08/08/2024
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੱਠੀ ਨਗਰ ਦੇ ਜਾਗੀਰਦਾਰ ਦੁਨੀਚੰਦ ਦੀ ਪੰਜ ਧੀਆਂ ਸਨ। ਉਸ ਨੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਇੱਛਾ ਕਈ ਕਈ ਕਰਵਾਏ, ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਪੁੱਤਰ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦਾ ਰੱਬ ’ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਉਠ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਚਾਰ ਧੀਆਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਜਦੋਂ ਛੋਟੀ ਧੀ ਲਈ ਉਹ ਵਰ ਲੱਭ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਪੁੱਤਰੀਆਂ ਪੇਕੇ ਆਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਉਹ ਸਾਰੀਆਂ ਮਿਲਕੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਤਾਰੀਫ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਆਹ ਉੱਤੇ ਸਭ ਕੁੱਝ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਰਾਜਾ–ਮਹਾਰਾਜਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਇਸ ’ਤੇ ਛੋਟੀ ਕੁੜੀ ਰਜਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਭ ਕੁੱਝ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਤਾਂ ਉਹ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਹੈ, ਸਾਡੇ ਪਿਤਾ ਤਾਂ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਮਾਤਰ ਹਨ। ਇਸ ਉੱਤੇ ਹੋਰ ਭੈਣਾਂ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹੋਈਆਂ। ਜਦੋਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪਤਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜਗੀਰਦਾਰ ਦੁਨੀਚੰਦ ਨੂੰ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਉਹ ਛੋਟੀ ਧੀ ਰਜਨੀ ਉੱਤੇ ਵਰ੍ਹ ਪਿਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਸਾਰੀਆਂ ਸੁਖ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ, ਉਸ ਰੱਬ ਨੇ ਨਹੀਂ। ਪਰ ਰਜਨੀ ਪਿਤਾ ਦੇ ਕ੍ਰੋਧ ਤੋਂ ਵਿਚਲਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਤੇ ਰੱਬ ’ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਆਸਥਾ ਨਹੀਂ ਡੋਲੀ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਭ ਕੁਝ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਉਹ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਕ੍ਰੋਧ ਵਿੱਚ ਆਕੇ ਉਸਦਾ ਵਿਆਹ ਇੱਕ ਕੁਸ਼ਟ ਰੋਗੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਪਰ ਰਜਨੀ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਨਿਰਾਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਕੁਸ਼ਟੀ ਵਿਕਲਾਂਗ ਪਤੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਦੀ ਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਬਿਠਾਕੇ ਇੱਕ ਰੱਸੀ ਦੇ ਨਾਲ ਖਿੱਚਦੇ ਹੋਏ ਪਿੰਡ–ਪਿੰਡ ਘੁੰਮਣ ਲੱਗੀ ਅਤੇ ਭਿੱਖਿਆ ਮੰਗ ਕੇ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰਨ ਲਈ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਉਹ ਘੁੰਮਦੇ–ਘੁੰਮਦੇ ਰਾਮਦਾਸਪੁਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਨਿਰਮਾਣਧੀਨ ਸਰੋਵਰ ਦੇ ਕੰਡੇ ਅਰਾਮ ਕਰਣ ਲੱਗੀ, ਉਸਨੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਬੇਰੀ ਦੇ ਰੁੱਖ ਦੀ ਛਾਇਆ ਵਿੱਚ ਬਿਠਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਖੁਦ ਨਗਰ ਵਿੱਚ ਭਿਖਿਆ ਮੰਗਣ ਚਲੀ ਗਈ। ਉਸਦੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਕੁਝ ਪੰਛੀ ਬੇਰ ਦੇ ਰੁੱਖ ਤੋਂ ਵਾਰੀ–ਵਾਰੀ ਸਰੋਵਰ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡੁਬਕੀ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਕਾਂ ਚਿੱਟੇ ਹੋ ਕੇ ਨਿਕਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਰੋਵਰ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਚਮਤਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਰਜਨੀ ਦਾ ਪਤੀ ਵਿਕਰਮ ਦੱਤ ਹੌਲੀ–ਹੌਲੀ ਰੇੰਗਦੇ ਹੋਏ ਸਰੋਵਰ ਵਿੱਚ ਵੱਲ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਥੇ ਡੁਬਕੀ ਲਗਾਈ। ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਚਮਤਕਾਰ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਪਲ ਭਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਕੋਹੜ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਉਹ ਰਜਨੀ ਦੇ ਪਰਤਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਣ ਲਗਾ। ਜਦੋਂ ਰਜਨੀ ਵਾਪਸ ਆਈ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਉਥੇ ਆਪਣੇ ਕੋਹੜੀ ਪਤੀ ਨੂੰ ਨਾ ਦੇਖ ਇੱਕ ਤੰਦੁਰੁਸਤ ਜਵਾਨ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਉਸਦਾ ਪਤੀ ਦੱਸ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਰਜਨੀ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਹ ਉਸ ਉੱਤੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਗਾਇਬ ਕਰਣ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਉਣ ਲੱਗੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਨਗਰਵਾਸੀ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਗਏ। ਇਸ ਝਗੜੇ ਦਾ ਨਿਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਤੁਸੀ ਦੋਨੋਂ ਬਾਬਾ ਬੁੱਡਾ ਜੀ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾਵੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹੀ ਇਸ ਸਰੋਵਰ ਦੇ ਕਾਰਜ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਧਿਆਨ ਵਲੋਂ ਸੁਣੀ ਅਤੇ ਜਵਾਨ ਵਲੋਂ ਕਿਹਾ: ਧਿਆਨ ਵਲੋਂ ਵੇਖੋ ਕਿਤੇ ਪੁਰਾਨਾ ਕੁਸ਼ਟ ਰੋਗ ਬਾਕੀ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਜਵਾਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲੀਆਂ ਦਾ ਅੱਗੇ ਦਾ ਭਾਗ ਅਜੇ ਵੀ ਕੁਸ਼ਟ ਰੋਗ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਹੱਥ ਵਲੋਂ ਇੱਕ ਝਾੜੀ ਨੂੰ ਫੜਕੇ ਉਸ ਨੇ ਡੁਬਕੀ ਲਾਈ ਸੀ। ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੋਨਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਲੈ ਗਏ ਅਤੇ ਜਵਾਨ ਨੂੰ ਹੱਥ ਸਰੋਵਰ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ:ਵੇਖਦੇ ਹੀ ਵੇਖਦੇ ਬਾਕੀ ਦੇ ਕੁਸ਼ਟ ਦੇ ਚਿੰਨ੍ਹ ਵੀ ਲੁਪਤ ਹੋ ਗਏ। ਇਹ ਪ੍ਰਮਾਣ ਦੇਖ ਕੇ ਰਜਨੀ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਨ ਲੱਗੇ। ਇਹ ਸਥਾਨ ਦੁੱਖ ਭੰਜਨੀ ਬੇਰੀ ਦੇ ਨਾਮ ਵਲੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
