01/05/2025
🇺🇸🇺🇦 აშშ-მა და უკრაინამ მინერალების შესახებ შეთანხმებას ხელი მოაწერეს
🔴 მრავალთვიანი დაძაბულობის და თეთრ სახლში შელაპარაკების შემდეგ, ოფიციალურად გაფორმდა აშშ-სა და უკრაინას შორის მინერალების შესახებ თანამშრომლობის შეთანხმება.
შეთანხმება აშკარად უკრაინის სასარგელა და მასში არ არის გათვალისწინებული არანაირი ასეულობით მილიარდიანი სასესხო ვალდებულებები, როგორც ამას დონალდ ტრამპი თვეები ამტკიცებდა.
დოკუმენტს ხელი მოაწერეს აშშ-ის ფინანსთა მინისტრმა სკოტ ბესენტიმ და უკრაინის ეკონომიკის მინისტრმა იულია სვირიდენკომ.
შეთანხმების ძირითადი დებულებები:
1. რესურსებზე მფლობელობა და კონტროლი სრულად რჩება უკრაინას — ყველა რესურსი, მათ შორის მიწისქვეშა, უკრაინის ტერიტორიულ საზღვრებში, რჩება სახელმწიფოს საკუთრებაში. მხოლოდ უკრაინა წყვეტს, სად და როგორ მოხდეს მოპოვება.
2. თანაბარი პარტნიორობა (50/50) — ფონდი სტრუქტურირებულია თანაბარი წილებით და ერთობლივად იმართება ორივე სახელმწიფოს მიერ. არცერთ მხარეს არ ექნება გადამწყვეტი ხმა.
3. სახელმწიფო აქტივები დაცულია — შეთანხმება არ ეხება პრივატიზაციას. ეროვნული კომპანიები, როგორებიცაა „უკრნაფტა“ და „ენერგოატომი“, რჩება სახელმწიფოს მფლობელობაში.
4. ვალის გარეშე თანამშრომლობა — შეთანხმება არ ქმნის ვალდებულებებს უკრაინისთვის. ის დაფუძნებულია თანაბარ თანამშრომლობასა და ინვესტიციებზე.
5. კონსტიტუციისა და ევროპული კურსის შესაბამისობა — შეთანხმება შეესაბამება უკრაინის კანონმდებლობას და საერთაშორისო ვალდებულებებს, რითაც გრძელვადიანი სანდო პარტნიორობის სიგნალს უგზავნის გლობალურ ინვესტორებს.
6. ფონდის დაფინანსება ახალი ლიცენზიებიდან — მხოლოდ ახალი ნავთობის, გაზისა და კრიტიკული მასალების მოპოვების ლიცენზიებიდან მიღებული შემოსავლების 50% ჩაირიცხება ფონდში. მოქმედ პროექტებზე ეს არ ვრცელდება.
7. შეზღუდული საკანონმდებლო ცვლილებები — საჭირო იქნება მხოლოდ ბიუჯეტური კოდექსის ცვლილება. შეთანხმება რატიფიცირდება უმაღლესი რადას მიერ.
8. აშშ-ის ტექნოლოგიური და საინვესტიციო მხარდაჭერა — აშშ უზრუნველყოფს ინვესტიციებისა და ინოვაციების მოზიდვას DFC-ის მეშვეობით, რაც უკრაინას დაეხმარება ტექნოლოგიური განვითარებისა და ეკონომიკური გაძლიერების გზაზე.
9. საგადასახადო სტიმულები — ფონდის შემოსავლები და შენატანები არ დაიბეგრება არც აშშ-ში და არც უკრაინაში, რაც ინვესტიციების პროცესს კიდევ უფრო ეფექტურს გახდის.
როგორ იმუშავებს ფონდი?
აშშ შეიტანს ფონდში როგორც ფინანსურ, ასევე ტექნოლოგიურ და სამხედრო მხარდაჭერას (მაგ. საჰაერო თავდაცვითი სისტემები).
უკრაინა ფონდში გადარიცხავს ახალი ლიცენზიებიდან მიღებული შემოსავლის ნახევარს და სურვილის შემთხვევაში დამატებით სახსრებსაც.
ინვესტიციები განხორციელდება მხოლოდ უკრაინაში — კრიტიკული რესურსების მოპოვებაში, გადამუშავებაში და ინფრასტრუქტურის განვითარებაში.
საწყის ეტაპზე (პირველი 10 წელი) ფონდის შემოსავალი არ განაწილდება, არამედ კვლავ უკრაინაში დაიხარჯება.
შეთანხმება თანხვედრაშია უკრაინის და ევროკავშირის კანდონმებლობასთან.
შეთანხმება ხაზს უსვამს აშშ-ის ურყევ მხარდაჭერას უკრაინის გრძელვადიანი მშვიდობისა და გლობალური უსაფრთხოების მიმართ.
