09/07/2025
शेगाव कचोरी हा महाराष्ट्रातील एक अत्यंत प्रसिद्ध आणि लाडका नाश्ता आहे, जो त्याच्या खास चवीसाठी आणि खुसखुशीतपणासाठी ओळखला जातो. या कचोरीचा उगम शेगाव या धार्मिक नगरीतून झाला आहे.
शेगाव कचोरीची सुरुवात १९५० साली श्री. तिरथराम करमचंद शर्मा यांनी केली होती. श्री. तिरथराम करमचंद शर्मा, ज्यांना टी. आर. शर्मा या नावानेही ओळखले जाते. ते मूळचे पाकिस्तानातील लाहोरचे होते आणि फाळणीनंतर ते भारतात आले. १९५० मध्ये, टी. आर. शर्मा यांनी शेगाव येथे, विशेषतः शेगाव रेल्वे स्थानकावर, कचोरी विक्रीला सुरुवात केली. त्यांनी सुरुवातीला रेल्वे स्थानकावरील कॅन्टीन चालवण्याचे कंत्राट घेतले होते. त्यांच्या खास घरगुती मसाल्यांच्या चवीमुळे आणि कचोरीच्या उत्कृष्ट गुणवत्तेमुळे ती लवकरच प्रवाशांमध्ये आणि स्थानिकांमध्ये लोकप्रिय झाली.
टी. आर. शर्मा यांनी तयार केलेली ही कचोरी अर्ध्या आणा (सुमारे २ पैसे) किमतीपासून सुरू झाली आणि आज त्याची किंमत वाढली असली तरी, तिची चव आणि लोकप्रियता आजही कायम आहे. त्यांच्या खास मसाल्याची चव आणि बनवण्याची पद्धत ही त्यांच्या कुटुंबात पिढ्यानपिढ्या जतन केली जात आहे.
आजही टी. आर. शर्मा यांची पुढील पिढी, जसे की त्यांचे नातू भूपेश शर्मा आणि पणतू साई भूपेश शर्मा, शेगाव कचोरीचा व्यवसाय मोठ्या प्रमाणावर सांभाळत आहेत आणि त्यांनी 'शेगाव कचोरी'ला एक ब्रँड म्हणून स्थापित केले आहे. त्यांच्या परंपरेत आता कचोरी सँडविच, मिक्स व्हेज कचोरी, चीज कचोरी असे अनेक नवीन प्रकारही समाविष्ट झाले आहेत.
शेगावला संत गजानन महाराजांच्या दर्शनासाठी येणारे हजारो भाविक ही कचोरी आवडीने खातात आणि त्यामुळेच ही कचोरी केवळ शेगावातच नव्हे, तर महाराष्ट्रभर आणि देशभरात प्रसिद्ध झाली आहे.