25/07/2025
“Kriza e Qetë”: Pse po shpërbëhen familjet shqiptare në Londër?
Në dekadat e fundit, mijëra shqiptarë kanë ndërtuar jetën e tyre në Londër, duke krijuar familje, duke punuar ndershëm dhe duke kontribuar në shoqëri. Megjithatë, një dukuri shqetësuese ka filluar të bëhet gjithnjë e më e dukshme: shkatërrimi i qetë dhe i heshtur i shumë familjeve shqiptare.
Ndarjet dhe divorcet në komunitetin shqiptar nuk janë më përjashtim, por gjithnjë e më shpesh po kthehen në normë. Ku qëndron problemi? Pse familjet që dikur mbaheshin me krenari si të pathyeshme po bien në krizë në emigrim?
Shqiptarët që jetojnë në Londër përballen me një përplasje të fortë mes dy botëve: njëra e rrënjosur në tradita konservatore dhe tjetra në një shoqëri perëndimore ku individualizmi, barazia gjinore dhe liria personale janë vlera qendrore.
Në këtë përplasje, struktura tradicionale e familjes shqiptare shpesh nuk i reziston presionit të ri: gratë gëzojnë më shumë pavarësi ekonomike dhe ligjore; burrat, ndonjëherë të pa përgatitur për këtë realitet, ndihen të humbur, të sfiduar ose të papërshtatur. Shumë martesa nuk arrijnë ta përballojnë këtë tranzicion.
Jeta në Londër është e shtrenjtë, kërkuese dhe e vrullshme. Të dy bashkëshortët janë shpesh të detyruar të punojnë me orare të gjata, në punë të lodhshme, duke lënë shumë pak kohë për dialog, përkushtim familjar apo edukim të përbashkët të fëmijëve.
Në këtë rutinë të pamëshirshme, marrëdhënia çiftërore zbehet. Mungesa e kohës për njëri-tjetrin shndërrohet në mungesë ndjeshmërie, në ftohje emocionale dhe më pas, në ndarje.
Ndonëse teknologjia ka përmirësuar shumë aspekte të jetës, rrjetet sociale shpesh kanë ndikuar negativisht në marrëdhëniet. Krahasimet, xhelozitë, keqkuptimet apo kontaktet jashtëmartesore, janë bërë shkaqe reale ndarjesh. Iluzioni i një “jete më të mirë” jashtë martesës nxit vendime impulsive dhe të pakthyeshme.
Dikur thonim “bëhuni si evropianët!”
Po çfarë morëm nga Evropa?
Morëm ndarjet pa u menduar dy herë, morëm “lirinë” që keqkuptohet si “jam vetëm për veten time”, morëm rrjetet sociale që e zëvendësojnë burrin me një “like” dhe gruan me një “follow”.
Po traditat tona ku shkuan? Po morali, po përgjegjësia për fëmijët? Po sakrifica për të ruajtur familjen ku është varrosur?!
Çdo ditë më shumë prindër shqiptarë po ndahen në Londër. Disa në heshtje. Disa me ulërima. Disa duke ikur natën nga shtëpia. Dhe mes gjithë kësaj kaosit, qëndrojnë fëmijët – në mes, të hutuar, të lënduar, të pashpjeguar.
Ata nuk e kuptojnë “pse babi nuk jeton më me ne”.
Ata nuk e kuptojnë “pse mami qan në dhomën tjetër çdo natë”.
Ata shkojnë në shkollë me mendjen te shtëpia, jo te mësimi.
Sepse kur familja thyhet, zemra e fëmijës copëtohet.
Nuk po them që martesa është e lehtë. As që të duroni padrejtësi apo dhunë.
Por po ju them një gjë: mos harroni fëmijët tuaj!
Mos i lini pas krahëve si “pjesë e dytë e problemit”.
Mos e përdorni fëmijën si armë ndaj njëri-tjetrit!
Mos harroni që një baba që largohet, mungon çdo ditë nga jeta e tij.
Një nënë e mbyllur në dhimbje, nuk është nënë e plotë për fëmijën.
Të mos na mallkojë brezi që po rritim! Sepse nëse fëmijët tanë nuk do të dinë çfarë është familja,
fajin nuk e ka Londra – e kemi ne.
