18/01/2025
Σαν σημερα γεννηθηκε και εφυγε απο την ζωη ο Βασιλης Τσιτσανης συνθέτης, στιχουργός, δεξιοτέχνης του μπουζουκιού και τραγουδιστής· από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του ρεμπέτικου και γενικοτερα της ελληνικής λαϊκής μουσικής μας..
Ο Βασίλης Τσιτσάνης γεννήθηκε στα Τρίκαλα της Θεσσαλίας στις 18 Ιανουαρίου 1915. Οι γονείς του ήταν Ηπειρώτες κι εκτός από τον Βασίλη είχαν άλλα τέσσερα παιδιά, τρία αγόρια κι ένα κορίτσι. Αργότερα, οι φίλοι του οι ρεμπέτες του κόλλησαν το παρατσούκλι «Ο Βλάχος», επειδή ήταν ο μόνος ρεμπέτης με στεριανή προέλευση.
Ο πατέρας του, τσαρουχάς στο επάγγελμα, είχε ένα μαντολίνο, με το οποίο έπαιζε κλέφτικα τραγούδια. Αυτά ήταν τα πρώτα ακούσματα του μικρού Βασίλη, μαζί με τις βυζαντινές ψαλμωδίες που άκουγε στην εκκλησία. Παρότι τον συνέπαιρνε η μουσική, πρωτόπιασε όργανο στα χέρια του μετά το θάνατο του πατέρα του το 1926. Ήταν ένα μαντολίνο, που κάποιος ντόπιος οργανοποιός είχε μετατρέψει σε μπουζούκι.
Στα γυμνασιακά του χρόνια άρχισε να αποκτά κάποιες γνώσεις μουσικής, μαθαίνοντας βιολί. Με αυτό συμμετείχε και σε κάποιες τοπικές εκδηλώσεις, προκειμένου να συνεισφέρει οικονομικά στην οικογένειά του. Αν και δεν είχε εμφανιστεί ακόμα δημοσίως με το μπουζούκι, καθώς ήταν απαγορευμένο και χωρίς καμία κοινωνική καταξίωση, έγραψε τα πρώτα του τραγούδια πάνω σ’ αυτό, σε ηλικία μόλις 15 ετών.Το φθινόπωρο του 1936 ο Τσιτσάνης ήρθε στην Αθήνα με κύριο σκοπό να σπουδάσει στη Νομική, αλλά γρήγορα τον κέρδισε η μουσική. Οι πρώτες του επιρροές είναι τα τραγούδια του Βαγγέλη Παπάζογλου και του Μάρκου Βαμβακάρη. Η πρώτη του εμφάνιση έγινε στο μαγαζί «Μπιζέλια». Σύντομα γνώρισε τον Δημήτρη Περδικόπουλο, που τον πήγε στην Odeon, όπου ηχογράφησε τα πρώτα του τραγούδια. Το «Σ’ έναν τεκέ μπουκάρανε» είναι η πρώτη ηχογράφηση του Τσιτσάνη.Ο Βασιλης Τσιτσανης ειχε και εναν αδελφο τον Χρηστο η Κιτσο οπως τον αποκαλουσανε που επαιζε κι αυτος μπουζουκι και ειχε ενα καφενειο τα μετεπιτα χρονια στα Τρικαλα εκει επαιζε μαζι του κιθαρα στα χρονια της κατοχης κι ο Αλεξανδρος Γκουβερης οπου εγραψε την συνεφιασμενη κυριακη που την δωσανε στο Βασιλη την διορθοσε σε καποια σημεια και εγινε απο τα μαγαλυτερα τραγουδια ολων τον εποχων εδω να τονισο ο Βασιλης Τσιτανης ελεγε οτι ητανε δικη του ομως την εδωσε ο Αδελφος του που την ειχε παρει απο τον Αλεκο Γκουβερη να τα λεμε οπως ειναι τα πραγματα...Επισης πολλα απο τα μεγαλα σουξε του μεγαλου Βασιλη Τσιτσανη που γραφουνε στιχος Μουσικη δικη του ητανε στιχοι της Ευτυχιας Παπαγιανοπουλου και του Χαραλαμπου Βασιλειαδη που ο Βασιλης Τσιτσανης αγοραζε τα λογια και εβαζε την μουσικη που κακος ποτε δεν το παραδεχτικε αυτο παντα ελεγε οτι ολα τα τραγουδια που γραφουνε στιχος μουσικη δικη του δεν ητανε ολα αλλα ορισμενα.Τωρα στην συνεχεια της πορειας του Βασιλη Τσιτσανη μεγαλονοντας και ενω ηξερε και λιγες νοτες και λιγο μπουζουκακι κατεβηκε στην Αθηνα.
