07/08/2025
ΦΩΝΕΣ ΑΡΧΕΙΟΥ του 958fm της ΕΡΤ3
ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΗΚΑΣ & ΚΩΣΤΑΣ ΛΑΧΑΣ
και «ΑΠΟ ΒΑΡΥ ΖΕΪΜΠΕΚΙΚΟ ΜΕΧΡΙ ΣΚΛΗΡΟ ΡΟΚΑΚΙ»,
την Παρασκευή 8/8/2025, στις 7μ.μ.
Εκπομπή 16η
Ο τραγουδοποιός και μουσικοσυνθέτης Γιώργος Ζήκας (1949-2019) συνομιλεί με τον ζωγράφο και πεζογράφο Κώστα Λαχά (1944-2014), που μιλά για τα τραγούδια που άκουγε στο χωριό του από τα αυτοκίνητα με είδη νεωτερισμών, πώς πρωτοάκουσε την Πόπη Λώρη να τραγουδά στον «Κήπο» στην πόλη του Κιλκίς, το ενδιαφέρον του για το θέατρο, τις εκπομπές του Οικονομίδη και του Σταύρου Γραμματικόπουλου στο ραδιόφωνο, τη διαφήμιση που έγραψε, την κάθοδό του στη Θεσσαλονίκη, το 1955, ακολουθώντας έναν θίασο. Αναφέρεται στη νηπιαγωγό, τη Δεσποινίδα Ειρήνη (Ευθυμιάδου), στις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο, στη συμμετοχή του στη δημιουργία του «Θεάτρου Κήπου», στον θίασο του «Νέου Θεάτρου», στη γνωριμία του με τον Κάρολο Κουν και στα μαθήματα στη σχολή του, στη στρατιωτική του θητεία και στα προβλήματα υγείας, στη γνωριμία του με τον Γιάννη Σκαρίμπα, στη δημιουργία της γκαλερί «Κοχλίας», στα πεζά κείμενά του και στους στίχους του, που έγιναν τραγούδια από τον Θάνο Μικρούτσικο και τραγούδησαν ο Δημήτρης Μητροπάνος και η Δήμητρα Γαλάνη.
Επιμέλεια-Παρουσίαση: Γιώργος Ζήκας
Μοντάζ: Ζωή Μούσιου
Πρώτη μετάδοση: 24/10/1999
Επιμέλεια ΑΡΧΕΙΟΥ: Γιώργος Καλιεντζίδης
Πηγή φωτογραφίας Κώστα Λαχά: https://www.avgi.gr/
Ακρόαση κατά τη μετάδοση: https://www.ertecho.gr/radio/958fm/
Ο Κώστας Λαχάς (πραγματικό όνομα: Κώστας Λαχανίδης, Μάιος 1936 - 9 Δεκεμβρίου 2014) ήταν Έλληνας ζωγράφος και λογοτέχνης. Γεννήθηκε στο Κάτω Θεοδωράκι του νομού Κιλκίς, καταγόμενος από γονείς Πόντιους πρόσφυγες. Πέρασε τα εφηβικά του χρόνια στην πόλη του Κιλκίς, όπου και αποφοίτησε από το εξατάξιο τότε Γυμνάσιο, το 1955, ενώ τον ίδιο χρόνο ξεκίνησε τις σπουδές του στο Τμήμα Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα με τις σπουδές του ξεκίνησε και η ενασχόληση του με το θέατρο, συμμετέχοντας στην ομάδα που δημιούργησε το «Θέατρο Κήπου» της Θεσσαλονίκης και μετά στην Αθήνα, θητεύοντας στο Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» του Καρόλου Κουν.
Ασχολήθηκε περιστασιακά με το θέατρο (Όρνιθες του Κουν κ.α.) στη Θεσσαλονίκη το 1960, όπου και εγκαταστάθηκε μόνιμα μετά το πέρας των σπουδών του, εργαζόμενος στην «Τέχνη Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία», ενώ το 1961 προσλαμβάνεται από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ), στη Γραμματεία του οποίου ασχολείται με τη διοργάνωση των θεατρικών παραστάσεων στη Θεσσαλονίκη και τις περιοδείες του ΚΘΒΕ στη Βόρειο Ελλάδα, μέχρι το 1965, οπότε και παραιτείται. Επίσης, εργάστηκε και στη γραμματεία του Φεστιβάλ Κινηματογράφου.
Ζωγραφίζει και γράφει από το 1960, παίρνει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ενώ παράλληλα δημοσιεύει πεζογραφήματα και ποιήματα. Το Νοέμβριο του 1962 οργανώνει την πρώτη ατομική του έκθεση στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης και το Φεβρουάριο του 1964 κυκλοφορεί η συλλογή πεζογραφημάτων με τον τίτλο «Πεδίον οσφρήσεως». Την ίδια χρονιά πραγματοποιεί τη δεύτερη του ατομική έκθεση στη Θεσσαλονίκη.
