Somalilandpost Media Inc.

Somalilandpost Media Inc. An Independent News and Media Company

SomalilandPost is a free impartial Somaliland News Portal, intended for the Somaliland people in the country or in the Diaspora and the Horn of Africa and the world at large as well as other interested individuals and organizations. It is designed to provide reliable up to date news reports, analysis on current issues in political, social and cultural fields.

"Ha is yeeshaan hadaladii quruxda badnaa ee masโ€™uuliyiintu ka jeediyeen shirka iyo habdhaqanka xukuumaddu" - Dr Abdiweli...
02/12/2025

"Ha is yeeshaan hadaladii quruxda badnaa ee masโ€™uuliyiintu ka jeediyeen shirka iyo habdhaqanka xukuumaddu" - Dr Abdiweli Suufi

Wasiirkii h**e ee Wasaaradda Isgaadhsiinta Dr Abdiweli Suufi Ibraahim, ayaa sheegay inay dalka ka jiraan tallaabooyin meel ka dhac ku ah xorriyatul-qawlka oo xukuumadda kacday xilli maanta uu magaalada Hargeysa ka furmay shirweynaha Cadaaladda ee Somaliland.

Ex-Wasiir Suufi oo qoraal kooban soo saaray, waxa uu sheegay inay jiraan shaqsiyaad aragti siyaasadeed oo ay cabbireen u xidhan iyada oo aan maxkamad la hor-keenin, isagoo tusaale u soo qaatay ganacsade Cabdilaahi Xuseen Daa'uud oo muddo bil ku dhow u xidhan aragtidiisa siyaasadeed.

Dr Abdiweli, waxa uu qoraalkiisa ku yidhi, "Munaasabadda ๐’๐ก๐ข๐ซ๐ค๐š ๐‚๐š๐๐๐š๐š๐ฅ๐š๐๐๐š ee maanta furmay, waxa mudan in la xuso in muwaadin ๐‚๐š๐›๐๐ข๐ฅ๐ฅ๐š๐š๐ก๐ข ๐—๐ฎ๐ฌ๐ž๐ž๐ง ๐ƒ๐š๐šโ€™๐ฎ๐ฎ๐ uu muddo ku dhaw afar toddobaad u xidhan raโ€™yi siyaasi ah oo uu cabbiray, weli maxkamad la hor keenin wax war ahna lagama hayo xaaladdiisa sidii loo xidhay."

Dr Abdiweli waa kale oo uu yidhi, "Waxa sidoo kale isa soo taraya wararka sheegaya dad kala duwan oo lagu xidhay maalmihii u dambeeyay gobolada ๐€๐ฐ๐๐š๐ฅ iyo ๐’๐ž๐ฅ๐ž๐ฅ.

Ha is yeeshaan hadaladii quruxda badnaa ee masโ€™uuliyiintu ka jeediyeen shirka iyo habdhaqanka xukuumaddu." Sidaas ayuu sheegay Dr Abdiweli Suufi.

25/11/2025

Sahra Halgan Oo Qayla-dhaan u dirtay Shacabka Hargeysa

Wax ka ogow Aqoonta Maamulka Hawada iyo Sida ay u shaqayso1. Waa Maxay Air Navigation?Air Navigation waa habka iyo nidaa...
23/11/2025

Wax ka ogow Aqoonta Maamulka Hawada iyo Sida ay u shaqayso

1. Waa Maxay Air Navigation?

Air Navigation waa habka iyo nidaamka lagu hago duulimaadyada diyaaradaha si ay ugu socdaan waddooyin hawadeed oo ammaan ah, la saadaalin karo, laguna sameeyo maarayn sax ah. Waxaanay ku lug leedahay:
โ€ข In diyaaradda loo sameeyo hagis sax ah (Navigation Guidance)
โ€ข In la xakameeyo isku socodka diyaaradaha (Air Traffic Control)
โ€ข In la isticmaalo qalab casri ah sida Radar, GPS, VOR, ILS iyo habab kale.

2. Waa Maxay Air Sovereignty?

Air Sovereignty waa xuquuqda iyo awoodda ay dawladdu u leedahay ilaalinta, xakamaynta iyo maamulka hawadeeda gudaha (National Airspace).

Dal kastaa wuxuu xaq u leeyahay:
โ€ข In uu go'aamiyo diyaaradaha geli kara hawadiisa.
โ€ข In uu ilaaliyo amniga hawada
โ€ข In uu xaddido ama diido duulimaad kasta oo aan fasax haysan

3. Waa Maxay Shaqada ICAO?

ICAO (International Civil Aviation Organization) waa hayโ€™adda Qaramada Midoobay u qaabilsan duulista rayidka caalamka. Shaqadeedana waxaa ka mid ah:
โ€ข Inay dejiso xeerarka caalamiga ah ee duulimaadka.
โ€ข Inay sameyso heerarka amniga hawada (Air Safety Standards).
โ€ข Inay isku duwdo dalalka si loo helo duulimaad nabdoon.
โ€ข Inay gacan ka geysato horumarinta tiknoolajiyada duulista

4. Goorma la aas-aasay ICAO?

ICAO waxaa la aas-aasay sanadkii 1944, ka dib shirkii Chicago Convention, waxaana si rasmi ah shaqada u bilowday 1947.

