Efa Entertainment

21/10/2025

19/10/2025

14/10/2025

14/10/2025

02/10/2025

አርቲስት ፍሬህይወት ባህሩ ከዚህ ዓለም በሞት ተለየች

‎አዲስ አበባ፣ መስከረም 22፣ 2018 (ኤፍ ኤም ሲ) አርቲስትና ኮሜዲያን ፍሬሕይወት ባህሩ ባጋጠማት ድንገተኛ ህመም ከዚህ ዓለም በሞት ተለይታለች፡፡

‎አርቲስቷ የቀለጠው መንደር፣ ፎርፌ፣ ረመጥ፣ ነቃሽ እና ሌሎች በርካታ በሀገር ፍቅር ቴአትር ቤት በተሰሩ ቴአትሮች ላይ ተውናለች ።
‎
‎አርቲስት ፍሬህይወት በሀገር ፍቅር ቴአትር ቤት በውዝዋዜ እና ዳንስ ተቀጥረው ችሎታቸውን በመድረክ ካሳዩት ከያኒያን መካከል አንዷ ነበረች።
‎
በሀገር ፍቅር ቴአትር ለበርካታ ዓመታት በሙያዋ ያገለገለችው አርቲስቷ፤ በበርካታ ፊልሞች፣ የቴሌቪዥን ድራማ እና የሙዚቃ ክሊፖች ላይ በትወና መሳተፏን የሀገር ፍቅር ቴአትር መረጃ አመልክቷል።

ፈጣን እና ወቅታዊ መረጃዎችን ለማግኘት፡-

YouTube www.youtube.com/
Facebook www.facebook.com/fanabroadcasting
Telegram t.me/fanatelevision
Website www.fanamc.com
TikTok www.tiktok.com/
WhatsApp www.whatsapp.com/channel/0029VbB0dRxG8l59MUkoWR29
Amharic Entertainment YouTube www.youtube.com/
Facebook www.facebook.com/wmccwaltamediaandcommunicationcorporate
TikTok www.tiktok.com/
Amharic Podcast YouTube www.youtube.com/ በመወዳጀት ይከታተሉን፡፡
ዘወትር፦ ከእኛ ጋር ስለሆኑ እናመሰግናለን!

22/09/2025

22/09/2025

Celebrating my 12th year on Facebook. Thank you for your continuing support. I could never have made it without you. 🙏🤗🎉

18/06/2025

05/05/2025

04/05/2025

ዓሊ ሸቦ እና ፍለጋው
----
ጸሐፊ፡ አፈንዲ ሙተቂ
----
ባልሳሳት ዘመኑ እንደ ኢትዮጵያ አቆጣጠር 1978 ይመስለኛል፡፡ በዚሁ ዓመት ዓሊ ሸቦ ፍቅረኛው ጠፋችበት፡፡ እናም በአንድ አስደናቂ ዜማ እየተመራ በእግር በፈረስ ይፈልጋት ጀመር፡፡ በቆላውና በደጋው ሁሉ ሲንከራተትላት ከረመ፡፡ በመጨረሻም አጥቷት ልቡ እንደተሰበረ ወደቤቱ ሊገባ ሲል በአንዲት ከተማ ውስጥ አገኛትና በደስታ ፈነጠዘ፡፡ ከዚያም የልቡን አደረሰ፡፡ ለመሆኑ ዓሊ ሸቦ ጉዞውን እንዴት ነበር ፈጸመው? ፍቅረኛውን የት ነው ያገኛት? እስቲ አብረን እንየው፡፡
*****
ዓሊ ሸቦ እንዲህ እያለ ነበር ፍለጋውን የጀመረው (በቅንፍ ውስጥ ያለው ተቀራራቢ የአማርኛ ትርጉም ነው)፡፡

Diimtuu too bareedduu tanin yaadu halkuu (የኔ ቀይ ዳማ ጉብል ሁሌ እምናፍቃት)
Obsu waa hindandayuu bikka isin jirtuu (እንዲህ ጠፍታብኝስ እኔስ አልታገሳት)
Hamman deemee arguu (ካለችበት ፈልጌ እስከማገኛት)
ትንሽ ወረድ ብሎም እንዲህ በማለት ጨመረበት፡፡
Teeyso isidhaa hinbeyne bikka itti argamtu (አድራሻዋን አላውቅም የተደበቀችበትን)
Mee nin iyyaafadha oliifi gadittuu (እኔስ ላስሳት ነው ሄጄ ታቹን ላዩን)
Barbaadu waa hindhabu Hararguma haataatu (ከሀረርጌ ምድር አገኛት እንደሆን)