Συμμετέχει ως ηθοποιός στις κινηματογραφικές ταινίες του θεσσαλονικιού σκηνοθέτη Τάκη Κανελλόπουλου: «Η εκδρομή» (1966), το «Ερωτικό σημείωμα» (1978) και «Σόνια» (1980).
Κατά την περίοδο της χούντας εργάστηκε ως ιατρικός επισκέπτης και ως υπεύθυνος του βιβλιοπωλείου και των εκδόσεων «Θεμέλιο», ενώ την Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου του 1972 εγκαινιάζει την πρώτη επαγγελματικά οργανωμένη Γκαλερί στη Θεσσαλονίκη, τον «Κοχλία», με μεγάλη έκθεση του Γιάννη Γαΐτη. Στο τιμόνι του «Κοχλία» έμεινε μέχρι το 1986.
Το 1967 εργάζεται ως καλλιτεχνικός συντάκτης στην εβδομαδιαία εφημερίδα «Μακεδονική Ώρα» και την καθημερινή εφημερίδα «Θεσσαλονίκη», ενώ συμμετέχει και στην εκδοτική ομάδα «Αιγόκερως».
Διετέλεσε Διευθυντής του Βελλιδείου Πολιτιστικού Κέντρου, από το 1987 έως το 1995, και από το 1999 καλλιτεχνικός σύμβουλος στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Ο Κώστας Λαχάς ασχολήθηκε ενεργά και με την πολιτική και εξελέγη επί δύο συνεχόμενες θητείες δημοτικός σύμβουλος Θεσσαλονίκης, το 1975 και το 1978, ενώ δεν έθεσε υποψηφιότητα το 1982.
Το 1995 τιμήθηκε - ομόφωνα, με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος του Υπουργείου Πολιτισμού για το βιβλίο του «Ασκήσεις επί Αμμοδόχου».
Το 1971 για τη ζωγραφική του έλαβε την υποτροφία Ford.Tιμήθηκε για το έργο του και για τη συνεισφορά του σε αυτούς, από πολλούς πολιτιστικούς συλλόγους.
Στίχους του για τραγούδια μελοποίησε ο Θάνος Μικρούτσικος και ερμήνευσαν η Δήμητρα Γαλάνη, ο Δημήτρης Μητροπάνος και ο Χρήστος Θηβαίος (Μερικά τραγούδια σε στίχους του: Κιλκίς-Χαλκίς, Ο Άγγελος, Ο τυμβωρύχος, δημώδες κ.α.).
Ο Κώστας Λαχάς ήταν μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών, της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης και της Εταιρείας Συγγραφέων της Αθήνας.
Από το 1962, οργάνωσε στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, 24 ατομικές, ενώ έλαβε μέρος σε περισσότερες από 30 ομαδικές εκθέσεις.
Έκθεση ζωγραφικής: «Παρά μία τεσσαράκοντα» - Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης - 25/9-20/10/2000, λε' ΔΗΜΗΤΡΙΑ, Δήμος Θεσσαλονίκης
Έκθεση ζωγραφικής: «Η ΑΦΥΤΟΣ ΤΗΣ ΑΘΥΤΟΥ» 2005 (Ομαδική έκθεση), Κτίριο αδελφών Αλετρά, 11 - 20 Αυγούστου 2005
Έκθεση ζωγραφικής: «Θεσσαλονίκη: Περί Λύχνων Αφάς» Δημήτρια 2005, Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο, 4/11-1/12/2005, Δήμος Θεσσαλονίκης
«Με τον ρυθμό της ψυχής - Αφιέρωμα στον Γιώργο Ιωάννου» - Συλλογικός Τόμος (2006) ΙSBN: 960-04-2757-7
«Ασκήσεις επί αμμοδόχου» - εκδ. Εξάντας, (1994)
«Μετείκασμα - Μεταίσθημα. Ασκήσεις επί αμμοδόχου. Πεδίον οσφρήσεως» - εκδ. Εξάντας (1994)
«Θεοχάρης Μορές. Αναδρομική» - Συλλογικός Τόμος/Ζωγραφική - εκδ. Δήμος Αθηναίων/Πολιτισμικός Οργανισμός (1999).
Παρουσίαζε, το 1994, την εβδομαδιαία ραδιοφωνική εκπομπή «Μετείκασμα – Μεταίσθημα» στον 9.58fm της ΕΡΤ3 και το 1997, στον ίδιο ραδιοφωνικό σταθμό, από τη συνέντευξή του στον Γιώργο Καλιεντζίδη στην εκπομπή «Πλούς ονείρου - Απ' τον Εχέδωρο στον Θερμαϊκό» προέκυψε το ομότιτλο βιβλίο του που κυκλοφόρησε το 1998 από τις εκδ. 958fm και Ιανός.
Πέθανε στις 9 Δεκεμβρίου 2014.
Πηγή: https://el.wikipedia.org https://www.in.gr www.musicpaper.gr
