Azad Master

Azad Master Contact information, map and directions, contact form, opening hours, services, ratings, photos, videos and announcements from Azad Master, Social Media Agency, Jagraon.

ਫਲਸਤੀਨੀ ਮਾਂਵਾਂ ਦੇ ਨਾਮ            ਜੋਗਿੰਦਰ ਆਜਾਦ(ਇਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਜੋ ਅਜ ਵੀ ਪ੍ਰਸੰਗਕ ਹੈ)ਬਾਰੂਦ ਦੇ ਪਹਾੜ ਤੇ ਬੈਠੀਆਂ ਬੇਘਰ, ਬੇ...
27/10/2025

ਫਲਸਤੀਨੀ ਮਾਂਵਾਂ ਦੇ ਨਾਮ
ਜੋਗਿੰਦਰ ਆਜਾਦ
(ਇਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਜੋ ਅਜ ਵੀ ਪ੍ਰਸੰਗਕ ਹੈ)

ਬਾਰੂਦ ਦੇ ਪਹਾੜ ਤੇ ਬੈਠੀਆਂ
ਬੇਘਰ, ਬੇ ਵਤਨ ਮਾਵਾਂ
ਕਿਓ ਜੰਮਦੀਆਂ ਹਨ ਬਾਲ?
ਜਿੱਥੇ ਹਰ ਸਾਹ ਤੇ ਹੈ
ਮੌਤ ਮੰਡਰਾ ਰਹੀ,
ਹਰ ਪਾਸੇ ਬਾਰੂਦ ਦੀ ਗੰਧ ਹੈ
ਅਗ ਉਗਲਦੀਆਂ
ਸੰਗੀਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਰਾ ਹੈ
ਕਬਰਗਾਹਾਂ ਹੀ ਕਬਰਗਾਹਾਂ ਹਨ।

ਕਿਓਂ ਪਾਲਦੀਆਂ ਹਨ
ਇਹ ਮਾਂਵਾਂ
ਕੁੱਖਾਂ ਚ ਮਮਤਾ ਦੇ ਰੰਗੀਨ ਸਪਨੋ?
ਅਨਾਥ,ਲਹੂ ਲੁਹਾਣ
ਦਹਿਸ਼ਤਜਦਾ
ਭੁੱਖੇ -ਪਿਆਸੇ,
ਮਾਂ ਬਾਪ ਨੂੰ ਤਲਾਸ਼ਦੇ,
ਮ੍ਰਿਤ ਅੱਬਾਆਂ ,ਅੱਬਾਵਾਂ
ਦੀਆਂ ਦੇਹਾਂ ਨੂੰ ਚਿੰਬੜੇ,
ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ਤੇ
ਵਾਰ ਵਾਰ
ਅੰਤਿਮ ਚੁੰਬਣ ਕਰਦੇ
ਵਿਲਕਦੇ ਬੱਚੇ ,
ਧਾੜਵੀਆਂ ਨੂੰ
ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਸੁਆਲ
ਸਾਡਾ ਕਸੂਰ ਕੀ ਹੈ?
ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਦੀ
ਜਮੀਨ ਨਹੀਂ ਨੱਪੀ
ਨਾ ਹੀ ਕੀਤਾ ਹੈ
ਕਿਸੇ ਤੇ ਹਮਲਾ।
ਕਿਓਂ ਮਾਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸਾਨੂੰ?

ਕਸੂਰ ਥੌਡਾ ਨਹੀਂ ਪਿਆਰੇ ਬੱਚਿਓ
ਥੋਡੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਦਾ ਹੈ
ਨਾਬਰ ਹਨ ਜੋ
ਨਹੀਂ ਛੱਡ ਰਹੀਆਂ
ਅਪਣਾ ਵਤਨ, ਅਪਣੀ ਜਮੀਨ
ਤੇ ਜਿੰਦਾ ਰਹਿਣ ਦਾ ਜਜਬਾ।
ਚੱਟਾਨ ਵਾਂਗ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਹਨ
ਅਪਣੇ ਖਾਵੰਦਾਂ ਨਾਲ
ਇਹ ਹੀ ਕਸੂਰ ਹੈ ਥੌਡਾ ।
ਇਹ ਹਰ ਥਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ
ਚਾਹੇ ਉਹ ਫਲਸਤੀਨ ਹੋਵੇ
ਜਾ ਜਲ, ਜੰਗਲ ਅਤੇ ਜਮੀਨ
ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਲੜਦੇ ਲੋਕ।
ਪਿਆਰੇ ਬੱਚਿਓ!
ਜੋਗਿੰਦਰ ਆਜਾਦ 27--10-2023

21/10/2025

ਉਕਤ ਨਜ਼ਮ 12-11-23 (ਦੀਵਾਲੀ )ਨੂੰ ਲਿਖੀ ਗਈ ਸੀ
ਫਲਸਤੀਨੀ ਲੋਕ ਅਜ ਵੀ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਾਥੀ ਅਮੋਲਕ ਅਤੇ ਯਸ਼ ਪਾਲ ਨੇ ਫਲਸਤੀਨੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੱਕੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ 'ਫਲਸਤੀਨ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ' ਪੁਸਤਕ ਰਾਹੀਂ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਇਸ ਵਿਚ ਮੇਰੀਆਂ ਵੀ ਚਾਰ ਰਚਨਾਵਾਂ ਹਨ। ਇਕ ਰਚਨਾ ਦੀਵਾਲੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਮੁੜ ਹਾਜਰ ਹੈ।

ਫਲਸਤੀਨੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ( ਜੋਗਿੰਦਰਆਜਾਦ)

ਤੁਸੀਂ ਪਟਾਕੇ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹੋ
ਅਸੀਂ ਬੰਬ ਖਾਂਦੇ ਹਾਂ
ਤੁਸੀੇ ਕਾਲੀ ਹਨੇਰੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਚੀਰਦੀ
ਆਤਿਸ਼ਬਾਜ਼ੀ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹੋ
ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹੋ ,
ਕਿ
'ਭਗਵਾਨ 'ਵਾਪਸ ਆਏ ਸਨ
ਅਪਣੀ ਮਾਤ ਨਗਰੀ
ਕੱਟ ਕੇ ਬਨਵਾਸ।
ਬੰਦੀ ਛੋੜ ਗੁਰੂ
ਮੁਕਤ ਹੋਏ ਸਨ
ਵੱਡੇ ਰਾਜੇ ਦੀ ਕੈਦ 'ਚੌ
52ਰਾਜਿਆਂ ਸੰਗ।

ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਹਰ ਰਾਤ
ਆਤਿਸ਼ਬਾਜ਼ੀ ਦੀ
ਅਗ ਖਾਂਦੇ ਹਾਂ
ਬਾਰੂਦ ਖਾਂਦੇ ਹਾਂ
ਅਪਣੀ ਨਗਰੀ
ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਲਈ।
ਆਜਾਦੀ ਲਈ।

ਤੁਸੀਂ ਪਟਾਕੇ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹੋ
ਅਸੀਂ ਖਾਂਦੇ ਹਾਂ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ,
ਕਬਰਸਤਾਨ ਬਣ ਗਈ ਹੈ
ਸਾਡੀ ਮਾਤ ਨਗਰੀ
ਉਹ ਕਰਦੇ ਹਨ
ਬੰਬਾਂ ਦੀ ਵਰਖਾ
ਵਰਾਓਦੇ ਹਨ
ਤੋਪਾਂ ਦੇ ਗੋਲੇ
ਅਸੀਂ ਗੁਲੇਲ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਾਂ।

ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ
ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ,
ਤੋੜ ਦਿਆਂਗੇ
ਕੈਦ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ।
ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਵੀ
ਚਲਾਵਾਂਗੇ ਪਟਾਕੇ
ਜਗਮਗਾਂ ਦੇਵਾਂਗੇ
ਅਪਣਾ ਦੇਸ਼।

