01/08/2025
▪️" বল ব'ম"
▪️ঝাৰখণ্ডৰ বৈদ্যনাথ মন্দিৰলৈ (বাবাধাম) লাখ লাখ ভক্তৰ সমাগম।
এতিয়া পৱিত্ৰ শাওণ মাহ। এই শাওণ মাহ জুৰি দেৱাদিদেৱ মহাদেৱক পূজা -আৰাধনা কৰা হয়। কথিত আছে যে শাওণ মাহৰ কোনো এক সোমবাৰে মহাদেৱৰ জন্ম হৈছিল সেয়েহে সমগ্ৰ শাওণ মাহ জুৰি ভক্ত সকলে শিৱলিংগত জল অৰ্পন কৰি পূজা -আৰাধনা কৰে। মন কৰিবলগীয়া যে ঝাৰখণ্ডৰ বাবা নগৰীত শিৱৰ মূল কামনা জ্যোর্তিলিংগ আছে। এই মন্দিৰৰ নাম ৰাৱণেশ্বৰ শ্রী শ্রী বৈদ্যনাথ ধাম অথবা বাবাধাম বুলি জনাজাত। ভাৰতৰ মুঠ ১২টা জ্যোৰ্তি লিংগৰ ভিতৰত এই মন্দিৰটো হৈছে অন্যতম কামনা জ্যোৰ্তিলিংগ। জনশ্রুতি অনুসৰি ৰাৱণে মহাদেৱক তপস্যা কৰি এই লিংগ লাভ কৰিছিল । তদুপৰি মহাদেৱে ৰাৱণক কৈছিল-তুমি লিংগ লৈ গৈ যতেই স্থাপন কৰা তাতেই পূজা কৰিব পাৰিবা। কিন্তু তুমি লিংগটো কোনো কাৰণতে মাটিত নথবা। যতে মাটিত থোৱা তাতেই প্ৰতিষ্ঠা হ'ব। কিন্তু ৰাৱণে লিংগটো কোলাত লৈ লংকা অভিমুখে খোজ কাঢ়ি গৈ থকা মুহূৰ্ততে ভগৱান বিষ্ণুয়ে অৱতাৰ ধৰিলে।এনে এক সময়তে ৰাৱণৰ প্ৰস্ৰাব লাগিল। সেই সময়তে যাত্ৰা পথত তেওঁ এজন গৰখীয়াক প্ৰত্যক্ষ কৰিলে।তেতিয়া ৰাৱণে লিংগটো গৰখীয়াৰ হাতত দি প্ৰস্ৰাৱ কৰিব গ'ল। ইয়াতেই ৰাৱণৰ লাগিল লেঠা। কিয়নো ভগৱান বিষ্ণুই সৃষ্টি কৰিছিল গৰখীয়া জনক।সেই সময়তে ৰাৱণৰ পিয়াহ লাগিল। এজন সন্যাসীৰ হাতত থকা কুণ্ডলীৰ পৰা ঘটে ঘটে পানী খাই তৃষ্ণা নিবাৰণ কৰিলে আৰু প্ৰস্ৰাৱ লাগিল। তেতিয়াই ৰাৱণৰ শৰীৰত মা গঙ্গা লম্ভিলে। যাৰ ফলত দীঘলীয়া সময় ধৰি ৰাৱণে প্ৰস্ৰাৱ কৰিব ধৰাত গৰখীয়া জনে বিৰক্তি অনুভৱ কৰিব ধৰিলে। আৰু লিঙ্গৰ ওজন বৃদ্ধি পোৱাত গৰখীয়া জনে লিঙ্গটো মাটিত থৈ দিলে। উভতি আহি ৰাৱণ হতবাক হৈ পৰিল। কাৰণ লিংগ আৰু তেওঁ উঠাই নিব নোৱাৰে বুলি জানিব পাৰিলে।অৱশেষত ৰাৱণে শক্তি প্ৰয়োগ কৰিও লিংগ উঠাব নোৱাৰিলে।লিংগ উঠাব নোৱাৰি ৰাৱণে নিজৰ বুঢ়া আঙুলিৰে সৰ্ব শক্তি প্ৰয়োগ কৰি মাটিৰ তললৈ লিঙ্গটো হেচুকী দিলে। অৱশেষত আজিৰ বাবাধামৰ যি স্থানত পূজা কৰা হয় ,সেই স্থানতে লিংগ প্ৰতিষ্ঠা হল। সেইবাবে এই মন্দিৰক 'ৰাৱণেশ্বৰ বৈদ্যনাথ মন্দিৰ' বুলি কোৱা হয়।
গৰখীয়া জনে যত লিংগটো থৈছিল- সেই স্থানতে স্থাপিত হৈছে এই পৱিত্ৰ বাবা ধাম। মূলতঃ এই শিৱলিংগত পৱিত্ৰ জল ঢালিবলৈ 'বল ব'ম' ভক্তসকলে চুলতানগঞ্জৰ উত্তৰ বাহিনী গংগা নদীৰ পৰা স্নান কৰি আৰু পৱিত্ৰ গংগা জল লৈ ঝাৰখণ্ডলৈ কাৱৰ যাত্ৰা আৰম্ভ কৰে। সেইকাৰণে ইয়াক কাৱৰীয়া যাত্ৰা বুলি কোৱা হয়।