Γνώρισε τον τραγουδιστή Δημήτρη Περδικόπουλο, ο οποίος τον πήγε στη δισκογραφική εταιρεία «Οντεόν», όπου ηχογράφησε το πρώτο του τραγούδι «Σ’ έναν τεκέ μπουκάρανε» (1937).Απο εκει και περα ξεκινα η μεγαλη πορεια του Βασιλη Τσιτσανη και ολοι η καλιτεχνικη του πορεια με της μεγαλες του επιτυχιες !!! Η «Αρχόντισσα», από τα σπουδαιότερα τραγούδια στην ιστορία της Ελληνικής μουσικής, ήταν ένα από τα δεκάδες που ακολούθησαν. Την ίδια περίοδο, τραγούδια του, όπως «Να γιατί γυρνώ», «Παλάτια Χρυσοστόλιστα», «Ό,τι κι αν πω δεν σε ξεχνώ» και «Γι' αυτά τα μαύρα μάτια σου», ερμήνευσαν ο Στράτος Παγιουμτζής, ο Στελλάκης Περπινιάδης, ο Στέλιος Κερομύτης, αλλά και ο Μάρκος Βαμβακάρης.
Βρισκόμαστε στην δικτατορίας Μεταξά και η εποχή επιβάλλει εμβατήρια, ενώ απαγορεύει τόσο τα προϋπάρχοντα τραγούδια του ρεμπέτικου περιθωρίου, όσο και τις εμφανείς ανατολίτικες μελωδίες. Ο ΒασιληςΤσιτσάνης απαντά με το μπόλιασμα του ρεμπέτικου με δυτικά μελωδικά στοιχεία κι έτσι προσεγγίζει τις ευρύτερες μάζες. Τον Μάρτιο του 1938 υπηρετεί τη στρατιωτική θητεία του στο Τάγμα Τηλεγραφητών, στη Θεσσαλονίκη. Παίρνει άδειες και ποτέ δεν γυρνά στην ώρα του, γεγονός που εξοργίζει τους διοικητές του. Περνά πολλές μέρες στο πειθαρχείο, όπου γράφει ένα από τα ωραιότερα τραγούδια του, την «Αρχόντισσα». Στη Θεσσαλονίκη θα γνωρίσει και τη μελλοντική σύζυγό του, τη Ζωή Σαμαρά, με την οποία θα αποκτήσει δύο παιδιά, τη Βικτωρία και τον Κώστα.
Τα χρόνια της Κατοχής τα περνά στη Θεσσαλονίκη, όπου ανοίγει ένα δικό του κουτούκι, το «Ουζερί Τσιτσάνη», στην οδό Παύλου Μελά 22. Παράλληλα, γράφει ορισμένες από τις μεγάλες επιτυχίες του («Αχάριστη», «Μπαξέ τσιφλίκι», «Τα πέριξ», «Νύχτες μαγικές», «Ζητιάνος της αγάπης», «Ντερμπεντέρισσα», «Συννεφιασμένη Κυριακή»), που θα ηχογραφήσει μετά τον πόλεμο, όταν θα ανοίξουν και πάλι τα εργοστάσια δίσκων.
Το 1946 κατεβαίνει ξανά στην Αθήνα. Η εποχή του εμφυλίου αποτελεί άλλη μία πηγή έμπνευσης για τον Βασιλη Τσιτσάνη. Τα τραγούδια του, όμως, λογοκρίνονται και πάλι. Ορισμένα καταφέρνει και τα εκδίδει, επινοώντας διάφορα τεχνάσματα, πολλά κυκλοφόρησαν αρκετά χρόνια μετά, ενώ κάποια δεν εκδόθηκαν ποτέ. Το τέλος του εμφυλίου σημαίνει ταυτόχρονα και την πλήρη αποδοχή του Βασίλη Τσιτσάνη.Τοτε Γνωριζεται με την Μαρικα Νινου οπου λεγανε οτι ειχανε και καποια σχεση ο κοσμος τοτε βασιλης Τσιτσανης Μαρικα Νινου επισης η Συνεργασια του την Σωτηρια Μπελλου και την Στελλα Χασκιλ και την Ιωαννα Γεωργακοπουλου εκεινα τα χρονια αυτες ητανε μονο η γυναικειες φωνες αμεσως μετα την λειξη του πολεμου μεσουρανισανε με πολυ μεγαλες επιτυχιες που τοτε αρχισε να γραφεται και το κοινωνικο λαικο τραγουδι τραγουδια για τον πολεμο τον εμφυλιο την φτωχια την μεταναστευση την ξενητεια αλλα και την αγαπη τον ερωτα..Ο Βασιλης Τσιτανης ητανε πολυ εξυπνος ανθρωπος και πολυ ταλαντουχος και ολα του τα τραγουδια γινοτανε αμεσως σουξε..Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ‘50 μεσουρανεί στο μουσικό στερέωμα. Μερικά από τα τραγούδια αυτής της περιόδου είναι τα: «Χωρίσαμε ένα δειλινό», «Όμορφη Θεσσαλονίκη», «Αντιλαλούνε τα βουνά», «Καβουράκια», «Ξημερώνει και βραδιάζει».