ታዲያ ዓሊ ፍለጋውን ከየት የጀመረ ይመስላችኋል? ከሀረር ነው፡፡ በጥንታዊቷ የአባድር ከተማ ላይ ከትሞ ነው እንዲህ በማለት ለፍለጋ መቁረጡን ያሰማው፡፡

Khara shanan Harar, laale seenee bahe (በአምስቱም የሀረር በሮች ገብቼ ወጥቼ)
Qalbiin na rifatus meeqa isii sehee (ልቤ እየደነገጠ ስንቷን ቆንጆ አይቼ)
Wa hin arganne dhiiroo himilaalin tahe (ለፍቶ መና ሆንኩኝ አድራሻዋን አጥቼ)

ሀረር የቆንጆዎች መናኸሪያ በመሆኗ ወደየትም ከመሄዱ በፊት ፍለጋውን ከእርሷ መጀመሩ ተገቢ ነበር፡፡ ከዚያስ ወዴት ቀጠለ? ድምጻዊው እንዲህ ይለናል፡፡
Dirree Dhawaas bu’ee mana gaggaafadhe (ድሬ ዳዋ ወርጄ ጠያይቄ ቤቷን)
Tanin shakke cufa suuta akheekadhe (በጥንቃቄ እያየሁ እርሷ ትሆን ያልኳቸውን)
Dhiiroo barbaada isii oow’i waan nagodhe (ወበቅ ብቻ ተረፈኝ ወይ እኔን ወይ እኔን)

ዓሊ ሸቦ ቀዳሚ ጉዞውን ወደ ድሬ ዳዋ ማድረጉ ልክ ነበር፡፡ ምክንያቱን “ኡመተ ፈናን ኡመተ ቀሽቲ” በተሰኘው መጽሐፌ በሰፊው አብራርቼ ጽፌአለሁ፡፡ ለክለሳ ያህል ደግሞ ድሬ ልዩ የሆነችባቸውን አንዳንድ ነገሮች እንዲህ እናወሳቸዋለን፡፡

ድሬ ዳዋ ከምሥራቁ ክፍል ልዩ ልዩ መንደሮች የተሰባሰቡ ሰዎች መኖሪያ ናት፡፡ የዚያ ዘመን ወጣት በድሬ የተጧጧፈው የኮንትሮባንድ ንግድ ስለሚያስጎመጀው እንደምንም ብሎ በከተማዋ ላይ ከትሞ እየሸቀለ ኑሮውን መሙላት ይፈልጋል፡፡ በአነስተኛ ከተሞች የከበረው ነጋዴም የመጨረሻ ዓላማው ድሬዳዋ ገብቶ ስሙን እነ ሐሰን ፎርሳ፣ ባሻንፈር፣ ሐምዳኢል፣ ሙሐመድ አብዱላሂ ኦግሰዴን ከመሳሰሉ የዘመኑ ዲታዎች ተርታ ማሰለፍ ነው፡፡ በድሬ ዳዋ ዘመድ ያላቸው ኮረዳዎችም “ቫኬሽን”ን እያሳበቡ ከቤተሰቦቻቸው ያፈተልኩና ክረምቱን በዚያች ውብ ከተማ ለማሳለፍ ወደዚያው ያቀናሉ፡፡ ታዳጊዎችም የሐሺሚን ሓላዋና ባቅላዋ በዝናው ስለሚያውቁት እዚያ ሄደው ካልበሉት የሚረኩ አይመስላቸውም፡፡ ስለዚህ ቤተሰቦቻቸው ወደ ድሬዳዋ የሚሄዱ ከሆነ ከናንተ ጋር ካልሄድን ብለው ያስቸግራሉ፡፡

