Εκδόσεις Ροπή - ROPI Publications

26/10/2025

📱 Οι οθόνες μπήκαν στη ζωή και στα σπίτια μας πιο γρήγορα απ’ όσο προλάβαμε να τις κατανοήσουμε.
📲 Το κινητό στο τραπέζι την ώρα του φαγητού.
💻 Το tablet δίπλα στο παιδικό γραφείο.
🔔 Οι ειδοποιήσεις που δεν σταματούν ποτέ.

Οι οθόνες είναι παντού — αλλά μαθαίνουμε να ζούμε μαζί τους;

«Η χρήση του υπολογιστή ή του διαδικτύου βοηθά ή μειώνει τη μνήμη; Βελτιώνει ή εμποδίζει τις ικανότητες μάθησης στο σχολείο και αλλού; Και τι θα έπρεπε να σκεφτόμαστε για τα λογισμικά που υπόσχονται να διατηρήσουν ακμαίες τις νοητικές μας ικανότητες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ή να αναπτύξουν εκείνες των παιδιών μας; Πώς να αντιδράσει κανείς ενώπιον της πρακτικής του να χρησιμοποιούνται δύο ή τρεις συσκευές ταυτοχρόνως; Τι κάνουμε με το τηλέφωνο που βρίσκεται πάνω στο τραπέζι όπου τα παιδιά κάνουν τα μαθήματά τους ή δίπλα στο κρεβάτι; Γιατί είναι τόσο δύσκολο να αντισταθεί κανείς σε ένα καλό βιντεοπαιχνίδι ή σε ένα sms που στέλνει αργά το βράδυ ένας φίλος ή ένας συμμαθητής; Πώς επηρεάζεται ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τον χρόνο; Τι συμβαίνει όταν η κοινωνική μας ζωή γίνεται εν μέρει ηλεκτρονική;

Το γεγονός ότι κάνουμε επίμονα αυτές τις ερωτήσεις στον εαυτό μας υποδηλώνει ότι νιώθουμε αφοπλισμένοι τόσο μπροστά στην ταχεία εισβολή των ψηφιακών τεχνολογιών στα σπίτια μας, στους χώρους εργασίας και στον ελεύθερο χρόνο μας όσο και μπροστά στην αργή αλλά προοδευτική διείσδυσή τους στα σχολεία. Και δε θα μπορούσε να είναι αλλιώς: η συνάντηση ανάμεσα στις «οθόνες» (υπολογιστές, tablets, smartphones, κονσόλες παιχνιδιών) και στον εγκέφαλό μας (εμάς) είναι μια πρόσφατη ιστορία και οι συνέπειές της δεν είναι δεδομένες. Πολύ περισσότερο όταν αυτές οι τεχνολογίες χρησιμοποιούνται από νεαρούς χρήστες, για τους οποίους η διαμόρφωση προτιμήσεων, συνηθειών και καλών πρακτικών βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό εν εξελίξει.

Το κεντρικό θέμα του βιβλίου είναι: πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αναπτύξουν μια έξυπνη και συνειδητή (σοφή) χρήση των τεχνολογιών που έχουν στη διάθεσή τους; Μέσα στα διαφορετικά κεφάλαια, θα προταθούν στοιχεία προβληματισμού, τα οποία θα αποτελέσουν την αφετηρία για να μπορέσει ο καθένας να αναπτύξει στρατηγικές κατάλληλες για τη δική του περίπτωση: για την οικογένεια ή για μια ομάδα μαθητών, για παράδειγμα, αλλά και για τον εαυτό του, αφού, όπως θα έχετε ήδη μπορέσει να διαπιστώσετε, ακόμη και για εμάς τους ενήλικες δεν είναι εύκολο να κάνουμε μια σοφή χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας.

Συγκεκριμένα, θα επιχειρηθεί να κατανοηθούν καλύτερα τα όρια και οι δυνατότητες ορισμένων λειτουργιών που εκτελούνται από τον εγκέφαλό μας και διεγείρονται από τη χρήση των οθονών: της προσοχής, της μνήμης, της μάθησης, του εθελούσιου έλεγχου επιλογών και προτιμήσεων, της αντίληψης και διαχείρισης του χρόνου, της κοινωνικής αντίληψης. Μια καλύτερη κατανόηση του εγκεφάλου μας «εν δράσει» μπορεί πραγματικά να αποδειχθεί χρήσιμη στο να καθοδηγήσει τον στοχασμό μας σχετικά με το πώς να βελτιστοποιήσουμε τη χρήση των βιντεοπαιχνιδιών, του διαδικτύου και των κοινωνικών δικτύων. Όχι μόνο επειδή οι επιστήμες του νου και του εγκεφάλου (γνωσιακές επιστήμες και νευροεπιστήμες), χάρη στις πρόσφατες προόδους τους, επιτρέπουν να αξιολογήσουμε αντικειμενικά τις αντιδράσεις που προκαλούνται από τη χρήση τεχνολογιών και τον πιθανό αντίκτυπο σε καθεμία από τις λειτουργίες που αναφέρθηκαν, αλλά και επειδή ο εγκέφαλος έχει μια μακρά εξελικτική ιστορία, η οποία έχει σμιλέψει τη δομή και τις λειτουργίες του στον ρυθμό εκατομμυρίων ετών επιλογής. Οι απαντήσεις μας στην καινοτομία που αντιπροσωπεύουν οι οθόνες είναι τουλάχιστον εν μέρει το αποτέλεσμα αυτής της ιστορίας. Μπορούμε λοιπόν να προβλέψουμε πώς θα αντιδράσει ο εγκέφαλος όταν έρθει αντιμέτωπος με ένα βιντεοπαιχνίδι, ένα μήνυμα που λαμβάνουμε στο τηλέφωνό μας ή έναν ιστότοπο πωλήσεων στο διαδίκτυο, επειδή γνωρίζουμε όλο και καλύτερα τους μηχανισμούς που μας οδηγούν να ευνοούμε ορισμένα ερεθίσματα έναντι άλλων, να στρέφουμε την προσοχή μας, να θυμόμαστε και να μαθαίνουμε.
Σε κάθε κεφάλαιο θα προτείνω ένα μικρό πείραμα ή ένα παιχνίδι. Ο στόχος είναι αφενός να έρθουμε σε επαφή, με πρακτικό και άμεσο τρόπο, με μια λειτουργία του εγκεφάλου, και στη συνέχεια να εμβαθύνουμε σε αυτήν χάρη στην έκθεση ορισμένων σχετικών γνώσεων. Έτσι, θα προετοιμαστούμε, ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα τον ρόλο που διαδραματίζει η συγκεκριμένη λειτουργία κατά την αλληλεπίδρασή μας με τις οθόνες. Αφετέρου, εκκινώντας από αυτές τις σκέψεις, θα στοχαστούμε μαζί σχετικά με τις στρατηγικές που θα πρέπει να υιοθετήσουμε για να ευνοήσουμε τη συνετή χρήση των οθονών, για τα παιδιά μας αλλά και για εμάς. »

