29/08/2025
Η ΠΡΩΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.
δέν ήταν η Μαρία Καποδίστρια Δεσσύλα
από Βετεράνο
---------
«Με την αγωνιστική της δράση βοήθησε να ανοιχτούν νέοι δρόμοι για την εποχή της για τα δημοκρατικά δικαιώματα και τις ελευθερίες του λαού».
---------------
Η παράδοση του νησιού μας θέλει να αποδίδονται σε Κερκυραίους και Κερκυραίες πρωτιές οι οποίες αρκετές φορές στηρίζονται σε πληροφορίες που είναι «ανακριβείς» ή «δεν είναι τελείως ακριβείς».
Η έρευνα των τελευταίων χρόνων έχει ανασκευάσει αρκετά «ιστορικά λάθη» και πιστεύουμε ότι πολλά γεγονότα θα πρέπει πλέον να παρουσιαστούν τεκμηριωμένα στην κοινωνική και ιστορική τους διάσταση χωρίς εξάρσεις του τύπου «για την Κέρκυρά μας» ή «εμείς και οι άλλοι» ή «το κράτος της Αθήνας και εμείς οι αδικημένοι» οι οποίες καλλιεργούν σκόπιμα τον τοπικισμό αποπροσανατολίζοντας από την ουσία των προβλημάτων και τους πραγματικούς υπαίτιους.
Μια από τις «πρωτιές» οι οποίες αναφέρονται για την Κέρκυρα, είναι και τα περί της πρώτης ελληνίδας δημάρχου. Τα γεγονότα όμως δεν είναι … ακριβώς έτσι.
---------------
Η πρώτη ελληνίδα δήμαρχος
---------------
Το Σεπτέμβρη του 1944 οι Γερμανοί εγκαταλείπουν τη χώρα μας δίνοντας συνεχώς μάχες με τις δυνάμεις του Ε.Λ.Α.Σ. ενώ από τις 2 του μήνα έχει σχηματιστεί η κυβέρνηση «Εθνικής Ενότητας» στην οποία το Ε.Α.Μ. και η Π.Ε.Ε.Α. αντιπροσωπεύονται με έξι υπουργούς.
Στις 5 του μήνα τμήματα του Ε.Λ.Α.Σ. απελευθερώνουν την Αμαλιάδα και εκλέγεται δια βοής 15μελής Επιτροπή Λαϊκής Αυτοδιοίκησης. Ανάμεσα στους εκλεγέντες είναι και η Μαρίκα Μπότση – Τσαπαλίρα, η οποία το Δεκέμβρη υποδεικνύεται από την Επιτροπή για να αναλάβει καθήκοντα δημάρχου, καθήκοντα τα οποία εκτελεί για 101 μέρες ως το Μάρτη του 1945.
Η Μαρίκα Μπότση-Τσαπαλίρα είναι η πρώτη γυναίκα η οποία αναλαμβάνει καθήκοντα δημάρχου στην Ελλάδα Χαρακτηριστικό της σημασίας που είχε κάτι τέτοιο, είναι η ιδιαίτερη αναφορά που κάνει στο γεγονός η εφημερίδα του Ε.Α.Μ. «Ελεύθερη Αχαΐα».
Γεννημένη το 1904, δραστηριοποιείται στον Σοσιαλιστικό Όμιλο Γυναικών (ιδρύθηκε το 1919), σπουδάζει στη Φαρμακευτική Σχολή του Πανεπιστήμιου της Αθήνας και στη συνέχεια στο Μικροβιολογικό Εργαστήριο του ίδιου Πανεπιστήμιου. Στα 1927 παρακολουθεί μαθήματα Αστρονομίας στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
Μετά τη λήξη της δημαρχιακής θητείας επιστρέφει στο φαρμακείο της και φεύγει πλήρης ημερών τον Απρίλη του 2006.
Το Γενάρη του 2001 σε ηλικία 97 χρονών τιμάται από τη Πανελλήνια Συνομοσπονδία Εκπολιτιστικών Σωματείων Ηλείων στην αίθουσα εκδηλώσεων του Πολιτιστικού Κέντρου, «Μελίνα Μερκούρη» στην Αθήνα, μαζί με τον επί 26 χρόνια δήμαρχο Καισαριανής, Παναγιώτη Μακρή.
Στην εκδήλωση αυτή η Μαρίκα Μπότση μίλησε για τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι γυναίκες πριν τον πόλεμο, αλλά και αργότερα, όταν τα δικαιώματά τους ήταν ανύπαρκτα. «Ζητάγαμε το δικαίωμα της ψήφου για τη γυναίκα και δε μας το έδιναν. Το κατακτήσαμε όμως μαζί με το λαό στα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης», τόνισε χαρακτηριστικά.