ਜੋਗਿੰਦਰ ਆਜਾਦ 12-11-2023

21/10/2025

ਸਾਥੀ ਮਾਸਟਰ ਭਜਨ ਸਿੰਘ ,ਜਿਸ ਤੇ ਮੈਂਨੂੰ ਫਖਰ ਹੈ
ਮਾਸਟਰ ਭਜਨ ਸਿੰਘ ਜੋ ਕਨੇਡਾ ਜਾ ਕੇ ਭਜਨਸਿੰਘ' ਗਿੱਲ ' ਹੋ ਗਿਆ ਪਰ ਰਿਹਾ ਸਾਡਾ ਮਾਸਟਰ ਭਜਨ ਹੀ। ਕੈਲਗਰੀ ਚ ਉਸ ਵਲੋਂ ਪਰਿਵਾਰ ਸਹਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਨਿਰੰਤਰ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਤਰਕਸ਼ੀਲ ਲਹਿਰ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ,ਨਾਟਕ ਮੇਲਿਆਂ ਦਾ ਬਾਖੂਬੀ ਆਯੋਜਨ,ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੁਸਤਕ ਮੇਲੇ ਕਰਾਉਣ ਦਾ ਜਨੂੰਨ ਦੇਖ ਕੇ ਮਨ ਗਦ ਗਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
*ਲੁਧਿਆਣਾ ਜਿਲ੍ਹੇ 'ਚ ਮਾਸਟਰ ਹਰੀਸ਼ ਮੋਦਗਿੱਲ ਅਤੇ ਕੈਲਗਰੀ 'ਚ ਭਜਨ ਸਿੰਘਦੀਆਂ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਇਹਨਾਂਪ੍ਰਤੀ ਆਦਰ ਭਾਵ ਦੇਖਕੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਕੂਨ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਬੇਝਿਜਕ ਅਪਣਾ ਗੁਰੂ ਕਬੂਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਦ ਕਿ ਮੈਂ ਸੀਨੀਅਰ ਕਹਾ ਕੇ ਹੀ ਮਾਣ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।
ਅਧਿਆਪਕ ਲਹਿਰ ਤੋਂ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕੀਤੀ ਚੇਤਨਾ ਅਤੇ ਇਨਕਲਾਬੀ ਜਮਹੂਰੀ ਲਹਿਰ ਨਾਲ ਸੰਜੀਦਾ ਸਰੋਕਾਰਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਕਾਇਆ ਪਲਟੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਅਪਣੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਚ " ਜੇ ਮੈਨੂੰ ਇਨਕਲਾਬੀ ਜਮਹੂਰੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਦੀ ਯੋਗ ਅਗਵਾਈ ਨਾ ਮਿਲਦੀ ਤਾਂਮੈਂ ਵੀ ਜੱਟਵਾਦ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦਾ।"
*ਮੇਰੀ ਅਤੇ ਭਜਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਜੋੜੀ ਵਲੋਂ ਲੁਧਿਆਣਾ ਚ ਡੀਟੀਐਫ ਦੇਆਗੂਆਂ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀਆਂ ਸਰਗਰਮੀਆਂ,ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਵਿਰੋਧੀ ਨੀਤੀਆਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਲਗਾਤਾਰ ਅਪਣੇ ਵਰਗ ਨੂੰ ਹਰਕਤਸ਼ੀਲ ਰੱਖਣਾ,ਭਰਿਸ਼ਟ ਅਤੇ ਹੰਕਾਰੀ ਅਫਸਰਾਂ , ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ ਨਾਲ ਮੱਥਾ ਲਾਉਣਾ, ਹਕੂਮਤ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵਲੋਂ ਮੜੇ ਨਜਾਇਜ਼ ਕੇਸਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਕੇ ਜੇਤੂ ਹੋ ਕੇ ਨਿਕਲਣਾ,ਕਾਲੇ ਦੌਰ ਚ ਵੀ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਾ ,ਫਿਰਕੂ ਅਤੇ ਹਕੂਮਤੀ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦੀ ਬਾਰੇ ਇਕ ਮੱਤ ਹੋ ਕੇ ਜਮਹੂਰੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦਾ ਸਾਥ ਦੇਣਾ ਆਦਿ ਆਦਿ ਨੇ ਸਾਡੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਐਨਾ ਮਜਬੂਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਕੋਈ ਭਰਪੂਰ ਕੋਸਿਸ਼ਾਂ ਕਰਕੇ ਵੀ ਫੇਟ ਮਾਰਨ ਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ।
*ਉਹ ਹਰ ਦੂਜੇ ਤੀਜੇ ਦਿਨ ਮੈਨੂੰ ਫੋਨ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਰਹਿ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ।ਪੰਜਾਬ ਚ ਚਲ ਰਹੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ,ਵੱਖ 2 ਧਿਰਾਂ ਦੀ ਪੁਜੀਸ਼ਨਾਂ ਜਾਣਨ ਦੀ ਲਲਕ ਉਸਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਨਾਲ ਜੋੜੀ
ਰੱਖਦੀ ਹੈ।
ਉਹ ਬੜਾ ਭਾਵੁਕ ਬੰਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਉਸ ਦੀ ਭਾਵੁਕਤਾ ਤੋਂ ਡਰ ਲਗਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਨੂੰ ਢਿੱਲੇ ,ਰਸਮੀ ਜਿਹੇ ਬੰਦੇ ਚੰਗੇ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੇ। ਮੈਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਇੱਥੇ ਤਾਂ ਮੈਂ ਸੰਤੂਲਣ ਬਣਾ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। ਕਨੇਡਾ ਚ ਇਹ ਭੁਮਿਕਾ ਕੌਣ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ?ਸ਼ਾਇਦ ਕਮਲ ਬੇਟੀ ਇਸ ਪੱਖੋਂ ਹੁਨਰਮੰਦ ਹੈ। ਭੈਣ ਸੁਰਿੰਦਰ ਦੇ ਵੱਸ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ।
*"ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਕੁੱਝ ਸਫੇ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਨੀਂਦ ਆਉਣ ਲਗਦੀ ਹੈ"ਕਹਿਣ ਵਾਲਾ ਭਜਨ ਸਿੰਘ ਹੁਣ ਨਿੱਠ ਕੇ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ ,ਫਿਰ ਪੜ੍ਹੀ ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਸ਼ਿਫਾਰਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਨਾਟਕ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਅਦਾਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ,ਪਰ ਬੇਟੇ ਜਸ਼ਨ ਨੂੰ ਵੀ ਰੰਗ ਕਰਮੀ ਦੀ ਲਾਗ ਲਵਾਉਣ ਚ ਸਫਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਬੇਟੀ ਕਮਲ ਅਤੇ ਬੇਟੀਆਂ ਦੀ ਭਾਬੀ ਨਵ ਤਾਂ ਹੈ ਹੀ ਰੰਗ ਮੰਚ ਦੀਆਂ ਧੀਆਂ। ਭਜਨ ਸਿੰਘ ਕਨੇਡਾ ਬੈਠੇ ਤਾਂ ਲਹਿਰ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੀ ਹੈ ਪੰਜਾਬ ਫੇਰੀ ਤੇ ਆਉਣ ਤੇ ਭਰਵੀਂ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਚ ਤੱਤਪਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਮਾਸਟਰ ਭਜਨ ਉਹਨਾਂ ਸਾਥੀਆਂ ਤੇ ਖਫਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਮਾਲੀ ਹਾਲਤ ਚੰਗੀ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਹੱਥ ਘੁੱਟ ਕੇ ਰੱਖਦੇ ਹਨ । ਭਜਨ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਕੈਲਗਰੀ ਸਥਿਤ ਘਰ ਲੋਕ ਪੱਖੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਹਰ ਸੰਜੀਦਾ ਸਾਥੀ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਹੈ ਭਾਂਵੇਂ ਉਸ ਧਿਰ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਨਾ ਵੀ ਹੋਵੇ।ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨ ਉਗਰਾਹਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਤੇ ਬਾਗੋ ਬਾਗ ਹੈ। ਲਹਿਰ ਚ ਨਕਾਬ ਪਾ ਕੇ ਅਪਣੇ ਸਵਾਰਥ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਸਰਗਰਮ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਨਫਰਤ ਦਾ ਇਜਹਾਰ ਉਸਦੇ ਬੋਲਾਂ ਚ ਝਲਕਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
*ਕੁੱਝ ਸਮਾਂ ਮੈਂ ਉਸ ਦੇ ਕੈਲਗਰੀ ਪ੍ਰਵਾਸ ਕਰ ਜਾਣ ਤੇ ਅਪਾਹਜ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਜਲਦ ਹੀ ਸੰਭਲ ਗਿਆ । ਮੈ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਭਜਨ -ਸੁਰਿੰਦਰ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਸ਼ਰੀਰ ਭਾਵੇਂ ਵਿਦੇਸ ਪ੍ਰਵਾਸ ਕਰ ਗਏ ਹਨ, ਪਰ ਦਿੱਲ ਪੰਜਾਬ ਚ ਧੜਕਦਾ ਹੈ।ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਨੇ ਇਹ ਧੜਕਣ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ----ਬੇਟੀ ਕਮਲ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਚ" ਪਾਪਾ ਕਾਸ਼ ਆਪਾ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਚ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਚ ਹੁੰਦੇ"। ਹੁਣ ਵੱਡੀ ਬੇਟੀ ਸੰਦੀਪ ਵੀ ਅਪਣੇ ਵਿਛੜੇ ਪਿਆਰੇ ਬੇਟੇ ਪ੍ਰਿੰਸ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਦੀ ਖਿੱਚ ਕਾਰਨ ਪਾਪਾ- ਮੱਮੀ ਪਾਸ ਪੁੱਜ ਗਈ ਹੈ।ਸ਼ਾਲਾ ਮਾਸਟਰ ਭਜਨਸਿੰਘ ਪਰਿਵਾਰ ਇਓਂ ਹੀ ਡੱਟਿਆ ਰਹੇ।(ਸੰਖੇਪ ਚ ਕੁੱਝ ਪੱਖ, ਬਾਕੀ ਫੇਰ ਸਹੀ)
ਜੋਗਿੰਦਰ ਆਜਾਦ 21-10--2022।(9646335309)

17/10/2025

ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਰ ਇਲਾਕੇ ਦੀ ਯਾਤਰਾ -ਕੁੱਝ ਅਨੁਭਵ
ਟੋਭਾ ਟੇਕ ਸਿੰਘ ਕਿੱਥੇ ਹੈ?
ਬੀਤੇ ਦਿਨ ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ ਦੇ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਰ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਲਾਗਲੇ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਸਾਨੂੰ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੇ ਚੇਹਰੇ ਤੋਂ ਇੰਝ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਾਪ ਰਿਹਾ ਕਿ ਕੁੱਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਖਤਰਨਾਕ ਹਲਾਤਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਸੀ, ਕਿ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦਹਿਸ਼ਤਜਦਾ ਹੋਣਗੇ। ਤਰਸ ਦੇ ਪਾਤਰ ਦਿੱਖਦੇ ਹੋਣਗੇ। ਪਰ ਤਿੰਨਾਂ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਸਾਫ-ਸੁਥਰੀ ਯੂਨੀਫਾਰਮ 'ਚ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰੇ ਲੱਗ ਰਹੇ ਸਨ। 'ਮੰਗਾ ਆਜਾਦ' ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਚ' ਸਾਡੀ ਕੌਮ (ਰਾਏ ਸਿੱਖ) ਜੰਮੀ ਹੀ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਹੈ। ਕਦੇ ਵੰਡ, ਕਦੇ ਜੰਗ, ਕਦੇ ਹੜ, ਸਾਡੇ ਬੱਚੇ ਵੀ ਹਾਲਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਢਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।ਉਹ ਬੜਾ ਗਮਗੀਨ ਹੋ ਕੇ ਦੱਸਦਾ ਹੈ, ਸਾਡੇ ਨਾਲੋ ਕਈ ਗੁਣਾਂ ਵੱਧ ਨੁਕਸਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਸ ਪਾਰ ਵਸਦਾ ਭਾਈਚਾਰਾ ਸਾਡਾ ਹੀ ਜਿਆਦਾ ਹੈ। ਉਹ 'ਰਾਓਕੇ' ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਕ ਚੈਨਲ ਵਲੋਂ ਪੇਸ਼ ਰਾਵੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਸਥਿਤ ਪਿੰਡਾਂ ਦੀ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਮੰਜ਼ਰ ਇਸ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਭਰਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਪਿੰਡਾਂ 'ਚ ਇਕ ਪਿੰਡ-ਸ਼ਹਿਰ 'ਚ ਮੇਰੀ ਪੂਜਨੀਕ ਨਾਨੀ ਅਤੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦਾ ਵੀ ਸੀ। ਮਨ ਕਰਦਾ ਸੀ ਹੁਣੇ ਓਧਰ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਤੁਰ ਪਈਏ। ਪਰ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਭਾਵੁਕ ਹਾਲਤ ਦਾ ਕਿਸੇ ਅੱਗੇ ਜਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਗਲਾਂ ਕਰਨ ਦੀ ਇਛਾ ਸੀ ਪਰ ਸਮਾਂ ਆਗਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦੇ ਰਿਹਾ। ਇਕ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸਟਾਫ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ 5 ਹਾੜ ਨੂੰ ਬਾਰਡਰ ਦੇ ਨਾਲ ਜੀਰੇ ਲੈਂਡ 'ਚ ਕਿਸੇ ਪੀਰ ਦੀ ਯਾਦ 'ਚ ਹਰ ਸਾਲ ਮੇਲਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਦੋਨਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਲੋਕ ਇਸ ਮੇਲੇ 'ਚ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਫਸਰ ਵੀ ਸਹਿਯੋਗ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਚੰਗਾ ਲੱਗਿਆ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਮੈਨੂੰ ਸਆਦਤ ਹਸਨ ਮੰਟੋ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਅਤੇ ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਬਣੀ ਫਿਲਮ 'ਟੋਭਾ ਟੇਕ ਸਿੰਘ' ਦਾ ਉਹ ਅਤਿ ਭਾਵਪੂਰਨ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਯਾਦ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਪਾਗਲਖਾਨੇ ਦੇ ਕੈਦੀਆਂ ਦਾ ਧਰਮ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਵਟਾਂਦਰਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਨਾਟਕ ਦਾ ਮੁੱਖ ਪਾਤਰ ਬਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਇਹ ਵੰਡ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਤੇ ਜੀਰੋ ਲੈਂਡ ਤੇ ਇਹ ਕਹਿੰਦਾ ਪ੍ਰਾਣ ਤਿਆਗ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, "ਟੋਭਾ ਟੇਕ ਸਿੰਘ ਕਿੱਥੇ ਹੈ...??"