Το βιβλίο της Elena Paquinelli «Πώς να χρησιμοποιείτε τις οθόνες στην οικογένεια: Ένας Σύντομος Οδηγός» [Μτφρ: Άννα Γρίβα] μάς βοηθά να κατανοήσουμε πώς η τεχνολογία επηρεάζει τον εγκέφαλο, τη μνήμη, την προσοχή και τη σχέση μας με τον χρόνο.

Ένας οδηγός για γονείς και εκπαιδευτικούς που θέλουν να χτίσουν υγιείς ψηφιακές συνήθειες για τα παιδιά και για τον εαυτό τους.

📘 Δείτε περισσότερα εδώ 👉 https://www.ropipublications.com/oikogeneia-othones/

#Γονείς #ΟικογένειαΚαιΟθόνες #ΠαιδιάΚαιΤεχνολογία #ΨηφιακήΙσορροπία #Εκπαίδευση #βιβλίο, #τεχνολογία

Οι εκδόσεις Ροπή, με έδρα τη Θεσσαλονίκη, επικεντρώνονται στην αλληλεπίδραση μεταξύ των θετικών επιστημών και άλλων επιστημονικών κλάδων, συμπεριλαμβανομένων της...

14/10/2025

📘 Ανάπτυγμα Παιδιού και Οικογένειας

Με χαρά παρουσιάζουμε τη νέα μας σειρά, «Ανάπτυγμα Παιδιού και Οικογένειας», που εγκαινιάζει έναν κύκλο βιβλίων αφιερωμένων στις σύγχρονες προκλήσεις της οικογένειας, της γονεϊκότητας και της ανάπτυξης του παιδιού.

Απευθύνεται σε γονείς, παιδαγωγούς και επαγγελματίες ψυχικής υγείας που αναζητούν έναν αξιόπιστο και ουσιαστικό λόγο για την ανάπτυξη του παιδιού, τη γονεϊκότητα και τις σχέσεις μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον.

Η σειρά ανοίγει με δύο τίτλους που θέτουν στο επίκεντρο δύο όψεις της σύγχρονης παιδικής εμπειρίας:

📱 Elena Pasquinelli – Πώς να χρησιμοποιείτε τις οθόνες στην οικογένεια
Μετάφραση: Άννα Γρίβα

Η φιλόσοφος και ερευνήτρια στις γνωσιακές επιστήμες Elena Pasquinelli εξετάζει πώς η συνεχής αλληλεπίδραση με τις οθόνες επηρεάζει τη μνήμη, την προσοχή και τη μάθηση των παιδιών.

Συνδυάζοντας τη νευροεπιστήμη με την παιδαγωγική, προσφέρει πρακτικές και επιστημονικά τεκμηριωμένες προτάσεις για τη διαμόρφωση υγιών ψηφιακών συνηθειών στο σπίτι — χωρίς υπερβολές ή απαγορεύσεις, αλλά με γνώση και μέτρο.

🔗 Διαβάστε περισσότερα: https://www.ropipublications.com/oikogeneia-othones/

⚖️ Maurice Berger – Συγκρουσιακός χωρισμός γονέων: Ποιο είδος γονικής επιμέλειας για το παιδί;
Μετάφραση: Λίνα Σιπητάνου
Πρόλογος: Γρηγόρης Αμπατζόγλου (Ομ. Καθηγητής, Τμ. Ιατρικής ΑΠΘ)
Επίμετρο: Ελένη Ζερβογιάνη (Αν. Καθηγήτρια, Τμ. Νομικής ΑΠΘ)

Ο παιδοψυχίατρος Maurice Berger, με πολυετή εμπειρία στην κλινική παιδοψυχιατρική, προσεγγίζει το ζήτημα του συγκρουσιακού χωρισμού με σεβασμό και επιστημονική νηφαλιότητα.

Το βιβλίο φωτίζει τις επιπτώσεις του χωρισμού στην ψυχική ανάπτυξη των παιδιών και προτείνει τρόπους υποστήριξης που διασφαλίζουν τη συνέχεια των δεσμών και τη συναισθηματική τους ασφάλεια.

🔗 Διαβάστε περισσότερα: https://www.ropipublications.com/sygkrousiakos-xwrismos/

📚 Μέσα από τα έργα αυτά, η σειρά Ανάπτυγμα Παιδιού και Οικογένειας επιχειρεί να συμβάλει σ’ έναν νηφάλιο διάλογο γύρω από τη σχέση παιδιού και γονέα, συνδέοντας τη θεωρία με την πράξη και τη γνώση με τη φροντίδα.

Διεύθυνση σειράς – Επιστημονική επιμέλεια:
Γρηγόρης Αμπατζόγλου, Ομότιμος Καθηγητής Παιδοψυχιατρικής, ΑΠΘ

🟠 Κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις ΡΟΠΗ
🔗 ropipublications.com

#εκδόσειςΡΟΠΗ #ΑνάπτυγμαΠαιδιούκαιΟικογένειας #γονείς #οικογένεια #ψυχικήυγεία #παιδοψυχιατρική #παιδαγωγική #παιδιά #εκπαίδευση #νέεςκυκλοφορίες

12/10/2025

🌀 Άγνωστοι με τον εαυτό μας — Ρέιτσελ Αβίβ

«Έχουμε σκεφτεί, άραγε, πώς επενεργεί μια χρόνια ασθένεια πάνω μας; Όχι στη φάση που έχουμε πλήρη γνώση για το ποια πρόκειται ή τι είδους θεραπευτική αγωγή θα ακολουθήσουμε, αλλά σε εκείνη τη στιγμή της πλήρους αγνωσίας. Τότε που βουτάμε σε ένα κενό νοήματος που δεν οδηγεί πουθενά και, που στην ουσία, μας πηγαίνει ολοένα και πιο βαθιά στην απόγνωση ή στην πλήρη απορία για τα όρια του εαυτού μας. Η Ρέιτσελ Αβίβ έχει γνώση όλων αυτών των σταδίων από προσωπική εμπειρία.

