Portugaliza 112

Portugaliza 112 Publicações sobre Portugal 🇵🇹 e a Galiza pra conhecer-nos melhor os dois povos irmãos e vizinhos.

Páxina de ideoloxía galeguista/nacionalista galega e lusófila administrada por un galego de 45 anos 🧔🏻 nado e residente no rural de Compostela.

🇵🇹 🇳🇮 [ Portugal y El Salvador firmaron un acuerdo para colaborar en áreas como investigación, intercambios y seminarios...
12/10/2025

🇵🇹 🇳🇮 [ Portugal y El Salvador firmaron un acuerdo para colaborar en áreas como investigación, intercambios y seminarios entre ambas naciones a través del Instituto Diplomático "Doctor José Gustavo Guerrero" y el Instituto Diplomático de Portugal.

El Ministerio de Relaciones Exteriores de El Salvador informó que el convenio incluye la cooperación en intercambios estudiantiles, de docentes e investigadores, formaciones, seminarios, conferencias, investigaciones, información y documentación.

El convenio fue firmado por la vicecanciller Adriana Mira y la secretaria de Estado de Negocios Extranjeros y Cooperación de Portugal, Ana Isabel Xavier.

La diplomática salvadoreña destacó la formación diplomática de alto nivel, protección de patrimonio bibliográfico y documental de Portugal.

Según Relaciones Exteriores, ambas funcionarias se reunieron antes de la firma del convenio para "ampliar los lazos de amistad y de trabajo" en áreas que sean de interés común "por medio de diversas modalidades".

Además, buscarían dinamizar "las relaciones económicas bilaterales" para incrementar el comercio hacia Portugal y la atracción de capitales y proyectos productivos o de turistas.

El año pasado, El Salvador suscribió un acuerdo similar con Cuba para entre institutos diplomáticos para la formación y capacitación de su talento humano. El convenio habría incluido también el intercambio de publicaciones académicas entre ambas entidades.]

✍🏻 [ Poderiamos dicir sen temor a equivocarnos que a inmensa maioría da sociedade galega é sentimentalmente galega, por ...
12/10/2025

✍🏻 [ Poderiamos dicir sen temor a equivocarnos que a inmensa maioría da sociedade galega é sentimentalmente galega, por algo a dereita galega de Alianza Popular, transformada logo en Partido Popular, fixo campañas electorais tan exitosas con lemas como “Galego coma ti” ou “Galicia primeiro”.

Por algo aquela breve experiencia de Coalición Galega obtivo un resultado espectacular cando foi quen de crear ilusión co lema “Fagámonos respectar”, ou por algo funcionou tan ben o slogan publicitario de Gadis “Vivamos como galegos!.

Mais tampoco podemos ignorar que a sociedade galega é unha sociedade moi agredida, longamente agredida, na súa identidade lingüística e cultural, e igualmente moi fráxil na confianza plena na súa propia forza política como país, como suxeito político, mirando sempre excesivamente para todo o que vén de Madrid. Galiza é así. Nin é Cataluña, nin é Euskadi, nin tampouco é España.

O fracaso de Vox en Galiza, sen haber no seo da sociedade galega maioritariamente un sentimento anti-español, é a mellor demostración de que aínda somos un pobo que non renunciou a ser el mesmo.

O nacionalismo galego é un movemento político e social imprescindíbel para construír outro futuro para Galiza. Foino en todas as súas etapas. Mais ese futuro haino que construír na propia sociedade, tal e como é en cada momento histórico, e coa participación e a vontade da propia sociedade galega, gañando a súa confianza e o seu apoio. Detrás dun ideario político cómpre que haxa sempre corpo social para facelo avanzar.

De aí a importancia de coñecer ben as necesidades reais da sociedade, as súas aspiracións, as súas maneiras de pensar, as diferentes sensibilidades culturais e ideolóxicas e as diversas miradas que existen sobre o país, sobre o que é Galiza. O nacionalismo galego ten que conectar necesariamente as súas preocupacións políticas coas preocupacións da sociedade á que se debe.

Temos a certeza de que a ligazón emocional ao país, o sentimento de pertencermos a un territorio concreto que nos define e nos conforma como pobo e nos une, é unha forza moito máis poderosa que calquera ideoloxía, por moi revolucionaria e transformadora que esta sexa.

O slogan “Vivamos como galegos!” é unha idea moi potente de cohesión, de vertebración e de unión de todo un pobo. Por iso pensamos que cada vez que o nacionalismo galego actúa cunha mirada ampla e integradora da sociedade galega, acerta de cheo.