Η Μαρίκα Μπότση-Τσαπαλίρα φεύγει το 2006 σε ηλικία 102 χρονών.
Επισημαίνεται εδώ ότι για πρώτη φορά οι Ελληνίδες ψηφίζουν στα 1934 (προαιρετικά μάλιστα),* ενώ αποκτούν για πρώτη φορά πλήρη πολιτικά δικαιώματα, στην Ελεύθερη Ελλάδα κατά τη διάρκεια της Κατοχής.
---------------
Η πρώτη κερκυραία δήμαρχος
---------------
Στο Δήμο της Κέρκυρας, από την Ένωση (1864) ως σήμερα εκλέχτηκε μια φορά γυναίκα στο αξίωμα του δημάρχου, δώδεκα χρόνια αργότερα από την εκλογή της Μπότση-Τσαπαλίρα και αυτή μάλιστα υπό ιδιαίτερες συνθήκες.
Στις 15 Απρίλη 1951 γίνονται δημοτικές εκλογές και δήμαρχος Κερκυραίων εκλέγεται ο Σταμάτιος Δεσύλλας ο οποίος και αναλαμβάνει τα καθήκοντά του στις 17 Μάη. Στη διάρκεια της θητείας του αποφασίζεται η κατεδάφιση του πυρπολημένου Δημοτικού θεάτρου (31 Μάρτη 1952) και προφανώς για αυτό το λόγο ο παρακείμενος δρόμος έχει το όνομά του.
Ο ίδιος επανεκλέγεται για δεύτερη θητεία η οποία αρχίζει την 1η Γενάρη 1955. Τον προλαβαίνει δυστυχώς ο θάνατος στις 25 Δεκέμβρη της ίδιας χρονιάς, οπότε διεξάγεται αναπληρωματική εκλογή και καθήκοντα δημάρχου αναλαμβάνει η χήρα του αποβιώσαντος, Μαρία Δεσύλλα, η οποία και παραμένει στη θέση αυτή ως τη λήξη της θητείας της στις 9 Μάη 1959. Την διαδέχεται ο Παναγιώτης Ζαφειρόπουλος.
_______________________________________________________
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τα σχετικά με τη Μαρίκα Μπότση-Τσαπαλίρα **προέρχονται από διαδικτυακές πηγές, ενώ για τις δημοτικές αρχές Κερκυραίων από το βιβλίο του Γ. Ν. Σπίγγου «Η τοπική αυτοδιοίκηση στην Κέρκυρα 1864-1998» (Απόστροφος, Κέρκυρα, 1998).
(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ στις 21.11.2010)
*Σημ. Συντ .Πι ντελ Μπ.
Ήταν τον Φεβρουάριο του 1930, όταν με προεδρικό διάταγμα αναγνωρίσθηκε το δικαίωμα στις Ελληνίδες να ψηφίζουν.
Αλλά δεν αφορούσε όλες τις γυναίκες, παρά μόνο εκείνες που ήταν άνω των 30 ετών και είχαν απολυτήριο τουλάχιστον δημοτικού. Και μόνο για τις δημοτικές εκλογές.
**
Η Μαρίκα Μπότση – Τσαπαλίρα ήταν αδελφή των Αργύρη Μπότση και Νικολάου Μπότση, εκδοτών των εφημερίδων Ακρόπολις και Απογευματινή.
Δραστηριοποιήθηκε στον Σοσιαλιστικό Όμιλο Γυναικών και σπούδασε στη Φαρμακευτική Σχολή Αθηνών και έπειτα στο Μικροβιολογικό Εργαστήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Το 1924 εξελέγη μέλος στο πρώτο διοικητικό συμβούλιο του Συνδέσμου Ελληνίδων Επιστημόνων, του οποίου υπήρξε ιδρυτικό μέλος. Μετά την παραίτησή της από τον δημαρχικό θώκο, επέστρεψε στο φαρμακείο που διατηρούσε.
Ο μεγαλοκερκυραϊσμός των "πρωτιών" πρέπει κάποτε να σταματήσει και να σεβαστούμε την πραγματική ιστορία . να φροντίσουμε να ξεθαφτούν π.χ οι "πρωτιές " που έφεραν οι ελευθερωτές Γάλλοι επαναστάτες με το άνοιγμα σχολείων, με την αναγνώριση της ισοτιμίας των μειονοτήτων , εκλογή τοπικών αρχών με παλλαική συμμετοχή ανδρών και γυναικών, ίδρυση τυπογραφείου και βιβλιοθηκών ,την αφαίρεση προνομίων από τους αρχόντους και το παπαδαριό και τόσα άλλα πρωτόφαντα...