Στο βιβλίο της Άγνωστοι με τον εαυτό μας εξερευνά την έννοια της ψυχικής ασθένειας και χρησιμοποιεί ως «υπόδειγμα» τις περιπτώσεις πέντε συγκεκριμένων ανθρώπων που βίωσαν με διαφορετικό τρόπο το φάσμα της ασθένειας.[...]

Η Αβίβ δεν δίνει απαντήσεις. Ούτε συντάσσεται υπέρ ή κατά της ψυχιατρικής, της φαρμακολογίας ή της πνευματικότητας. Αυτό που την ενδιαφέρει είναι η στιγμή πριν τη διάγνωση, εκεί όπου ο άνθρωπος βρίσκεται μόνος με τη σύγχυσή του.

Το βιβλίο της είναι μια απόπειρα να προσπαθήσει κανείς να αντιληφθεί τι ακριβώς του συμβαίνει, να κατανοήσει τα ουσιαστικά κίνητρα που μετατρέπουν τα στοιχεία του σώματος σε αναπόσπαστο μέρος μιας ασθένειας. Μας λέει, με άλλα λόγια, ότι αξίζει να παρατείνουμε εκείνη τη φάση πριν ο πόνος αποκτήσει όνομα, πριν η αφήγηση περί αυτού παγιωθεί. Εξαιρετική η μετάφραση του Βαγγέλη Προβιά, όπως και το επίμετρο της Μαίρης Κανελλοπούλου.»

#Βιβλίο #ΨυχικήΥγεία #ΡέιτσελΑβίβ #ΆγνωστοιΜεΤονΕαυτόΜας #ΚριτικήΒιβλίου #Μετάφραση #ΕπιστήμηΚαιΚοινωνία

📖 Διαβάστε την κριτική του Διονύση Μαρίνου στο Bookpress:
https://bookpress.gr/kritikes/epistimi/23940-agnostoi-me-ton-eafto-mas-tis-reitsel-aviv-kritiki-istories-pou-mas-eleftheronoun-i-mas-pagideyou #κυπρος

Περισσότερες πληροφορίες για το βιβλίο: https://www.ropipublications.com/agnwstoi_me_ton_eauto_mas/

Οι εκδόσεις Ροπή, με έδρα τη Θεσσαλονίκη, επικεντρώνονται στην αλληλεπίδραση μεταξύ των θετικών επιστημών και άλλων επιστημονικών κλάδων, συμπεριλαμβανομένων της...

07/10/2025

🔹 Κβαντική Κληρονομιά: Ανταποκρίσεις από έναν αβέβαιο κόσμο 🔹
📖 David Kaiser

Το 1993, το αμερικανικό όνειρο του μεγαλύτερου επιταχυντή σωματιδίων στον κόσμο, του SSC, κατέρρευσε αφήνοντας πίσω του ένα ημιτελές τούνελ και δισεκατομμύρια δολάρια σε ανεκπλήρωτες φιλοδοξίες.Ένα χρόνο αργότερα, στη Γενεύη, το CERN αποφάσιζε να προχωρήσει με το δικό του σχέδιο: τον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC). Με επαναχρησιμοποίηση υποδομών, διεθνή συνεργασία και όραμα που ξεπερνούσε τα όρια των εθνών, η Ευρώπη έκανε το επόμενο βήμα στην εξερεύνηση της ύλης.

«Ένα χρόνο μετά τη ματαίωση του SSC, το διοικητικό συμβούλιο του CERN, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικών Ερευνών στη Γενεύη, ενέκρινε το δικό του σχέδιο για τη μελέτη και την κατασκευή του LHC. Οι επικεφαλής του CERN συνειδητοποίησαν πως θα μπορούσαν να πετύχουν ερευνητικούς στόχους αντίστοιχους με αυτούς του SSC, με αρκετά μικρότερο κόστος. Ακόμα σημαντικότερο ήταν το ότι αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν ένα προϋπάρχον τούνελ ενός παλαιότερου πειράματος για να αποφύγουν τα τρομακτικά έξοδα εκσκαφής. Η επιλογή δεν ήταν ιδανική – η χρήση των παλαιότερων εγκαταστάσεων σήμαινε πως ο δακτύλιος επιτάχυνσης θα είχε διάμετρο μικρότερη κατά δύο τρίτα από αυτή του SSC. Το μέγεθος του δακτυλίου είχε άμεσο αντίκτυπο στις ενέργειες στις οποίες θα έφταναν τα συγκρουόμενα σωματίδια· στον LHC, αυτές θα ήταν κατά δύο τρίτα χαμηλότερες από τις αντίστοιχες του SSC.

Παρ’ όλα αυτά, η μηχανή του CERN μπορούσε να φτάσει σε τεράστια επίπεδα ενέργειας με κόστος μόνο το ένα πέμπτο του κόστους του SSC. Και κάπως έτσι καταλήξαμε να γιορτάζουμε εκείνη τη μέρα του Σεπτέμβρη του 2008 – δεκατέσσερα χρόνια αφότου είχε ληφθεί η απόφαση – την πρώτη δέσμη πρωτονίων που διέγραψε κύκλους μέσα στον δακτύλιο του LHC.