በአንጻሩ ደግሞ ከሀረርጌ ወደ ሌሎች ቦታዎች መጥፋት የሚፈልግ ሰው ለመነሻው ድሬዳዋን ነው የሚመርጣት፡፡ ምክንያቱም በባቡር ወደ ጅቡቲ፣ በአውሮፕላን ወደ አዲስ አበባና ወደ ሌላም ቦታ ሊጠፋ ይችላልና፡፡ የሀገር አቋራጭ አውቶቡስም ቢሆን በብዛት ከድሬዳዋ ነበር የሚነሳው፡፡ ለዚህ ለዚህ ድሬ በጣም ምቹ ነበረች፡፡

በዚህ ስሌት መሰረት ነው እንግዲህ ዓሊ ሸቦ ፍቅረኛውን ለማሰስ ወደ ድሬ ዳዋ የወረደው፡፡ ከዚያም ሄዶ ፈለጋት! አስፈለጋት፡፡ የጠረጠራቸውን ቦታዎች ሁሉ ፈተሸ፡፡ ነገር ግን ትርፉ የድሬ ዳዋ ሀሩርና ወበቅ ሆነና አረፈው፡፡ ከዚያስ ወዴት አመራ? እንዲህ ይለናል ዓሊ ሸቦ፡፡

Jijjiga hindabartu kharaa Gursum khana (ከጅጅጋስ አታልፍ ከዚያም ከጉርሱም)
Xuuxxisaa dhagayeetin itti-fufe amna (እያልኩ በጥርጣሬ ተይዤ ብሄድም)
Way garaa jalalaa laalaa laala gowwomina (እዩት የኔን ፍቅር ሞኝነቴን ሲያስቀድም)

አዎን! ልጅቷ ከድሬ ከጠፋች በቀጥታ ወደ ጅጅጋ ልታመራ ትችላለች ብሎ ማሰብ ደግ ነው፡፡ ጅጅጋ የድሬን ያህል ባትሆንም በንግድና በስራ ሰበብ ብዙ ሰው ይጎርፍባታል፡፡ ደግሞም ለሶማሊያ ድንበር ቅርብ ስለሆነች በሀገር ውስጥ መኖር ያስመረረው ሰው ወደርሷ ይሄድና ለውጪ ጉዞው መንደርደሪያ ያደርጋታል፡፡

ዓሊ ሸቦም ፍቅረኛው ከሀገሬ ሳትጠፋብኝ ቶሎ ልድረስባት ብሎ ወደዚያ በማቅናቱ ጥሩ መላ ዘይዷል፡፡ ነገር ግን ትርፉ ድካም ብቻ ሆነበትና ሆደ ባሻነቱን አባባሰበት፡፡ “ለመጽናኛዬ ወደ ጉርሱም ጎራ ብዬ ልፈልጋለት” ቢልም አልተሳካለትም፡፡ ታዲያ እንዲያ ለፍቶ ቢያጣት ጊዜ ምነው አይከፋ? ማልቀስ እንኳ ሲያንሰው ነው! ግን ምን በጀው? ወዴትስ ይሂድ? እንዲህ በማለት ይናገረዋል፡፡

Kharaa baddaa khanaa hindhabamtu laata (ከወደ ደጋው በኩል ምናልባት አትጠፋም)
Je’e numan dhaqe ani Gaara Mul’ataa (እያልኩኝ በጉጉት ጋራሙለታ ብወጣም)
Arguu waa hindandeenye waan isii fakkaataa (እርሷን የምትመስል ጭራሽ አልታየችም)

አሁን ዓሊ ሸቦ በአዕምሮው ተደናበረ፡፡ “ምን ይውጠኛል?” ማለትንም አመጣ፡፡ ስለዚህ ጀርባውን አዙሮ ሸመጠጠ፡፡ መቼም “ፍቅረኛዬ ከሀረርጌ ውስጥ አትውጣ እንጂ ፈልጌ አላጣትም” ብሎ የለ? ስለዚህ ጀርባውን ሰጥቶ ያለፋቸውን ቦታዎች ማሰስ ነበረበት፡፡ በዚህም መሰረት ነው እንግዲህ ወደ ደጋማው የጋራሙለታ አውራጃ የወጣው፡፡ ነገር ግን በለስ ሊቀናው አልቻለም፡፡ እርሷን የምትመስል ሴት በጭራሽ አልታየችውም፡፡ በመሆኑም ለፍቶ መና ሆኖ ተመለሰ (እርሱ ባይገልጸውም የግራዋ ብርድ በሀይለኛ ሁኔታ እንደጠለዘው ይታየኛል)፡፡
*****
ዓሊ ትንፋሽ ወስዶ እንደመቆዘም አለ፡፡ ፍቅረኛው የት ገባችበት? ሰማይ ላይ ወጣች? ወይንስ ወደ ምድር ሰረገች? ብቻ አሁንም መንገዱን አላቆመም፡፡ እናም እንዲህ አለ፡፡