5. Imisa Qalab ayaa loo isticmaalaa Hawada iyo Hagida Diyaaradaha?

Waxaa jira tiro badan oo qalabyo iyo nidaamyo ah, kuwa ugu muhiimsan waxaa ka mid ah:
โ€ข Radar System โ€“ lagu ogaanayo dhaq-dhaqaaqa diyaaradaha
โ€ข VOR (Very High Frequency Omnidirectional Range) โ€“ hagis diyaaradeed
โ€ข GPS Navigation โ€“ nidaam satelayt ah oo sax ah
โ€ข ILS (Instrument Landing System) โ€“ hagid diyaaradeed marka la degayo
โ€ข ADS-B โ€“ nidaam casri ah oo xogta duulimaadka gudbiya.
โ€ข Communication Radios โ€“ xidhiidhka Air Traffic Control.

Warbixintani waxay kaa caawinaysaa inaad fahanto hababka iyo nidaamka ay ku shaqeyso hawadu iyo sida duulimaadyadu u noqdaan kuwo ammaan ah oo nidaamsan.

W/Q: Aqoonyahan Yuusuf Qani Maxamed

Somaliland iyo Ethiopia Oo Iska Kaashanaya Horumrinta Tacliinta SareGuddoomiyaha Guddida Tacliinta Sare ee Jamhuuriyadda...
19/11/2025

Somaliland iyo Ethiopia Oo Iska Kaashanaya Horumrinta Tacliinta Sare

Guddoomiyaha Guddida Tacliinta Sare ee Jamhuuriyadda Somaliland Prof Xasan Cumar Halas, ayaa magaalada Addis Ababa kulan kula qaatay Masuuliyiin Sare Sare oo ka tirsan Dowladda Ethiopia.

Prof Xasan Cumar Halas oo maalmihii u dambeeyey socdaal Shaqo ku joogay dalka Ethiopia, waxa uu kulan la qaatay Guddoomiyaha Horumarinta Tacliinta Sare ee Itoobiya Dr Solomon Abrha iyo Dr. Ahmed Abtew, Gudoomiyaha hay'adda Ilaalinta Tayada iyo Aqoonsi bixinta tacliinta Sare (ETA).

Guddoomiyaha Komishanka Tacliinta Sare ee Somaliland wuxu madaxda uu la kulmay uga mahadceliyay deeqaha Waxbarasho ee dawladda Itoobiya siiso Ardayda reer Somaliland, sida lagu sheegay war-qoraal kooban oo ka soo baxay Komishanka Tacliinta Sare ee JSL.

Warku waxa uu intaas ku daray in Guddoomiyaha Komishanka Tacliinta Sare iyo Madaxda Ethiopia ee uu la kulmay ay ka wada hadleen is-dhaafsiga waaya-aragnimada labada dhinac iyo sidoo kale horumarinta adeegyada Tacliinta Sare ee Jaamcadaha labada dal.

Waxa kale oo warka lagu sheegay in masuuliyiinta labada waddan isla qaateen inay si dhow uga wada shaqeeyaan iskana kaashadaan Horumarinta Tacliinta Sare.

Maxaad Ka Taqaanaa IATA?  ~ Warbixin cilmiyeed uu diyaariyey: Aqoonyahan Yusuf Qani Mohamed AbdiHordhacIATA (Internation...
15/11/2025

Maxaad Ka Taqaanaa IATA? ~ Warbixin cilmiyeed uu diyaariyey: Aqoonyahan Yusuf Qani Mohamed Abdi

Hordhac

IATA (International Air Transport Association) waa ururka caalamiga ah ee ay ku bahoobeen shirkadaha diyaaradaha ee adduunka kuwa ugu waaweyn. Waxaa la aasaasay sanadkii 1945, waxaana uu leeyahay doorka ugu muhiimsan ee hagista, nidaaminta, iyo isku-duwidda hawlahaa duulimaadyada caalamiga ah.

Taariikhda IATA
IATA waxaa la dhisay 19-kii Abriil 1945, magaalada Havana ee dalka Cuba. Ujeeddada laga lahaa waxay ahayd in la abuuro urur mideeya dhammaan shirkadaha diyaaradaha si loo dejiyo qawaaniin mideysan oo lagu hago badbaadada, ammaanka, maamulka adeegyada, iyo Horumarinta tiknoolajiyada duulista.

Xubnaha IATA
IATA waxay leedahay in ka badan 300 shirkadood oo diyaaradeed oo ka kala socda ku dhowaad 120 dal. Shirkadahan ayaa ka dhigan ku dhowaad 80% duulimaadyada caalamiga ah ee ganacsiga.

Shirkadaha Ku Bahooay
Shirkadaha IATA ku jira waxaa ka mid ah:- Qatar Airways, Emirates, Turkish Airlines, Ethiopian Airlines, Kenya Airways, British Airways, Lufthansa, KLM iyo boqolaal kale oo caalami ah.

Waxa ay Qabato IATA
IATA waxay qabataa hawlo aad muhiim ugu ah duulista, kuwaas oo ay ka mid yihiin:
1. Badbaadada iyo Ammaanka (Safety & Security)
- Dejinta qawaaniinta badbaadada diyaaradaha.
- Kormeeridda heerarka amniga garoomada iyo shirkadaha diyaaradaha.
2. Nidaamyada Booking-ka iyo Tiknoolajiyada
- Dejinta standard-yada tiknoolajiyada sida BSP, Ticketing, E-ticketing.
- Maareynta code-yada garoomada (Hargeisa Garowe HGA iwm).
3. Maamulka Xamuulka (Cargo Management)
- Dejinta shuruudaha Dangerous Goods.
- Nidaaminta xamuulka caalamiga ah.
4. Tababarka Shaqaalaha
- Tababarro lagu casriyeeyo shaqaalaha duulimaadyada, garoomada, iyo maamulka.
5. Nidaamka Timatic
Timatic waa database ay isticmaalaan shirkadaha diyaaradaha si ay u ogaadaan:
- Shuruudaha visaha.
- E-visa/ETA nidaamyada.
- Passport validity.
- Transit & entry restrictions.
IATA visa-ha ma maamusho, laakiin waxa ay diyaaradaha siisaa xogta saxda ah ee dawladaha ay soo diraan.