Η λειτουργία της μηχανής σταμάτησε απότομα μόλις λίγες ημέρες αργότερα. Ελαττωματικές ηλεκτρικές συνδέσεις μέσα στο τούνελ του LHC είχαν ως αποτέλεσμα την υπερθέρμανση αρκετών μαγνητών. Αυτό, με τη σειρά του, οδήγησε στη διαρροή μιας δεξαμενής υγρού ηλίου. (Το υγρό ήλιο ήταν απαραίτητο για τη διατήρηση των υπεραγώγιμων μαγνητών σε συνθήκες υπέρψυξης.) Κανένας δεν μπορούσε να προσεγγίσει το σημείο που σημειώθηκε η ζημιά και να ξεκινήσει τις επισκευές, μέχρις ότου ολόκληρη η περιοχή να τεθεί εκτός λειτουργίας και να θερμανθεί προσεκτικά. Μετά από δεκατέσσερις μήνες και επιπλέον έξοδα 40 περίπου εκατομμυρίων δολαρίων, η δεξαμενή είχε επισκευαστεί, νέος εξοπλισμός είχε εγκατασταθεί για τη θωράκιση του LHC απέναντι σε παρόμοιες ηλεκτρολογικές βλάβες και ολόκληρη η μηχανή είχε ψυχθεί πάλι στη θερμοκρασία λειτουργίας της. Μια νέα δέσμη πρωτονίων εκτοξεύθηκε στο ιλιγγιώδες ταξίδι της, για να διαγράψει κύκλους, ξανά και ξανά, μέσα στον τεράστιο επιταχυντή. [...] Λίγα χρόνια αργότερα – σε μια συνάντηση την οποία ο Αίσωπος σίγουρα θα έβρισκε απολαυστική – μια μικροσκοπική νυφίτσα κατάφερε να θέσει εκτός λειτουργίας την τερατώδη μηχανή, αφότου σκαρφάλωσε πάνω από έναν φράχτη, δάγκωσε ορισμένα ηλεκτρικά καλώδια και χτυπήθηκε από ηλεκτρικό ρεύμα τάσης 18.000 βολτ.

Παρά τις νυφίτσες, ο LHC έχει διαπρέψει στο CERN, ενώ ο ημιτελής SSC καθίσταται μια ολοένα και πιο μακρινή ανάμνηση. Όταν το Κογκρέσο ανέστειλε τη χρηματοδότηση για τον SSC τον Οκτώβριο του 1993, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση είχε ήδη ξοδέψει 2 δισεκατομμύρια δολάρια για το πρόγραμμα, έχοντας σκάψει ένα τούνελ μήκους σχεδόν είκοσι τεσσάρων χιλιομέτρων· το Κογκρέσο έπρεπε να διαθέσει ένα δισεκατομμύριο δολάρια επιπλέον, απλώς για να καλύψει τα έξοδα ακύρωσης του έργου. Το υπόδειγμα του Ψυχρού Πολέμου, το οποίο κάποτε φάνταζε ως κανονικότητα για τους επιστήμονες και τους πολιτικούς – σύμφωνα με το οποίο τεράστια ερευνητικά προγράμματα θα χρηματοδοτούνταν για να εξασφαλίζεται ότι ολόκληρες γενιές επιστημόνων θα ήταν επαρκώς εκπαιδευμένες και προετοιμασμένες, σε περίπτωση που ο Ψυχρός Πόλεμος αναθερμαινόταν ξαφνικά – είχε τελικά κάνει τον κύκλο του. Το CERN, από την άλλη, είχε ιδρυθεί το 1954 στη βάση ενός διαφορετικού σκεπτικού. Ο στόχος του ήταν να φέρει σε επαφή επιστήμονες από πολλές χώρες της Ευρώπης, παρά τις – συχνά μεγάλες – πολιτικές διαφορές μεταξύ τους, και να δημιουργήσει μια πλατφόρμα για διεθνή συνεργασία. Από την πρώτη στιγμή, τα διάφορα ερευνητικά προγράμματα στο CERN έχουν προστατευθεί από οποιαδήποτε υπόνοια στρατιωτικής διασύνδεσης, πόσο μάλλον απόρρητης έρευνας. Δεν ήταν καθόλου προφανές στις αρχές της δεκαετίας του 1950 πως οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα ξόδευαν τόσο μεγάλα ποσά για την κατασκευή τεράστιων επιταχυντών σωματιδίων – όμως, μόλις αυτή η δέσμευση έγινε πράξη, τα επιχειρήματα που υποστήριζαν τις προσπάθειες του CERN αποδείχθηκαν πολύ πιο προσαρμόσιμα στην πολιτική πραγματικότητα ενός μετά-Σοβιετικού κόσμου.»

-Στην «Κβαντική Κληρονομιά», ο ιστορικός της επιστήμης και φυσικός David Kaiser (MIT) αφηγείται με σπάνια καθαρότητα τη διαδρομή των μεγάλων επιστημονικών εγχειρημάτων — από το Μανχάταν Πρότζεκτ έως τον LHC — φωτίζοντας το πώς οι επιστήμονες, τα κράτη και η τεχνολογία συνυφαίνουν την ίδια ανθρώπινη ιστορία.

Μετάφραση: Θεμιστοκλής Χαλικιάς, Γρηγόρης Πανουτσόπουλος
Διαθέσιμο από τις Εκδόσεις ΡΟΠΗ
👉 https://www.ropipublications.com/κβαντική-κληρονομιά/

#εκδόσειςΡΟΠΗ #ΚβαντικήΚληρονομιά #φυσική #επιστήμη #επιταχυντέςσωματιδίων #ιστορίατηςεπιστήμης #τεχνολογία #βιβλία #νέεςεκδόσεις #επιστημονικήσκέψη #πολιτισμός #Ευρώπη #επιστημονικήπεριέργεια

Μία σειρά συναρπαστικών δοκιμίων που εξερευνούν εμβληματικές ιστορικές στιγμές ανακάλυψης και διαλόγου από τη συνεχιζόμενη αναζήτηση των φυσικών για την κατανόη...