Oborraa fi Ciroo hunda kehysa dhaqe (ኦቦራና ጭሮን በአካል አሰስኩት)
Miilaa fi makinaan barbaadeetin dhabe (በእግር በመኪና በፍለጋ አዳረስኩት)
Arguu koo waa hin oolu je’etin of sobe (“ጭራሽ አላጣትም” ለሆዴ እያልኩት)

ከጋራ ሙለታ አውራጃ ያጣትን ፍቅረኛውን ለማግኘት ፍጥነት ጨመረ፡፡ ወደ ምዕራብ ገስግሶ “ኦቦራ” (ወበራ) እና ጭሮን (ጨርጨርን) በፍለጋ አዳረሰ፡፡ ነገር ግን ሊያገኛት አልቻለም፡፡ እንዲያውም እርሷን ሳያገኛት የሀረርጌ ምድር ሊያልቅበት ሆነ፡፡ ቢሆንም ተስፋ አልቆረጠም፡፡ ከዚያስ ምን ተከተለ? እንዲህ በማለት ያስረዳል፡፡

Sa eedaan qalbiin tuni wahayyuma beyti (ለካስ ይህቺ ቀልቤ የፊቱን ትገምታለች)
Baddeeysa ol kunnaan khate gammachutti (በዴሳን ሳልፈው በደስታ ተብከነከነች)
Jaalalleen tiyya tun intala Habrootii (ፍቅረኛዬ ለካንስ የሀብሮ ልጅ ነች)

አዎን! ዋናው ተስፋ አለመቁረጥ ነው፡፡ ችግር መከራውን ከታገሱት ያሰቡትን ያሳካሉ፡፡ ተስፋን ይዞ ሲባዝን የከረመው ዓሊ ሸቦም ድካሙን ሁሉ ቻለው፡፡ እናም ከውስጡ የተስፋ እንጥፍጣፊ ሳያልቅ የደስታ መዓዛ አወደው፡፡ ከጭሮ ታጥፎ በዴሳን እልፍ እንዳለ ፍቅረኛው ከሩቅ ሸተተችው፡፡ ለካስ ውቃቢው ነው ዝም ብሎ ፈልግ ያሰኘው እንጂ ልጅቱ ቀድሞውንም ቢሆን አልጠፋችበትም? እንደተፈጠረች እትብቷ ከተቀበረባት ቦታ ሆና ትጠብቀው ነበር፡፡ “የት?” ብትሉ “ሀብሮ” ነው መልሱ!

የዓሊ ሸቦ ፍቅረኛ የሀብሮ ልጅ ሆና ተገኘች፡፡ ታዲያ “ሀብሮ” ሰፊ አውራጃ ነው እንጂ አንድ ከተማ ወይንም መንደር አይደለም፡፡ ከቁኒ እስከ ባሌ ጠረፍ ድረስ ያለው ተራራማ ምድር ሁሉ የሚካተትበት ክልል ነው፡፡ ስለዚህ የልጅቱ ትክክለኛ አድራሻ መታወቅ አለበት፡፡ ዓሊ ሸቦ የመጨረሻውን ውጤት እንዲህ በማለት ያበስረናል፡፡

Jaalallen gar meeqaan barbaadaan of rakkee (ስንት ሀገር በፍለጋ ያዳረስኩላት ፍቅረኛዬን)
Tanin deemee dhabe baakkan itti shakkee (ከሁሉም ቦታዎች ያጣኋት ጉብልዬን)
Walakkaa magaalaa Galamsottiin arke (ገለምሶ መሀል ላይ አገኘኋት ወዳጄን)