Muhiimadda IATA
IATA waa laf-dhabarta duulista caalamiga ah, waxaana ay leedahay muhiimo aad u weyn:- Waxay keentaa isku xirnaan ammaan ah oo caalami ah.- Waxay mideysaa nidaamka duulimaadyada.- Waxay taageertaa shirkadaha diyaaradaha oo ay siisaa hagitaan iyo tababar.- Waxay hubisaa in rakaabku helo adeeg ammaan ah oo tayo leh.- Waxay fududeysa isu-socodka badeecadaha iyo dadka.

Sida dal ama hayโ€™ad uga mid noqon karo IATA

IATA (International Air Transport Association) waa urur ay ku midaysan yihiin shirkadaha diyaaradaha ee caalamka. Dowladuhu si toos ah xubin uga noqon karaan IATA ma aha.

Waxaa xubin noqon kara:
- Shirkadaha diyaaradaha (Airlines)
- Hay'adaha adeegyada duulista (cargo, ground handling, freight forwarding)

Shuruudaha airline-ku buuxinayo:
- Air Operator Certificate (AOC)
- Badbaado (IOSA Audit)
- Nidaam maaliyadeed oo la hubo
- Inay isticmaasho nidaamyada IATA sida BSP iyo CASS

Sida ay IATA iyo ICAO u wada shaqeeyaan
ICAO waxay dejisaa sharciyada duulista (regulations). IATA waxay fuliyaan hawl-maalmeedka, ganacsiga, badqabka iyo training-ka. Waxay iska kaashadaan:
- Badbaadada duulista
- Nidaamka hawada
- Standardada ticket-ka iyo cargo-ga
- Qorshaha dhimista qiiqa diyaaradaha
Maxay uga dhigan tahay Jamhuuriyadda Somaliland?
Inkasta oo Somaliland dal ahaan xubin uusan ka noqon karin IATA, haddana waxaa jiri kara faa'iidooyin farabadan haddii airlines ama hay'adaha aviation-ku ay ku xirmaan IATA:
- Sumcad iyo aqoonsi farsamo oo caalami ah
- Hagaajinta nidaamka garoomada
- Kordhinta soo jiidashada shirkadaha diyaaradaha
- Tababaro IATA ah oo loo heli karo gudaha dalka
- Nidaam casri ah oo cargo, ticketing iyo badbaado leh

Gunaanad
IATA waa urur muhiim u ah duulista caalamiga ah, waxayna door weyn ka qaadataa badbaadada, nidaaminta, iyo horumarinta hawlaha diyaaradaha. Xubinnimadu waxay keentaa kalsooni, qaab-dhismeed, iyo awood farsamo oo ay shirkadaha diyaaraduhu ku wadi karaan shaqo tayo sare leh.

Dhamaan xogta kore waxay soo bandhigaysaa muhiimadda IATA iyo sida ay u tahay udub-dhexaadka nidaamka duulista adduunka

Xukuumadda Somaliland Oo Xabsiga Dhigtay Mujaahid Iid Jiciir Aw Axmed iyo Sababaha Loo AanaynayoWaxa maanta gelinkii h**...
13/11/2025

Xukuumadda Somaliland Oo Xabsiga Dhigtay Mujaahid Iid Jiciir Aw Axmed iyo Sababaha Loo Aanaynayo

Waxa maanta gelinkii h**e xabsiga loo taxaabay Mujaahid Iid Jiciir Aw Axmed oo ka mid ah haldoorka magaalada Hargeysa.

Mujaahid Iid Jiciir oo subaxnimadii Khamiista looga yeedhay taliska Ciidanka Booliska ee magaalada Hargeysa, waxa xadhiggiisa lala xidhiidhinayaa hadal uu xalay warbaahinta u mariyey taageerayaasha xukuumadda madaxweyne Cirro oo si aan kala-hadh ahayn ugu jawaabay Mujaahid Cabdilaahi Iimaan Darawal oo dhaliilo u jeediyey xukuumadda Xisbiga Waddani.

"Mujaahid Iid waxa saaka taliska uga yeedhay mid ka mid ah hoggaannada ciidanka, markii uu iska xaadiriyey taliska, waxa uu u tagay sarkaalkii u yeedhay. Isagoo la jooga sarkaalkii u yeedhay, waxa u soo galay Hoggaanka hawl-gelinta Ciidanka Booliska Ibraahim oo mar qudha yidhi hala xidho ninkan, wuxuu wadaa kicin dadweyne." Sidaa waxa warbaahinta u sheegy mid ka mid ah ehellada Mujaahid Iid Jiciir.

Hadalka Mujaahid Iid Jiciir Warbaahinta ka jeediyey xalay, waxa uu ku tilmaamay sida aanay u haboonayn in dowladnimada reernimo lagu difaaco maadaama madaxweynuhu yahay siyaasi bulsho kala duwan soo dooratay, isagoo hab-dhaqankaas ku tilmaamay mid ceeb iyo fadeexad ku ah madaxweynaha talada dalka haya.

Mujaahid Iid Jiciir oo ku xidhan Saldhigga Dhexe ee Hargeysa, lama oga in xadhiggiisu la xidhiidho hadalka uu xalay warbaahinta mariyey iyo in kale.