02/10/2025

📖✨ Διαβάζοντας το βιβλίο της Δρ. Μισέλ Χάρπερ "Η ομορφιά στις πληγές μας"(μετάφραση Βαγγέλης Προβιάς, Εκδόσεις ΡΟΠΗ 2025):

«Σ' αυτό το πρώτο της βιβλίο αφηγείται τις ιστορίες κάποιων από τους ασθενείς που συνάντησε (και αντιμετώπισε μερικές φορές) από την εμπειρία της στα τμήματα Επειγόντων Περιστατικών σε νοσοκομεία των ΗΠΑ. Περιγράφει ακόμη και την αντιμετώπιση που συνάντησε από τους συναδέλφους της και τους ανωτέρους της. Συγκλονίζει ο έντονος ρατσισμός που υπάρχει, ακόμα και σε τόσο καίριες θέσεις. Παράλληλα, η Χάρπερ αφηγείται και τη δική της ζωή, τις πάμπολλες δυσκολίες που συνάντησε από την παιδική ηλικία, το δύσκολο διαζύγιο, αλλά και τις όμορφες διεξόδους που βρήκε για τον εαυτό της. Σκληρό βιβλίο, δεν διαβάζεται ούτε εύκολα ούτε ευχάριστα. Κι όμως, αξίζει, γιατί είναι μια μαρτυρία εκ των έσω για την κοινωνία και την περίθαλψη στην Αμερική σήμερα».

Η Δρ. Χάρπερ, απόφοιτος του Harvard και της Ιατρικής Σχολής Renaissance στο Stony Brook, έρχεται με τη ματιά της γιατρού αλλά και της γυναίκας που βίωσε τον ρατσισμό, την ανισότητα και τον αγώνα για αξιοπρέπεια.

📚 Η ομορφιά στις πληγές μας είναι ένα βιβλίο που μας προκαλεί να κοιτάξουμε βαθύτερα – μέσα στην κοινωνία αλλά και μέσα μας.

🔗 Διαθέσιμο τώρα από τις Εκδόσεις ΡΟΠΗ: https://www.ropipublications.com/%ce%bfmorfia-stis-pliges-mas/

Ευχαριστούμε τον κ. Τάσο Γέροντα για τη δημοσίευση και την κριτική του βιβλίου.

#ΕκδόσειςΡΟΠΗ #ΜισέλΧάρπερ #ΗΟμορφιάΣτιςΠληγέςΜας #ΝέεςΚυκλοφορίες #Βιβλίο #Βιβλιοπροτάσεις #Μετάφραση #Βιβλιοφαγία #ΝέαΈκδοση #Διαβάζω #ΒιβλίαΠουΑξίζουν

28/09/2025

🌍 Ο διεθνούς φήμης θαλάσσιος βιολόγος και εξερευνητής του National Geographic, Ενρίκ Σάλα, βρίσκεται στην Ελλάδα για την προβολή του ντοκιμαντέρ Ocean with David Attenborough και την εκδήλωση «Αμοργόραμμα» για την προστασία των θαλασσών.

Σε συνέντευξή του στο ΒΗΜΑ της Κυριακής (28.09), τονίζει πως «Χωρίς τη θάλασσα δεν υπάρχει το εμείς» και εξηγεί με τον πιο άμεσο τρόπο γιατί η προστασία της φύσης και η οικονομική ανάπτυξη δεν είναι αντίθετες έννοιες:

«Είναι σαν ένας γιατρός που έλεγε στον ασθενή ότι οδεύει προς το θάνατο, δίχως να μπορεί να δώσει μια λύση. Σήμερα όμως ξέρουμε ότι η θαλάσσια προστασία δεν αποτελεί εμπόδιο, αλλά το θεμέλιο της ευημερίας μας».

📖 Οι ιδέες αυτές αναπτύσσονται στο βιβλίο του «Η Φύση της Φύσης», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις ΡΟΠΗ. Ένα έργο που μας καλεί να αναγνωρίσουμε τη φύση όχι μόνο ως πηγή ζωής, αλλά και ως βάση για το μέλλον της κοινωνίας και της οικονομίας.

🔗 Μάθετε περισσότερα: Η Φύση της Φύσης – Εκδόσεις ΡΟΠΗ
https://www.ropipublications.com/fysi-tis-fysis/

#ΗΦύσηΤηςΦύσης #ΡΟΠΗ #βιβλία #οικολογία, #περιβάλλον, #αναγνώστες, #βιολογία

11/09/2025

Πόσο «αληθινή» είναι η τηλεοπτική εικόνα;

«Επιμένω στο δομικό στοιχείο, γιατί καμία κριτική της τηλεόρασης (εισερχόμαστε όλο και περισσότερο σε μια κριτική κουλτούρα της τηλεόρασης και αυτό είναι ασφαλώς καλό πράγμα: πρέπει πράγματι να είμαστε δύσπιστοι απέναντι στην ψεύτικη «απ᾽ ευθείας μετάδοση», στη χρήση ειδικών εφέ, στο φιλτράρισμα, στο μοντάζ, στις παραποιήσεις κάθε είδους κ.λπ.), καμία λοιπόν κριτική της τηλεόρασης δεν θα εξαλείψει ποτέ αυτό που θα το ονομάσω υπερβατολογική ψευδαίσθηση των μίντια.

Αυτή η πρωταρχική ψευδαίσθηση συντελεί –όσο προειδοποιημένοι και αν είμαστε– στο να παρακολουθούμε την τηλεόραση σαν κάτι που μας δείχνει παροντικά το ίδιο το πράγμα. Ακόμη και αν γνωρίζω ότι πρόκειται για ένα τέχνεργο, μια τεχνητή κατασκευή, ακόμη και αν γνωρίζω ότι ο Πατρίκ Πουάβρ ντ’ Αρβόρ (Patrick Poivre d’Arvor) παρουσίασε ως συνέντευξη με τον Φιντέλ Κάστρο (Fidel Castro) κάτι που το είχε κατασκευάσει, ενοφθαλμίσει, συνθέσει, συνδυάσει με τεχνητά μέσα, ακόμη και αν όλα αυτά τα γνωρίζω, ε λοιπόν, παρά ταύτα, μέσω της αποβλεπτικής δομής της εμπειρίας μου εγώ-βλέπω-τον-Πουάβρ-ντ’-Αρβόρ-να-παίρνει-συνέντευξη-από-τον-Φιντέλ-Κάστρο.

Αυτό το τέχνασμα παρουσίας καμία κριτική δεν θα μπορέσει να το εξαλείψει. Ακόμη και αν γνωρίζω τι συμβαίνει, ακόμη και αν επαγρυπνώ εξαιρετικά, το ομοίωμα είναι –ούτως ειπείν– μέρος του ίδιου του πράγματος. Καμία κριτική δεν μπορεί να κλονίσει ή να διαλύσει αυτήν τη δομική «ψευδαίσθηση».