ਜੋਗਿੰਦਰ ਆਜਾਦ17-10-25

17/10/2025

ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਰ ਹੇਠ ਆਏ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਮੁਹਿੰਮ,
ਕੁਝ ਅਨੁਭਵ (ਭਾਗ ਇਕ)
ਆਖਿਰਕਾਰ ਲਗਭਗ 6 ਘੰਟੇ ਦਾ ਸਫਰ ਕਰਨ ਬਾਅਦ ਸਾਡੀ ਟੀਮ ਅਸ਼ੋਕ ਭੰਡਾਰੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਪੈਨਸ਼ਨਰ ਫਰੰਟ ਜਗਰਾਉਂ
ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਰਸੂਲਪੁਰ(ਡੀਟੀਐਫ ਆਗੂ)ਰਾਮ ਸਵਰਨ ਲੱਖੇਵਾਲੀ (ਤਰਕਸ਼ੀਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਪੰਜਾਬ)ਅਤੇ ਲਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਜਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਡੀਟੀਐਫ ਮੁਕਤਸਰ) ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ ਦੇ ਸਰਹੱਦੀ ਪਿੰਡ 'ਗੁਲਾਬੇ ਵਾਲੀ' (ਰੇਤੇ ਵਾਲੀ ਭੈਣੀ) ਪਹੁੰਚ ਹੀ ਗਏ। ਸਾਹਮਣੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਹਾਕਮਾਂ ਵਲੋਂ ਇਕ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਦੋ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਵੰਡਦੀ ਕੰਡੇਦਾਰ ਤਾਰਾਂ ਦਾ ਜਾਲ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਸਾਡੀ ਟੀਮ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਰ ਹੇਠ ਆਏ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਪਹੁੰਚਦੀ ਹੈ, ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਰ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਖੇਤ ,ਕੁੱਝ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਖੜ੍ਹਾ ਪਾਣੀ, ਟੁੱਟੀਆਂ ਸੜਕਾਂ, ਟੋਏ ਗਿਰੇ ਘਰ, ਮਿੱਟੀ ਰੇਤੇ ਨਾਲ ਭਰੇ ਰਾਹ ਆਪਣੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਸਾਡੀਆਂ ਦੋ ਮਹਿੰਗੀਆਂ ਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਲੋੜੀਂਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਸਮੱਗਰੀ ਨਾਲ ਭਰੇ ਮਹਿੰਦਰਾ ਪਿੱਕ-ਅਪ ਨੂੰ ਕਈ ਥਾਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਝੇਲਣੀਆਂ ਪਈਆਂ। ਡਰ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਐਵੇਂ ਮਿਹਨਤ ਬੇਕਾਰ ਨਾ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਤਿੰਨ ਸਕੂਲ ਤਾਂ ਕਵਰ ਹੋ ਜਾਣ, (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਮੁਕਤਸਰ
ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਕੀਤੀ ਸੀ)ਪਰ ਅਜੇ ਬੇਚੈਨੀ ਘਟੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਬੂਟਾਂ ਨਾਲ ਭਰੀਆਂ ਬੋਰੀਆਂ ਅਤੇ ਡੱਬਿਆਂ ਨੂੰ ਖੋਹਲ ਕੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਮੇਚ ਦੇ ਬੂਟ ਵੰਡਣ ਦਾ ਕੰਮ ਆਸ ਤੋ ਵੱਧ ਟਾਈਮ ਲੈ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਓਧਰ ਦੂਜੇ ਸਕੂਲ ਨੂੰ ਟਾਇਮ ਦਿੱਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਖੈਰ ਸਕੂਲ ਦਾ ਸਟਾਫ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਹਿਯੋਗ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਹਨਾ ਖਾਾਣਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਭੁੱਖ ਵੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਪਰ ਅਸੀਂ ਪੇਟ ਦੀ ਮੰਗ ਠੁਕਰਾਦਿੱਤੀ। ਯਾਦਾਂ ਨੂੰ ਮੋਬਾਇਲ 'ਚ ਕੈਦ ਕੀਤਾ। ਜਾਣਕਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ ਅਤੇ 'ਤੇਜਾ ਰੋਹੇਲਾ' ਵੱਲ ਚਾਲੇ ਪਾ ਦਿੱਤੇ। ਇਥੋਂ ਵੀ ਬੜੀ ਫੁਰਤੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਨਬੇੜਿਆਂ(147 ਵਿਦਿਆਰਥੀ )ਚਾਰ ਹਰ ਥਾਂ ਤਿਆਰ ਮਿਲਦੀ ਰਹੀ। ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਆਗੂ ਮੰਗਾ ਸਿੰਘ ਆਜਾਦ ਇਕ ਚੰਗੇ ਗਾਈਡ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਹਰ ਪਿੰਡ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਸਨ (ਇਸ ਬਾਰੇ ਅੱਗੇ ਜਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ) 'ਦੋਨਾਂ ਨਾਨਕਾ' ਇਲਾਕੇ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਕੂਲ ਹੈ। 233 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਵੰਡਦਾ ਹੈ। ਮਹਿੰਦਰਾ ਪਿੱਕਅਪ ਤੋਂ ਬੂਟ ਅਤੇ ਜੁਰਾਬਾਂ ਉਤਾਰੀਆਂ ਹੀ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਸਨ, ਕਿ ਟਨ-ਟਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਸਕੂਲ ਦਾ ਸਟਾਫ ਸਹਿਯੋਗ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਕੂਝ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵੀ ਰੁਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਫੋਟੋਆਂ ਕੈਦ ਹੁੰਦੀਆਂ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਕੁੱਝ ਪਤਵੰਤੇ ਵੀ ਪੁੱਜੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਮਹਿਮਾਨ ਨਵਾਜ਼ੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਅੰਗ ਹੈ ਭਾਵੇਂ ਵਿਪਤਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹਨ। ਹੁਣ ਸਭ ਰਿਲੈਕਸ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਅਸ਼ੋਕ ਭੰਡਾਰੀ ਅਤੇ ਹਰਦੀਪ ਰਸੂਲਪੁਰੀ ਨੂੰ ਯਾਦ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਰੋਟੀਆਂ ਤਾਂ ਘਰਦਿਆਂ ਨੇ ਨਾਲ ਭੇਜੀਆਂ ਸਨ। ਕੁੱਝ ਸਮਾਨ ਬਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੋਰ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਆਵੇਗਾ।
ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਸਾਥੀ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਗਰਾਉਂ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਰਾਹ ਚ ਬੈਠਣ ਵਾਲੀ ਨਹੀਂ। ਜਲਾਲਾਬਾਦ ਤੋ ਵਾਇਆ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਸਾਡੀ ਕਾਰ ਹਨੇਰਾ ਹੋਣ ਤੋ ਪਹਿਲਾਂ ਪਹੁੰਚੇ ਕੇ ਸਾਹ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। (ਚਲਦਾ )ਜੋਗਿੰਦਰ ਆਜਾਦ15-10-25

*ਮਾਤਾ ਪਾਰਬਤੀ ਦੇਵੀ ਐਜ਼ੂਕੇਸ਼ਨ ਟਰੱਸਟ ਵੱਲੋਂ   ਸਰਹੱਦੀ ਖ਼ੇਤਰ ਦੇ ਸਕੂਲੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਬੂਟ ਜੁਰਾਬਾਂ ਵੰਡੀਆਂ*ਹੜ੍ਹ ਪੀੜਿਤ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦੇ ...
14/10/2025

*ਮਾਤਾ ਪਾਰਬਤੀ ਦੇਵੀ ਐਜ਼ੂਕੇਸ਼ਨ ਟਰੱਸਟ ਵੱਲੋਂ ਸਰਹੱਦੀ ਖ਼ੇਤਰ ਦੇ ਸਕੂਲੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਬੂਟ ਜੁਰਾਬਾਂ ਵੰਡੀਆਂ
*ਹੜ੍ਹ ਪੀੜਿਤ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀਆਂ ਬੋਰਡ ਫੀਸਾਂ ਮੁਆਫ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ

(ਜਗਰਾਓਂ 14ਅਕਤੂਬਰ) ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਰ ਹੇਠ ਆਏ ਕਾਵਾਂ ਵਾਲੇ ਪੱਤਣ ਤੋਂ ਪਾਰ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੋਨਾਂ ਨਾਨਕਾ, ਤੇਜ਼ਾ ਰੋਹੇਲਾ ਅਤੇ ਰੇਤੇ ਵਾਲੀ ਭੈਣੀ ਦੇ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਲੱਗਭਗ ਪੰਜ ਸੌ ਪਚਾਸੀ ਲੋੜਵੰਦ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਤਾ ਪਾਰਬਤੀ ਦੇਵੀ ਐਜ਼ੂਕੇਸ਼ਨ ਟਰੱਸਟ ਨੇ ਡੈਮੋਕ੍ਰੈਟਿਕ ਟੀਚਰਜ਼ ਫਰੰਟ ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਬੂਟ ਅਤੇ ਜੁਰਾਬਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦਿਆਂ ਟਰੱਸਟ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਸਾਬਕਾ ਅਧਿਆਪਕ ਆਗੂ ਜੋਗਿੰਦਰ ਅਜ਼ਾਦ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬੇਸ਼ੱਕ ਹੜਾਂ ਮਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਪੂਰੀ ਭਰਪਾਈ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਪ੍ਰੰਤੂ ਟਰੱਸਟ ਵੱਲੋਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਮੁੱਢਲੀ ਲੋੜ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖਦਿਆਂ ਪਹਿਲੀ ਕਿਸ਼ਤ ਵਜੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਬੂਟ ਜੁਰਾਬਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਉਪਰੰਤ ਹੋਰ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਰ ਹੇਠ ਆਏ ਸਕੂਲਾਂ ਚ ਜਰਸ਼ੀਆਂ (ਸਵੈਟਰ)ਵੰਡੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ।
ਉਹਨਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹਰ ਸਾਲ 30 ਸਤੰਬਰ 1990 ਨੂੰ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦਾਂ ਦੀ ਗੋਲੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਏ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਰਾਜਿੰਦਰ ਦੀ ਯਾਦ ਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਵੰਡ ਸਮਾਗਮ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
ਇਸ ਵਾਰ ਹੜ੍ਹ ਪੀੜਤਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਕਟ ਦੀ ਘੜੀ ਚ ਕਰੀਬ ਇਕ ਲੱਖ ਖਰਚ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਡੈਮੋਕ੍ਰੈਟਿਕ ਟੀਚਰਜ਼ ਫਰੰਟ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੁਕਤਸਰ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਲਖਵੀਰ ਸਿੰਘ ਹਰੀਕੇ ਅਤੇ ਤਰਕਸ਼ੀਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੇ ਸੂਬਾ ਆਗੂ ਰਾਮ ਸਵਰਨ ਲੱਖੇਵਾਲੀ ਅਤੇ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਜਿਲ੍ਹਾ ਕਮੇਟੀ ਮੈਂਬਰ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਰਸੂਲਪੁਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੇਸ਼ੱਕ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਸਿੱਖਿਆ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦਾ ਢੋਲ ਪਿੱਟਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪ੍ਰੰਤੂ ਹਕੀਕਤ ਦਾਅਵਿਆਂ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਹੜ੍ਹ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਸਟਾਫ਼ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਹੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਮੁੜ ਸਾਫ਼ ਸਫ਼ਾਈ ਅਤੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਬਹੁਤੀ ਮੁਰੰਮਤ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਭਰ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕ ਜੱਥੇਬੰਦੀ ਡੈਮੋਕਰੈਟਿਕ ਟੀਚਰਜ਼ ਫਰੰਟ ਵੱਲੋਂ ਲੱਗਭਗ ਤੀਹ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਹੜ ਪੀੜਤਾਂ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਰਾਸ਼ੀ ਵਜੋਂ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਕਾਫੀ ਸਾਰੀ ਰਾਸ਼ੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਖ਼ਰਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਕੱਤਰ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚੋਂ ਬੋਰਡ ਦੀ ਫੀਸ, ਕਿਤਾਬਾਂ ਸਟੇਸ਼ਨਰੀ ਅਤੇ ਬੂਟ ਜੁਰਾਬਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਅਧਿਆਪਕ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਹੜ੍ਹ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਬੋਰਡ ਦੀ ਫੀਸ ਸਮੇਤ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫੀਸਾਂ ਅਤੇ ਫੰਡ ਮੁਆਫ਼ ਕਰੇ।ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੇ ਹੋਏ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ।ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕ ਆਗੂ ਮੰਗਾ ਅਜ਼ਾਦ, ਪੈਨਸ਼ਨਰ ਫਰੰਟ ਜਗਰਾਉਂ ਦੇ ਆਗੂ ਅਸ਼ੋਕ ਭੰਡਾਰੀ ਜੋ ਟਰੱਸਟ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਹਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੈਨਸ਼ਨਰ ਫਰੰਟ ਵੀ ਦਿਵਾਲੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੜ੍ਹ ਪੀੜਤਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਉਂਤ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇਸ ਸੰਬੰਧੀ ਇਕ ਲੱਖ ਸਹਾਇਤਾ ਰਾਸ਼ੀ ਜਮਾ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਜਾਰੀ ਕਰਤਾ ਜੋਗਿੰਦਰ ਆਜਾਦ 14-10-25

