26/09/2025
Το ναυάγιο του «Εξπρές Σάμινα» ΜΕΡΟΣ Β
Οι ήρωες
Ο Καρυστινός καμαρότος Θέμης Κυπριώτης
Ο 19χρονος τότε στρατιώτης Πεζικού Βασίλης Ραχούτης από τη Φθιώτιδα
Οι ψαράδες
Η καρδιά που ΄΄πρόδωσε΄΄ τον Λιμενάρχη
Οι ευθύνες, οι ένοχοι και η αυτοκτονία του Σφηνιά
Η δίκη
Τίποτα μα τίποτα δε λειτούργησε καλά εκείνη την πρώτη κρίσιμη ώρα. Στο θάλαμο επιχειρήσεων του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας είχαν πειστεί ότι ήταν απλό το περιστατικό. Καθησύχαζαν τους δημοσιογράφους που άφηναν για λίγο τον αγώνα για να δουν αν αυτό το περιστατικό ήταν σοβαρό ή όχι.
Την ίδια ώρα, στις Πόρτες, η τραγωδία μεγάλωνε. Τα μεγάφωνα του πλοίου δε λειτούργησαν. Δεν ακούστηκε σειρήνα συναγερμού. Όταν έσβησαν τα φώτα στο πλοίο λόγω ηλεκτρικής βλάβης, δε λειτούργησε ούτε η εφεδρική ηλεκτρογεννήτρια (emergency generator).
Ακόμα και το Λιμεναρχείο Πάρου έδωσε αργοπορημένα τη διαταγή να σπεύσουν στην περιοχή του ναυαγίου, παραπλέοντα σκάφη. Στο σημείο, επίσης, κατέφθασαν πέρα από τα σκάφη του Λιμενικού και βρετανικά πολεμικά που συμμετείχαν σε άσκηση του ΝΑΤΟ.
Το πλήρωμα δεν είχε ενημερώσει κανέναν και ουσιαστικά άφησε αβοήθητους τους επιβάτες που αν ήθελαν να κρατηθούν στη ζωή θα έπρεπε να στηριχτούν στις δικές τους δυνάμεις και μόνο.
Μοναδική εξαίρεση ήταν ο 43χρονος ήρωας καμαρότος Θέμης Κυπριώτης, από την Κάρυστο, πατέρας δύο κοριτσιών, που θυσιάστηκε προκειμένου να σώσει μία μητέρα και το παιδί της.
«Γροθιά στο στομάχι ήταν οι καταθέσεις των Ελένης και Σταματίνας Σιγαλάκη, γιαγιάς και μητέρας, αντίστοιχα, του μόλις 16 μηνών αγοριού που πνίγηκε στα νερά της Πάρου.
» Οι δύο χαροκαμένες γυναίκες συγκλόνισαν τόσο με τον πόνο τους για τον άδικο χαμό του μικρού παιδιού, όσο και με την περιγραφή που έδωσαν για την αυτοθυσία και αυταπάρνηση που επέδειξε ένας καμαρότος του πληρώματος και συγκεκριμένα ο Θέμης Κυπριώτης, στην προσπάθειά του να σώσει το παιδί.
» Έκανε τρεις απόπειρες να το δώσει σε ένα ψαροκάικο χωρίς να τα καταφέρει λόγω του κυματισμού. Τελικά, βούτηξε στη θάλασσα χωρίς σωσίβιο μαζί με το μωρό και μας φώναξε να ακολουθήσουμε και εμείς. Όμως, χάθηκε το παιδί μου, χάθηκε και αυτός. Αργότερα έμαθα ποιος ήταν΄΄, είπε η μάνα. Τις δύο γυναίκες τις περισυνέλεξε ένα ψαροκάικο», έγραφε ο Ριζοσπάστης σε ρεπορτάζ του.
Οι ηρωικοί ψαράδες, οι φαντάροι και ο Βασίλης Ραχούτης
Σε αντίθεση με τον κρατικό μηχανισμό που σε ακόμα μία τραγωδία πιάστηκε «κοιμώμενος» οι πρώτοι που έφτασαν στο σημείο του ναυαγίου ήταν οι ηρωικοί ψαράδες της Παροικιάς.
