09/08/2025
თინა წავკისელი ( ფეიქრიშვილი)
, თინა გაბაშვილის ყმა ყოფილა. დაიბადა სოფელ წავკისში, გარდაიცვალა ბატონყმური უსამართლობისა და უცხო დამპყრობლების წინააღმდეგ ბრძოლაში....
ცნობილია, რომ თინა წავკისელს ბატონმა ნამუსი ახადა. გაუბედურებულმა და შეურაცხყოფილმა თინამ შური იძია ავხორც ბატონზე. იგი იმავე ღამეს მოკლა და სასახლიდან ისე გაიქცა, რომ მის გზა-კვალს ვერავინ მიაგნო...
სხვა გადმოცემის მიხედვით, ბატონის მიერ შეურაცხყოფილი და განაწამები თინა ახალგაზრდა ქალ-ვაჟებთან ერთად სოფლად მოთარეშე, გარყვნილ და გადაგვარებულ ფეოდალებს მოუტაცებიათ და მიუყიდიათ ირანელებისთვის. გზაზე მყიდველთ მათთვის პატივის აყრა მოუნდომებიათ. თინას შეუტყვია მათი განზრახვა, დაურიგებია ამხანაგები, წაუძრიათ სპარსელებისთვის ხანჯლები და დაუხოცავთ ყველანი. თვითონ შემსხდარან მათსავე ცხენებზე, წამოსულან მეფე ერეკლესთან და ყველაფერი დაწვრილებით უამბიათ...
მეფეს გაჰკვირვებია მათი მხნეობა. სხვა ქალები დაუთხოვია, თინა კი სასახლეში დაუტოვებია. თინას კარგად შეუსწავლია თოფის სროლა, ხმლისა და ხანჯლის ხმარება და ცხენზე ჯდომა. ამის შემდეგ აღარ განშორებია მეფეს. ერეკლეს ყველა ლაშქრობაში თან ხლებია თინა. ამ მამაც დედაკაცს არაერთხელ უსახელებია თავი მეფის წინაშე მამაცობით და მხნეობით.
ერთ ომში თინასა და ერთ გლეხს ისე მამაცურად უომიათ, რომ მეფეს ძლიერ მოსწონებია ორივე და მათი შეუღლება უბრძანებია. მათაც აღუსრულებიათ მეფის ბრძანება და დასახლებულან წავკისს. დაქმარშვილებულ თინას მაინც არ მოუკლია ქვეყნისთვის სამსახური: ის ყოფილა თავისი სოფლის მტერთაგან მცველი.
ერთხელ მეფეს აქაური გლეხები მდევრად გაუყვანია. ამ დროს ხმა გავარდნილა - წავკისს დარბევას უპირებენ თათრებიო. თინას შეუტყვია ეს ამბავი, მაშინვე სოფლის დედაკაცები და ბავშვები ერთ კოშკში შეურეკავს, კოშკის კიბის საფეხურებზე სკები დაუწყვია, ჩაუკეტავს ორივე კარი და უბრძანებია: მე მივდივარ ტფილისს მეფისთვის შესატყობინებლად. თუ მტერი მოადგეს კოშკს, დაამტვრიოს ძირის კარი და ამოვიდეს კიბეზე - სკიდან ფუტკარი გაუშვით, რომ მტერი ჩვენს მოსვლამდე შეაჩეროსო. გამოფრენილა თინა ტფილისს, მეფესთან.
ამ დროს მტერიც მისდგომია კოშკს, შეულეწავს გარეთა კარი, ასულა კიბეზე და აუღწევია ზევითა კარამდე. შიგ შეხიზნულ ქალებს გაუხსნიათ სკები, გამოუშვიათ ფუტკარი, რომელსაც დაუწყია ბნელში საშინელი ბზუილი და დაუკბენია თათრები. ამასობაში თინაც მოსულა ლაშქრით, .მათ ციხეში შესული და ფუტკრებისაგან დაკბენილი თათრები სასტიკად დაუმარცხებიათ.
ამის შემდეგ თინას ქმარი მოჰკვდომია, დარჩენია ორი ვაჟი. ერთ-ერთ მათგანს გიორგი რქმევია... 1795 წელს ტფილისში აღა-მაგმად-ხანის შემოსევის დროს, თინა წავკისელი სამშობლოს დამცველი მამებისა და ძმების გვერდით იბრძოდა. უთანასწორო ბრძოლაში მამაცი ქალი მტერს ტყვედ ჩაუგდია და შორეულ ქვეყნისაკენ წაუყვანია.
ერეკლემ თინა წავკისელი გამოიხსნა მტრის ხელიდან, მაგრამ ის ირანელებმა კვლავ ჩაიგდეს ხელთ და წამებით მოკლეს ბოლნისის ახლოს...
ერეკლე მეორის ბრძანებით, იქვე, ბოლნისის სიონთან, ქმრის გვერდით დაუკრძალავთ. მეფემ საფლავის ქვაზე მათი სახეები ამოაჭრევინა თურმე, მათი ობლები კი სასახლეში წაუყვანია...