Acerta porque se está a dirixir non a un segmento da sociedade, senón á sociedade galega no seu conxunto. Acerta o nacionalismo cando negocia en Madrid a supresión das peaxes, porque lle afectan a toda a cidadanía. Acerta cando defende a necesidade dun rural vivo, porque o comprende incluso a poboación máis urbana.

Acerta cando reivindica un ensino e unha sanidade de calidade. Acerta cando demanda o acceso á vivienda para a xente moza e a clase traballadora. Acerta cando conecta o nacionalismo e o autogoberno aos problemas reais, a solucións concretas e ao benestar social. Acerta cada vez que elabora e presenta unha proposta programática que nos abre a mente a unha nova Galiza.

Acerta o nacionalismo galego cando tende a man a persoas que sen definirse como nacionalistas se identifican coa defensa que o nacionalismo fai do país. Acerta cando empatiza, emociona e ilusiona coas súas ideas e coa forma de transmitilas. Acerta cando na relación coa sociedade a mirada humana prevalece sobre a mirada ideolóxica.

Historicamente unha das eivas do nacionalismo galego foi poñer demasiado empeño en resaltar e avivar as diferenzas ideolóxicas entre as organizacións políticas máis próximas, entre as siglas políticas e as persoas máis comprometidas co país. Iso foi nefasto para Galiza.

O amor ao país, a defensa de Galiza e o humanismo constitúen un pensamento infinitamente máis poderoso para unir, mover e erguer o país que calquera outro pensamento ideolóxico, autóctono ou foráneo.

Non hai libro de doutrina política que nos ensine tanto como a lección que nos deron, por exemplo, Castelao e Otero Pedrayo, eses dous grandes mestres do nacionalismo galego, que desde que se coñeceron foron quen de manter sempre unha relación de verdadeira e profunda irmandade, compartindo ao longo das súas vidas un mesmo ideal de entrega ao país por riba das súas diferenzas ideolóxicas ou das diferentes estratexias que foron obxecto de afervoado debate no partido no que os dous militaban.

Milleiros de persoas estaban a esperar que alguén lles dixese desde o nacionalismo galego que “Hai moitas maneiras de sentirse galegos e galegas e todas son necesarias”. E os froitos están aí.

Hai dous poemas de dous grandes poetas galegos contemporáneos que deberían ser a guía de conduta na actitude política e humana de toda persoa que se define como galeguista ou nacionalista.

O primeiro poema, de Celso Emilio Ferreiro, remata con estes catro versos: “Común temos a patria, / común a loita, ambos. / A miña mau che dou, / coma un irmau che falo”. E o segundo poema, de Uxío Novoneyra, di así no seu último verso: “Non a forza do noso amor non pode ser inutil!”.

Non deixemos de confiar nunca na forza do amor ao país nin no inmenso poder da fraternidade e do afecto entre persoas que comparten un mesmo idea.]

* Resumo deste artigo de Manuel López Foxo.

12/10/2025

🎵 1️⃣9️⃣8️⃣6️⃣ Unha moza de 23 anos chamada Uxía interpretaba o tema "Imos bailar na lúa" de Xosé Paz Antón ( cara o final entra en escena a música da gaita ) no programa "Galicia de noite" da TVG. Deubelle de ir ben, xa que uns anos despois cantaba que tiña unha casiña branca na mariña. 😄
Video tirado da CRTVG.

🛌🏽 [ Alguén podería alegar que «nalgúns tramos non hai iniciativa privada suficiente». É un argumento débil. Pensemos en...
12/10/2025

🛌🏽 [ Alguén podería alegar que «nalgúns tramos non hai iniciativa privada suficiente». É un argumento débil. Pensemos en Roma: millóns de visitantes chegan ao Vaticano, pero ninguén dorme na praza de San Pedro nin nun suposto albergue público.

O mesmo en Xerusalén: existen "guest houses" privadas ou xestionadas por ordes relixiosas, nunca con fondos públicos. Se esas cidades tan peregrinas e relixiosas non sosteñen albergues públicos, por que Galicia si? Esa comparación non é ornamental: é lóxica.

O recente informe do Consello de Contas sobre a rede pública de albergues do Xacobeo debería abrir un debate definitivo: ten sentido manter un formato que custa diñeiro ao contribuínte e apenas deixa valor no territorio? A resposta é clara: non.

Os números son incontestables. Cada noite nun albergue público costa de media 27 euros extra con cargo aos nosos impostos, e en casos extremos, como o de Sandiás (Ourense), o gasto dispárase ata os 932 euros por persoa e pernoita. Ningún negocio privado podería soster semellante ineficiencia.