Xadhigga Mujaahid Iid Jiciir ayaa ku soo beegmaya xilli ay Somaliland ku jirto xaalad laga deyriyey ilaalinta Xorriyatul-Qawlka iyo xuquuqda muwaadinku u leeyahay inuu si hufan aragtidiisa u soo bandhigo.

HALKAN KA DAAWO MUUQAALKA HADALKII XALAY EE MUJAAHID IID JICIIR

https://www.facebook.com/share/v/17ot7SCJtf/

"Saxaafadda iyo suugaanyahanka xukuumaddaha ay isa-seegaan cimrigoodu maraago.Xukuumaddan cusubi waxa ay caadaysatay xad...
29/10/2025

"Saxaafadda iyo suugaanyahanka xukuumaddaha ay isa-seegaan cimrigoodu maraago.

Xukuumaddan cusubi waxa ay caadaysatay xadhiga weriyeyaasha muddada toban bilood ah oo ay xafiiska joogeen waxa ay xidheen 37 weriye oo badankoodu lagu xudhay sifo baalmarsan shuruucda dalka"

Sidaa waxa yidhi Abwaan Yuusuf Shaacir

"๐๐ฎ๐ฅ๐ฌ๐ก๐š๐๐š ๐ก๐š ๐ฅ๐š ๐ƒ๐ก๐š๐ ๐š๐ฒ๐ฌ๐ญ๐จ ๐ฌ๐ข ๐Œ๐š๐š๐ฅ๐ ๐š๐ฌ๐ก๐ข๐ ๐š ๐๐š๐ง๐ค๐š ๐–๐š๐ฃ๐š๐š๐ฅ๐ž ๐ฎ ๐๐จ๐ช๐๐จ ๐Œ๐ข๐ ๐Œ๐ข๐๐ก๐จ-๐๐ก๐š๐ฅ ๐š๐กMaalinta berri (Khamiista taariikhdu tah...
29/10/2025

"๐๐ฎ๐ฅ๐ฌ๐ก๐š๐๐š ๐ก๐š ๐ฅ๐š ๐ƒ๐ก๐š๐ ๐š๐ฒ๐ฌ๐ญ๐จ ๐ฌ๐ข ๐Œ๐š๐š๐ฅ๐ ๐š๐ฌ๐ก๐ข๐ ๐š ๐๐š๐ง๐ค๐š ๐–๐š๐ฃ๐š๐š๐ฅ๐ž ๐ฎ ๐๐จ๐ช๐๐จ ๐Œ๐ข๐ ๐Œ๐ข๐๐ก๐จ-๐๐ก๐š๐ฅ ๐š๐ก

Maalinta berri (Khamiista taariikhdu tahay 31/10/2025) waxa Gobolka Gabiley safar ugu baxaya Madaxweynaha JSL si uu usoo dhagax dhigo mashruuc ballaadan oo ay ku maalgalinayso shirkadda Pharo Ventures lacag dhan $21 milyan, mashruucaa oo laga hirgalinayo Banka Wajaale.

Magaaladda Wajaale oo muddooyinka dambe ay ka jirtay cabashooyin la xidhiidha dhaqaalaha iyo ganacsiga ayaa wararka ka imanayaa ay sheegayaan in ay jiraan tabashooyin bulsho oo la xidhiidha hirgelinta mashruucan.

Si mashruuca Banka Wajaale ee hayโ€™adda Pharo Ventures maalgalinaysaa u noqdo midho dhal ah oo guul laga gaadho, faaโ€™iidona ay ka helaan dawladda, maalgashadaha, iyo bulshada deegaanku, waxaa lama maarmaan ah in la helo ogolaansho bulsho oo ku dhisan daahfurnaan, wada-tashi iyo maamul hufan oo mashruucu yeesho.

Hadaba, waxa aan u soo jeedinayaa dhinacyada soo socda qodobada hoose si mashruucu u noqdo mid laga gaadho ujeeddada laga leeyahay:

๐Ÿ. ๐—๐ฎ๐ค๐ฎ๐ฎ๐ฆ๐š๐๐๐š
โ€ข In ay dhamaan isugu yeedho daneeyayaasha oo ay ka mid yihiin qaybaha bulshadu mashruucan si loo mideeyo aragtida laga qabo.
โ€ข In ay bulshada si daahfuran ula wadaagto xogta mashruuca sida kirada dhulka, qorshaha hirgalinta mashruuca, muddada uu soconayo, faaโ€™iidada iyo horumarka uu deegaanka ku soo kordhinayo iyo saameynta uu deegaanka iyo bulshada ku yeelan doono.
โ€ข In ay samayso kulamo lagu dhagaysanayo cabashada iyo tallooyinka bulshada ka imanaya, wakhtina la siiyo dhagaysigaa.

๐Ÿ. ๐Œ๐š๐ฌโ€™๐ฎ๐ฎ๐ฅ๐ข๐ฒ๐ข๐ข๐ง๐ญ๐š ๐ƒ๐ž๐ž๐ ๐š๐š๐ง๐ค๐š ๐ค๐ฎ ๐Œ๐ž๐ญ๐ž๐ฅ๐š ๐—๐ฎ๐ค๐ฎ๐ฎ๐ฆ๐š๐๐๐š:
โ€ข In ay fududeeyaan isku xidhka xukuumadda, maalgashadaha, iyo bulshada, sidoo kalena ay ka shaqeeyaan xalinta tabashooyinka deegaankooda iyaga oo dhagaysana cabashada dadkooda, isla markaana ay ku dedaalaan isku-haynta bulshadooda.

