14/06/2025
P A T E N I K H U A M E S S A G E
Rev.Dr.Khupkam Vaiphei
Pate Nikhua Hung Kipat Da’n:
Khatvei hi Sonora Smart Dodd kiti numei khat hi 1909 k*m in Nute nikhua (Mothere’s Day) kin guan kimatna mun khat ah thu kigente ava ngaithak na in, Nute chawihawina hun kimat da’n amu in Pate thu kigen dawklo khawk asa ma ma ah, a ziak chu apa William Jackson Smart Phatna chungah pa’k chatna leh chawihawina piak ah kilawm ahi ti in Pate phatna gendaw in a hung umtheina ding in Pate Nikhua kimang le ti ngaidan a hun nei ziakin Pate ni hi 1909 k*m in hung kiguang dawk thei ahi. A Pa WJ Smart phat dan chu jiagual hi ahi, Azi Ellen Victoria Cheek Smart in 1898 k*m in ala thisan ah, azi bei nunga anutsia cha 6 nubei in genthei haksatna tamtak thuak kawm in ahun etkawldan, achate piting ahun sua dan te ah khan Sonora Smart Dodd a chanu hin apa phatna leh thawkna tekha apakcha ma ma ziangin, anu bei hun a khan ama Sonora Smart Dodd hi k*m 16 bep hinalai ahi, a nun cha paguk ala nei in, zia lak a chun ama Sonora Smart Dodd hi alianpen a upa pen ala hia, apa WJ Smart hin cha 6 a nu umlo nung ah a hun enkawl ah ahun pitinsak zawdan amu in alungthim asuna akipak ma ma ah, anu bei ah anau neu penpa hi tha tamnailo nausen hinalai ahi ti ahi. Sonora Smart Dodd hin anu bei nung k*mkit 1899 k*m in (k*m 17 ahi in) anaute pawsal ngen 5 nusia in pawsal alanei san ta ahi. Ama nutsia zaw nungah a pan anaute ahun khawukhak dan amu in alungthim a khawi ma ma in, apan a chate hepina ziakin zidang le nei kit gua lo in hiti chun haksatna tampi tuak zing kawm ah um ahi ziakin a chanu Sonora Smart Dodd hin Pate nikhua hi mat ahun sawm ah 1909 k*m in munkhat in Pate ni hi a hun matpi ta ahi, Ti chun Pate nikhua hi 1909 k*m in hung kisiam dawk ahi, chun, a k*m kit 19th-June-1910 k*m in YMCA Spokane, Washington mun in gingtu te taw Pate nikhua hi thupi takin matpat ala hi tai. K*m hung chia zel in 1966 k*m in President Lyndon B. Johnson in Pate nikhua hi June tha Pathianni thumvei tinnile matzing ding in alagen ah, ziagualma chun 1972 k*m in President Richard Nixon in a gam sungua Pate nikhua hi agam ah suty/holiday hizing ta dingin puandawna leh sukdetna alanei ta’k dungjui in tuni chan ahin Pate nikhua hi hung kimang zawm zel ahi. William Jackson Smart Dodd hi k*m 77 ahi in athi ta ahi (1842-1919). (Sonora Smart Dodd hi 18-Feb-1882 k*m in Jenny Lind, Sebastian County, Arkansas mun in ala piang ahi)
Tunin Pate Ni ah hetdingah pha
Sonora Smart Dodd hin anaute a nutsia nungah A Pa’n genthei haksatna thuak kawm ah anaute ahun khawukhak dan te haw ziakin Pa nihi hung piang dawk ahi ti I he thei tau in, amau chanchin apat zildaw dingah dawi um chu, Pa’n a chate ahepi ziakin gin um tak ah a chate akaituapi ding Nu umtalo nung ah thitiang in gin um takin ahung umziakin Pa ettawn tak, Pa’kchat thei tak ahi ziakin Pa ni hung piang a hi gual in, Pa te hin chate bang gual chan in ahepi ah alainat em ti mudaw thei ahi. Sonora Smart Dodd hin apa hepi in ngaina maleh alotheilo in pawsal aneisan tak ziakin, a pa hi a chawi hawi nuam ma ma in adamlai hun ma ma in Pa ni hi ahun mat dawpi ahi.