ਨੋਟ ਹੜ੍ਹ ਪੀੜਿਤ ਇਲਾਕੇ ਚ ਕੀਤੇ ਸਫਰ ਦੌਰਾਨ -ਕੁੱਝ ਅਨੁਭਵ ,ਕਲ ਉਡੀਕ ਕਰੋ ਜੀ

11/10/2025

ਕਰਵਾਚੌਥ ਤੇ (ਜੋਗਿੰਦਰ ਆਜਾਦ)
ਜਦੋਂ ਮੈਨੂੰ ਸੱਪ ਨੇ ਡੰਗ ਮਾਰਿਆ
ਘਟਨਾ 30 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ। ਕਰਵਾਚੌਥ ਵਾਲਾ ਦਿਨ ਸੀ। ਮੈਂ ਰਾਤ ਨੂੰ ਥੱਕਿਆ ਜਿਹਾ ਲੁਧਿਆਣੇ ਮੀਟਿੰਗ ਕਰਵਾ ਕੇ ਆਇਆ ਅਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਰੋਟੀ ਖਾ ਕੇ ਅਪਣੇ ਕਮਰੇ ਚ ਸੌਣ ਲਈ ਬੈਡ ਤੇ ਲੇਟਣ ਹੀ ਲੱਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰੇ ਖੱਬੇ ਪੈਰ ਦੇ ਅੰਗੂਠੇ ਚ ਕੋਈ ਤਿੱਖੀ ਚੀਜ ਚੁਭੀ। ਦਰਦ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਚੀਕ ਨਿੱਕਲ ਗਈ। ਮੇਰੀ ਆਵਾਜ਼ ਛੱਤ ਤੇ ਚੰਦ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦੀ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਬੇਟੀਆਂ ਅਤੇ ਰੀਟਾ ਨੇ ਸੁਣੀ।
"ਪਾਪਾ ਬੈਡ ਤੋ ਗਿਰ ਗਏ ਲੱਗਦੇ ਐ " ਛੋਟੀ ਸ਼ੈਤਾਨ ਚੇਤਨਾ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਮਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਦੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਤੁਰੰਤ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਬਟਨ ਦਬਾਉੰਦਾ ਹਾਂ । ਬੈਡ ਦੀ ਕੰਧ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਕੋਈ ਭੂਰੀ ਜਿਹੀ ਚੀਜ਼ ਦੇਖਦਾ ਹਾਂ। ਇਹ ਤਾਂ ਸੱਪ ਹੈ। ਫਿਰ ਲੱਗਿਆ ਕੱਪੜਾ ਹੈ। ਰੀਟਾ ਨੂੰ ਆਵਾਜ਼ ਮਾਰਦਾ ਹਾਂ " ਦੇਖੀ ਇਹ ਸੱਪ ਹੈ ਕਿ ਕਪੜਾ?"ਹਾਏ ਇਹ ਤਾਂ ਸੱਪ ਹੈ। ਸੱਪ ਨੇ ਕੱਟਿਆ ? ਸਾਰੇ ਭੈ ਭੀਤ ਹੋ ਗਏ।
ਮੈਂਨੂੰ ਸੱਪਾਂ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਯਾਦ
ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਸੱਪ ਜਹਿਰੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ।ਜਿਆਦਾਤਰ ਮਿੱਟੀ ਖਾਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਆਦਾ ਲੋਕ ਦਹਿਸ਼ਤ ਨਾਲ ਮਰਦੇ ਹਨ।ਮੈਂ ਬਿਨਾਂ ਦੇਰੀ ਰੀਟਾ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦਾ ਹਾਂ " ਡਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ। ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦੱਸਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ। ਕੋਈ ਪਹੇਵੇ ਤੇ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਸਪੇਰੇ ਕੌਲ ਲੇ ਜਾਣ ਨੂੰ ਕਹੇਗਾ।ਮੈਂ ਚੱਲਿਆਂ ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲ"। ਸਕੂਟਰ ਬਗੈਰਾ ਹੈ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਮੈਂ ਬੜੀ ਫੁਰਤੀ ਨਾਲ ਸਾਇਕਲ ਹਸਪਤਾਲ ਵੱਲ ਭਜਾਉਂਦਾ ਹਾਂ। ਫਿਰ ਅਪਣੀ ਮੂਰਖਤਾ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੁੈ। ਸਾਇਕਲ ਤੇਜ ਚਲਾਉਣਾ ਤਾਂ ਜਮਾ ਹੀ ਗਲਤ ਹੈ। ਰਿਕਸ਼ਾ ਕਰ ਲੈਣਾ ਸੀ। ਖੈਰ ਮੈਂ ਸਾਈਕਲ ਤੇ ਹਸਪਤਾਲ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ। ਡਾਕਟਰ ਜੈਨ ਬਿਨਾਂ ਦੇਰੀ ਅੰਗੂਠੇ ਨੂੰ ਰਬੜ ਦੀ ਛੋਟੀੱ ਜਿਹੀ ਰੱਸੀ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਤੁਰੰਤ ਟੀਕਾ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ"ਘਬਰਾਉਣਾ ਨਹੀਂ ਹਸਪਤਾਲ ਕੌਲ ਪੂਰਾ ਇਲਾਜ ਹੈ।
ਬਸ ਸੋਣਾ ਨਹੀਂ ।ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਜਾਗਣਾ ਹੈ।
ਦੋਵੇਂ ਬੇਟੀਆਂ ਅਤੇ ਰੀਟਾ ਵੀ ਪੁੱਜ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸੌਣਾ ਕਿਸ ਨੇ ਸੀ।?24ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਛੁੱਟੀ ਮਿੱਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਮੌਤ ਮੈਨੂੰ ਲੈ ਜਾਣ ਨੂੰ ਅਜੇ ਕਾਹਲੀ ਨਹੀਂ ਸੀ।(ਬਹੁਤ ਸੰਖੇਪ ਕੀਤੀ ਹੈ ਹੱਡਬੀਤੀ)
ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਮੌਕਾ ਸੀ ਕਿ ਰੀਟਾ ਨੇ ਕਰਵਾ ਚੌਥ ਦਾ ਵਰਤ ਰੱਖਿਆ ਸੀ।1983 ਚ ਸਾਡਾ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਫਿਰ ਹੁਣ ਕੀ ਲੋੜ ਪੈ ਗਈ।?ਇਹ ਘਰ ਅਸੀਂ ਇਸ ਸਾਲ ਹੀ ਖਰੀਦਿਆਂ ਸੀ। ਅੱਖੇ ਪੜੋਸੀ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਖਹਿੜਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ। ਸ਼ੰਕੇ ਜਿਹੇ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਕ ਕਾਰਨ ਅਚੇਤ ਵੀ ਸੀ।
ਡਰੀ ਹੋਈ ਮਾਨਸਿਕ ਦਸ਼ਾ। ਇਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀਰ ਰਾਜਿੰਦਰ ਦਾ ਦਹਿਸ਼ਤ ਗਰਦਾਂ ਵਲੋਂ ਕੀਤਾ ਕਤਲ ਅਤੇ ਮੇਰੀਆਂ ਫਿਰਕੂ ਅਤੇ ਹਕੂਮਤੀ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦੀ ਖਿਲਾਫ ਨਿਰੰਤਰ ਗਤੀ ਵਿਧੀਆਂ।
ਹੁਣ ਸੱਪ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਹਸਪਤਾਲ ਜਾਣ ਵੇਲੇ ਘਟਨਾ ਵਾਲਾ ਕਮਰੇ ਨੂੰ ਤਾਲਾ ਲੱਗਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਚਾਰ ਦਿਨ ਅਸੀਂ ਤਲਾਸ਼ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਸਪੇਰੇ ਨੂੰ ਮੈਂ ਬੁਲਾਉਣਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਚਾਹੁੰਦਾ। ਉਹ ਤਾਂ ਚਾਰ ਵੀ ਫੜ ਕੇ ਲਿਆ ਸਕਦੇੇ ਹਨ।ਆਖਿਰ ਗਿਆ ਕਿੱਥੇ?" ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਜੀਵ ਹੈ ਮਿੱਟੀ ਚ ਵਲੀਨ ਹੋ ਗਿਆ ਹੋਵੇਗਾ।ਭੁੱਲ ਜਾਓ ਉਸਨੂੰ।ਪੜੋਸੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
"ਪੱਕੇ ਫਰਸ਼ ਹਨ, ਇਸ ਕਮਰੇ ਚ ਹੀ ਹੈ।"
ਤਲਾਸ਼ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਕਮਰਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦੇ। ਪੰਜ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਰੀਟਾ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਪੈ ਗਈ। ਇਕ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਲੁੱਕਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਘੇਰ ਲਿਆ। ਰੀਟਾ ਮੋਟੀ ਡਾਂਗ ਚੱਕ ਲਿਆਈ।
ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਂ ਮਾਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਵਾਰ ਟਿਕਾਣੇ ਤੇ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੇ।"ਜਾਓ ਪਰੇ ;ਫੜਾਓ ਮੈਨੂੰ ,ਨਾਹਰੇ ਹੀ ਲਾਉਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।"
ਤੇ ਰੀਟਾ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬੇਕਾਰ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ।ਮੋਰਚਾ ਫਤਹਿ। ਕੁੱਝ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਸੱਪ ਦੀ ਕੰਜ ਕਾਪੀਆਂ ਦੇ ਬੈਗ ਵਿੱਚੋ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਅਤੇ ਆਖਰੀ ਕਰਵਾ ਚੌਥ ਦਾ ਵਰਤ ਸੀ। ਹਰ ਕਰਵੇ ਚੌਥ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਇਹ ਘਟਨਾ ਯਾਦ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ 75ਸਾਲ ਵਾਲੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਣੀ ਹੈ।
ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਰੀਟਾ ਵੀ 74 ਪਾਰ ਕਰ ਲਵੇਗੀ।

