Vidarbha Darshan

Vidarbha Darshan आपला विदर्भ, आपला अभिमान..!!
(1)

दुधानी धबधबा, कोसगाव, पातूर, अकोला
05/09/2025

दुधानी धबधबा, कोसगाव, पातूर, अकोला

आज शिक्षक दिन (५ सप्टेंबर) आहे. त्याचं महत्व अवश्य वाचा.लेखक: रमेश इंगळे उत्रादकर (कादंबरी: सर्व प्रश्न अनिवार्य)
05/09/2025

आज शिक्षक दिन (५ सप्टेंबर) आहे. त्याचं महत्व अवश्य वाचा.

लेखक: रमेश इंगळे उत्रादकर (कादंबरी: सर्व प्रश्न अनिवार्य)

तपस्वी ऋषी, मुनी यांची विदर्भात असलेली मंदिरे
04/09/2025

तपस्वी ऋषी, मुनी यांची विदर्भात असलेली मंदिरे

नृसिंह, भांदक किल्ला, भद्रावती, चंद्रपूर
04/09/2025

नृसिंह, भांदक किल्ला, भद्रावती, चंद्रपूर

आज ज्येष्ठागौरी पूजन! या पवित्र पूजनातून आपणा सर्वांच्या आयुष्यात सुख, समृद्धी व आरोग्य येवो, ही प्रार्थना! महालक्ष्मी प...
01/09/2025

आज ज्येष्ठागौरी पूजन!
या पवित्र पूजनातून आपणा सर्वांच्या आयुष्यात सुख, समृद्धी व आरोग्य येवो, ही प्रार्थना! महालक्ष्मी पूजनाच्या सर्वांना मंगलमय शुभेच्छा!

📸 Shrikant Umrikar

आज सर्वत्र ज्येष्ठा गौरीचे आगमन होत आहे. सोनपावलांनी आलेली गौराई, आपल्या जीवनात सुख, समृद्धी व आनंद घेऊन येवो.ज्येष्ठा ग...
31/08/2025

आज सर्वत्र ज्येष्ठा गौरीचे आगमन होत आहे.
सोनपावलांनी आलेली गौराई, आपल्या जीवनात सुख, समृद्धी व आनंद घेऊन येवो.
ज्येष्ठा गौरी पूजनाच्या हार्दिक शुभेच्छा!

- चौमुखी गणेश, जवळगाव, यवतमाळभारतीय संस्कृतीत गणरायाचे सर्वोच्च स्थान आहे. आपणास एकमुखी गणेशाचे लोभस रूप ज्ञात आहे. पर...
30/08/2025

- चौमुखी गणेश, जवळगाव, यवतमाळ

भारतीय संस्कृतीत गणरायाचे सर्वोच्च स्थान आहे. आपणास एकमुखी गणेशाचे लोभस रूप ज्ञात आहे. परंतु नेर तालुक्‍यातील ऐतिहासिक दुर्लक्षित जवळगाव येथे प्राचीन व दुर्मिळ गणेशाची चतुर्मुखी पुरातन मूर्ती आढळली आहे. विदर्भात अशा तीनच प्रतिमा असल्याने याला प्राचीन काळात विशेष महत्त्व असावे. म्हणून याबाबत पुरातत्त्व विभागाकडून संशोधनाची गरज आहे.

नेर तालुक्‍यात प्राचीन गणेशाचे स्थान असूनही ते उजेडात आलेच नाही. तालुक्‍याला मोठा सांस्कृतिक व आध्यात्मिक वारसा आहे. काही गोष्टी काळाच्या ओघात लुप्त होत असून, त्यांचे संवर्धन होणे गरजेचे आहे. जवळगाव येथे आढळलेली प्रतिमा वैशिष्ट्यपूर्ण असून, ती यासाठी वेगळी आहे की, एकाच पाषाणात चार गणपती प्रतिमा अंकित केलेल्या आहेत. अशा प्रतिमेला प्रतिमाशास्त्रात 'सर्वतोभद्र' असे म्हणत असून, जवळगावची प्रतिमा याच प्रकाराची आहे. ती प्रतिमा उत्तमस्थितीत असून, पूर्वी उघड्यावर असलेली ही प्रतिमा ग्रामस्थांनी लहान मंदिरात स्थानापन्न केली आहे. काळ्या पाषाणात उत्कीर्ण केलेली ही प्रतिमा अंदाजे ७०० वर्षे प्राचीन आहे. चारही प्रतिमा चतुर्हस्त असून, अर्धपर्यकासनात बसलेली आहेत. हातात हस्तिदंत, परशु, अंकुश, मोदक धारण केलेले दाखविले आहे. या प्रतिमेचे दुसरे वैशिष्ट्य म्हणजे चारही प्रतिमांच्या मस्तकावर सुंदर नक्षीकाम केलेला भव्य व सुंदर मुकुट आहे. या मुकुटामुळे दुरून बघितल्यास ही गणेशाची सर्वतोभद्र प्रतिमा छोट्या मंदिराची प्रतिकृती वाटते.

गणपतीच्या इतर अलंकारात अतिशय ठळक दिसणारा अलंकार म्हणजे 'सर्प उदरबंध'. हाताला केयूर व बाजूबंध आहेत, अशी ही सर्वतोभद्र प्रकारातली प्रतिमा आहे. अशा प्रतिमा जेथे चार वाटा मिळतात, अशा ठिकाणी स्थापन केल्या जात असाव्यात, असे तज्ज्ञ सांगतात. म्हणजे वाटसरूंना चार दिशा दाखविण्यासाठीही अशा प्रतिमांचा प्राचीन काळात शुद्ध व्यावहारिक उपयोग होत असावा. याला पूरक असा संदर्भ ज्ञानेश्वरांच्या ज्ञानेश्वरीत आढळतो. ज्ञानेश्वरीत 'चतुष्पथीचे गणपती' म्हणून जो उल्लेख येतो, तो अशा प्रतिमांसंदर्भात असावा, असे सांगतात.