Pero aquí non falamos dun negocio, senón de Xacobeo S.A., unha sociedade pública que actúa como competidor desleal fronte a o tecido turístico galego, o mesmo que inviste, arrisca, contrata e paga impostos.

O propio Consello de Contas déixao claro: para que a rede se autofinanciara coa tarifa actual, necesitaría unha ocupación do 76 %. Unha cifra imposible en moitos tramos. Non se trata de reformar nin de maquillar, trátase de pechar. O Camiño seguirá vivo, porque o que atrae non é unha cama pública subvencionada, senón a experiencia, a cultura, a natureza e a hospitalidade privada que funciona en calquera outra parte do mundo.

O turismo é unha actividade económica. A súa misión é deixar valor no territorio, non custarlle diñeiro ao contribuínte. Por iso, despois deste informe, non queda marxe para dúbidas: Galicia debe pechar dunha vez por todas o formato de albergue público.]

🇵🇹 👨🏻‍🏫 [ En Estremadura, estudar portugués no instituto é tan normal como aprender inglés ou francés. A proximidade ter...
11/10/2025

🇵🇹 👨🏻‍🏫 [ En Estremadura, estudar portugués no instituto é tan normal como aprender inglés ou francés. A proximidade territorial, onda as alternativas de formación e de traballo alén da fronteira, fan que o idioma do país veciño considérese como unha ferramenta útil para o desenvolvemento persoal.

En Galicia, porén, o sistema resistiuse historicamente a ofertar un idioma que falan 265 millóns de persoas no mundo. Esa presenza deficitaria do portugués nas estruturas educativas do noso país parece estar a se corrixir, aínda que sexa moi aos poucos.

Segundo datos facilitados pola Xunta, en Vilagarcía pódese estudar portugués nos institutos Castro Alobre e Cotarelo Valledor ou, seguindo outra vía, na escola oficial de idiomas. E neses tres centros confirman que o interese por aprender portugués está aí, latente, e que «en canto das a posibilidade, queda claro que a xente ten interese».

No instituto Cotarelo Valledor dous profesores, Xurxo Fernández e David Cobas, son os responsables de impartir portugués a un número crecente de grupos de estudantes. Esta lingua ofértase ao alumnado da ESO e de Bacharelato como segundo idioma e este ano comezouse a impartir tamén como primeira lingua a bachareis. E a intención é que a onda lusófona siga crecendo, facendo extensiva a invitación de aprender portugués a quen se matricula nos ciclos de Formación Profesional que se imparten no instituto de Vilaxoán.

O ensino do portugués despegou no curso 2023-2024, cando se formaron grupos en diversos niveis. Este ano hai xa ao redor de 80 rapaces matriculados nos distintos cursos da ESO e uns 20 en Bacharelato.

Que os levou a apostar por este idioma? Son moitas razóns as que pon sobre a mesa os bachareis do instituto. Por unha banda, é un idioma relativamente sinxelo de aprender.

Polo outro, parece caer a venda e cada vez hai máis familias que recoñecen as posibilidades que brinda este idioma: desde cursar estudos superiores en Portugal ata explorar vías de emprego e negocio.«A reacción das familias está a ser moi positiva, e tamén a do alumnado», explican os dous docentes de portugués, que consideran probado que hai interese por aprender este idioma e que aspiran a que o seu ensino se consolide en Vilaxoán coa chegada, o próximo curso, dun profesor especialista.

Marisa Moreda, que imparte portugués no Castro Alobre, tamén confía en que este idioma siga crecendo no seu centro, onde tamén se comezou a impartir o ano pasado, como segunda lingua para Bacharelato. Durante moito tempo, desde o departamento de galego traballouse en tender pontes coa lingua que se fala alén da raia e eses esforzos deron o seu froito: dun ano para outro dobrouse a matrícula.

Onde tamén notan un incremento do número de estudantes de portugués é na Escola Oficial de Idiomas da capital arousá, onde este ano hai dous grupos de iniciación (integrando A1-A2) e un grupo por cada nivel superior, incluíndo un curso monográfico. Chegaron ata as aulas de portugués por unha infinidade de razóns.

O grupo de estudantes de primeiro de Bacharelato do Cotarelo Valledor que este curso optaron por estudar esta lingua aducen cuestións prácticas —os idiomas ponderan máis na ABAU para acceder a determinadas carreiras—, estratexias futuras —ábrelles a porta para estudar no país veciño— ou razóns tan básicas como alixeirar a pesada carga desta etapa formativa cunha materia que, dada a súa proximidade ao galego, antóllaselles máis alcanzable que outras linguas.