Προφανώς γνωρίζω ότι αυτό δεν είναι αληθές, δεν πιστεύω σε αυτό, αλλά μια άλλη πεποίθηση, γοητευμένη πεποίθηση, συνεχίζει να δρα, το καθεστώς της οποίας απαιτεί μιαν άλλη φαινομενολογική ανάλυση. Εδώ η λέξη πεποίθηση [croyance] ίσως παραμένει εξαιρετικά αμφίλογη. Αυτό ακριβώς συμβαίνει όταν στον κινηματογράφο ή στο θέατρο –μολονότι γνωρίζω ότι όλο αυτό είναι «πλασματικό» ή «φανταστικό»– έχω εμπλακεί, είμαι συγκινημένος, ταυτίζομαι, «πιστεύω σε αυτό» κ.λπ. Χωρίς να πιστεύω σε αυτό, πιστεύω σε αυτό.

Εν προκειμένω υπάρχει μια πρωτότυπη εμπειρία που απαιτεί πιο ενδεδειγμένες έννοιες. Αλλά κάτι από την «πεποίθηση» είναι μέρος αυτής της εμπειρίας. Εδώ θα έπρεπε να επανα-σκεφθούμε, να υποβάλουμε σε μια λεπτότερη αποβλεπτική ανάλυση όλη την ιστορία των όρων «πεποίθηση» [«croyance»], «πίστη» [«foi»], από την πίστη-εμπιστοσύνη [crédit] στην ευπιστία [crédulité].

Ακόμη και αν παρακολουθούσε κανείς όλα όσα εμφανίζονται στην τηλεόραση ως μυθοπλασία, αυτή η εγρήγορση δεν θα απέκλειε μια ορισμένη άγρυπνη ύπνωση ή μια γοητευμένη οιονεί-παραίσθηση: διακρίνει κανείς, χωρίς να το διακρίνει, το φασματικό νόημα [noème spectral] του ίδιου του πράγματος – ως εάν ήταν το ίδιο το πράγμα, μετά τη φαινομενολογική αναγωγή.

Για να αλλάξουμε επίπεδο και φιλοσοφικό μοντέλο, όλο αυτό είναι όπως η κριτική των υπερβατολογικών ψευδαισθήσεων στον Καντ: αυτή η κριτική ουδέποτε εμποδίζει, μας λέγει ο Καντ, την υπερβατολογική ψευδαίσθηση να δρα. Η κριτική των τηλεοπτικών παραπλανήσεων δεν τις εμποδίζει να δρουν και μάλιστα να το κάνουν με τη μορφή του φασματικού νοήματος [noème spectrale] της «παρουσιοθέτησης».

Η φαινομενολογική τροποποίηση δεν αλλάζει τίποτε ως προς το περιεχόμενο, το οποίο συνεχίζει να δρα… Εξ ου –θα το πω παρεμπιπτόντως πάρα πολύ γρήγορα– ο ρόλος που ο Χούσσερλ (Husserl) ανέθεσε στη μυθοπλασία κατά την άσκηση της ειδητικής και φαινομενολογικής αναγωγής.»

-Προπάντων όχι δημοσιογράφοι! του Jacques Derrida
Μετάφραση – Επιμέλεια: Βαγγέλης Μπιτσώρης

Ο Ντεριντά επιμένει στο «δομικό στοιχείο» της εμπειρίας μας με τα μίντια, δείχνοντας πώς ακόμη και η πιο κριτική ματιά δεν μπορεί να διαλύσει την υπερβατολογική ψευδαίσθηση της παρουσίας: βλέπουμε, λέει, αυτό που ξέρουμε ότι δεν είναι πραγματικό.

Στις σελίδες του βιβλίου, ο φιλόσοφος αναμετράται με τη γοητευμένη «πεποίθηση» που συνοδεύει την τηλεόραση, τον κινηματογράφο και τη μυθοπλασία. Μια ριζοσπαστική ανάλυση για την εικόνα, την εμπειρία και τη σύγχρονη κουλτούρα των μέσων.

👉 Περισσότερες πληροφορίες εδώ: ropipublications.com/propantwn-oxi-dimosiografoi

#Ντεριντά #φιλοσοφία #ΜΜΕ #κριτική #τηλεόραση #μέσα #βιβλία

Τι σημαίνει η "επιστροφή του θρησκευτικού" στην εποχή της παγκοσμιοποιημένης τηλε-τεχνολογίας;Σε αυτό το τολμηρό και στοχαστικό δοκίμιο, ο Ζακ Ντερριντά διερευνά τ...

06/09/2025

🚀✨ Πώς είναι να μαθαίνεις ότι θα γίνεις… αστροναύτης;

«Ενώ βρισκόταν στο γραφείο του στο Έντουαρντς στις αρχές Σεπτεμβρίου του 1962, ο Νιλ έλαβε ένα τηλεφώνημα από τον Ντικ Σλέιτον, επικεφαλής του γραφείου αστροναυτών στο Κέντρο Επανδρωμένων Διαστημικών Οχημάτων, το οποίο τότε βρισκόταν ακόμη υπό κατασκευή, στην περιοχή Κλίαρ Λέικ, νοτιοανατολικά του Χιούστον. Ο Ντικ μπήκε κατευθείαν στο ψητό: «Γεια σου, Νιλ. Εδώ Ντικ. Ενδιαφέρεσαι ακόμη για την ομάδα αστροναυτών;» «Μάλιστα» απάντησε ο Άρμστρονγκ. «Τότε, λοιπόν, η θέση είναι δική σου. Ξεκινάμε αμέσως, οπότε οργάνωσε το πρόγραμμά σου για να είσαι εδώ στις δεκάξι του μήνα». Ο Σλέιτον τόνισε ότι ο Νιλ θα μπορούσε να πει για το πρόγραμμα στη σύζυγό του, αλλά γενικά θα έπρεπε να παραμείνει κρυφό. Οι γονείς του Νιλ έμαθαν τα νέα ότι ο γιος τους θα γινόταν αστροναύτης το Σαββατοκύριακο εκείνο που έλαβαν ένα τηλεφώνημα από τον υπεύθυνο δημοσίων σχέσεων της NASA, ο οποίος βοηθούσε το κανάλι CBS να οργανώσουν την εμφάνιση του ζευγαριού το απόγευμα της Δευτέρας στην τηλεοπτική εκπομπή Έχω ένα μυστικό.