Φέρνει στο προσκήνιο νέες φωνές, που δένονται μαζί του, όπως η Μαρίκα Νίνου, η Σωτηρία Μπέλλου και ο Πρόδρομος Τσαουσάκης. Ακόμα, ο Στέλιος Καζαντζίδης, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο Πάνος Γαβαλάς, ο Μανώλης Αγγελόπουλος, η Καίτη Γκρέυ, η Πόλυ Πάνου, η Χαρούλα Λαμπράκη, ο Σταμάτης Κόκοτας ,Εφη Γασπαρη, Ελενη Γερανη και αλλες νεοτερες φωνες κ.ά. ερμηνεύουν τα διαχρονικά τραγούδια του: «Ίσως αύριο» (1958), «Τα λιμάνια» (1962), «Τα ξένα χέρια» (1962), «Μείνε αγάπη μου κοντά μου» (1962), «Κορίτσι μου όλα για σένα» (1967), «Με παρέσυρε το ρέμα» «Απόψε στις ακρογιαλιές» (1968), «Κάποιο αλάνι» (1968), «Της Γερακίνας γιος» (1975), «Δηλητήριο στη φλέβα» (1979).Να τονισουμε οτι μεχρι τα μεσα της δεκαετιας του 50 ητανε το περιφιμο ντουετο Τσιτσανης Νινου αλλα και Τσιτσανης Μπελλου και απο τα μεσα της δεκαετιας του 60 εμεινε τον ντουετο Τσιτσανης Λαμπρακη στο τελος της καριερας του Τσιτανης Μπελλου και παλια και Τσιτσανης Γερανη μια νεα τοτε τραγουδιστρια στα τελη τηε δεκαετιας του 70 που μετα χαθηκε δεν εγινε φιρμα δυτυχως ωραια φωνη η Εληνη Γερανη οπως και η Μαρικα Νινου και η Στελλα Χασκιλ που φυγανε τοσο νεες ενω θα ειχανε τοσα να προσφερουνε στο τραγουδι..Επισης ο Βασιλης Τσιτσανης το 1954 εκανε μια προτοποριακη ηχογραφιση απο την εταιρια philips οπου εφερε στην Ελλαδα τα νεα της μηχανηματα και εγινε ζωντανη ηχογραφησει στης 33 στροφες ενω τοτε ειχαμε της 78 στροφες σε δισκους μεχρι το 1959 .ο δισκος αυτο κυκλοφορισε το 1961 σε 33 στροφες και ητανε πολυ εξελιγμενη μορφη ηχογραφησεις σε αυτον τον δισκο τραγουδισε η Μαρικα Νινου και επαιξε μπουζουκι ο Βασιλης Τσιτσανης και ο τοτε συνεργατης του Ανεστος Αθανασιου εδω να πουμε μερικα απο τα μπουζουκια που συνεργαστικανε με τον Τσιτσανη ητανε ο Ανεστος Αθανασιου ο Στελιος Μακρδακης ο Σπυρος Ευσταθιου ο Γιωργος Μανισαλης ο Γιαννης Σταματιου ο Βασιλης Σπηλιοπουλος Ο κωστας Παπαδοπουλος Ο Λακης Καρνεζης Ο Κωστας Μαυρομιχαλης ο Κωστας Μουρτος Διαμαντης Παναρετος και αλλοι πολλοι φυσικα..Επισης θρυλικες ητανε οι κοινες εμφανισης του με τον φιλο του Γιαννη Παπαιωανου.!!!