Polo menos, esa é a experiencia que teñen ningúns deles: varios dos rapaces que sentan nas clases de portugués comprobaron, durante un torneo de fútbol no país veciño, que eles tiñan máis facilidade para entenderse cos seus anfitrións que os xogadores de equipos doutros puntos de España.

Con apenas un mes de clase, unha das súas compañeiras atopouse no aeroporto con que foron unhas indicacións que lle deron en portugués as que a salvaron de perder o seu voo. E a estas alturas, case todo o grupo pode dicir xa unas cantas cousas no idioma que elixiron estudar, incluso facer bromas botando man de ningúns deses «falsos amigos» que poden dar lugar a equívocos: desde «espantoso», que en portugués significa todo o contrario ao castelán, a «borracha», que é unha goma de borrar.

Haberá que ver se o coñecemento desta lingua sérvelles para «engatar» (ligar), pero o que está claro é que xa lles está sendo útil para redescubrir unha parte da súa identidade.
«Moitas veces, alucinan porque hai palabras que usaban os seus avós, por exemplo, que eles pensaban que eran cousa de familia, pero que en realidade eran palabras galegas que se foron perdendo», explican os profesores que lles dan clase. Xuntos forman un equipo fenomenal, un grupo pioneiro que está a abrir un camiño para cruzar o Miño.]

🇵🇹 👷🏻‍♂️ 👩🏻‍⚕️ 💰 [ A finais de maio deste ano, había en todo Portugal 20.879 mozos menores de 30 anos rexistrados no Ins...
11/10/2025

🇵🇹 👷🏻‍♂️ 👩🏻‍⚕️ 💰 [ A finais de maio deste ano, había en todo Portugal 20.879 mozos menores de 30 anos rexistrados no Instituto de Emprego e Formación Profesional (IEFP) e beneficiarios do subsidio por desemprego.

Así, o desemprego xuvenil converteuse, "nos últimos anos, nun dos principais desafíos estruturais do mercado laboral portugués", situándose entre 2020 e 2024 no 21,44%, por encima da media da Unión Europea, que foi do 15,52% no mesmo período, aínda que entre xuño de 2024 e o mesmo mes deste ano esta taxa descendeu ata o 18,5%.

O subsidio, sinala o proxecto de lei, "ten como obxectivo promover simultaneamente unha rápida reinserción profesional, reducir a duración media do desemprego, mellorar as taxas de inserción e contribuír á racionalización do gasto público en prestacións sociais". Ao cal se engade que esta Medida Excepcional para Favorecer a Retorno ao Traballo de Mozos Desempregados (IRT Jovem) "consiste na concesión dun apoio económico que será outorgado polo IEFP aos beneficiarios da prestación por desemprego que conclúan con éxito a súa procura activa de emprego", establece a ordenanza

▪︎Do 25% ao 35%.

A medida permite asignar unha cantidade monetaria mensual equivalente ao 35% do valor mensual da prestación por desemprego, no caso dun contrato de traballo indefinido, e do 25% do valor mensual da prestación por desemprego no caso dun contrato de traballo de duración determinada.

En canto á duración, existen límites. Aplicarase durante o período restante da prestación por desemprego que a persoa xa non perciba, ou ben durante a vixencia do contrato de traballo, se este é inferior ao período especificado no punto anterior.

Para poder acceder a esta nova iniciativa será necesario cumprir varios requisitos requisitos, comezando con que se formalizou un contrato de traballo a tempo completo despois da data de entrada en vigor desta ordenanza, cunha duración igual ou superior a 6 meses, e que devandito contrato celébrese con entidades que teñan actividade rexistrada en Portugal continental, e sempre que cumpran a lexislación laboral portuguesa.

▪︎Só en Portugal continental.

O posto de traballo debe estar localizado igualmente en Portugal continental, e quedan excluídos os contratos de traballo celebrados co último empregador, "cun socio do empregador, con membros de órganos estatutarios, ou entre cónxuxes ou persoas que vivan en unión de feito, nas condicións previstas na Lei 7/2001, do 11 de maio, na súa redacción actual, así como co cónxuxe dun membro dun órgano estatutario ou socio da entidade".

En canto ao cálculo da axuda económica a conceder, deberase ter en conta o importe diario da prestación por desemprego concedida na data de entrada en vigor do contrato de traballo, establece o diploma, que limita a axuda a un pago único, sendo o pago da axuda económica graduado, en función da situación dos mozos.]