Το τηλεφώνημα του Σλέιτον δεν πρέπει να είχε ξαφνιάσει και πολύ όμως τον Νιλ. Από τα μέσα του καλοκαιριού του 1962 ακόμη, οι εφημερίδες έβριθαν δημοσιευμάτων ότι ο Άρμστρονγκ επρόκειτο να γίνει «ο πρώτος αστροναύτης». Τα υψηλόβαθμα στελέχη της NASA αργότερα αρνήθηκαν ότι η απόφαση είχε ληφθεί, αλλά παραδέχτηκαν ότι ο Άρμστρονγκ ήταν «αναμφισβήτητα στη λίστα» με τους 32 άντρες που είχαν επιλεγεί από τους 253 υποψηφίους μετά την προκαταρκτική διαλογή. Ωστόσο, τόνιζαν ότι δεν είχαν γίνει ακόμη οι τελικές επιλογές.

Ο Άρμστρονγκ πίστευε ότι κατά πάσα πιθανότητα η NASA θα τον διάλεγε ως έναν από τους επόμενους αστροναύτες της, αλλά δεν μπορούσε να είναι και απόλυτα βέβαιος: «Αρκετοί είχαν εμπειρία σε μάχες. Το επίπεδο των σπουδών μου ήταν, νομίζω, αρκετά υψηλό. Η εμπειρία μου ήταν ευρεία και ποικίλη, είχα κυβερνήσει πυραυλοκίνητα αεροσκάφη και είχα συμμετάσχει σε διάφορα προγράμματα πτήσεων δοκιμών. Ωστόσο, ένας από τους τομείς που δεν γνώριζα σε τι επίπεδο βρισκόμουν ήταν αυτός της φυσικής, αλλά και της συναισθηματικής και ψυχολογικής κατάστασης, καθώς και το τι γνώμη είχαν οι άλλοι για εμένα. Δεν ήξερα πόσο καλά θα τα πήγαινα σ’ εκείνους τους τομείς. Και μία και μόνο κακή βαθμολόγηση σε κάποιον απ’ αυτούς αρκούσε για να σε βγάλει εκτός προγράμματος».

Κατά την τετράμηνη περίοδο που μεσολάβησε από τις αρχές Ιουνίου 1962, όταν υπέβαλε την αίτησή του, μέχρι και τη μέρα που του τηλεφώνησε ο Σλέιτον, ο Άρμστρονγκ ήταν υπερβολικά απασχολημένος για ν’ ανησυχεί αν θα γινόταν ή όχι αστροναύτης. Πέρασε τη δεύτερη εβδομάδα του Ιουνίου στο νοσοκομείο Λοβλέις στο Αλμπουκέρκι του Νιου Μέξικο, κάνοντας τις ετήσιες ιατρικές του εξετάσεις ως πιλότος δοκιμών, αλλά τα αποτελέσματα συγκεκριμένων εξετάσεων εστάλησαν –εν αγνοία του– στο Κέντρο Επανδρωμένων Διαστημικών Οχημάτων προς αξιολόγηση, ως μέρος της διαδικασίας σύστασης της ομάδας αστροναυτών. Όταν επέστρεψε στο Έντουαρντς, έκανε αρκετές πτήσεις, έλαβε το βραβείο Σανούτ στο Λος Άντζελες και «έτρεξε» το πρόγραμμα δοκιμών για τον πύραυλο Saturn που τότε βρισκόταν στο στάδιο σχεδιασμού.

Στη βάση Μπρουκς πέρασε μία εξαντλητική εβδομάδα ιατρικών και ψυχολογικών εξετάσεων, οι οποίες οδηγούσαν στο τελικό στάδιο της επιλογής των νέων αστροναυτών. Κατά την άποψη του Άρμστρονγκ, «υπήρχαν κάποιες επώδυνες εμπειρίες. Θεωρώ ότι κάποιες από εκείνες τις εξετάσεις πρέπει να είχαν σχεδιαστεί με στόχο την ιατρική έρευνα και όχι ως τεχνικές ιατρικής διάγνωσης». Κάποιες ήταν ιδιαιτέρως φριχτές. «Υπήρχε μία που σου έριχναν παγωμένο νερό με μια σύριγγα μέσα στο αυτί επί πολλή ώρα, μέχρι να απελευθερωθείς, και μία άλλη που έβαζες το ένα σου πόδι στο παγωμένο νερό για αρκετή ώρα. Υπήρχαν πολλές περίεργες εξετάσεις σαν αυτές» θυμάται ο Άρμστρονγκ. Ένα ψυχολογικό τεστ που θυμόταν όμως πολύ καθαρά ήταν αυτό της απομόνωσης: «Σε έβαζαν σ’ ένα σκοτεινό δωμάτιο, όπου αφαιρούσαν όλα τα στοιχεία και σήματα που θα έδιναν οποιαδήποτε πληροφορία στα αισθητήριά σου. Δεν υπήρχε ήχος, φως ή κάποια οσμή. Σου ζητούσαν να βγεις από το δωμάτιο μετά από δύο ώρες».

Ο Νιλ λειτούργησε εφαρμόζοντας αρχές μηχανολογίας: «Προσπάθησα να βρω έναν τρόπο να υπολογίσω πόσο περίπου είναι οι δύο ώρες. Έτσι, ξεκίνησα να λέω ένα συγκεκριμένο τραγούδι ξανά και ξανά. Δεν είχα ρολόι ή κάτι άλλο, αλλά επαναλάμβανα το ίδιο κομμάτι μέχρι, κατά προσέγγιση, να πλησιάσω στις δύο ώρες. Ύστερα, χτύπησα την πόρτα και φώναξα: “Βγάλτε με από εδώ μέσα!”».

Στις 13 Αυγούστου, ο Άρμστρονγκ ταξίδεψε μέχρι την αεροπορική βάση Έλινγκτον στο Χιούστον για μια τελευταία σειρά ιατρικών και ψυχιατρικών εξετάσεων.