या मंदिराच्या बाजूला हेमाडपंथी शिवालय आहे. बाजूलाच पूर्वी श्री विष्णूचेही मंदिर होते. सोबतच गणपतीचेही मंदिर होते. परंतु, आता विष्णू व गणपतीच्या मंदिराचे केवळ अवशेष आहेत. परंतु, श्रीविष्णू व गणपतीच्या मूर्ती सुस्थितीत आहेत. गावाच्या पश्‍चिमेस आणखी एक हेमाडपंथी मंदिर असून, त्यात श्रीविष्णूची व गरुडाची मूर्ती स्थानांतरित केली आहे. दोन्ही हेमाडपंथी मंदिर गावचा ऐतिहासिक वारसा जपून आहे. गावात एक गढी असून, त्याचाही मोठा इतिहास आहे. गावात एक भवानी मातेचे अर्धपीठ असून, जेठसिंगच्या वंशजांनी ते तुळजापूरवरून आणल्याचे गावातील ज्येष्ठ नागरिक महादेव गुघाणे व ग्रामपंचायत सदस्य बाळू घोडे यांनी सांगितले. नेरमधील मानाच्या गणपती मठासोबतच आता या चौमुखी गणेशाची प्रतिमा मिळाल्याने याचाही विकास व्हावा, अशी अपेक्षा भाविक लोकप्रतिनिधींकडून व्यक्त करीत आहेत.

- गणेश मुर्ती, मार्कंडा शिव मंदिर, चामोर्शी, गडचिरोली
29/08/2025

- गणेश मुर्ती,
मार्कंडा शिव मंदिर, चामोर्शी, गडचिरोली

आज ऋषीपंचमी, संत श्री गजानन महाराज, शेगाव यांची आज पुण्यतिथी ( संजिवनी समाधी दिन )त्यांचे चरणी साष्टांग दंडवत, कोटी कोटी...
28/08/2025

आज ऋषीपंचमी,
संत श्री गजानन महाराज, शेगाव यांची आज पुण्यतिथी ( संजिवनी समाधी दिन )
त्यांचे चरणी साष्टांग दंडवत, कोटी कोटी प्रणाम !!

"मी गेलो ऐसे मानू नका ! भक्तीत अंतर करू नका !!
कदा मजलागी विसरू नका ! मी आहे येथेच "
फ़क्त आपल्या डोळ्यानी हृदयापासून त्यांना पाहण्याची भक्ति हवी...

॥ श्री गजानन महाराज प्रसन्न ।। ऋषीपंचमीच्या भक्तिमय शुभेच्छा...🙏🙏
🚩🚩 जय गजानन माऊली 🚩🚩

- प्राचीन गणेश मंदिर, भद्रावती, चंद्रपूर (फोटो - अमित भगत)
28/08/2025

- प्राचीन गणेश मंदिर, भद्रावती, चंद्रपूर

(फोटो - अमित भगत)

- विदर्भातील अष्टविनायक !!अष्टविनायक म्हणताच काही विशिष्ट स्थळांचे माहात्म्य स्मरते.सामान्यत: पुणे जिल्ह्यातील आणि जवळ...
27/08/2025

- विदर्भातील अष्टविनायक !!

अष्टविनायक म्हणताच काही विशिष्ट स्थळांचे माहात्म्य स्मरते.
सामान्यत: पुणे जिल्ह्यातील आणि जवळपासच्या गावातील या आद्यदैवतांना 'अष्टविनायक' या संज्ञेने संबोधिले जाते. महाराष्ट्रातील विदर्भ प्रांतातही विनायकाची स्थाने असून त्यातील निवड आठ देवस्थाने मिळून 'विदर्भातील अष्टविनायक' ही संज्ञा तयार झाली. दंडक राजाची कर्तृत्वभूमी असलेल्या विदर्भाला 'दंडकारण्य' असे संबोधिले जाते. इतिहासाचा आणि प्राचीन शिलालेखांचा अभ्यास केल्यानंतर विदर्भातही वाकाटक साम्राज्याच्या काळापासून श्रीगणेशाची उपासना होत असल्याचा दाखला मिळाला.

प्रवासासाठी पुरेशा संधी नसतानाच्या काळात, प्रत्येक भागात गणपतीची देवस्थाने निर्माण झाली आणि स्थलकालसापेक्ष त्यांचा विकास होत गेला. जे स्थान आपल्याला तुलनेने जवळ आणि सोयीचे असेल, तिथेच देर्वदशनाला जाण्याचा प्रघात असल्याने प्रत्येकच देवस्थानाला स्वत:चे स्वतंत्र असे महत्त्व प्राप्त झाले आहे.
विदर्भातील पर्यटन विकासाच्या दृष्टीने या अष्टविनायक देवस्थानांचा विकास करण्यात महाराष्ट्र पर्यटन विकास महामंडळाने पुढाकार घेतला आहे.

तर चला घेऊया विदर्भातील आठ पुरातन गणेश प्रतिमांचे अष्टविनायक दर्शन 🙏

आज विष्णू अवतार वराह जयंती..! 🙏स्थळ - वणी, यवतमाळ
26/08/2025

आज विष्णू अवतार वराह जयंती..! 🙏

स्थळ - वणी, यवतमाळ

Address

Nagpur

Website

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Vidarbha Darshan posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Contact The Business

Send a message to Vidarbha Darshan:

Shortcuts

Share

Category

आपला विदर्भ, आपला अभिमान

आपलं हक्काचं पेज !