እንዲህ ነው ዓሊ ሸቦ! ብራቮ ዓሊ ሸቦ! እርሱ ከቆላ ደጋ የተንከራተተላት ጉብል የገለምሶ ልጅ ሆና ተገኘች! የወንዜ ልጅ! ግዳዩም በድል ተጠናቀቀ! ዓሊ ሸቦ በሐሴት ባህር ዋኘ፡፡ ነፍሲያውም በደስታ ረካች! በመጨረሻም ዓሊ እንዲህ አለና አጠቃለለ፡፡

Arkadhe qal’o too diimtuu tiyya dheertuu (አገኘሁ የኔን አለንጋ ያላት የደስ ደስ)
Isii barnootarra kharaa gala deemtu (ከትምህርት ቤት ወደ ቤቷ ስትመለስ)
Gammadeen bahaa mee ree dheebuu tootuu (ዛሬ ጥማቴን ልወጣው የልቤ እንዲደርስ)
-----
ዘፈኑን በዚህ ሊንክ ታገኙታላችሁ፡፡ በቪዲዮው ላይ ካሉት አምስት ዘፈኖች የመጀመሪያው እርሱ ነው፡፡
https://www.youtube.com/watch?v=How9bBrPeo4
*****
አንድ የሚነደኝ ነገር ምን እንደሆነ ታውቃላችሁ? በሸዋ ከተሞች (አዲስ አበባ፣ አዳማ፣ ቢሾፍቱ ወዘተ..) “የገለምሶ ልጅ ነኝ” ከተባለ በሳቅ የሚያውካኩ ሰዎች አሉ፡፡ ምክንያቱ ምን ይመስላችኋል? አንዳንድ “ውሪ ውሪ” ነጋዴዎች የከተማዬን ስም ከዚያ “ቅጠል” ጋር በማያያዛቸው ነው፡፡ በመሆኑም ገለምሶ ሲባል ብዙዎቹ የሚታያቸው ያ ጫት የሚባለው ቅጠል ብቻ ነው፡፡ ደግሞ እኮ የሚያሳዝነው ቅጠሉ ከዚያ አይደለም የሚጫነው፡፡ አብዛኛው “ከራ ዱለቻ”፤ “ዴፎ”፣ “ቢዮ”፤ “ሚሊሎ” እና “ዳሎ” ከሚባሉ ትንንሽ የገጠር ከተሞች ነው የሚጫነው፡፡ ነጋዴዎቹ ጫቱ “ዳሎ” ወይንም “ሚሊሎ” ቢባል የማይታወቅ ሰለመሰላቸው ነው በከተማዬ ስም የጠሩት፡፡ እነዚህ ከይሲዎች! ጂንኒ ጀቡቲ ሁላ!

እርግጥ ጫት በገለምሶም አለ፡፡ ግን ብዙዎች እንደሚያስቡት ገለምሶ በጫት የናወዘች ከተማ አይደለችም፡፡ የዛሬን አያድርገውና ዓሊ ሸቦን እንዲህ በፍለጋ ያንከራተተች “ቀሽቲ” ከተማ ነበረች፡፡ በሀረርጌ ምድር ከሀረርና ከጉርሱም (ፉኛን ቢራ) በስተቀር በእድሜ የሚቀድማት ከተማ የለም፡፡ የወያኔ “በዘበዛ” መጥቶ አደከሟት እንጂ፡፡

ግድ የለም! አንድ ቀን ትነሳለች፡፡ አንድ ቀን ገለምሶም፣ ሀረርም፤ ድሬዳዋም፣ አዳማም፣ ሸገርም፣ ኦሮሚያም፣ አማራም፣ ትግራይም፣ ኢትዮጵያም ሁሉም ይነሳሉ፡፡ ዋናው ተስፋ አለመቁረጥ ነው ጓዶች፡፡ ስለዚህ ተስፋ አትቁረጡ፡፡
-----
አፈንዲ ሙተቂ
ነሐሴ 2005
በሀረር ከተማ ተጻፈ፡፡
-----
ትክክለኛዎቹ የሶሻል ሚዲያ አድራሻዎቼ የሚከተሉት ናቸው።

= የፌስቡክ ፔጅ (My New page)

https://www.facebook.com/AfendiEthno2018

=> የቴሌግራም ቻነል (My Telegram Channel)

https://t.me/afandishaHarar
-----
Thank you..

02/05/2025

25/04/2025

Zariihuun Wadaajoo Yomiyyu sii yaadanna.

Send a message to learn more