Pate Ni ah Zui dingah Pha
Pa ni kimang hi bang phatchuamna um ah kimang ahi em tia ngaidan nei le ki um maithei ahi, ahinla, aphatchuam na liantak um ahi amatdan I thiam chun, a ziak chu Pa te zal ah incheng, Pa te zal ah hung piting thei, Pa te zal ma ah thiamna leh sepna hun nei thei la hi le, Pa te chunga hin kipak thu genna le chawihawina hun in la mat thei pawimaw ahi ti igen nuam ahi. Nibik hung umni hin Pa te chungah kipakna, Pa te chawina hun hung kihawng ahi ti inle gel daw thei ahi. Kochuam te taw nibik mat khawm lo inle Pa hepina ka hiai, ka chawihawi thei hi le iti nuam maithei ahi, ahinla ziagual ah inmun ah bawlthei te chu idem pua apha ma ma ahi, amabo, in ah bawl theilo ziak inle gel puai tiu in Pathian Biakin mun ah Pa te vak chawihawi kha akilawm ah, Pathian chawina leh hepina suklatna khat ahi tia pawm ding pha kasan ahi. Ziani hi Pa te Zana leh Chawina hun bik ahi ti he zing hitiu in kochuam leh mimal in I bawl thei kham kham ah bawl chu Pathian chawihawina leh lopina I piak nau ahi ti le he zing hitiu.
Khen khat in Pa neitalo te ding in thawm hau a um in lungthim suknatna bep dan in agel kha sek un, ahi puai ziagual chun gel puai tiu, Pathian mite hin itsikna neilo ah, mi Pa te’n kitil hatna ahun mat thei ding leh chaten le ki suk hatna in ahun matpi thei ding uh ngaitua kawm in sumsial keilo in eima Pa um talo maleh Pa neite phatna ding le hung hattou zelna ding in lungthim kiphal tak in mat khawm ngai ahi. (Pa neilo te chialna ahi)
Cha tamtak Pa hepina hephalo, Pa mantamdan geldawk phalo a um ui ti mu ahi. Bible ah Pa’n a chate ahepi dan Lalpa Jesu ngei in hiti hin ala gen ahi, “….La lak ua kua hem khat hi la chateu in an dawn taleu suang pia ziang ding la um diam uh? Ahilo le, Sanga dawn taleu gul pia ziang ding la um awm?” (Mathai 7:9-10). Cha ten dawi leh ngai anei hun ua Pa te kiangin adawt hun un ngaisaklo in a um ngailo uh ahiu, neilo ziaka piazolo, bawlzolo tile umthei ahi, ahin zia hun phat chuleh chate’n a Pa hin a lungsiatlo dan in gel pai pai le um ahi. Pa te’n chate thilpha lam ah thununna ahun nei phat uale hethiamlo umkit ahi, ama vang Pathian thu’n kimu chun hiti hin ati ahi, Kachapa thununna ngainep kin ti ahi. Pa Thununna leh Zilgaina ngaisaklo ah umten Pa hepina amudawk zopuau ah, ziak a chun Pa chawina cha’ng, Pa Pa’kchatna cha’ng helo in a hung um sek uh ahi. A tawp leh mualphona aki law daw ta sek u ahi. Ziagual chu umlo na dingah Pate nikhua hi mat hung hi henlang, Chate’n le phatchuampi in chuleh Pate’n le phatchuampi thei ngei dingah Pate nikhua hi mat hung hithei dingin Lalpa’n athu kigen te hi hun malsawm ta hen. Amen.
---------