আনহাতে ভক্ত সকলে গেৰুৱা বসন পৰিধান কৰি মুখেৰে "'ব'ল ব'ম'" শব্দ উচ্চাৰণ কৰি যাত্ৰা কৰে। মূলতঃ "ব'ল'"-মানে হ'ল কোৱা বা লোৱা আৰু 'ব'ম' -মানে হল 'সদাশিৱ'। সেইবাবে ইয়াক 'ব'ল ব'ম' বুলিও কোৱা হয়। ব'ল ব'ম ভক্ত সকলে খোজকাঢ়ি আৰু কান্ধত কাৱাৰ লৈ 'ব'ল ব'ম' শব্দ উচ্চাৰণ কৰি যোৱাৰ লগতে সমগ্ৰ পথতে কেৱল উচ্চাৰিত হয় " ব'ল ব'ম কা এক নাৰা হে/বাবা এক চাহাৰা হে।"বাবা নগৰী দূৰ হে/জানা জৰুৰ হে"। এনেদৰে চুলতান গঞ্জ ৰ পৰা ঝাৰখণ্ড লৈ আকাশ-বতাহ মুখৰিত হৈ পৰে।
চুলতানগঞ্জৰ পৰা ভক্ত সকলে পৱিত্ৰ গংগা জল তুলি আচাৰগঞ্জ, তাৰাপুৰ, ৰামপুৰ, কুমাৰচাৰ, জেলেবীয়া, সুৰীয়া, ব'ল ব'ম সেৱা সমিতি, শিৱলোক, কটৰীয়া, ইনৰাৱৰণ, গৰীয়াৰী কলকতীয়া, দর্শনীয়া, ঝাৰখণ্ড গেট হৈ সুদীর্ঘ ১২০ কিলোমিটাৰ খোজ কাঢ়ি বাবাধাম মন্দিৰ পায়। উল্লেখযোগ্য যে খোজ কাঢ়ি যোৱা ভক্ত সকলক কাৱৰীয়া বুলি কোরা হয়। একাংশই বগা সাজ পিন্ধি ২৪ ঘন্টা দৌৰি মন্দিৰ পায় আৰু তেওঁলোকক ডাক ব'ম বুলি কোৱা হয়। আনহাতে একাংশই মাটিত দীঘল দি শুই শুই যায়- তেঁওলোকক দণ্ডবট ব'ম বুলি কোৱা হয়। অৱশ্যে একাংশই বিভিন্ন বাহনেৰেও যায়।
জনশ্রুতি অনুসৰি চুলতানগঞ্জৰ উত্তৰ বাহিনী গংগা নদীৰ পৰা গংগা জল লৈ কাৱৰ যাত্ৰা কৰিছিল ৰাৱণে। ইয়াৰ পিছত প্ৰভু শ্রীৰামচন্দ্ৰয়ো একেই স্থানৰ পৰা কাৱৰ যাত্ৰা কৰিছিল। এই কিংবদন্তী অনুসৰি পৰম্পৰাগত ভাৱে ভক্ত সকলে চুলতানগঞ্জৰ পৰা -গংগা জল লৈ বর্তমানলৈ ঝাৰখণ্ডৰ বাবাধামলৈ যাত্ৰা কৰি আহিছে।
এনেদৰে প্রতিদিনে ভাৰতৰ বিভিন্ন ৰাজ্যৰ লাখ লাখ ভক্তৰ লগতে অসমত ভিন ভিন প্ৰান্তৰ উপৰিও নলবাৰীৰ পৰাও হাজাৰ হাজাৰ ভক্তৰ সমাগম ঘটিছে পবিত্র বাবা ধাম মন্দিৰলৈ।
নিয়ম অনুসৰি বৈদ্যনাথ মন্দিৰ অথবা বাবাধাম মন্দিৰৰ জ্যোৰ্তিলিংগত ভক্তসকলে গঙ্গা জল অৰ্পণ কৰাৰ পূৰ্বে ইয়াৰ ওচৰতে থকা 'শিৱ গঙ্গা' পুখুৰীত পুনৰ স্নান কৰি আৰু পুৰোহিতৰ পৰা সংকল্প গ্রহন কৰিহে লিংগত গংগা জল অৰ্পণ কৰিব পাৰে। তদুপৰি জল অৰ্পণৰ পিছতে ভক্ত সকলে আৰতি প্রদান কৰিব পাৰে। উল্লেখযোগ্য ভক্ত সকলে প্ৰতিদিনে পুৱা ৫ বজাৰ পৰা নিশা ৯ বজালৈ জ্যোর্তিলিংগত জলাভিষেক কৰিব পাৰে। ইপিনে মূল বাবাধাম মন্দিৰৰ মুখা মুখিকৈ আছে মা পাৰ্বতীৰ মন্দিৰ। লিংগত জল অৰ্পণ কৰাৰ পিছত ভক্ত সকলে মা পার্বতী মন্দিৰত পূজা-অর্চনা কৰে। উল্লেখযোগ্য এই মন্দিৰত ভক্ত সকলে জল অৰ্পণ কৰিবলৈ দীঘলীয়া শাৰী পাতিব লাগে।