Os beneficiarios, en todos os casos, deben estar ao día nas súas obrigacións coa Facenda Pública e a Seguridade Social e non ser beneficiarios doutras axudas económicas concedidas polo IEFP. Esta nova ordenanza entrou en vigor este mércores 8 de outubro e permanecerá vixente polo menos ata o 30 de xuño de 2026.

🇵🇹 Mañá Domingo 12 no Parque da Alameda de Santiago de Compostela ( Galiza )‼️, dentro do programa da ### edición do Fes...
11/10/2025

🇵🇹 Mañá Domingo 12 no Parque da Alameda de Santiago de Compostela ( Galiza )‼️, dentro do programa da ### edición do Festival Internacional Galicreques.

🇵🇹 🇨🇭 Visto na rede, fixen pescudas mais non encontrei ningunha información. A publicación é de xuño do 2018.
11/10/2025

🇵🇹 🇨🇭 Visto na rede, fixen pescudas mais non encontrei ningunha información. A publicación é de xuño do 2018.

🇵🇹 ✈ [ Pensará "vai uns dias a Santiago, se calhar passa na Corunha, põe-se ali na Torre de Hércules para a selfie, pára...
10/10/2025

🇵🇹 ✈ [ Pensará "vai uns dias a Santiago, se calhar passa na Corunha, põe-se ali na Torre de Hércules para a selfie, pára em alguma praia ali das Rias Baixas e pronto. Está a Galiza feita". Esclareço que o meu percurso não é bem o mais óbvio. Nunca é. Gosto de ziguezaguear.

Prevejo demorar-me mais nas províncias de Ourense e Lugo, ambas do lado leste galego. Na Ourense mais rural, mais montanhosa, mais genuína, nas tradições aldeãs da cultura galega; em Lugo, com a cara lavada todos os dias com água do mar, próximo da Costa da Morte e embalado em melodias lúgubres e alegres dias e noites num luar celtibero.

A Galiza entrou no meu radar nos escuteiros – fiz o Caminho de Santiago de Compostela do Litoral em 2001. Foi uma experiência marcante, principalmente por ter chegado numa altura de transição – o equador dos 18 anos é sempre turbulento – e me ter permitido conhecer algum território galego da melhor maneira: a caminhar. Lembro-me ainda hoje de Tui, Pontevedra, Caldas del Rey, O Porriño e Santiago, claro, mas acima de tudo um certo misticismo que me atrai em lugares, uma energia que não se define, mas quase nos veste.

Marquei a Galiza para um dia explorar como deve ser, mas foi-se adiando. Ao longo dos anos, fui reforçando a ideia, lendo artigos e obras sobre mitologia galega, geografia da região, costumes e tradições. Há qualquer coisa no norte de Espanha, da Galiza ao País Basco, que sempre me atraiu. Não consigo dizer um motivo concreto, porque não existe.

É algo, talvez um fascínio pelas lendas celtas, pelo mar revolto mas em tons de múltiplos azuis, pelas criaturas sobrenaturais, o verde constante, a morrinha do nevoeiro, a chuva permanente e espontânea que transformam a Galiza numa armadilha divertida.

Além da sua história separada, mas unida à de Portugal, a Galiza é uma terra de identidade e língua próprias, com quatro províncias – A Coruña, Pontevedra, Ourense e Lugo – e uma multitude de arquipélagos que se perdem no bolso do oceano ocasionalmente.

Foi ocupada desde as origens do Homem, importante parte do Império Romano e do reino visigótico e andou nas nossas turras de independência no século XII. Hoje em dia, a sua identidade é vincada e assente no facto de mais de metade da população ainda usar o galego como língua primária de conversação.

A Galiza tem, além disso, um dos mais patuscos canais televisivos regionais que podem encontrar, com novelas involuntariamente divertidas, concursos mal geridos, mas um encantador programa sobre organizações de festa de aldeia chamado “Comisión de festas” que é de uma delícia comparável a um prato de marisco comido nas Rias Baixas.

Como preparar uma viagem? Antes de mais, parafraseando a máxima socrática do templo apolíneo de Delfos "Conhece a tua Galiza". E antes de começar qualquer viagem, esse é sempre o meu instinto: "Ok, já sei que existem A e B; mas… onde está o resto do abecedário?" Começa aí então a diversão da descoberta. No fundo, é como me ensinaram na universidade: os melhores trabalhos são aqueles que apresentam a mais extensa bibliografia.

