11/09/2025
What Next? अव के गर्ने?
नेपालमा लोकतन्त्रलाई अझ सुदृढ र आधुनिक बनाउन Gen-Zको नयाँ शासन संरचना प्रस्ताव।
- संविधानलाई जस्ताको तस्तै कायम राख्दै संसद विघटन गर्ने।
- जनप्रतिनिधि तथा प्रधानमन्त्री चयन गर्ने प्रक्रिया परिवर्तन गर्ने।
- कुनै पनि सरकारी पदमा अब चयन गर्ने प्रक्रिया परिवर्तन गर्ने।
राष्ट्रपति
१. राष्ट्रपति पदका लागि उम्मेदवारलाई नेपालका नागरिकहरूले प्रत्यक्ष निर्वाचनमार्फत चयन गर्ने।
२. उम्मेदवारले कम्तीमा स्नातक (Bachelor) तह पास गरेको हुनुपर्नेछ।
३. उम्मेदवार जीवनभर कुनै पनि राजनीतिक दलको सदस्य नभएको हुनुपर्नेछ।
४. राष्ट्रपतिको पदावधि अधिकतम एक (१) कार्यकालसम्म मात्र हुनेछ।
५. राष्ट्रपतिले कार्यपालिका चलाउने छैनन्।
६. राष्ट्रपतिको भूमिका केवल राष्ट्रको शिर प्रमुख, संवैधानिक संरक्षक र एकताका प्रतीक को रूपमा सीमित हुनेछ।
प्रधानमन्त्री
१. प्रधानमन्त्रीलाई नागरिकहरूले प्रत्यक्ष निर्वाचनमार्फत छान्ने।
२. प्रधानमन्त्रीले आफ्नो मन्त्रिपरिषद् (क्याबिनेट) स्वतन्त्र, र कुनै पनि राजनीतिक दलहरूसँग नलागेका र कुनै पाटिको Membership नलीएको व्यक्तिहरूबाट बनाउनु पर्ने, कम्तिमा पानि Bacholer Pass गरेको हुनु पर्ने।
३. मन्त्रीहरू प्राविधिक दक्षता, अनुभव र योग्यता (जस्तै शिक्षा, स्वास्थ्य, अर्थतन्त्र, सुरक्षा आदि क्षेत्रमा विज्ञ) का आधारमा नियुक्त हुनपर्ने।
४. उमेरको हकमा माथिको सबै ४५ वर्ष नकटेको हुनु पर्ने।
५. कुनै पानि व्यक्ति २ कार्रेकालसम्म मात्र हुनपाउने।
संसदको भूमिका
१. संसदका सदस्यहरू (सांसद) जनताबाट निर्वाचित हुने तर उनीहरूको भूमिका केवल कानुन बनाउने (Legislative Function) सम्म सीमित रहने।
२. आ-जीवन सांसदहरूले कुनै पनि कार्यकारी (मन्त्री) हुन नपाउने।
संवैधानिक आयोग, न्यायपालिका र सरकारी निकायहरूको प्रत्यक्ष निर्वाचन
१. नेपालका निम्न संवैधानिक, न्यायिक र नियामक निकायका शीर्ष पदहरू प्रत्यक्ष जनमतबाट निर्वाचनद्वारा चयन हुने:
* Commission for Investigation of Abuse of Authority (CIAA)
* Public Service Commission
* Election Commission
* Auditor General
* National Human Rights Commission
* National Natural Resources and Fiscal Commission
* National Women / Dalit / Madhesi / Tharu / Muslim / Indigenous Commissions
* Nepal Electricity Authority
* Civil Aviation / Airport Authority
* Provincial Governors
* Supreme Court Chief Justice
२. साझा मापदण्ड:
* कम्तीमा स्नातक (Bachelor) तह पास गरेको हुनुपर्ने।
* कुनै पनि राजनीतिक दलमा जीवनभर कहिल्यै सदस्य नभएको हुनुपर्ने।
* अधिकतम दुई (२) कार्यकालसम्म मात्र पद धारण गर्न पाउने।
राजनीतिक दलहरूको भूमिका
१. राजनीतिक दलहरूले केवल सांसद चुनावमा उम्मेदवार उठाउने काम गर्न पाउने।
२. तर मन्त्री परिषद् वा कार्यपालिका चलाउन कुनै प्रत्यक्ष पहुँच नहुने।
३. यसरी दलहरूको शक्ति सन्तुलन हुने र जनताले प्रत्यक्ष नियन्त्रण राख्ने।
अन्तरिम सरकार र संक्रमण प्रक्रिया
१. संसद विघटनपछि संविधान कायम राख्दै अन्तरिम सरकार गठन गर्ने।
२. अन्तरिम सरकारले निश्चित अवधिभित्र नयाँ निर्वाचन सम्पन्न गर्ने।
३. नयाँ संसद र प्रधानमन्त्री दुवै प्रत्यक्ष जनमतबाट आउने।