প্ৰতিদিনে ৰাতিপুৱা জল অৰ্পণ কৰিবলৈ হলে নিশা এক বজাৰ পৰা ভক্ত সকলে শাৰী পাতে।ভক্তই সাত কিলোমিটাৰ পৰ্যন্ত শাৰী পাতিব লাগে। ইপিনে জল অৰ্পণ কৰিবলৈ মন্দিৰ কৰ্তৃপক্ষৰ পৰা ভি আই পি পাছৰ ব্যৱস্থাও আছে।ভি আই পি পাচৰ বাবে ৫০০/৬০০ টকা দিব লাগে।আনহাতে ভক্ত সকলে বাবাধাম মন্দিৰৰ জ্যোৰ্তিলিংগত জল অৰ্পণ কৰি ঝাৰখণ্ডৰ পৰা ৬৮ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত থকা বাসুকীনাথ মন্দিৰত জল অৰ্পণ কৰে।ভক্ত সকলে আনকি ত্ৰিকুট পাহাৰ আৰু তপোবনলৈ ও যায়।
মনকৰিব লগীয়া যে এই বাবাধাম মন্দিৰত মুঠ ২১টা মন্দিৰ সংলগ্ন হৈ আছে । এই মন্দিৰ কেইটা হ'ল ক্ৰমে; মহাকাল, মা বগলা দেৱী, গণেশ, সৰস্বতী, লক্ষ্মী দেৱী,মা কালী, মা অন্নপূৰ্ননা,জগত জননী,মা সন্ধ্যা, হনুমান,মনসা,সূৰ্য্য নাৰায়ণ,ৰাম ,গঙ্গা,আনন্দ ভৈৰৱ,গৌৰী শংকৰ, মা তাৰা, নীলকণ্ঠ, ব্ৰহ্মা, লক্ষ্মী নাৰায়ণ আৰু মা পাৰ্বতী(দুৰ্গা শক্তিপীঠ)।
জনশ্রুতি অনুসৰি পৱিত্ৰ শাওণ মাহৰ কোনো এটি সোমবাৰে মহাদেৱৰ জন্ম হোৱা বাবে সোমবাৰৰ দিনটোত ভক্তসকলে শিৱলিংগত সর্বাধিক জলাভিষেক কৰে। মাৰ পৰিপ্রেক্ষিতত অসমৰ বিভিন্ন স্থানতো ব'ল ব'ম ভক্ত সকলে প্ৰতি দেওবাৰে নিশা ১২ বজাৰ পিছত নদী, জান, জুৰিৰ পৰা পানী তুলি শিৱলিংগত জল অৰ্পণ কৰা দেখা যায়। মূলতঃ ভাৰতবর্ষৰ ভিতৰত ১২টা জ্যোর্তিলিংগৰ ভিতৰত ঝাৰখণ্ডৰ বৈদ্যনাথ মন্দিৰত (বাবাধাম) এই শাওণ মাহত লাখ লাখ ভক্তই জলাভিষেক কৰে। উল্লেখযোগ্য ঝাৰখণ্ড ৰ এই স্থানক বাবানগৰী বুলিহে সৰ্বজনবিদিত । সমগ্ৰ শাওণ মাহ জুৰি ঝাৰখণ্ডৰ দেওঘৰ জিলাত শ্রাবণ মেলা উদযাপন কৰা হয়। এই শ্রাবণী মেলাৰ সময়ত বাবাধামত (দশৰ প্রধানমন্ত্রীৰ পৰা বিন্নি ৰাজ্যৰ মুখ্যমন্ত্রী, সাংসদ, মন্ত্রী-বিধায়ক আদিয়েও ভক্তৰ সৈতে নিজৰ অভীষ্ঠ পূৰণৰ অর্থে শিৱলিংগত জল অর্পন কৰে। এই সমগ্র শাওণ মাহ জুৰি বাবাধামত লাখ লাখ ভক্তৰ উদুলি-মুদুলিৰে এক ভক্তিৰস অধ্যাত্মিক পৰিবেশ, মানৱ প্রেমেৰে এক স্বর্গীয় অনুভূতি প্রকাশ-পায়।এই মন্দিৰত ভক্ত সকলে যি মনোকামনা পূৰণৰ বাবে দেবাদীদেৱক আৰাধনা কৰে ,সেয়া ফলৱৰ্তী হৈ বুলি জনশ্ৰুতি আছে। সেয়েহে এই মন্দিৰক কামনা জ্যোৰ্তিলিঙ্গ বুলি কোৱা হয়।
-----------------------
▪️ বসন্ত দাস। (প্ৰবক্তা)
------------------------