Antes, nos tempos A.I. (antes da Internet), esta etapa preenchia-se com livros, brochuras e até ocasionais documentários com os quais nos cruzávamos em quatro canais de televisão. Hoje, nos tempos A.I. (sigla de Inteligência Artificial no original), há toda uma panóplia de redes sociais e ferramentas digitais que permitem preencher folhas com locais a visitar. Só com uma horinha de buscas, tenho aqui quatro páginas de pontos geográficos nas quatro províncias galegas.

Não querendo revelar já o roteiro, noto que se encontra de tudo na Galiza: percursos pedestres, cascatas frondosas (no Verão, talvez menos), igrejas antigas, mosteiros abandonados, aldeias típicas, praias mais ou menos isoladas, tradições para verificar e descobrir.

Neste novelo das páginas sobre locais, descubro gente mais interessada em fazer de nós número para angariar publicidade do que exactamente informar-nos. Dos anos de geocaching, aprendi que não há quem nos revele um local como aqueles que nele habitam. No caso desta viagem, centrei-me numa página de Instagram chamada “Lugares secretos de Galicia”.

Não sou totalmente inexperiente em território galego. Nos últimos anos, já estive na Corunha e em Vigo, e algures nas brumas do meu passado fiz o Caminho de Santiago português litoral. No entanto, e como alguém que já ouviu muitas vezes a observação “Caramba, que giro! Mas a que país foste desta vez?” perante fotos que tirei… em território português, sei que os locais óbvios são uma superfície que não deve apenas ser arranhada: devemos rebentá-la e encontrar de facto o que está fora do circuito.

Olhando para o orçamento e tempo de férias ainda disponível, criei um roteiro com tudo um pouco. Que me obrigará a cansar e também a relaxar e, importante também, a dar trabalho à minha máquina fotográfica.

Vou com pouca bagagem de roupa e essenciais pessoais: medicação, câmara, um livro para ir lendo quando houver oportunidade (ainda não escolhi, mas está ali o “The Earth Transformed”, do historiador Peter Frankopan, a olhar-me há demasiado tempo), um bloco de notas (onde gosto de apontar momentos, sensações, pessoas e lugares para mais tarde escrever sobre eles); e claro, sapatilhas confortáveis, essenciais para cirandar sem grandes preocupações e apenas guiado por aquilo que quero e me apetece na hora.

O melhor de viajar, o melhor de ir de férias. Uma liberdade que espero encontrar na Galiza dos mares, na Galiza das cores, com mais galegos de origem do que de preconceito nacional. Até já.]

* Artigo do 23 de Maio do 2024.

⚽️ 📺 👂🏼 [ Segundo informou o ente público nun comunicado, a transmisión ofrecerá a opción de escoller a lingua galega me...
10/10/2025

⚽️ 📺 👂🏼 [ Segundo informou o ente público nun comunicado, a transmisión ofrecerá a opción de escoller a lingua galega mediante a segunda pista de audio dos televisores ou ben manter a primeira coa narración en castelán.

Tras o anuncio do presidente de RTVE, José Pablo López, a Mesa pola Normalización Ligüística, espera que este paso sexa o primeiro de todos os compromisos adquiridos o pasado mes de marzo, nunha xuntanza mantida co presidente e coa secretaria xeral da entidade de defensa da lingua.

Segundo lembra nun comunicado, naquela xuntanza, López dixo que antes de rematar o ano 2025 habería un aumento de contidos en galego en TVE e comezarían as emisións en galego en Clan. No mesmo encontro, o presidente de RTVE asegurou aos representantes da asociación a favor do galego que tamén se incrementaría a presenza da nosa lingua nos contidos radiofónicos do ente estatal.

A Mesa reclamáralle entón ao máximo responsábel da RTVE celeridade no cumprimento da lexislación, lembrando que só 0,9 dos contidos audiovisuais están en galego e que RTVE debe cumprir os mínimos que estabelece a lexislación incorporando o galego aos seus contidos en Clan e asegurando que cando menos o 2,5% dos seus contidos están en galego.

A Mesa recordou que o Estado debe garantir unha radio e unha televisión en galego tal e como establece o artigo 11 da Carta Europea das Linguas Rexionais e Minorizadas.

A narración correrá a cargo de Carlos Jiménez, habitual narrador de grandes eventos para RNE, e Enrique Morales, redactor de deportes de RTVE en Vigo e as achegas técnicas de Manel Fernández Anidos, ex futbolista internacional da sub-21 para co equipo estatal, que xogou no Celta e no Racing de Ferrol.]

