14/10/2025
با کمی دلهره وارد اتاقک می‌شوم. قرار است در حالی که موسیقی پخش می‌شود، در معرض نورهای چشمک‌زن قرار بگیرم. این بخشی از یک پروژه تحقیقاتی است که تلاش می‌کند دریابد چه ویژگی‌هایی است که ما را به عنوان انسان متمایز می‌کند.
این تجربه مرا به یاد آزمایشی در فیلم علمی-تخیلی «بلید رانر» می‌اندازد که از آن برای تشخیص انسان‌ها از موجودات مصنوعی که خود را به‌عنوان انسان جا می‌زنند، استفاده می‌کردند.
آیا ممکن است من یک ربات از آینده باشم و خودم خبر نداشته باشم؟ آیا در این آزمایش موفق می‌شوم؟
پژوهشگران به من اطمینان می‌دهند که این آزمایش اصلا درباره چنین چیزی نیست. ابزاری که آن را «دریم‌ماشین» (ماشین رویا) می‌نامند، طراحی شده است تا مطالعه کند مغز انسان چگونه تجربیات آگاهانه ما را از جهان ایجاد می‌کند.
وقتی تابش نورهای چشمک‌زن آغاز می‌شود، حتی با چشمان بسته، الگوهای هندسی دوبعدی درهم‌پیچیده می‌بینم. گویی وارد یک دستگاه اشکال‌نما (کالیدوسکوپ) شده‌ام، با مثلث‌ها، پنج‌ضلعی‌ها و هشت‌ضلعی‌هایی که مدام تغییر شکل می‌دهند. رنگ‌ها درخشان، شدید و مدام در حال تغییرند: صورتی، ارغوانی و فیروزه‌ای که مثل چراغ‌های نئون می‌درخشند.
دریم‌ماشین فعالیت‌های درونی مغز را با نورهای چشمک‌زن به سطح می‌آورد و تلاش دارد چگونگی کارکرد فرایندهای ذهنی ما را کشف کند.
📸BBC/ GettyImages