Εκεί, βρέθηκε για πρώτη φορά μπροστά στην επιτροπή επιλογής αστροναυτών της NASA, μέλη της οποίας ήταν ο Ντικ Σλέιτον, ο Γουόρεν Νορθ, ο Ουόλτ Ουίλιαμς και ο Ντικ Ντέι. Κάθε τόσο, ο Τζον Γκλεν ή ο Ουόλι Σίρα μπαινόβγαιναν στην αίθουσα. Ο Άρμστρονγκ θυμάται τη σκηνή ως εξής: «Δεν βρήκα τη συνέντευξη ούτε δύσκολη ούτε πιεστική. Ήταν μια μάλλον φυσική συζήτηση για τα ενδιαφέροντά μου εκείνη την περίοδο».

Ο Νιλ προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο Χόμπι του Χιούστον αργά το βράδυ του Σαββάτου της 15ης Σεπτεμβρίου 1962. «Όλα έγιναν με διακριτικότητα. Κανείς δεν γνώριζε τον λόγο της άφιξής μας ή την επικείμενη ανακοίνωση». Σύμφωνα με τις οδηγίες που του είχε δώσει η NASA, ο Νιλ διέμεινε στο ξενοδοχείο Rice με το κωδικό όνομα «Μαξ Πεκ», όπως και οι υπόλοιποι οχτώ μέλλοντες αστροναύτες, όλοι με το ίδιο κωδικό επώνυμο. Το επόμενο πρωί στο Έλινγκτον, η νέα τάξη αστροναυτών της NASA συγκεντρώθηκε υπό τις οδηγίες του Σλέιτον. Ο Ουόλτ Ουίλιαμς, διοικητής των επιχειρήσεων πτήσης, ανέλυσε τα νέα τους καθήκοντα. Ο Μπομπ Γκίλρουθ, διοικητής του Κέντρου Επανδρωμένων Διαστημικών Οχημάτων, που ηγούνταν της ομάδας διαστημικών έργων από την πρώτη στιγμή της συγκρότησής της, τους ανακοίνωσε ότι χάρις στις έντεκα προγραμματισμένες επανδρωμένες πτήσεις του προγράμματος Gemini, τις τουλάχιστον τέσσερις του Apollo-Block I (που θα εκτοξεύονταν από τον Saturn I) και έναν ακόμη ασαφή αριθμό πτήσεων του Apollo-Block II, συμπεριλαμβανομένης της αποστολής με στόχο την πρώτη προσσελήνωση «Θα υπάρξουν αρκετές αποστολές για όλους σας». Ο Σλέιτον τους προειδοποίησε για τις πιέσεις και τους πειρασμούς που θα αντιμετώπιζαν. Τους ζήτησε να είναι προσεκτικοί με τυχόν δώρα ή προσφορές, ιδιαίτερα από εταιρείες που συμμετείχαν στους μειοδοτικούς διαγωνισμούς της NASA. Ο Σόρτι Πάουερς, υπεύθυνος δημοσίων σχέσεων της NASA και η «Φωνή του προγράμματος Mercury», ολοκλήρωσε τις τοποθετήσεις, ενημερώνοντας τους αστροναύτες για την επερχόμενη συνέντευξη τύπου. Ύστερα, τους οργάνωσε για την πρώτη τους, από μία ατελείωτη σειρά φωτογραφίσεων.

Το αμφιθέατρο Κάλεν του Πανεπιστημίου Χιούστον, χωρητικότητας 1800 θέσεων, ήταν ασφυκτικά γεμάτο, όλοι εν αναμονή της ανακοίνωσης. Ρεπόρτερ και τεχνικοί τηλεοπτικών συνεργείων από τους τρεις μεγαλύτερους τηλεοπτικούς σταθμούς, από μεγάλους ραδιοφωνικούς σταθμούς, από εταιρείες σταθερής τηλεπικοινωνίας, από δεκάδες εθνικές και διεθνείς εφημερίδες αλλά και περιοδικά στριμώχτηκαν στο αμφιθέατρο περιμένοντας να μάθουν την ταυτότητα των νέων αστροναυτών της Αμερικής. Στις 2 Απριλίου 1959, η τότε νεοσύστατη NASA είχε βρεθεί προ εκπλήξεως μετά τον δημόσιο ενθουσιασμό που ακολούθησε την ανακοίνωση των επτά πρώτων αστροναυτών. Αυτή τη φορά, έχοντας περισσότερη εμπειρία, ήταν πολύ καλύτερα προετοιμασμένοι για τη μιντιακή ταραχή. Το ίδιο και οι ίδιοι οι αστροναύτες. Οι «Εννέα Νέοι» –ο Νιλ Άρμστρονγκ, ο επισμηναγός Φρανκ Μπόρμαν, ο ανθυποπλοίαρχος Τσαρλς Κόνραντ Τζούνιορ, ο επισμηναγός Τζέιμς Α. Λόβελ Τζούνιορ, ο σμηναγός Τζέιμς Α. Μακ Ντίβιτ, ο Έλιοτ Μ. Σι Τζούνιορ, ο σμηναγός Τόμας Π. Στάφορντ, ο σμηναγός Έντουαρντ Χ. Γουάιτ Β΄ και ο επισμηναγός Τζον Γ. Γιανγκ– ήταν μια πραγματικά εντυπωσιακή ομάδα.»

- Από μυστικές συνεντεύξεις και εξαντλητικές εξετάσεις μέχρι την άφιξή του στο Χιούστον με το κωδικό όνομα Μαξ Πεκ, ο Άρμστρονγκ και οι «Εννέα Νέοι» βρέθηκαν ξαφνικά στο επίκεντρο της παγκόσμιας προσοχής. Το αμφιθέατρο Κάλεν γέμισε ασφυκτικά για την ανακοίνωση των νέων αστροναυτών – μια στιγμή που έγραψε ιστορία. 🌍

📖 Το βιβλίο Πρώτος Άνθρωπος (μετάφραση Μαριάννα Τσάτσου) αποκαλύπτει το παρασκήνιο πίσω από τον άνθρωπο που έκανε το πρώτο βήμα στη Σελήνη.

👉 Δείτε περισσότερα εδώ: ropipublications.com/protos-anthropos

#ΠρώτοςΆνθρωπος #Βιβλίο #Διάστημα #Εξερεύνηση #Πτήσεις