🐇 🐕 [ De orixe indoeuropea, posiblemente sexa unha das razas máis antigas da Península Ibérica, traída probablemente pol...
10/10/2025

🐇 🐕 [ De orixe indoeuropea, posiblemente sexa unha das razas máis antigas da Península Ibérica, traída probablemente polos pobos precélticos atlánticos e os celtas, xunto co resto das invasións nórdicas e xermánicas (suevos, bretóns/britanos, visigodos e normandos); debido ás súas grandes semellanzas e orixe común, probablemente estea emparentado co Västgötaspets sueco ou Can dos Visigodos, así como tamén cos Corgi Galeses, Cardigan e Pembroke.

Neste sentido, hai que sinalar que xa en tempos precélticos, na Idade de Bronce, os Oestrimnios mantiñan relacións marítimas comerciais con Irlanda, oeste de Inglaterra (Britannia), Bretaña (Armórica), Países Baixos e Dinamarca.

Era a vella ruta megalítica; coa explotación do estaño dos montes e o ouro dos ríos, estableceuse un comercio no que se exportaba estaño, cobre, ouro, prata, peles e cerámica. Así, pezas da metalurxia galega (armas, obxectos utilitarios, xoiaría de ouro e bronce) foron atopadas en toda a costa atlántica.

En relación con este tipo de cans, os celtas da zona do País de Gales e Cornualles (britanos) utilizábanos para a cacería e apreciaban moito os seus dotes de intelixencia e vixilancia, polo que o admitían nas súas casas e confiábanlle a custodia dos seus nenos.

A súa orixe esténdese por toda a área noroccidental da Península Ibérica, en montañas de 600 m a 800 m sobre o nivel do mar, en zonas de monte con espesa vexetación arbustiva do tipo toxo, urce, carrasca, carpaza, codesos ou xesta, que conforman un monte baixo, moi pechado, quebrado e arborado.

Actualmente, distribúese fundamentalmente por todas as zonas de coello de monte de Galicia, nas provincias de Pontevedra (Silleda, Lalín, Rodeiro, Dozón e Agolada, entre outros), Ourense (Oímbra, Verín ou A Mezquita), atopándose tamén de xeito esporádico algúns exemplares pola zona centro das provincias de Lugo e da Coruña.

Os bos exemplares en pureza non abundan, sendo moi solicitados e requiridos polos cazadores, polo que, dadas as súas características como cazador e o solicitado que está, quen posúe un bo exemplar non adoita prodigarse en estender os seus descendentes, polo desexo de dispoñer dos mellores cans de caza da zona.

Can de caza, principalmente do coello. Dotado dunha gran coraxe polo que tamén persegue o raposo. Pode ser empregado tamén para a detección do xabaril.]

🇵🇹 👩‍🏫 [ Non fai falta vivir na Raia para entender o idioma que se fala ao cruzala. Que o galego e o portugués son siame...
10/10/2025

🇵🇹 👩‍🏫 [ Non fai falta vivir na Raia para entender o idioma que se fala ao cruzala. Que o galego e o portugués son siameses é unha realidade indiscutible. E é por ela polo que boa parte do profesorado da comunidade leva máis de 20 anos tratando de que a lingua portuguesa poida impartirse nos centros educativos de Galicia.

Fai xa máis de 10 anos que a aprobación da Lei Paz Andrade no Parlamento galego permitiu un primeiro impulso. «A Xunta abriu unha primeira porta, pero non é suficiente», explica Valentina Formoso, profesora de portugués no instituto de educación secundaria de Negreira. Hoxe ven os seus froitos.

En Galicia, onde hai 1.000 institutos, 100 deles imparten a materia de portugués no seu plan de estudos deste curso, case 30 máis que no 2022, cando só eran 72. Ademais, a Consellería de Educación asegura que esta materia conta actualmente con 6.404 estudantes, 2.000 máis que fai tres cursos, o que supón un incremento dun 40% nun par de anos.

A provincia de Pontevedra lidera esta aposta lusófona, con 41 centros nos que na ESO e en Bacharelato pódese estudar portugués, segundo os datos da Consellería de Educación recollidos por este diario. Séguea a de A Coruña, con 36. Lugo e Ourense tan só contan con 12 e 11 institutos, respectivamente.

A estes alumnos súmanselle outros 1.000 matriculados das Escolas Oficiais de Idiomas. Entre os motivos que atopa, pola súa banda, a Consellería de Cultura, Lingua e Xuventude a este «significativo incremento» está o «compromiso autonómico con afianzar esta conexión cultural, especialmente entre a mocidade».