Μπήκαν στα καΐκια τους και χωρίς δεύτερη σκέψη έπεσαν στη μάχη. Πολλοί ήταν αυτοί που είπαν πως αν δεν ήταν οι ψαράδες εκεί, ο απολογισμός των νεκρών θα ήταν πολλοί μεγαλύτερος. Το ίδιο είπαν και για τους φαντάρους.
Μέσα στο «Εξπρές Σάμινα» ήταν καμιά εικοσαριά φαντάροι. Και αυτοί βούτηξαν στα παγωμένα νερά και έκαναν ότι καλύτερο μπορούσαν. Ότι ήταν ανθρωπίνως δυνατόν.
Ο 19χρονος στρατιώτης Πεζικού Βασίλης Ραχούτης από τη Φθιώτιδα, ένας από τους φαντάρους, έδωσε τη ζωή του για να σώσει άλλους. Κατάφερε και έσωσε μια μητέρα την οποία ανέβασε σε μια βάρκα και ξαναβούτηξε για να πάρει και το μωρό της. Δεν τα κατάφερε, όμως. Είτε κάπου χτύπησε ο ίδιος είτε κάτι (από τα συντρίμμια του πλοίου) τον χτύπησε και ο νέος αυτός άνθρωπος βρήκε τραγικό αλλά ταυτόχρονα και ηρωικό θάνατο.
Το φοβερό είναι πως μόλις έγινε γνωστή η πρόσκρουση, ο Βασίλης μίλησε τηλεφωνικά με τον πατέρα του προκειμένου να τον καθησυχάσει πως όλα θα πάνε καλά. Ο πατέρας του τον παρακάλεσε να απομακρυνθεί από το πλοίο και να προσπαθήσει να σώσει τη ζωή του. Ο 19χρονος, ωστόσο, θεώρησε τον εαυτό του πιο «δυνατό» από τις γυναίκες και τα παιδιά που βρέθηκαν στο έλεος των κυμάτων. Και έμεινε εκεί για να τους σώσει.
Ο λιμενάρχης Πάρου, Δημήτρης Μάλαμας, έχασε και αυτός τη ζωή του το ίδιο βράδυ από το άγχος και την πίεση κατά τη διάρκεια της επιχείρησης για τη διάσωση των ναυαγών. Πάνω στην ένταση και την αγωνία, τον πρόδωσε η καρδιά του.
Αυτοί, ωστόσο, ήταν μόλις δυο από τους συνολικά 81 νεκρούς του ναυαγίου του «Εξπρές Σάμινα» κάτι που σημαίνει πως είναι η δεύτερη μεγαλύτερη μεταπολεμική ναυτική τραγωδία, που έπληξε την ελληνική ακτοπλοΐα μετά από εκείνη του επιβατηγού - οχηματαγωγού πλοίου «Ηράκλειο» στη Φαλκονέρα, στις 8 Δεκεμβρίου 1966, με τους 224 νεκρούς.
Οι ευθύνες, οι ένοχοι και η αυτοκτονία του Σφηνιά
Όταν ξημέρωσε η επόμενη ημέρα και αποκαλύφθηκε το μέγεθος της τραγωδίας, σοκαρισμένη η ελληνική κοινωνία ζητούσε απαντήσει και άμεση απόδοση ευθυνών. Ακούστηκαν τότε πολλά για τις αιτίες της πρόσκρουσης του πλοίου: Ότι μέρος του πληρώματος έβλεπε ποδόσφαιρο αντί να είναι στα όργανα πλοήγησης.
Πέρα από αυτό, ωστόσο, από την πρώτη στιγμή φάνηκε πως το πλοίο είχε διάφορα προβλήματα τα οποία τα είχε καταγγείλει ο λοστρόμος όταν παραιτήθηκε: ελλείψεις και κακοσυντήρητα μέσα διάσωσης, μη ύπαρξη στεγανών και πολλά άλλα.
Επιπλέον, ο εκπαιδευόμενος δόκιμος Γιώργος Πατήλας που βρισκόταν στη γέφυρα του «Σαμίνα» τη μοιραία νύχτα, δήλωσε ότι το πλοίο δεν υπάκουε στους χειρισμούς του πηδαλιούχου για να αλλάξει πορεία, όταν αντιλήφθηκαν ότι πήγαιναν «καρφί» πάνω στις «Πόρτες»!