๐Ÿ‘. ๐’๐ก๐ข๐ซ๐ค๐š๐๐๐š ๐๐ก๐š๐ซ๐จ ๐•๐ž๐ง๐ญ๐ฎ๐ซ๐ž๐ฌ (๐Œ๐š๐š๐ฅ๐ ๐š๐ฌ๐ก๐š๐๐š๐ก๐š ๐Œ๐š๐ฌ๐ก๐ซ๐ฎ๐ฎ๐œ๐š):
โ€ข In ay bulshada la wadaagto in mashruucu yahay maalgashi ay kawada faaโ€™iidayaan dhinacyada oo dhami (dawladda,bulshada iyo maalgashadaha).
โ€ข In ay caddeyso qaabka ay u dhacayso maalgelinta mashruucu marxaladaha uu mashruucu marayo, habka loo fulinayo qorshaha mashruuca, iyo faaโ€™iidooyinka ay bulshadu ka heli doonto.
โ€ข In ay si gaar ah u qeexdo arimaha khuseeya deegaanka sida shaqaalaysiinta, maamulka mashruuca, saamaynta xoolo-dhaqatada iyo beeralayda uu ku yeelan doono, sidoo kalena habraaca magdhaw hadii khasaare yimaaddo.

๐Ÿ’. ๐๐ฎ๐ฅ๐ฌ๐ก๐š๐๐š ๐–๐š๐ฃ๐š๐š๐ฅ๐ž:
โ€ข In ay ilaaliyaanna nabadda iyo xasiloonida deegaankooda, kuna gudbiyaan tabashooyinka iyo talooyinka ay hayaan iyaga oo raacaya waddooyinka sharcigu u oggol yahay.
โ€ข In dhexdooda aanu khilaaf ka iman oo ay ka wada shaqeeyaan sidii ay u gaadhi lahayeen horumar iyo isku duubni bulsho.
โ€ข In ay la fadhiistaan madaxda iyo masโ€™iliyiinta xukuumadda oo ay u gubiyaan cabashada ay qabaan si xal loo gadho.

Ugu dambayn, Madaxweynaha Qaranka waxa aan leeyahay: Mudane Madaxwayne, horumarka iyo maalgashiga aad dhagax dhigaysaa yaanu keenin xaalad amni darro oo keenta isku-dhac bulsho iyo deegaan.

Sidoo kalena Mudan Madaxweyne waxa lagaa sugayaa in aad si dhakhso ha usii dayside afarta wariye ee maanta loogu xidhay magaalada Wajaale arimo la xidhiidha mashruucan iyo dad kale oo deegaanka ka soo jeeda oo h**e loo xidhay.

FG: Waxa aan taageersanahay isla markaana aan soo dhawaynayaa maalgashi kasta oo dalka la imanaya, waxa aanse qoraalkan ugu tallo galay in aan talo ku biiriyo qaabka ay xukuumaddu uu maamulayso Mashruuca Banka Wajaale.

"๐๐ข๐ง ๐‡๐ฎl๐ฅ๐š๐š๐› ๐—๐ฎ๐ฆ๐ข ๐ˆ๐ง๐ฎ๐ฎ ๐–๐š๐ฑ ๐๐š๐ซ๐ฌ๐š๐ง๐š๐ฒ๐จ ๐š๐ฒ๐š๐š ๐‹๐š ๐Œ๐จ๐จ๐๐š๐š"

W/Q: Wasiirkii h**e ee Isgaadhsiinta, Dr Abdiweli Suufi Jibriil

BAL DAYAAY DURUUFAHA SIMAN IYO WAAYAHA AY WADAAGAAN!By Garyaqaan Guled G QiyaasBILAWGII MIDAWGA: Ka dib Dagaalkii Labaad...
27/10/2025

BAL DAYAAY DURUUFAHA SIMAN IYO WAAYAHA AY WADAAGAAN!

By Garyaqaan Guled G Qiyaas

BILAWGII MIDAWGA:

