20/10/2025
ਬਾਹਰੀ ਦੀਵੇ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਰੋਸ਼ਨੀ
ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਵਪਾਰੀ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਦੀਵਾਲੀ ਆਉਂਦੀ ਸੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਘਰ ਨੂੰ ਇੰਨਾ ਸਜਾਉਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਪੂਰਾ ਪਿੰਡ ਉਸਦੇ ਘਰ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵੇਖਣ ਆਉਂਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਦੀਵੇ ਬਾਲਦਾ, ਰੰਗੋਲੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਆਤਿਸ਼ਬਾਜ਼ੀ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਮੰਨਦਾ ਸੀ ਕਿ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਸਿਰਫ ਸਜੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਰੋਸ਼ਨ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਉਸੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੰਨਿਆਸੀ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਜੋ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਝੌਂਪੜੀ ਵਿੱਚ ਸਾਦਗੀ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਦੀਵਾਲੀ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ, ਉਸਦੀ ਝੌਂਪੜੀ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਦੀਵਾ ਜਗਦਾ ਸੀ, ਬਾਕੀ ਸਭ ਹਨੇਰਾ ਸੀ।
ਵਪਾਰੀ ਨੇ ਸੰਨਿਆਸੀ ਦਾ ਮਜ਼ਾਕ ਉਡਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਉਸ ਕੋਲ ਜਾਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।
ਉਹ ਸਾਰੇ ਸੰਨਿਆਸੀ ਦੀ ਝੌਂਪੜੀ ਦੇ ਬਾਹਰ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਵਪਾਰੀ ਨੇ ਹੱਸਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, "ਸੰਤ ਜੀ! ਦੀਵਾਲੀ ਹੈ! ਤੁਸੀਂ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਪਰ ਤੁਹਾਡੀ ਝੌਂਪੜੀ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਦੀਵਾ ਜਗ ਰਿਹਾ ਹੈ! ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਲਕਸ਼ਮੀ ਨੂੰ ਅੰਦਰ ਆਉਣ ਦਾ ਸੱਦਾ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ? ਉਹ ਇਸ ਹਨੇਰੀ ਝੌਂਪੜੀ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰੇਗੀ?"
ਸੰਨਿਆਸੀ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਖੋਲ੍ਹੀਆਂ, ਜੋ ਕਿ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾਲ ਭਰੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ, ਅਤੇ ਮੁਸਕਰਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ,
"ਪੁੱਤਰ, ਮੈਂ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੇ ਆਉਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਬਸ ਇੱਕ ਦੀਵਾ ਇਸ ਲਈ ਬਾਲਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਰਾਹੀ ਨੂੰ ਰਾਹ ਲੱਭਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਮਿਲ ਸਕੇ।
ਪਰ ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ... ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਬਾਹਰੀ ਦੀਵਿਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। ਜੇ ਉਹ ਬਾਹਰੀ ਦੀਵਿਆਂ ਨਾਲ ਆਉਂਦੀ, ਤਾਂ ਤੇਰੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਹੁੰਦਾ। ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਉਸ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਨਾਲ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਹੋਵੇ।
ਮੇਰੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਭਾਵੇਂ ਇੱਕ ਦੀਵਾ ਹੈ, ਪਰ ਮੇਰੇ ਮਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕੋਈ ਹਨੇਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮੈਂ ਅੰਦਰੋਂ ਰੋਸ਼ਨ ਹਾਂ। ਜਦੋਂ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ ਸਾਰੇ ਡਰ, ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਲਾਲਚ ਦਾ ਹਨੇਰਾ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਸਲੀ ਦੀਵਾਲੀ ਉਸੇ ਪਲ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਤੇਰੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਦੀਵੇ ਵੀ ਤੇਰੇ ਅੰਦਰਲੇ ਹਨੇਰੇ ਨੂੰ ਛੁਪਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਤੂੰ ਅੰਦਰ ਝਾਤੀ ਨਹੀਂ ਮਾਰਦਾ।"
ਓਸ਼ੋ ਦਾ ਦੀਵਾਲੀ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼: ਅੰਦਰਲਾ ਜਸ਼ਨ
ਓਸ਼ੋ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਅਨੁਸਾਰ:
ਬਾਹਰੀ ਦੀਵੇ: ਸਾਡੀਆਂ ਰੀਤਾਂ, ਰਸਮਾਂ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਜਸ਼ਨ, ਜੋ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ, ਪਰ ਸੱਚੀ ਖੁਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ।
ਅੰਦਰਲਾ ਹਨੇਰਾ: ਸਾਡੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ, ਹਉਮੈ, ਡਰ ਅਤੇ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟੀ, ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਦੁਖੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਅਸਲੀ ਦੀਵਾਲੀ: ਉਹ ਪਲ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੇ ਸਾਰੇ ਹਨੇਰੇ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਇਹ 'ਅੰਦਰਲੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼' ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ।
#ਦੀਵਾਲੀਮੁਬਾਰਕ