07/10/2025

ਮੋਗਾ ਗੋਲੀ ਕਾਂਡ,ਜਿਸ ਨੇ ਮੇਰਾ ਜੀਵਨ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਨੂੰ
ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ।
**ਛਬੀਲ ਤੋ ਇਨਕਲਾਬ ਵੱਲ
*ਬੀਤੇ ਦਿਨ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਇਕ ਜਥੇਬੰਦੀ ਪੰਜਾਬ ਸਟੂਡੈਂਟਸ ਯੂਨੀਅਨ ਸ਼ਹੀਦ ਰੰਧਾਵਾ ਨੇ ਮੋਗੇ ਵਿਖੇ ਗਿਆਨੀ ਜੈਲ ਸਿੰਘ ਦੇ ਰਾਜ ਸਮੇਂ ਚਾਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਹੋਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਸ਼ਹੀਦ ਸਮਾਗਮ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।5ਅਤੇ7ਅਕਤੂਬਰ1972ਨੂੰ ਮੋਗਾ ਵਿਖੇ ਰੀਗਲ ਸਿਨੇਮੇ ਦੇ ਲੱਠਮਾਰਾਂ ਦੀ ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ ਖਿਲਾਫ ਚਲਾਏ ਘੋਲ ਸਮੇਂ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਤੇ ਤਸ਼ੱਦਦ ਢਾਹਿਆ ਸੀ। ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਪਾਲਤੂ ਗੁੰਡੇ ਸ਼ਰੇਆਮ ਬਲੈਕ ਚ ਟਿਕਟਾਂ ਵੇਚਦੇ ਸਨ।ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਖਫਾ ਸਨ। ਆਵਾਜ਼ ਉਠਾਉਣ ਵਾਲੇ ਨੋਜਵਾਨਾਂ 'ਤੇ ਗੁੰਡੇ ਟੁੱਟ ਪਏ ਸਨ। ਭੇੜ ਚੱਲਿਆ ਤੇ ਮਾਲਕਾਂ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਬੇਕਿਰਕ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾਈਆਂ।ਦੋ ਮੌਕੇ ਤੇ ਸ਼ਹੀਦ ਅਤੇ ਦਰਜਨਾਂ ਲਹੁ ਲੁਹਾਣ ਕਰ ਦਿੱਤੇ।ਇਸ ਗੋਲੀ ਕਾਂਡ ਖਿਲਾਫ ਪੰਜਾਬ ਭਰ ਚ ਰੋਹ ਮਈ ਵਿਖਾਵੇ ਹੋਣ ਲੱਗੇ।
*ਦੋ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਪੁਲਸ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਨੇ ਫਿਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਚ 7 ਜਾਨਾਂ ਪੁਲਿਸ ਨਿਗਲ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੀ ਚੰਗਿਆੜੀ ਨੇ ਸਾਰੇ
ਜੰਗਲ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ। ਲੋਕ ਸੜਕਾਂ ਤੇ ਨਿਕਲ ਆਏ
ਸਰਕਾਰੀ ਬੱਸਾਂ ਅਤੇ ਰੀਗਲ ਸਿਨੇਮੇ ਜਲਾਏ ਜਾਣ ਲੱਗੇ।(ਸੰਖੇਪਚ)ਮੈਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੋਗੇ ਦੇ ਇਕ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਕੂਲ ਚ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਗੋਲੀਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਸਾਰੇ ਸਟਾਫ ਨੂੰ ਭੈ ਭੀਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਛੁੱਟੀ ਤੋ ਬਾਅਦ ਸਾਰੀ ਘਟਨਾ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ। ਮੈਨੂੰ ਘਟਨਾ ਸੱਥਲ ਤਕ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਮੋਗਾ ਪੁਲਿਸ ਛਾਉਣੀ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਮੌੜ ਤੇ ਇਕ ਸੜਕ ਤੇ ਲਹੁ ਹੀ ਲਹੁ ਦੇਖ ਕੇ ਰੋਹ ਦੀ ਚਿੰਗਾਰੀ
ਫੁੱਟ ਰਹੀ ਸੀ। ਸਕੂਲ ਕਾਲਜ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ।
*ਉਹਨਾਂ ਦਿਨਾਂ ਚ ਅਸੀਂ ਕੁੱਝ ਆਦਰਸ਼ਵਾਦੀ ਨੋਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਨੋਜਵਾਨ ਸਭਾ ਜਗਰਾਉਂ ਗਠਿਤ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਸੀ।
ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕ ਕਿਸਮ ਦੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸੀ। ਗਰਮੀਆਂ ਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਠੰਡੇ ਮਿੱਠੇ ਜਲ ਦੀ ਛਬੀਲ ਲਾਇਆ ਕਰਦੇ ਸੀ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਸਾਹਿਤ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਜਾਗ ਲਾ ਰਹੇ ਸੀ। ਮੀਟਿੰਗ ਦਾ ਆਰੰਭ ਅਤੇ ਅੰਤ ਜਨ ਗਨ ਮਨ ਅਤੇ' ਦੇਹ ਸ਼ਿਵਾ ਬਰ ਮੋਹਿ ਇਹੈ "ਨਾਲ ਬਕਾਇਦਾ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ ਗਾ ਕੇ ਕਰਦੇ ਸੀ। ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਆਲਮ (ਹੁਣ ਇੰਗਲੈਂਡ ਚ ਡਾਕਟਰ ਤਾਰਾ ਆਲਮ) ਦੀ " ਦੇਹ ਸ਼ਿਵਾ ਬਰ ਮੋਹਿ ਇਹੈ ਦੀ" ਉੱਚੇ ਸੁਰ ਚ ਆਵਾਜ਼ ਸਾਡੇ ਚ ਉਰਜਾ ਭਰ ਦਿੰਦੀ ਸੀ।
ਪੁਲੀਸ ਦੇ ਕਹਿਰ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਦਮਨਕਾਰੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦੇਖ ਕੇ ਸਭਾ ਨੇ ਰਾਤੋ ਰਾਤ ਇਕ ਪ੍ਰੈਸ ਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਹਜਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਚ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੇ ਪੋਸਟਰ ਛੱਪਵਾਏ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਕੰਧਾਂ ਤੇ ਲੱਗਾ ਦਿੱਤੇ। ਪੋਸਟਰ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਸੀ "
"ਇਹ ਲਹੁ ਕਿਸ ਦਾ ਹੈ।
"ਪੋਸਟਰ ਦਾ ਮੈਟਰ ਸਭ ਨੂੰ ਖਿੱਚਦਾ ਸੀ। ਪੋਸਟਰ ਦੇ ਅੰਤ ਚ ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਪਤੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਪਹੁੰਚਾਣ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਵੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਚਾਰ ਪੰਜ ਨੋਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਸਾਡੀ ਟੀਮ ਦੀ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਨੌਜਵਾਨ ਭਾਰਤ ਸਭਾ ਦੇ ਆਗੂ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਅਸੀਂ ਅਪਣੀ ਆਜਾਦ ਪਹਿਚਾਣ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਾਵਲੇ ਨਹੀਂ ਹੋਏ।
ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਇਸ ਸੰਘਰਸ਼ ਚ ਸ਼ਹਾਦਤਾਂ ਪਾ ਗਏ ਸਾਥੀਆਂ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਸਮਾਗਮ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।ਉਸ ਸਿਨਮਾ ਦੀ ਖੰਡਰ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ,ਯਾਦਗਾਰ ਬਣੇ ਘਟਨਾ ਸੱਥਲ ਤੇ ਬੈਠੇ ਮਾਜੌਦਾ ਨੋਜਵਾਨ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਜੋਸ਼ੀਲੇ ਅਤੇ ਠੀਕ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਸੇਧਿਤ ਭਾਸ਼ਣ ਸੁਣ ਰਹੇ ਸੀ(ਮਲਕੀਤਸਿੰਘ ਸਮੇਤ)ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਉਹ ਸ਼ਾਨਾਮੱਤੇ ਘੋਲ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਯਾਦ ਆ ਰਹੇ ਸਨ,ਜਿਸ ਘੋਲ ਨੇ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀ ਲੱਗਿਆ ਕਦੋਂ ਸਾਡੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਨਿਖਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਕਦੋਂ ਨੋਜਵਾਨ ਸਭਾ ,ਨੋਜਵਾਨ ਭਾਰਤ ਸਭਾ ਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਈ। ਜਿਸ ਦਾ ਜਗਰਾਉਂ ਚ ਉਹਨਾਂ ਦਿਨਾਂ ਚ ਨਾਮ ਬੋਲਦਾ ਸੀ। ਕਾਂਗਰਸੀਆਂ ਦੀ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਚ ਰੜਕਦੀ ਸੀ ਇਹ ਸਭਾ। ਠੰਡੇ ਮਿੱਠੇ ਜਲ ਦੀ ਛਬੀਲ ਦੀ ਥਾ ਹੁਣ ਸਭਾ "ਇਨਕਲਾਬ ਜਿੰਦਾਬਾਦ "ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਦਾ ਸਮਾਜ ਸਿਰਜਣ ਦਾ ਹੋਕਾ ਦੇਣ ਲੱਗੀ ਸੀ।(ਬਾਕੀ ਫੇਰ) ਮੋਗਾ ਦੀ ਧਰਤੀ ਤੇ ਗੂੰਜਦੇ ਰਹੇ ਨਾਅਰੇ ਪੰਜਾਹ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਵੀ ਸਾਡੇ ਚ ਹਰਕਤ ਸ਼ੀਲ ਹਨ।
ਜੋਗਿੰਦਰ ਆਜਾਦ 7-10-22( ਛਬੀਲ ਤੋ ਇਨਕਲਾਬ ਵੱਲ
ਮਨ ਚ ਛੱਪੀ ਪੁਸਤਕ ਦੇ ਕੁੱਝ ਅੰਸ਼।

05/10/2025

ਚਾਰ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾ ਜੋ ਕਿਹਾ ਸੀ ਉਸਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ

ਜੋਗਿੰਦਰ ਆਜਾਦ 5-10-25

ਝੋਟਾ ਮਰਿਆ ਨਹੀਂ ਖੇਤ ਬਦਲਿਆ ਹੈ ।
ਸਿਖਿਆ ਸਕੱਤਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਕੁਮਾਰ ਦੇ ਤਬਾਦਲਾ ਹੋਣ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਚ ਅਧਿਆਪਕ ਵਰਗ ਨੇ ਰੰਗ ਬਿਰੰਗੇ ਵਿਅੰਗ ਮਈ ਕਮੈਂਟਸਕੀਤੇ ਹਨ । ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ "ਕਿ ਝੋਟਾ ਮਰ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਵਲੋਂ ਪਾਲੀਆਂ ਚੰਮ ਜੂੰਆਂ ਵਿਰਲਾਪ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ "
ਕੇ ਕੇ ਦੇ ਬਾਰੇ ਪਾਵੇਲ ਕੁੱਸਾ ਅਤੇ ਮਾਸਟਰ ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਖੰਨਾ ਨੇ ਵੀ ਅਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਵਿਅਕਤ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜੋ ਵਿਚਾਰਨਯੋਗ ਹਨ।
ਮੈਂ ਵੀ ਚਲੰਤ ਜਿਹੀ ਚਰਚਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ।
ਮੈਂ ਸਮਝਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਝੋਟਾ ਮਰਿਆ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਝੋਟਾ ਪਾਲਕ ਜਮਾਤ ਨੇ ਅਪਣੇ ਲਾਭਕਾਰੀ ਜੀਵ ਦੀ ਸੇਵਾ ਹਿੱਤ ਨਵਾਂ ਖੇਤ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।ਹਾਂ ਜੁੰਆਂ ਤੇ ਜਰੂਰ ਤਰਸ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਵਾਜਬ ਹੈ ।ਜੂੰਆਂ ਤਾਂ ਜੂੰਆਂ ਹੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।ਉਡ ਕੇ ਹੋਰ ਚੰਮ ਲਭ ਲੈਣ ਗੀਆਂ ।
ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦਾਐਸ ਐਸ ਪੀ ਬਦਲਦਾ ਹੈ ਤਾ ਥਾਣੇਦਾਰਾਂ ਦੇ ਵੀ ਤਬਾਦਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।ਇਹ ਪਾਤਰ ਬਦਲੀ ਹੈ। ਰਾਜ ਪ੍ਰਬੰਧ ਦੀ ਇਹ ਰਵਾਇਤ ਹੈ।ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਿਸ ਥਾਣੇਦਾਰ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਭੱਖੀ ਹੋਵੇ ਉਸਨੂੰ ਮੌਕਾ ਮੇਲ ਦੇਖ ਕੇ ਸੀਨ ਤੋ ਹੱਟਾ ਕੇ ਸਰਕਾਰ /ਮੰਤਰੀ ਘਾਟੇ ਚ ਨਹੀ ਰਹਿੰਦੇ । ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਰੋਸ ਬਰਫ ਵਾਂਗ ਪਿਘਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਧੰਨਵਾਦ ਧੰਨਵਾਦ ਦੀ ਵਰਖਾ ਮੌਸਮ ਨੂੰਖੁਸ਼ਗਵਾਰ ਬਣਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਹਰ ਝੋਟੇ ਦਾ ਚਰਿੱਤਰ/ ਖਾਸਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਹਾਂ ਕੁੱਝ ਜਿਆਦਾ ਖਰੂਦੀ ਅਤੇ ਹਿੰਸਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।ਉਹ ਹਾਕਮਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਲਗਦੇ ਹਨ ।ਕੇ ,ਕੇ ਹਾਕਮਾਂ ਦੀ ਢਾਲ ਸੀ ਹਾਕਮਾਂ ਦੀ ਤਲਵਾਰ ਸੀ ।ਹਕੂਮਤ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਉਹ ਤਾਣ ਲਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ।ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੇਉਹ ਸਾਰੇ ਹੱਥਕੰਡੇ ਵਰਤੇ ਜੋਅਫਸਰਸ਼ਾਹੀ ਨੂੰ ਸਿਖਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਸਮਾਨਅੰਤਰ ਵਫਾਦਾਰਾਂ ਦੀ ਬਰਗੇਡ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ,ਸਨਮਾਨ ਪੱਤਰਾਂ ਦੀ ਝੜੀ ਲਾਉਣਾ,ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਨਾਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾਂ ,ਅਧਿਆਪਕ ਆਗੂਆਂ ਬਾਰੇ ਬਦਲਾ ਖੋਰੀ ਦਿਖਾਉਣਾ,ਪਿੱਠੂ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਖੜੀਆਂ ਕਰਨਾ,ਕੁੱਝ ਹਾਂ ਪੱਖੀ ਕੰਮ ਕਰ ਕੇ ਉਸ ਦੀ ਆੜ ਚ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਅਕਾਰ ਘਟਾਈ, ਤਨਖਾਹ ਘਟਾਈ ਦੇ ਮਿੱਥੇ ਕਾਰਜ ਨੂੰ ਬੇਕਿਰਕ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਚ ਸਰਗਰਮ ਰਹਿਣਾ ਆਦਿ ਆਦਿ
ਹਾਕਮਾਂਨੂੰ ਕਬੂਲ ਪਸੰਦੀਦਾ ਗੁਣਾਂ ਕਾਰਨ ਉਹਹਰ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਚਹੇਤਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ।
ਹੁਣ ਨਵੀ ਸਿਖਿਆ ਨੀਤੀ ਅਨੁਸਾਰ ਹਾਇਰ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ /ਕਾਲਜ/ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂਆਦਿ ਉਸ ਦੀ ਮਾਰ ਚ ਆਉਣ ਗੀਆਂ ।ਇਹ ਖਦਸ਼ਾ ਨਿਰਮੂਲ ਨਹੀਂ ।
ਡੀ ਟੀ ਐਫ ਦੇ ਜਿਲ੍ਹਾ ਸਕੱਤਰ ਹੋਣ ਸਮੇਂ ਮੈਨੂੰ ਅਤੇ ਜਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਭਜਨ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਨੂੰ, ਕੇ ਕੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਅਜੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਸਕੂਲ ਸਨ ਦੋ ਵਾਰ ਮਿਲਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ । ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੀ ਇਕ ਕਰਪਟ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੀਆਂ ਧਾਂਦਲੀਆਂ ਬਾਰੇ।ਕੇ, ਕੇ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਮੈਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਯਾਦ ਹਨ। ਸਾਡੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਵਾਜਬ ਦਸਦੇ ਹੋਏ ਉਹ ਫੁਰਮਾਉਂਦੇ ਹਨ "ਮੈਂ ਆਪ ਕੋ ਏਕ ਸਲਾਹ ਦੂੰ? ਆਪ ਇਸ ਕਾ ਪੀਛਾ ਛੋੜ ਦੋ। ਕਾਮ ਰੁਟੀਨ ਮੇ ਹੋਣੇ ਦੋ।"
ਪਰ ਕਿਉਂ ਸਰ?
ਵੋ ਯੂਨੀਅਨ ਕਾ ਮਾਮਲਾ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ । "unfortunately or fortunately we r against Unionism.NO doubt she is not a good lady."
: ਬਾਦਲ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦਾ ਇੱਕ ਵਕੀਲ ਨੇਤਾ ਇਸ ਮੈਡਮ ਦਾ ਮਦਦਗਾਰ ਸੀ(ਇਸ ਨੇਤਾ ਦੀ ਮਹਿਲ ਵਰਗੀ ਕੋਠੀ ਅੱਗੇ ਡੀ ਟੀ ਐਫ ਨੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਸੀ ) ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਮੰਦੀਆਂ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਇਸ ਅਫਸਰ ਨੂੰ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਫਿਰ ਇਕ ਲੇਡੀ ਬਲਾਕ ਸਿਖਿਆ ਅਫਸਰ ਦੀਆਂ ਧਾਂਦਲੀਆਂ ਬਾਰੇ ਮਿਲੇ ਤਾਂ ਵਤੀਰਾ ਬਦਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ।"ਮੈਂ ਤੋਂ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਪਰ ਆਪ ਕੇ ਮੰਤਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨੇ ਦੇ ਤੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕਰ ਜਾਣਾ "।ਪੰਜਾਬੀ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲਦੇ ਹੋਏ ਸਕੱਤਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਸਿਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਸੇਖਵਾਂ ਨਾਲ ਚਲ ਰਿਹਾ ਕਲੇਸ਼ ਮੁੰਹੋ ਬੋਲ ਰਿਹਾ ਸੀ) (ਬਾਕੀ ਫੇਰ )
ਵਿਸਥਾਰ ਚ ਨਾ ਜਾਂਦੇ ਹੋਏ ਮੈਂ ਸਮਝਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਕਮਾਉਣ ਵਾਲੇ ਹਾਕਮਾਂ ਦੇ ਖਾਸਮ ਖਾਸ ਇਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਵਿਦਾਇਗੀ ਨੂੰ enjoy ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਾਨੂੰ ਅਪਣੇ ਘੋਲ ਦੀ ਧਾਰ ਉਹਨਾਂ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਤਮਾਮ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਰੋਧੀ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਬੇਨਕਾਬ ਕਰਨ ਅਤੇ ਬਦਲਣ ਵਲ ਸੇਧਿਤ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੇ ਕੇ ਸਫਲਤਾ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕਰ ਰਿਹਾ। ਸੀ । ਅਮਰਿੰਦਰ ਦੀ ਥਾਂ ਚੰਨੀ, ਸਿੰਗਲੇ ਦੀ ਥਾਂ ਪ੍ਰਗਟ ਸਿੰਘ ,ਕੇ ਕੇ ਦੀ ਥਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ।ਇਹ ਪਾਤਰ ਬਦਲੀ ਹੈ। ਨਾਟਕ ਦੇ ਥੀਮ ਚ ਥੋੜ੍ਹੀ ਰੌਚਕਤਾ ਲਿਆਂਦੀ ਗਈ ਹੈ।ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਮਜਬੂਤ ਕਰੋ।ਸਾਂਝੇ ਮੋਰਚੇ ਗਠਿਤ ਕਰੋ।
ਜੋਗਿੰਦਰ ਆਜਾਦ 5-10-2021

03/10/2025

ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਪੋਸਟ
ਸਿੱਖ ਬਨਾਮ ਕਾਮਰੇਡ ਦਾ ਪ੍ਰਵਚਨ ਦਾ ਮਕਸਦ ।

32 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦਾਂ ਵਲੋਂ ਕਤਲ ਕੀਤੇ ਭਰਾ ਰਾਜਿੰਦਰ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ ਮੇਰੇ ਵਲੋਂ ਦੋ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਅਤੇ ਹੁਣ ਕੁੱਝ ਤਾਕਤਾਂ ਵਲੋਂ ਮੁੜ ਕਾਲੇ ਦਿਨ ਲਿਆਉਣ ਸੰਬੰਧੀ ਚਲ ਰਹੇ ਯਤਨਾਂ ਬਾਰੇ ਪੋਸਟਾਂ ਪੜ੍ਹ ਕਿ ਹਰ ਸਨੇਹੀ ਨੇ ਮੰਡਰਾ ਰਹੇ ਖਤਰਿਆਂ ਤੇ ਫਿਕਰਮੰਦੀ ਜਾਹਰ ਕੀਤੀ ਹੈ । "ਮਾੜੇ ਦਿਨਾਂ ਮੁੜ ਨਾ ਪੈਰ ਪਸਾਰ ਲੈਣ "ਦੀ ਚਾਹਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ । ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਤੇ ਜੋਗਿੰਦਰਸਿੰਘ ਉਗਰਾਹਾਂ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀ ਕੰਠਗੰਭੀਰ ਤਕਰੀਰ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਜਨੂੰਨੀ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਵੰਨਗੀਆਂ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਸਰਗਰਮੀਆਂ , ਪ੍ਰਤੀਕਰਮਾਂ ਨੇ ਫੇਸ ਬੁੱਕ ਮੱਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ।ਮੈ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਜੇਤੂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਿਸਾਨ ਘੋਲ ਦਾ ਹੀ ਨਤੀਜਾ ਹੈ ।ਉਹ ਤਾਕਤਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਸਾਨ ਘੋਲ ਨੂੰ ਤਾਰਪੀਡੋ ਕਰਨ ,ਲੀਹੋਂ ਲਾਹੁਣ ,ਭੜਕਾਹਟ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ,ਇਸ ਘੋਲ ਦੇ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਰੂਪ ਨੂੰ ਇਕ ਖੇਤਰ ,ਜਾ ਸਿੱਖ ਬਣਾਮ ਕੇਂਦਰ ਬਣਾਓਣ ਦੇ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਸਨ ਪਰ ਕਾਮਯਾਬ ਨਹੀਂ ਹੋਏ ,ਉਹ ਹੀ ਹੁਣ ਨਵੇਂ ਨਾਇਕ ਸਾਜ ਕੇ ਮੈਦਾਨ ਚ ਨਿੱਤਰੇ ਹਨ। ਕਿਸਾਨ ਘੋਲ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਉਕਤ ਤਾਕਤਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਬਨਾਮ ਕਾਮਰੇਡ ਦੇ ਵਿਵਾਦ ਉਕਸਾਉਣ ਦੀਆਂ ਚਾਲਾਂ ਚੱਲੀਆਂ ,ਪਰ ਦਰੁਸਤ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਬਿਨਾਂ ਭੜਕਾਹਟ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਇਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬੂਰ ਨਹੀ ਸੀ ਪੈਣ ਦਿੱਤਾ ।ਮੋਦੀ ਸ਼ਾਹ ਹਕੂਮਤ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਜਨੂੰਨੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦੀਆਂਂ ਉਕਸਾਉ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਨੂੰ ਵਰਤਿਆ ਅਤੇ ਉਗਾਸਾ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ।ਫਿਰ ਹਿੰਦੂ ਫਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤ ਅਨਸਰਾਂ ਨੂੰ ,ਕਿਸਾਨ ਘੋਲ ਤੇ ਝੱਪਟਣ ਦੀਆਂ ਖੁੱਲਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ।
ਮੋਦੀ ਹਕੂਮਤ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਦੀਆਂ '"ਸੁਰਮਗਤੀਆਂ" ਨੂੰ ਉਭਾਰ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਬਦਨਾਮ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨ ਕੀਤੇ। ਇਹ ਹੀ ਤਾਕਤਾਂ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਗਰਾਹਾਂ ਜੀ ਨੂੰ ਘੇਰ ਕੇ ਮਨਮਰਜ਼ੀ ਫੈਸਲੇ ਕਰਾਉਣ ਦਾ ਭਰਮ ਪਾਲਿਆ ਸੀ।(ਵਿਸਥਾਰ ਨਹੀਂ) ਉਕਤ ਜਨੂੰਨੀ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਅਤੇ ਹਕੂਮਤ ਦੀ ਹਰ ਚਾਲ ਫੇਲ ਹੁੰਦੀ ਰਹੀ।ਅੰਤ ਘੋਲ ਜੇਤੂ ਰਿਹਾ।
ਇਸ ਸਾਰੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਚ ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨ ਏਕਤਾ ਉਗਰਾਹਾਂ ਵਲੋਂ ਲਏ ਗਏ ਦਰੁਸਤ ਫੈਸਲਿਆਂ ਤੇ ਹੋਰ ਸੰਗੀ ਜਥੇਬੰਦੀ ਤੋ ਹਕੂਮਤ ਤਿਲਮਲਾਈ ਹੋਈ ਹੈ।
ਹੁਣ ਜੋਗਿੰਦਰ ਉਗਰਾਹਾਂ ਦੀ ਤਕਰੀਰ ਦੇ ਇਕ ਸ਼ਬਦ ਇਕ ਨਵ ਸਿਰਜੇ ਜਨੂੰਨੀ ਆਗੂ ਨੂੰ "ਛੋਕਰਾ"
ਕਹਿਣ ਤੇ ਉਕਤ ਹਤਾਸ਼ ਤਾਕਤਾਂ ਬੁਖਲਾਹਟ ਚ ਹਨ। ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਅੱਤ ਵਾਦੀ ਕਹਿਣ ਵਾਲੇ ,ਕਾਤਲਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰੋਪੇ ਭੇਂਟ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ,ਬੁਖਲਾਹਟ ਚ ਅਪਣੇ ਨਕਾਬ ਲਾ ਦਿੱਤੇ ਹਨ । ਅੱਖੇ "ਇਹ ਕਾਮਰੇਡ ਹਨ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਸਾਥ ਛੱਡੋ"
ਨਵ ਨਾਇਕ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਬੂਲ ਕਰੋ।
"ਅਮ੍ਰਿਤ ਛੱਕੋ "ਪਰ ਅਮ੍ਰਿਤ ਛਕਾਉਂਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਜੋ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਜੋ ਮੱਤੇ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ ,ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸੁਆਲਾਂ ਦੇ ਜੋ ਜੁਆਬ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਹੇ ਉਸਨੂੰ ਸੁਣ ਕੇ ਕੋਈ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਕਿ ਕੋਈ ਨਿਰੋਲ ਅਮ੍ਰਿਤ ਪਾਣ ਦੀ ਲਹਿਰ ਚਲਾਈ ਜਾਣੀ ਹੈ।