Το «Εξπρές Σάμινα» ήταν ηλικίας 34 ετών και βάσει του νόμου επρόκειτο να αποσυρθεί σε τρεις μήνες, ενώ σύμφωνα με καταγγελία του πρώην πρωτοδεύτερου μηχανικού του πλοίου Αναστασίου Σορόκα, που είχε απολυθεί, το πλοίο εκινείτο με πολλές «πατέντες» που το καθιστούσαν επικίνδυνο για τους επιβαίνοντες.
Στις 29 Νοεμβρίου του 2000, ο εφοπλιστής, αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της πλοιοκτήτριας εταιρείας «Μinoan Flying Dolphins», Παντελής Σφηνιάς, έπεσε από τον 6ο όροφο του κτιρίου της εταιρείας του στην Ακτή Κονδύλη στον Πειραιά, δίνοντας τέλος στη ζωή του στα 55 του χρόνια.
Οι λόγοι που τον οδήγησαν στην αυτοκτονία παραμένουν αδιευκρίνιστοι, ενώ σύμφωνα με δηλώσεις συνεργατών του, μετά το τραγικό ναυάγιο του «Εξπρές Σάμινα», ο Σφηνιάς ζούσε υπό την ασφυκτική πίεση των ΜΜΕ, πολιτικών, αλλά και οικονομικών προβλημάτων.
Σύμφωνα με τις τοξικολογικές εξετάσεις που υπέγραψε ο Ιατροδικαστής Πειραιά Νικόλαος Kαλόγριας, ο Π. Σφηνιάς ήταν σε κατάσταση βαριάς μέθης ενώ είχε κάνει και χρήση αντικαταθλιπτικού φαρμάκου κατά τη διάρκεια της αυτοκτονίας.
Το 2003 εκδόθηκε το πόρισμα του Ανώτατου Συμβουλίου Ναυτικών Ατυχημάτων, το οποίο επέρριπτε βαριές κατηγορίες στον πλοίαρχο Βασίλειο Γιαννακή, τον υποπλοίαρχο Αναστάσιο Ψυχογιό, τον ύπαρχο Γεώργιο Τριανταφύλλου και τον Α’ μηχανικό Γεράσιμο Σκιαδαρέση.
Στο πόρισμα υπογραμμιζόταν ότι το πλοίο δεν θα βούλιαζε, εάν οι στεγανές θύρες του μηχανοστασίου δεν ήταν ανοιχτές και η διάσωση θα ήταν επιτυχέστερη αν οι επιβάτες είχαν ενημερωθεί έγκαιρα.
Δύο χρόνια αργότερα, στις 7 Μαΐου 2005 άρχισε η δίκη των κατηγορουμένων για το ναυάγιο του «Εξπρές Σάμινα» στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Πειραιά και στις 27 Φεβρουαρίου 2006 εκδόθηκε η απόφαση.
Ο πλοίαρχος Βασίλης Γιαννακής καταδικάσθηκε σε κάθειρξη 11 χρόνων 11 μηνών και 25 ημερών
Ο ύπαρχος Γιώργος Τριαντάφυλλος καταδικάσθηκε σε ποινή φυλάκισης 5 ετών και 28 ημερών
Ο Α' μηχανικός Γεράσιμος Σκιαδαρέσης καταδικάσθηκε σε ποινή φυλάκισης 7 ετών, πέντε μηνών και 28 ημερών
Ο ασυρματιστής Δημήτρης Τσούμας καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης 10 μηνών με τριετή αναστολή
Ο διευθύνων σύμβουλος και πρόεδρος της τότε της πλοιοκτήτριας εταιρείας Νικόλαος Βικάτος και Κωνσταντίνος Κληρονόμος καταδικάσθηκαν σε ποινή φυλάκισης 2 ετών, 6 μηνών και 2 ημερών.
Οι ποινές μειώθηκαν τόσο στο δεύτερο βαθμό όσο και όταν η υπόθεση έφτασε στον Άρειο Πάγο αφού το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε τελεσίδικα ότι τα κατώτερα δικαστήρια που είχαν χειριστεί την υπόθεση έκαναν νομικά σφάλματα ως προς τα αδικήματα που απέδωσαν στους βασικούς κατηγορούμενους, γεγονός που οδηγεί στην ευμενέστερη ποινική μεταχείρισή τους.
reader. gr