Ka dib Dagaalkii Labaad ee Adduunka, waxaa la aasaasay waddankii la isku oran jiray Yugoslavia, oo ahaa waddan federaal ah oo ka koobnaa lix jamhuuriyadood (Serbia, Croatia, Slovenia, Bosnia, Montenegro, Macedonia) iyo laba gobol oo ismaamul hoosaad leh.
Dabayaaqadii 1980-meeyadii, waxaa awoodda Serbia la wareegay Slobodan Miloลกeviฤ‡, oo ahaa nin wata waddaniyad Serbian ah oo xag-jir ah. Sannadkii 1989-kii, wuxuu si qasab ah uga noqday ismaamulkii uu dastuurku siiyay Kosovo. Tallaabadan waxay ahayd mid si weyn uga caraysiisay Albaaniyiinta Kosovo.
NATIIJADII MIDAWGA:
Miloลกeviฤ‡ wuxuu Kosovo ka mamnuucay luqadda Albaaniga ee iskuullada iyo xafiisyada dawladda, wuxuuna shaqada ka eryay kumanaan Albaaniyiin ah.
Waxaa jirey khilaaf hoos u guuxaya oo ay saamaynayeen, Saamiqaybsiga, Diinta, iyo Isirka (Ethno-nationalism) oo ahaa mid ka mida qaybaha u waawayn ee khilaafka
Waddaniyadda Serbian-ka: Waxay ku dhisneyd fikradda ah in Kosovo ay tahay dhul muqadas ah oo taariikhi ah oo ay tahay inuu ahaado mid Serbian ah, xitaa haddii aysan aqlabiyad ku ahayn. Hoggaamiyeyaasha sida Miloลกeviฤ‡ waxay adeegsadeen cabsida laga qabay "in la waayo Kosovo" si ay awoodda u qabsadaan uguna kiciyaan dadka.
Waddaniyadda Albaaniyiinta: Waxay ku dhisneyd dareen ah inay yihiin dad la takooro, la cadaadiyo, lagana hor istaago xuquuqdooda qaran. Hamigoodu wuxuu ahaa is-xukun iyo inay helaan dal u gaar ah, oo ka madax bannaan maamulkii ay u arkayeen mid cadaawad ku haya.
Doorka Diinta:
Inkastoo uusan ahayn dagaal diimeed, diintu waxay ahayd calaamad muhiim ah oo lagu kala saaro labada isir. Serbiyaanka intooda badan waa Kirishtan Ortodoks ah, halka Albaaniyiinta Kosovo ay u badan yihiin Muslimiin. Kaniisadaha qadiimiga ah ee Serbia iyo masaajidada Albaaniyiinta waxay ahaayeen astaamo qaran oo labada dhinacba ay difaacayeen, mararka qaarkoodna la burburinayay si loo tirtiro raadka dhinaca kale.
Albaaniyiinta Kosovo, oo uu hoggaaminayay Ibrahim Rugova, waxay sameeyeen "dawlad is barbar socota" (parallel state), iyagoo samaystay iskuullo, isbitaallo, iyo nidaam cashuureed u gaar ah, laakiin waxay ku wadeen iska-caabbin nabadeed.
Markii iska-caabbintii nabadeed ay fashilantay, waxaa soo baxay koox hubeysan oo la baxday Ciidanka Xoreynta Kosovo (KLA ama Uร‡K).
โ€ข Bilowgii Dagaalka: KLA waxay billowday inay weerarto ciidamada booliska iyo militariga Serbia.
โ€ข Jawaabtii Serbia: Dawladda Miloลกeviฤ‡ waxay kaga jawaabtay awood milatari oo xad-dhaaf ah. Ciidamada Serbia waxay qaadeen olole arxan-darro ah oo lagu barakicinayay dadka rayidka ah ee Albaaniyiinta, laguna gubayay tuulooyinkooda. Tani waxaa loo yaqaannaa "Isir-sifeyn" (Ethnic Cleansing). Boqollaal kun oo qof ayaa qaxooti ku noqday dalalka deriska ah.
โ€ข Faragelintii NATO: Ka dib markii ay fashilmeen dadaalladii diblomaasiyadeed (sida shirkii Rambouillet ee Faransiiska), isbahaysiga NATO, oo uu hoggaaminayo Mareykanka, ayaa go'aansaday inay farageliyaan si loo joojiyo dhibaatada bini'aadantinimo.
โ€ข Bishii Maarso 1999, NATO waxay billowday olole duqeyn cirka ah oo socday 78 maalmood, kaas oo lala beegsaday bartilmaameedyo milatari iyo kuwa istiraatiiji ah oo ku yaalla Serbia iyo Kosovo.
โ€ข Ugu dambayn, bishii Juun 1999, Miloลกeviฤ‡ wuu is dhiibay wuxuuna oggolaaday inuu ciidamadiisa kala baxo Kosovo.
DIB U LA-SOO NOQOSHADII XORNIMADA:
Dagaalka ka dib, Kosovo waxay gashay xaalad cusub:
โ€ข Maamulkii Qaramada Midoobay: Kosovo waxaa la hoos geeyay maamul caalami ah oo ay hoggaaminaysay Qaramada Midoobay (UNMIK), halka ammaankeedana ay suggayeen ciidamada nabad-ilaalinta NATO ee loo yaqaan KFOR.
โ€ข Serbia oo lumisay gacan-ku-hayntii: Inkastoo Kosovo weli sharci ahaan loo aqoonsanaa inay tahay qayb ka mid ah Serbia, haddana Serbia wax maamul ah kuma lahayn dhulka.
โ€ข Ku dhawaaqistii Madaxbannaanida (2008): Ka dib sanado badan oo wadahadallo ah oo aan miro-dhalin, Baarlamaanka Kosovo wuxuu si keligiis ah ugu dhawaaqay madaxbannaani buuxda 17-kii Febraayo, 2008.
Aqoonsiga Caalamiga ah:
In ka badan 100 waddan oo xubno ka ah Qaramada Midoobay, oo ay ku jiraan Mareykanka, Ingiriiska, Faransiiska, iyo Jarmalka, ayaa aqoonsaday madaxbannaanida Kosovo.
Si kastaba ha ahaatee, Serbia ma aqoonsana Kosovo oo waxay weli u aragtaa gobol ka tirsan dhulkeeda oo si sharci-darro ah u go'ay. Waddamo waaweyn sida Ruushka, Shiinaha, iyo shan waddan oo Midowga Yurub ka tirsan (sida Spain iyo Greece) iyaguna ma aqoonsana.
Xiisadaha Waqooyiga Kosovo:
Qaybta waqooyi ee Kosovo waxaa ku badan dadka Serbian-ka ah oo diiddan inay hoos tagaan dawladda Kosovo (Pristina), waxayna daacad u yihiin Serbia (Belgrade).
Xiisado ayaa si joogto ah uga dhasha aaggan, sida murankii ka dhashay taarikada baabuurta iyo isku dhacyo dhexmara dadka deegaanka iyo ciidamada KFOR.
Wadahadallada Midowga Yurub:
Midowga Yurub wuxuu dhex-dhexaadiyaa wadahadallo u dhexeeya hoggaamiyeyaasha Serbia iyo Kosovo si loo "caadiyeeyo xiriirkooda."