Το 1980, με πρωτοβουλία της ΟΥΝΕΣΚΟ, ηχογραφείται ένας διπλός δίσκος με τίτλο «Χάραμα», όπως λεγόταν το μαγαζί στο οποίο ο Τσιτσάνης εμφανιζόταν τα τελευταία 14 χρόνια της καριέρας και της ζωής του. Σ’ αυτό το δίσκο παίζει μία σειρά από κλασικά του τραγούδια, αλλά και πολλά αυτοσχεδιαστικά κομμάτια στο μπουζούκι. Με την έκδοσή του στη Γαλλία, το 1985, παίρνει το βραβείο της Μουσικής Ακαδημίας «Σαρλ Γκρο». Όμως, στο μεταξύ, ο κορυφαίος δημιουργός έχει φύγει για πάντα...
Ο Βασίλης Τσιτσάνης άφησε την τελευταία του πνοή ανήμερα των γενεθλίων του, στις 18 Ιανουαρίου 1984, στο νοσοκομείο «Μπρόμπτον» του Λονδίνου, έπειτα από επιπλοκές μιας εγχείρησης στους πνεύμονες. Μέχρι και λίγες ημέρες πριν από το θάνατό του εμφανιζόταν κανονικά στο «Χάραμα» και δούλευε καινούργια τραγούδια.
Ο Βασίλης Τσιτσάνης έβαλε τη δική του ανεξίτηλη σφραγίδα στην ελληνική λαϊκή μουσική. Μπόλιασε το ρεμπέτικο-λαικο τραγουδι με δυτικά μελωδικά στοιχεία και το έβγαλε από το περιθώριο, που το είχαν τάξει τοτε.Εβαλε και ανατολίτικα στοιχεία που πολλοι συνθετες γραωανε και διασκευασανε ανατολιτικα τραγουδια ο Βασιλης Τσιτσανης βεβαια ελεγε ογω δεν εγραψα ανατολιτικα αλλα ειχε γραψει κι αυτος και πολυ καλα εκανε γιατι ητανε πραγματικα αριστουργιματα ολα τα ανατολιτικου υφους κομματια του. Εμπλούτισε τη λαϊκή ορχήστρα με νέα ηχοχρώματα, προσθέτοντας το πιάνο κι επιβάλλοντας το ακορντεόν ως όργανο της κομπανίας αλλα και μπασο και ειχε καινει ενα απο τα μεγαλυτερα συγκροτηματα εκεινης της περιοδου. Καινοτόμησε στο στίχο, με την απομάκρυνσή του από τις παραδοσιακές φόρμες του δίστιχου και της ομοιοκαταληξίας και επισημοποίησε και γενίκευσε το ρόλο του ρεφρέν. Με τον Βασιλη Τσιτσάνη, το ρεμπέτικοκαι κλασικο λαικο γίνεται «τέχνη» και η ρήξη με την παράδοση αρχίζει να γίνεται ορατή με της νεες φορμες που προσθεσε πανω στα μουσικα προτιπα..Τοτε ολοι οι συνθετες μουσικοι γενικος ψαχνοτανε πολυ να φερουνε νεες φορμες κενοτομιες πανω στην μουσικη στο τραγουδι Οπως ο Μανωλης Χιωτης ο Γιωργος Ζαμπετας το προχορισανε πιο μπροστα το λαικο τραγουδι ετσι κι ο βασιλης Τσιτανης μονο που εμεινε παραδοσιακος μπουζουξης πιστος στο τριχορδο μεχρι τελους..Ο Βασίλης Τσιτσάνης ήταν στενός φίλος του Ανδρέα Παπανδρέου και ο αγαπημένος του μουσικός. Υπήρξε μεγάλος λάτρης του ιστορικού ποδοσφαιρικού Α.Ο. Τρίκαλα, πηγαίνοντας συχνά στο γήπεδο ακόμη και όταν έπαιζε μακριά από τα Τρίκαλα.
Πέθανε στις 18 Ιανουαρίου 1984 από καρκίνο στο Λονδίνο και κηδεύτηκε στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών.
Προς τιμήν του ο Δήμος Γλυφάδας μετονόμασε την οδό Βάου σε οδό Βασίλη Τσιτσάνη γιατί κατοικούσε στη Γλυφάδα στη συγκεκριμένη οδό.Εφυγε απο την ζωη την ημερα τον γεννεθλιων του...