ਬਰਨਾਲੇ ਚ ਇਨਕਲਾਬ ਜਿੰਦਾਬਾਦ ,ਸਾਮਰਾਜ ਵਾਦ ਮੁਰਦਾਬਾਦ ,ਦੇਸੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਲੁਟੇਰਿਆਂ ਨੂੰ, ਸ਼ਾਹੂਕਾਰਾਂ ਨੂੰ 'ਜੂਹੋ ਪਾਰ 'ਦਬਲਣ ਦੇ ,ਕਿਸਾਨ ,ਮਜਦੂਰ ਮੁਲਾਜ਼ਮ, ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਏਕਤਾ ਦੇ ਨਾਅਰੇ ਉਕਤ ਤਾਕਤਾਂ ਨੂੰ ਜਹਿਰ ਵਾਂਗ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਥੇ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਸੈਕਟਰ ਖਿਲਾਫ ਵਿਸ਼ਾਲ ਲਾਮਬੰਦੀ ਕਰਨ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਗੂੰਜਦੇ ਹਨ। ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਲਾਮਿਸਾਲ ਹਾਜਰੀ ਖਿੱਚ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਜਮਾਤੀ ਸਾਂਝ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜੋ ਹਕੂਮਤੀ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਹੈ ਹੀ ਨਹੀਂ। ਜਨੂੰਨੀ ਤਾਕਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਰਾਸ ਨਹੀਂ ਬੈਠਦੀ। ਉਹ (ਜੀਰੇ)ਫੁਰਮਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਹਰ ਥਾਂ ਜੈਕਾਰੇ ਹੀ ਲੱਗਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।ਇਨਕਲਾਬ ਜਿੰਦਾਬਾਦ ਛੱਡੋ।ਹਰ ਥਾਂ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸਾਹਿਬ ਹੀ ਝੂਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਭਈਆਂ ਨੇ ਸਾਡੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਖੋਹ ਲਏ ਹਨ। ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਸਥਾਈ ਰੂਪ ਚ ਘਰ ਬਣਾਉਣ ਲੱਗੇ ਹਨ। ਸਾਡਾ ਸਭਿਆਚਾਰ ਖਰਾਬ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।ਬਾਹਰਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਮੀਨਾਂ ਖਰੀਦਣ ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਬੱਚਾ ਸੀ ,ਉਸਨੂੰ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਪਰ ਕਰਤਾਰਸਿੰਘ ਸਰਾਭਾ ਸੂਰਮਾ ਸੀ। ਕੀ ਇਹ ਨਿਰੋਲ ਅਮ੍ਰਿਤ ਪਾਣ ਲਹਿਰ ਉਸਾਰਨ ਦਾ ਆਗਾਜ਼ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਟਕ ਪਾਓ ਭਾਸ਼ਣ ਅਤੇ ਮੰਗਾਂ ਕਿਸ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਗੀਆਂ। ਕੀ ਇਹ ਹੋਰ ਸੂਬਿਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਚ ਰਹਿੰਦੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਲਈ ਖਤਰੇ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ ਕਰੇਗੀ। ਹਿੰਦੂ ਫਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤ ਤਾਕਤਾਂ ਨੂੰ ਭੜਕਾਉਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਬਣਨ ਗੀਆਂ।?
ਹਾਕਮ ਬਾਗੋ ਬਾਗ ਹੈ। ਜੇ ਕੋਈ ਇਹ ਕਹੇ ਕਿ ਇਸ ਵਰਤਾਰੇ ਬਾਰੇ ਦੜ ਵੱਟ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਬੋਲਣ ਦੀ ਅਜਾਦੀ ਹੈ ,ਤਾਂ ਕਾਲੇ ਦੌਰ ਦਾ ਪੁਨਰ ਜਨਮ ਦਾ ਆਗਾਜ਼ ਹੋ ਚੁਕਿਆ ਹੈ। ਉਂਝ ਕਿਸਾਨ ਲਹਿਰ ਦੀ ਹਾਸਲ ਚੇਤਨਾ ,ਤੇ ਜਮਹੂਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਵਲੋਂ ਖਤਰਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਰੋਕਾਰ , ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਮਸਲਿਆਂ ਤੇ ਚਲ ਰਹੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਆਸ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਨੂੰਨੀ ਤਾਕਤਾਂ ਦੇ ਮਨਸੂਬੇ ਕਾਮਯਾਬ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ। ਬੁਨਿਆਦੀ ਮਸਲਿਆਂ ਤੇ ਲੜੋ ਪਰ ਜਨੂੰਨੀ ਫਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤ ਤਾਕਤਾਂ ਬਾਰੇ ਦੜ ਨਾ ਵੱਟੋ। 9ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਭਗਵੰਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਦੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਅਗੇ ਕੁੱਝ ਫੌਰੀ ਮੰਗਾਂ
ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਲਗਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਮੋਰਚਾ ਚੰਗਾ ਕਦਮ ਹੈ। ਅਜ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਚ ਸੰਯੁਕਤ ਕਿਸਾਨ ਮੋਰਚੇ ਵਲੋਂ ਲਖੀਮਪੁਰ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਪ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਵੀ ਸੁਆਗਤ ਯੋਗ ਹੈ। ਫਿਰਕੂ ਜਨੂੰਨੀ ਤਾਕਤਾਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਅਸਲੀ ਮੁੱਦਿਆਂ ਤੋਂ ਕੀ ਲੈਣਾ ?

ਜੋਗਿੰਦਰ ਆਜਾਦ 3-10-2022 ਰਾਤ 10-50।

ਨੋਟ ਉਕਤ ਵਿਚਾਰ ਤਿੰਨ ਪਹਿਲਾਂ ਪੋਸਟ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਹੁਣ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਹਤਾਸ਼ ,ਹਾਰੇ,ਲੋਕ ਵਿਰੋਧੀ ਅਨਸਰਾਂ ਨੇ ਮੁੜ
ਜਹਿਰ ਉਗਲਣ ਦਾ ਰਾਹ ਫੜ ਲਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਸਫਲ ਨਹੀਂ
ਹੋਣਗੇ।3-10-25 ਦੁਪਹਿਰ
,

01/10/2025

: ਪਿਆਰੇ ਵੀਰ ਰਾਜਿੰਦਰ ਪਾਲ ਦੀ ਯਾਦ ਚ
ਸਕੂਲਾਂ ਚ ਸਹਾਇਤਾ ਸਮਗਰੀ ਭੇਂਟ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਮਿਲਿਆ ਅਨੁਭਵ ।
ਅਧਿਆਪਕ ਵਰਗ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਸੁਝਾਅ ।
ਬੀਤੇ ਦਿਨ ਮਾਤਾ ਪਾਰਵਤੀ ਦੇਵੀ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਟਰੱਸਟ ਵੱਲੋਂ ਪਿਆਰੇ ਵੀਰ ਰਾਜਿੰਦਰ ਪਾਲ ਦੀ 31ਵੀ ਬਰਸੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਕੁੱਝ ਸਕੂਲਾਂ ਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਕਾਪੀਆਂ ਭੇਂਟ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ।
ਸਾਥੀ ਮਲਕੀਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਸੁਮੀਤ( ਪਿਆਰਾ ਭਤੀਜਾ ) ਵੀ ਅਪਣੀ ਭੁਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਲਈ ਤੱਤਪਰ ਸਨ।
(ਪਿਆਰੇ ਰਾਜਿੰਦਰ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਚ ਇਕ ਪੋਸਟ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਲਿਖਿਆ ਜਾ ਚੁਕਿਆ ਹੈ)
ਅੱਜ ਦੀ ਪੋਸਟ ਦਾ ਮਕਸਦ ਉਕਤ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਬਾਰੇ ਕੁੱਝ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਪੰਜ ਸਕੂਲਾਂ ਚੋ ਦੋ ਮਿਡਲ ਦੋ ਹਾਈ ਅਤੇ ਇਕ ਲੜਕੀਆਂ ਦਾ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਸੀ।
ਸਕੂਲਾਂ ਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਉਮਰ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਚ ਰੱਖਕੇਅਸੀਂ ਕੁੱਝ ਸੁਆਲ ਕੀਤੇ ।ਸੁਆਲ ਕਰਨ ਤੋ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋਸਤਾਨਾ ਮਾਹੌਲ ਸਿਰਜਿਆ ਗਿਆ ।
ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਹੁੰਦਾ ਸੀ " ਪਰਸੋਂ ਤਾਰੀਖ ਕਿੰਨੀ ਸੀ"?
"ਜੀ 28" ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇਕ ਜੁੱਟ ਹੋ ਕੇ ਬੋਲਦੇ ਹਨ ।
ਇਹਨਾਂ ਸਰਲ ਪ੍ਰਸ਼ਨ!ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਖੁਸ਼!
"ਸ਼ਾਬਾਸ਼ ਐ ਦੱਸੋ ਕਿ 28 ਤਾਰੀਖ ਨੂੰ ਕੀ ਹੋਇਆ ਸੀ?ਇਸ ਦਿਨ ਕਿਸ ਮਹਾਨ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ"?
"ਜੀ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਸੀ"।
ਹਰ ਸਕੂਲ ਚ ਉਮਰ/ਕਲਾਸ ਅਨੁਸਾਰ ਕੁੱਝ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਤੁਰੰਤ ਜੁਆਬ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ।
ਮਾਹੌਲ ਸਿਰਜਿਆ ਦੇਖ ਕੇ ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਅਗਲੇ ਸੁਆਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।"ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਕਿੱਥੇ ਹੋਇਆ ,
ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?।ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦ
ਕਿਸ ਦਿਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ?, ਜਦੋਂ ਉਹਨਾਂ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਉਹ ਕਿੰਨੇ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਸਨ,?ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਹੋਰ ਕੌਣ ਸਨ।?
ਹੋਰ ਦੋ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਦੱਸੋ?
ਜਦੋਂ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸਰਾਭਾ ਅਤੇ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਦਾ ਨਾਂਮ ਦੱਸਦੇ ਤਾਂ ਫਿਰ ਸਾਡਾ ਸੁਆਲ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਸਰਾਭਾ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਵੇਲੇ ਉਮਰ ਕਿੰਨੀ ਸੀ। ਕੀ ਥੋਨੂੰ ਪਤਾ ਕਿ ਸਰਾਭਾ ਪਿੰਡ ਕਿਥੇ ਹੈ ?
ਅਸੈਂਬਲੀ ਚ ਬੰਬ ਸਿੱਟਣ ਦੀ ਘਟਨਾ,ਇਨਕਲਾਬ ਜਿੰਦਾਬਾਦ ਦੇ ਨਾਹਰੇ ਬਾਰੇ; ਬੰਬ ਦੇ ਮਕਸਦ ਬਾਰੇ
ਅਤੇ ,ਸ਼ਹੀਦ ਕੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਆਦਿ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਵੀ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਨਾਲ ਅਪਣੇ ਵਲੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਚ ਵਾਧਾ ਵੀ ਕਰਦੇ । ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਖੁਸ਼ੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਕਿ ਹਰ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮੁੱਖੀ ਸਾਡੀ ਕੰਮ ਸ਼ੈਲੀ ਦੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਵੀ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਅਪਣੇ ਅੰਦਰ ਝਾਤ ਵੀ ਮਾਰ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਉਹ ਵੀ ਇਸ ਵਲ ਸੇਧਿਤ ਹੋਣਗੇ ।
ਇਕ ਸਕੂਲ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਹੁਣੇ (ਸੰਘਰਸ਼ ਸ਼ੀਲ ਰਹੇ )
ਨਵ ਨਿਯੁਕਤ ਹੋਏ ਮੁੱਖੀ ਨੇ ਬੜੇ ਸਪਸ਼ਟ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ਕਿਹਾ" ਸੱਚ ਪੁੱਛੋ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਕੇ, ਕੇ ਦੇ ਸਿਲੇਬਸ ਦੇ ਕੈਦੀ ਬਣ ਗਏ ਹਾਂ । ਮੱਤ ਮਾਰੀ ਪਈ ਹੈ ।
ਦਸ ਜਮਾਤਾਂ ਨੇ, ਦਸ ਹੀ ਅਧਿਆਪਕ ਹਾਂ ।
5-6 ਪੋਸਟਾਂ ਖਾਲੀ ਹਨ ।ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇੱਧਰ ਵੀ ਧਿਆਨ ਦੇਵਾਂਗੇ"।
:ਸਾਡੇ ਲਈ ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਸੀ ਉਕਤ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੇ ਸਰਾਭਾ ਪਿੰਡ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ।ਖਟਕੜ ਕਲਾਂ ਦਾ ਤਾਂ ਨਾਮ ਹੀ ਭੁੱਲ ਗਏ ਸਨ ।
ਅਸੀਂ ਦੋ ਵੱਡੇ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਆਲ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕੀ ਤੁਸੀਂ 27 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਆਏ ਸੀ? ਕੀ ਪੀਰੀਅਡ ਲਗੇ ਸੀ?ਸਾਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕਹਿਣ ਗੇ ਜੀ ਉਸ ਦਿਨ ਤਾਂ ਸਕੂਲ ਬੰਦ ਸੀ ।ਜਾਮ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਬੰਦ ਸੀ ।ਪਰ ਸਟਾਫ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਕੂਲਾਂ ਚ ਆਮ ਵਾਂਗ ਕੰਮ ਹੋਇਆ ਸੀ ।
ਬੰਦ ਕਿਉਂ ਸੀ? ਅਸੀਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਹਾਸਲ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸੀ ,ਪਰ ਚੰਦ ਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਹੀ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਕੋਈ ਕਾਲੇ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਖਿਲਾਫ ਸੀ। ਇਕ ਪਿੰਡ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਆਗੂ ਨਾਲ ਅਪਣੀ ਨੇੜਤਾ ਦਿੱਖਾ ਕੇ ਮੈਂ ਸੁਆਲ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ," ਥੋਡੇ
ਪਿੰਡ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਤਾਂ ਹਰ ਘੋਲ ਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਥੋਡੇ ਘਰਾਂ ਚੋਂ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਗਿਆ ਕਦੇ"?ਇਕ ਦਾ ਹੱਥ ਖੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੰਖੇਪ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕਰਦਾ ਹਾਂ
ਹੋਰ ਸਕੂਲਾਂ ਚ ਵੀ ਜਾਣ ਦਾ ਪਰੋਗਰਾਮ ਬਣਾਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ।ਅਸੀਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ
ਮਜਦੂਰ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਅਜੇ ਕਿਸਾਨ ਘੋਲ ਬਾਰੇ ਲੋੜੀਂਦਾ ਲਗਾਅ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਚ ਕਸਰ ਹੈ।ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਲੈਸ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਅਧਿਆਪਕ ਵਰਗ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮੋਕੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਤਾਜਾ ਹਾਲਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਮਾਜਿਕ ਸਰੋਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਤਾਂ ਹੀ ਸੰਭਵ ਹੈ ਜੇ ਉਹ ਆਪ ਵੀ ਸਮਾਜਿਕ ਸਰੋਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਘੱਟ/ਵੱਧ ਸਰੋਕਾਰ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹੋਣ । ਜਾਣਕਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹੋਣ
ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪੱਖੋਂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦਾ ਹੱਥ ਤੰਗ ਹੈ। ਅਧਿਆਪਕ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਜਾਪਦੀ ਹੈ ।ਕਈ ਕਰ ਵੀ ਰਹੇ ਹਨ । ਜੋਗਿੰਦਰ ਆਜਾਦ 1-10-2021

