07/06/2025
💭 Tamar Iakobashvili -ის რეცენზია Oliko Tsiskarishvili -ის ახალი ლექსების კრებულზე:
🍁„ვიდრე ვარ-ხარ“ - ლექსებით გადმოცემული ყველა ემოცია🍁
✍️ ოლიკო ცისკარიშვილის პოეტური კრებული „ვიდრე ვარ - ხარ“ ბოლო დროს საქართველოში განვითარებული მოვლენების, თავისუფლებისათვის ბრძოლის, ადამიანად ყოფნის მნიშვნელობის, ყოველდღიური სევდის, ბევრი იმედგაცრუებისა და მაინც სიკეთის სიყვარულის გამოძახილია.
📙 წიგნი მხოლოდ ლექსების კრებული არ არის. თითოეულ სტროფს საკუთარი ემოცია მოჰყვება, ისე, რომ მკითხველი ხვდება, წერის პროცესში როგორ განწყობაზე იყო ავტორი, რა აწუხებდა ყველაზე მეტად, რა სტკიოდა და რასთან გამკლავებას ცდილობდა წერით.
სათაური „ვიდრე ვარ – ხარ“ თავის თავში წიგნის კონცეპტუალურ ღერძს ატარებს. ავტორი მოლოდინებსა და რეალობას ერთმანეთს უპირისპირებს. მიუხედავად იმისა, რომ ხშირად ამ ქვეყნად გაძლება უჭირს, უნდა, რომ სადღაც გაიქცეს, დაიმალოს, მარტოობას შეჩვეულმა არაფერი მოიკითხოს, მისი სიტყვები მაინც იმედიანია. ის ბრძოლისა და კიდევ ერთხელ წამოდგომისთვის ემზადება. თითქოს, მკითხველი ცოტა ხნის წინ მის სასოწარკვეთილ სიტყვებს არ კითხულობდა...
🏔 ავტორს ბუნება განსაკუთრებით უყვარს და საკუთარ თავს „ბალახს“ ადარებს. მისთვის ბალახი სწორედ სიმტკიცისა და სიჯიუტის, დაცემის მიუხედავად, სიცოცხლის გაგრძელების სიმბოლოა:
„ბალახივით ჯიუტი ვარ...
მომთიბავენ, ცელს მომისმევენ,
გადამწყვიტავენ წელში,
დამაგდებენ, გამახმობენ
და ცეცხლს მიმცემენ...
და მე, ჩემს წარსულში
ფესვებგამდგარი
ისევ თავიდან დავიბადები,“ - წერს ის.
📖 წიგნში ერთმანეთის გვერდითაა სასოწარკვეთაც და იმედიც. ავტორი საკუთარ თავს გულწრფელად ესაუბრება და ცდილობს, უამრავ შეკითხვაზე თავად, დამოუკიდებლად იპოვოს პასუხი.
,,ღიმილიც ისე ყალბი გამიხდა, რომ ჩამომათოვს თმებზე ჭაღარა, მაშინ მიხვდები, თუ რამ დამღალა,“ - წერს ოლიკო ცისკარიშვილი.
📣 მისი ხმა მოდის იქიდან, სადაც ადამიანები თვეებია, ქვეყნის ევროპული მომავლის დაცვასა და უსამართლობასთან ბრძოლას ცდილობენ. ოლიკო ცისკარიშვილი წერს ,,მონობაში გაზრდილ დედებზე”, რომლებმაც თავისუფალი შვილები აღზარდეს, სამშობლოს სიყვარული ასწავლეს და ბრძოლის მოტივაცია მისცეს. მის ლექსებში ვხედავთ დედას, რომელსაც ობიექტურად ეშინია, რომ შვილს აქციაზე არაფერი დაუშავდეს, არ სცემონ, არ დააკავონ, თვალები არ დასთხარონ. მაგრამ, იქვე არის ამაყი დედა, რომელიც შიშს უგულებელყოფს და იაზრებს იმას, რომ ახლა დროა, შვილებმა იბრძოლონ…
📖 „წუხელ ჩემი შვილის მოტანილი,
ხუთჯვრიანი დროშა გავრეცხე,“ - ასე იწყება მისი ერთ-ერთი ლექსი და ყველა სიტყვა, შიში, ეჭვი და თან სევდანარევი სიხარული, ალბათ, ბევრი მშობლის ემოციას აერთიანებს.
მიუხედავად იმისა, რომ ავტორს მომავალი თაობის, შვილების იმედი აქვს, კიდევ ერთხელ იაზრებს, რომ მისი ბრძოლა ჯერ არ დამთავრებულა და დაღლის მიუხედავად, არაფრის დათმობას აპირებს:
„არ მეშინია სისასტიკის, მოდით, მომკალით
თუ ჩემს სიცოცხლეს ვანაცვალებ
ჩემი ქვეყნის თავისუფლებას, მზად ვარ, მომკალით...“ - წერს ავტორი.
📚 ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი თემატური ღერძი ამ კრებულში მეგობრებისადმი მიძღვნილი ლექსებია. გარდაცვლილების ხსოვნა ისეა გადმოცემული, თითქოს კიდევ ერთ ცოცხალ დიალოგს ვუსმენთ. არცაა გასაკვირი, გრძნობები ხომ უკვდავია და სიყვარულს სიკვდილი ვერაფერს აკლებს…
როგორც ოლიკო ცისკარიშვილი წერს, საკუთარ ფიქრებში ხშირად „დაწანწალებს”, ეშინია, ეტირება, იმედგაცრუებულია, თავს მარტო გრძნობს, ბრაზის გამოხატვა უნდა, მაგრამ მაინც ადამიანებში სიკეთეს ეძებს. ალბათ, ამიტომაცაა, რომ თვითუარყოფის შემდეგ, საკუთარი თავისა და სხვების შეყვარებას, პატიებასა და ყველაფრის თავიდან დაწყებას ან გაგრძელებას მაინც ახერხებს.
ოლიკო ცისკარიშვილის ლექსები აერთიანებს ოცნებას, რომ ერთხელ აუცილებლად ექნება სახლი მთებში და უფრო ახლოს იქნება ბუნებასთან, რომელიც ასე ძალიან უყვარს.
📜 „მომენატრა ის სახლი, რომელიც არ მაქვს.
სადღაც შორეულ მთების ცაშია ჩაკარგული,
და მელოდება
ჩამქრალ ბუხართან გაზაფხული და ჩემი კატა,“ - წერს ავტორი.
მისი ლექსები მკითხველთან მიდის როგორც მეგობარი, როგორც იმედი, როგორც წარსული, რომელიც არსად გამქრალა.
„და გაგახსენებ, რომ ვიდრე ვარ - ხარ...
და ვიდრე ხარ - ვარ...
და ამას ნიშნავს სიტყვა -
მიყ-ვარ-ხარ,“ - წერს ავტორი და კიდევ ერთხელ ამბობს, რომ აქაა, დაღლილი, მაგრამ ხელის შემოშველებისთვის ყოველთვის გამზადებული.
#ჩემიგამომცემლობა