Este aumento «responde a varios puntos», entre os que destaca «unha lexislación que o favoreceu», segundo Formoso, «unha loita incesable por parte dos docentes, que aínda continúa» e , por suposto, «unha mellora non status do portugués na sociedade». Con todo, o profesorado considérao «residual».

«Hai máis prazas, si, pero temos moitos casos que dependen do departamento de Lingua Galega, polo que hai bastantes baixas e xubilacións que non se cobren e pon un peso que non deixa medrar», reflexiona Antía Cortiças, tesoureira da Asociación de Docentes de portugués DPGaliza e profesora no IES de Culleredo.

Nese sentido, Mateo Portas, estudante de Filoloxía Portuguesa na USC, acórdase dun especial incidente ocorrido o curso pasado nun instituto de Tui que «estivo baixo ameaza de perder ou estudo de lingua portuguesa por falta de profesores».

Nos últimos catro anos, unha trintena máis de centros propuxo o ensino deste idioma, tamén, «grazas ao acordo asinado co Instituto Camões», di a Secretaría Xeral dá Lingua. Así, permítese acreditar gratuitamente ao alumnado desta materia o seu nivel de portugués.

Pero o profesorado a cargo insiste en que «non hai unha promoción en tódolos institutos, como poden ser suficientes auxiliares de conversa», protesta Formoso. Actualmente, hai 16 axudantes nativos para un cento de centros.

Ademais, solicitan «que se oferte a matrícula como primeira lingua estranxeira, ó mesmo nivel que ou inglés e ou francés», como apunta Cortiças. «No 2005 debatíase nas reunións sobre esta cuestión, porque os mestres doutras linguas pensaban que iso lles quitaría alumnos, e nalgúns aspectos persiste esa crenza», relata Formoso. Pero por que esa insistencia en instalar o portugués nos centros educativos?

«Nos institutos onde se ensina portugués o alumnado reforza o galego», celebra Cortiças. «*É unha maneira de reforzar dende a estrutura da lingua, a colocación dos pronomes, ou vocabulario, toda a gramática básica, os verbos...», apoia Formoso.

Ela trata de impartir as súas clases cun «enfoque normalizador do galego». «Cando fan a comparación co portugués recoñecen léxico que empregan os seus avós e que agora estase a perder por influencia do castelán; decátanse de que é o mesmo», apunta. «Non podemos deixar de entender que o galego e o portugués historicamente comparten un pasado que nos une, polo que é innecesario consideralas linguas diferentes», amplía Portas.

Pola súa banda, Formoso destaca que o alumnado que tamén estuda a língua portuguesa mellora o seu rendemento e as súas cualificacións na galega, polo que a falta de portugués «acaba perxudicando», dalgunha forma, «á materia de Galego».

«A lingua galega, ademais de ser un valor cultural e identitario, tamén conéctanos cunha comunidade de máis de 260 millóns de persoas que teñen como idioma o portugués», lembrou Valentín García, secretario xeral dá Lingua, durante a cuarta comisión parlamentaria celebrada hai unhas semanas. Con el coincide unha boa parte do claustro de portugués en Galicia e aquel alumnado que se anima a aprendelo.

Desde a Consellería de Cultura destacan o enriquecemento cultural que supón a cohesión entre diversos departamentos ao longo de toda a comunidade lusófona, en países como Portugal, Brasil, Cabo Verde, Guinea Bissau ou Angola. Como estudante de Filoloxía Portuguesa iso é o que encandea a Portas: «Creo que o espazo da lusofonía pode brindar ós galegos e ás galegas moitas oportunidades».

A Lei Valentín Paz Andrade, aprobada no 2014, pero cuxo efecto non se notou ata o 2022, impulsou un aproveitamento do idioma portugués mediante a creación de órganos como o Observatorio dá Lusofonía, inaugurado en novembro de 2024. A súa intención era tender pontes, servir de asesoramento e fomentar a unión entre Galicia e o resto da comunidade lusófona, como ideou no seu momento o autor que dá nome a esta lei.]

Dirección

Santiago De Compostela

Página web

Notificaciones

Sé el primero en enterarse y déjanos enviarle un correo electrónico cuando Portugaliza 112 publique noticias y promociones. Su dirección de correo electrónico no se utilizará para ningún otro fin, y puede darse de baja en cualquier momento.

Contacto La Empresa

Enviar un mensaje a Portugaliza 112:

Compartir

Categoría