30/09/2025

30ਸਤੰਬਰ 1990 ਨੂੰ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਏ
ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਰਾਜਿੰਦਰ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ।
(ਜੋਗਿੰਦਰ ਆਜਾਦ)
1947 ਚ ਉਹ ਅਪਣੀ ਮਾਂ ਦੀ ਕੁੱਖ ਚ ਪਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਆਜਾਦੀ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੰਡ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸਾਡੀ ਮਾਂ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਘਰ ਬਾਰ ਤਿਆਗ ਕੇ,ਸੈਂਕੜੇ ਮੀਲ ਦੂਰ ਰਫੂਜੀ ਬਣ ਕੇ ਇਕ ਸ਼ਹਿਰ ਚਡੇਰੇ ਲਾਉਣੇ ਪਏ। ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਇਹ ਜਗਰਾਉਂ ਹੈ।।ਦਹਿਸ਼ਤ ਅਤੇ ਅਤਿ ਦੀਆ ਮਾੜੀਆਂ ਹਾਲਤਾਂ ਚ ਵੀ ਕੁੱਖ ਚ ਪਲ ਰਹੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸਾਡੀ ਜਨਨੀ ਨੇ ਆਂਚ ਨਹੀਂ ਆਉਣ ਦਿੱਤੀ। ਕਲੇਮ ਚ ਮਿਲੇ ਪੁਰਾਣੇ ਜਿਹੇ ਮਕਾਨ ਵਿੱਚ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਇਕ ਗੋਲ ਮਟੋਲ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਕਿਲਕਾਰੀ ਸੀ ਜਗਰਾਉਂ ਦੇ ਇਸ ਘਰ ਚ। ਤਿੰਨ ਵੱਡੇ ਭਰਾਅਤੇ ਦੋ ਵੱਡੀਆ ਭੈਣਾਂ ,ਵਿਧਵਾ ਨਾਨੀ ਅਤੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਅਪਾਰ ਖੁਸ਼ ਸਨ। ਪੜੌਸੀ ਔਰਤਾਂ ਇਸ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਲਾਡ ਨਾਲ ਜਦੋਂ '"ਗੜਵਾ" ਕਹਿੰਦੀਆਂ ਤਾ ਨਾਨੀ ਡਰ ਜਾਂਦੀ ",ਹਾਏ ਨਜਰ ਨਾ ਲੱਗ ਜਾਏ।" ਕਾਲਾ ਟਿੱਕਾ ਲਾਉਣ ਲੱਗੇ। ਇਹ ਖੂਬਸੂਰਤ ਲੜਕਾ ਦੱਸਵੀ ਪਾਸ ਕਰਕੇ ਫੌਜ ਚ ਭਰਤੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਲੋੜੀਂਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਲੈ ਲਈ।
1990 ਚ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰਨ ਲੱਗਿਆ। ਪਰ ਉਸ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। 30ਸਤੰਬਰ 1990 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨਗਰ ਚੌਕ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿਖੇ ਅਪਣੇ ਭਰਾ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਬਾਹਰ ਅਖਬਾਰ ਪੜ੍ਹ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦ ਗਰਦਾਂ ਨੇ ਦੁਕਾਨ ਅੰਦਰ ਬੈਠੇ ਭਰਾ ਬਲਦੇਵ ਤੇ ਵੀ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾਈਆਂ । ਪਰ ਉਹ ਬਚ ਗਿਆ।।ਗੰਭੀਰ ਜਖਮੀ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਠੀਕ ਹੋ ਗਿਆ।
।ਕੀ ਕਸੂਰ ਸੀ ਮੇਰੇ ਮਹਿਬੂਬ ਭਰਾ ਰਾਜਿੰਦਰ ਦਾ ? ਕਿਓਂ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ? ਦਹਿਸ਼ਤ ਗਰਦਾਂ ਦਾ ਫੁਰਮਾਨ ਸੀ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਕੇਸਰੀ ਅਖਬਾਰ ਵੇਚਣਾ ਬੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਦਹਿਸ਼ਤ ਗਰਦਾਂ ਨੇ ਅਤਿ ਚੁੱਕੀ ਹੋਈ ਸੀ।ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਫਲਾਣੇ ਰੰਗ ਦੀ ਵਰਦੀ ਪਾਉਣ।ਨਾਈ,ਝਟਕਈ ਦੁਕਾਨਾਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਣ,ਰਾਤ ਨੂੰ ਕੁੱਤੇ ਨਾ ਭੌਂਕਣ ", ਜੋ "ਖਾੜਕੂਆਂ " ਦੇ ਕੰਮ ਚ ਵਿਘਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ,ਕਿਸੇ ਵੀ ਘਰ ਚ ਰਾਤ ਦਸਤਕ ਦੇਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਸੀ ਉਹਨਾਂ ਪਾਸ।
ਦੋਹਰੀ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦੀ, ਹਕੂਮਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰਕੂ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦੀ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬ ਸੜ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਇਕ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦੂਜੀ ਦਹਿਸ਼ਤ ਨੂੰ ਬਹਾਨਾ ਦੇ ਰਹੀ ਸੀ।
ਸਕੂਲਾਂ ਚ ਮਾਸਟਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ।
14 ਮਈ1990 ਨੂੰ ਮਾਸਟਰ ਕੁਲਵੰਤਸਿੰਘ ਤਰਕ ਤੇ ਬਗਲੀ ਸਕੂਲ ਚ ਗੋਲੀ ਚਲਾਈ ਗਈ ਸੀ(ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਤਰਕ ਨੇ ਸੂਰਮ ਗਤੀ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ ) ਸ਼ੇਖੂਪੁਰ ਪਿੰਡ ਦੇ ਹੈਡ ਮਾਸਟਰ ਦਾ ਉਕਤ 'ਖਾੜਕੂਆਂ' ਨੇ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ
30 ਸਤੰਬਰ ਉਹਨਾਂ ਨਮਿੱਤ ਸ਼ੋਕ ਸਮਾਗਮ ਸੀ ।ਜਿਸ ਚ ਮੈਂ ਵੀ ਜਥੇਬੰਦੀ ਦੇ ਆਗੂ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਸੀ। ਪਰ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਆਉਣ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਾ ਸੱਕਿਆ ਕਿ ਖੰਨਾਪੁਲਿਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨਗਰ ਚੌਕ ਚ ਵਾਪਰੀ ਘਟਨਾ ਬਾਰੇ ਘਰ ਆ ਕੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਵਾਇਰਲੈਸ ਆਈ ਹੈ।
ਮੈ ਅਤੇ ਰੀਟਾ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦਰੇਸੀ ਮੈਦਾਨ ਲਾਗੇ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਪੁੱਜਦੇ ਹਾਂ। ਉਥੇ ਜਾ ਕੇ ਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆਂ ਕਿ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦਾਂ ਦੀ ਗੋਲੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਰਾਜਿੰਦਰ ਹੋਇਆ ਹੈ ।ਬਲਦੇਵ ਹਸਪਤਾਲ ਚ ਜੇਰੇ ਇਲਾਜ ਹੈ। ਪਿਆਰੇ ਰਾਜਿੰਦਰ ਦੀਦੇਹ ਨੂੰ ਅਗਨੀ ਹਵਾਲੇ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ। 35 ਸਾਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ,ਰਾਜਿੰਦਰ' ਨੂੰ ਵਿਛੜੇ ਨੂੰ।
ਹੋਰ ਨਹੀਂ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦ) ਚਲਦਾ।30-9-2022,ਸਵੇਰੇ8,40

Address

Jagraon

Telephone

+919646335309

Website

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Azad Master posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Contact The Business

Send a message to Azad Master:

Share