epi yon kou administrasyon ka egjije etidyan ekri yon plan biznis (plan d’affaire). Men kèk egjizans kap pèmèt ou pran swen stil ekriti sa. Byenke ekri jeneralman egzije gramè ak òtograf, men ekriti akademik pi strik nan sans sa, ekriti akademik ale pi lwen toujou. Fòk mo wap itilize nan stil ekriti sa kòrèk, klè, epi yo fasil pou konpran n (men fòk ou nan domèn nan pou rive koprann li fasil tou) pa egzanp li pa rekòmande pou itilze mo sa yo nan ekriti akademik (vrèman, trè). Tan vèb wap itilize yo dwe gen konkòdans. Konsa tou, li pa rekòmande pou itilize kontraksyon nan stil ekriti sa. Men li bon pou itilize sitasyon epi bay referans oubyen dokimantasyon (mete li nan pye tèks la) ak chak sitasyon ou bay nan travay ou a.
👉NB: Nan ekriti akademik, chak nivo travay mache ak yon stil dokimantasyon. Byenke gen plizyè stil dokimantasyon, men sa ki pi kouran yo se (APA) ki vle di (American Psychological Association) nan lang angle, epi (MLA) ki vle di (Modern Language Association) nan lang angle.
👉Moun kap etidye 👩🎓(inivèsitè), moun kap fè rechèch👨🏫, pwofesè, se kategori moun sa yo ki souvan itilize stil ekriti sa. Si ou se yonn nan kategori moun sa yo, travay sa ap edew nan pratik ekriti akademik. Si travay sa itil ou, mwen envite w pataje komantè w ak nou epi pataje li ak yon lòt moun, konsa wa p ankouraje travay sa.🤝
Max Weber CHERY
Redaktè kontni kreyatif
Korektè
Mathaus GEFFRARD
👉Referans:
• Watzlawick, P. (2019) Paul Watzlawick et la théorie de la communication humaine
Paul Watzlawick y la teoría de la comunicación humana - La Mente es Maravillosa
• Byington, T., & Kim, Y. (2017). Promoting Preschoolers’ Emergent Writing. YC Young Children, 72(5), 74-82. Retrieved April 4, 2021, from https://www.jstor.org/stable/90015861
• MacDonald, S. (1987). Problem Definition in Academic Writing. College English, 49(3), 315-331. doi:10.2307/377930