Dawladdu ma waxay doonaysa in warbaahintu Fashilkeeda daboosho? Waase kuma we riyaha masuuliyadiisa la farayo?Wasiirrada...
22/10/2025

Dawladdu ma waxay doonaysa in warbaahintu Fashilkeeda daboosho? Waase kuma we riyaha masuuliyadiisa la farayo?

Wasiirrada Madaxtooyada iyo warfaafinta JSL ayaa kulan isugu yeedhay qaybo ka mid ah weiyeyaasha ka hawl-gala warbaahinta madaxa bannaan iyo ta dowliga ah.

Kulankan oo xalay laygu war-galiyay waxaan moodayay in xukuumaddu garawsho ka bixinayso xadhigga iyo cabudhinta warbaahinta madaxa banaan.

Inkasta oo aan ka baaqday kulankaasi haddana waxaa yaab igu noqotay wixii ay miiska la soo fadhiisteen labadan wasiir. Kulahaa waxaanu idin farayna inaad nagala shaqaysaan aqoonsi raadinta iyo Nabbadda Ceerigaabo.

Xukuumaddu miyayna warbaahinta daawan?

Wararka ugu badan ee warbaahinta madaxa bannaan tabiyaan waxaa kaw ka ah nabbada Ceerigaabo.

Qodobka aqoonsiga sidee looga shaqaynayaa? Ma qorshe ayay Dawladda u haysa warbaahinta?

Wasiiraddu ma waxay doonayeen inaanu bulshada been u sheegno? Mise inaanu daboolno fashilka Dawladda ka soo gaadha arrimaha Dibbadda?

Muwaadinka waxaa ku waajib ah inuu ka shaqeeyo midnimada iyo aqoonsiga Dalkiisa JSL. Suxufigu waa muwaadin dalkiisa ugu adeega si hagar laโ€™aan ah.

Tallo: warbaahinta xorta ah waxaan u soo jeedin lahaa inay joojiyaan shirarka dhaawacaya sumcadda saxaafadda madaxa banan. H**e waxaa u dhacday in Taliyihii h**e ee Hayyaโ€™adda Sirdoonka Qaranka la shiray suxufiyiin, fadeexad iyo sumcad xumo ayay ku noqotay shirkaasi.

Fiiro gaar ah: qoraalkan waa aragtidayda. Qof ama warbaahin midna kuma matalo. Kaliya waxaa mihiim ah in dawladdu xogaha u fududayso warbaahinta oo Xadhiga iyo cabudhintana ka daayaan.

W/Q: Ahmed Zaki Ibrahim

The Horn at Crossroads: The peace and stability of the horn of Africa is in the brinks.Full recognition of the sovereign...
16/10/2025

The Horn at Crossroads: The peace and stability of the horn of Africa is in the brinks.

Full recognition of the sovereignty of the Republic of Somaliland is the actual road map for a peaceful, stable and developed Somali region, particularly, and the Horn of Africa in general.

The chaos and nonstability of large areas of the somali region now is in it's 35th year. It is time to undertake the right decision.

Unlike any other Somali region, the Republic of Somaliland is in a critical location and, on the throat of Ethiopia. Non stability of Somaliland will surely affect the peace in Ethiopia.

I Hope prime minister Abiy Ahmed, like his predecessors, will understand the Republic of Somaliland history and status.

If Ethiopia and the neighbouring countries continue their negligence and denial of the legitimacy and actual status of the Republic of Somaliland, or try to impose solutions contradicting, the will and sovereignty of the Somalilanders, the problem of the Somali region will sure escalate and could spill to Ethiopia, Kenya and other neighbours as well.

Today Ethiopia can either take a right and bold decision, that stabilizes the Somali region, or ignore the Somaliland status and sovereignty, which will sure adversely affect the region.

The bottom line.

The truth is:
Recognition of the Republic of Somaliland is the key for a stable prosperous somali region and the horn.

Writtem by Mohamed Haji Mohamoud Hersi

Xisbiga Kulmiye Oo Dardaaran U Sii Guntay Madaxweyne Cirro oo Safar Ugu Baxaya EthiopiaWasiirkii h**e ee Wasaaradda Isga...
13/10/2025

Xisbiga Kulmiye Oo Dardaaran U Sii Guntay Madaxweyne Cirro oo Safar Ugu Baxaya Ethiopia

Wasiirkii h**e ee Wasaaradda Isgaadhsiinta iyo Technolajiyadda ee Somaliland Dr Abdiweli Suufi, ayaa ka hadlay socdaal maalinta Berri madaxweyne Cirro ugu baxayo dalka Ethiopia xilli uu dalkaas ku sugan yahay madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud.

Dr Cabdiweli Suufi oo ka tirsan madaxda xisbiga Mucaaradka ah ee Kulmiye, waxa uu xusay in socdaalka madaxweyne Cirro ee Ethiopia uu ku soo beegmay xilli xasaasiya oo duufaanno Siyaasadeed ka jiraan Gobolka isla markaana xukuumadda looga baahan yahay sidii ay xoojin lahayd xidhiidhadad dublomaasiyeed iyo Ganacsi ee labada waddan.

Dr Abdiweli oo qoraal kooban soo saaray, ayaa u dhignaa sidan:-

"๐๐จ๐จ๐ช๐š๐ฌ๐ก๐š๐๐š ๐Œ๐š๐๐š๐ฑ๐ฐ๐š๐ฒ๐ง๐ž๐ก๐š ๐‰๐’๐‹ ๐ž๐ž ๐„๐ญ๐ก๐ข๐จ๐ฉ๐ข๐š: ๐…๐ข๐ฅ๐š๐ฌ๐ก๐š๐๐š ๐ข๐ฒ๐จ ๐–๐š๐ค๐ก๐ญ๐ข๐ ๐š ๐š๐ฒ ๐“๐ข๐ฆ๐ข๐.

Booqashada rasmiga ah Madaxweynaha Jamhuuriyadda Somaliland, ๐Œ๐ฎ๐๐š๐ง๐ž ๐‚๐š๐›๐๐ข๐ซ๐š๐ฑ๐ฆ๐š๐š๐ง ๐Œ๐š๐ฑ๐š๐ฆ๐ž๐ ๐‚๐š๐›๐๐ข๐ฅ๐ฅ๐š๐š๐ก๐ข โ€œ๐‚๐ข๐ซ๐ซ๐จโ€, ee uu ku tagayo ๐‰๐š๐ฆ๐ก๐ฎ๐ฎ๐ซ๐ข๐ฒ๐š๐๐๐š ๐…๐ž๐๐ž๐ซ๐š๐š๐ฅ๐ค๐š ๐ƒ๐ข๐ฆ๐ฎ๐ช๐ซ๐š๐š๐๐ข๐ ๐š ๐ˆ๐ญ๐จ๐จ๐›๐ข๐ฒ๐š, waxa ay ku soo beegantay xilli xasaasi ah oo mandaqadda Geeska Afrika iyo Bariga Dhexe ay ka socdaan isbeddello siyaasadeed iyo diblumaasiyadeed.

In kasta oo booqashada Madaxwaynuhu timid toban bilood ka dib markii uu xilka la wareegay, hadana waxa aan aan aaminsanahay in ay tahay fursad qiimo leh oo lagu horumarin karo danaha labad dal, laguna xoojin karo xidhiidhka laba dhinac, isla markaana lagu abuuri karo iskaashi midho dhal ah oo labada dal yeeshaan.
๐ƒ๐š๐ฐ๐ฅ๐š๐๐๐š ๐„๐ญ๐ก๐ข๐จ๐ฉ๐ข๐š ma aha oo kali ah dal daris la ah Somaliland ee waa saaxiib dhow oo Somaliland ay wadaagaan xidhiidh soo jireen ah kaas oo koobsanaya dhinacyada dhaqaalaha, amniga iyo arimaha bulshada. Iyada oo labada dal ay muddo dheer leeyihiin xidhiidh iyo iskaashi diblumaasiyadeed oo joogto ah oo ku qotoma kalsooni iyo iskaashi qotodheer.

Waxa jira hadal diplumaasiyadeed oo yidhaa ๐€ ๐ง๐š๐ญ๐ข๐จ๐งโ€™๐ฌ ๐œ๐ฅ๐จ๐ฌ๐ž๐ฌ๐ญ ๐ฉ๐š๐ซ๐ญ๐ง๐ž๐ซ๐ฌ ๐ฌ๐ก๐จ๐ฎ๐ฅ๐ ๐›๐ž ๐ข๐ญ๐ฌ ๐ง๐ž๐ข๐ ๐ก๐›๐จ๐ฎ๐ซ๐ฌ โ€” ๐Ÿ๐จ๐ซ ๐ ๐ž๐จ๐ ๐ซ๐š๐ฉ๐ก๐ฒ ๐ฆ๐š๐ค๐ž๐ฌ ๐ฎ๐ฌ ๐ง๐ž๐ข๐ ๐ก๐›๐จ๐ซ๐ฌ, ๐›๐ฎ๐ญ ๐ฌ๐ก๐š๐ซ๐ž๐ ๐ฏ๐ข๐ฌ๐ข๐จ๐ง ๐ฆ๐š๐ค๐ž๐ฌ ๐ฎ๐ฌ ๐š๐ฅ๐ฅ๐ข๐ž๐ฌโ€ oo ka dhigan in dalka ugu h**eeya ee mudan in Somaliland la yeelato xidhiidh diblumaasiyad oo qotodheer uu yahay Ethiopia.

Waxa lagama maarmaan ah in xukuumaddu si istaraatiiji uga midho dhaliso dadaallada lagu suurtogelinayo heshiis ganacsi oo labada dal dhexmara, laguna midho-dhalinayo xidhiidhka ganacsi ee h**e u jiray sida ๐Œ๐š๐ซ๐ข๐ง๐ค๐š ๐๐ž๐ซ๐›๐ž๐ซ๐š (๐๐ž๐ซ๐›๐ž๐ซ๐š ๐‚๐จ๐ซ๐ซ๐ข๐๐จ๐ซ). Sidoo kalena, la hirgaliyo heshiisyadii qabyo-qoraaladii h**e ee labada dal galeen.

Waxa aynu wada sugayna midhaha uu Madaxwaynuhu kula soo guryo noqdo ee uu ka keeno booqashada uu ugu baxayo ๐๐š๐ฐ๐ฅ๐š๐๐๐š ๐„๐ญ๐ก๐ข๐จ๐ฉ๐ข๐š.โ€

Address

Worton Road, Isleworth
London
TW77QT

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Somalilandpost Media Inc. posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Contact The Business

Send a message to Somalilandpost Media Inc.:

Share

About us

News and Entertainment Media