वनराई मासिक

30/09/2025

'देवराई’ विषयावरील 'वनराई'च्या वार्षिक विशेषांकासाठी आपण स्वत: काढलेली 'देवराई'शी संबंधित सुंदर चित्रे आणि छायाचित्रे आम्हाला जरूर पाठवा. योग्य आणि निवडक कलाकृतींना आपल्या नावासह विशेषांकात प्रसिद्धी दिली जाईल.

📌 अंतिम मुदत : १० ऑक्टोबर
📧 ई-मेल : [email protected]

➡️ कृपया पाठवताना लक्षात ठेवा :
1. छायाचित्रे उच्च दर्जाची (किमान ३०० dpi) व स्वच्छ असावीत.
2. JPEG / PNG फॉरमॅटमध्ये पाठवावीत.
3. फाईलच्या नावात आपले नाव व चित्र/छायाचित्राविषयी थोडक्यात माहिती द्यावी.

अधिक माहितीसाठी संपर्क: ७७२००५६७४९

आपल्या सर्जनशीलतेची आतुरतेने वाट पाहत आहोत. 🌿

– संपादक, वनराई

26/09/2025

एका निसर्गव्रतीच्या आठवणी

नमस्कार ..

प्राध्यापिका डॉ. हेमा साने यांनी नुकताच इहलोकीच्या वनस्पतीसंपदेचा निरोप घेतला आणि निसर्गातील पुढची जवाबदारी स्वीकारण्यासाठी त्या मार्गस्थ झाल्या आहेत.

तुमच्या-माझ्या, प्रत्येकाच्या मनात साने बाईंच्या संदर्भातल्या अनेक आठवणींची गर्दी निश्चित झाली असेल.

अशाच काही हृद्य आठवणी घेऊन त्यांच्या हिरव्या गोतावळ्यातल्या निसर्ग-पर्यावरण प्रेमी मंडळींनी शनिवार दि. २७.०९.२०२५ रोजी सायंकाळी ५.३० ते ६.३० या वेळात वनराई सभागृह (४९८ आदित्य रेसिडेन्सी मित्र मंडळ चौक, पर्वती) येथे एकत्र यावे असे आर्जव आहे.

आपण या प्रसंगी दोन मिनिटे बोलू इच्छित असाल तर आपल्यां नावासह डॉ. महेश शिंदीकर याना (संपर्क ९४२२५१८२९१ या WhatsApp क्रमांकावर) कळवावे ही नम्र विनंती.

20/09/2025

ज्येष्ठ वनस्पतिशास्त्रज्ञ व निसर्गप्रेमी लेखिका डॉ. हेमलता साने यांना 'वनराई' परिवाराकडून भावपूर्ण आदरांजली!

ज्येष्ठ वनस्पतिशास्त्रज्ञ डॉ. हेमलता साने यांचे काल दुःखद निधन झाले. त्या पुण्यातील ‘आबासाहेब गरवारे महाविद्यालय’ येथील वनस्पतिशास्त्र विभागाच्या प्रमुख म्हणून कार्यरत होत्या.

गेल्या अनेक वर्षांपासून 'वनराई' मासिकाच्या त्या बिनीच्या लेखिका होत्या. शास्त्रज्ञ असूनही त्यांचे व्यक्तिमत्त्व जमिनीशी घट्ट जोडलेले, स्वतंत्र आणि बाणेदार होते. “मी या विषयावर लिहिलं आहे, तुम्ही प्रसिद्ध करणार का ते बघा…” असे म्हणत त्या आत्मीयतेने आणि हक्काने लेखन पाठवत. 'वनराई' मासिकानेही त्यांच्या लेखांना तितक्याच अभिमानाने व आदराने प्रकाशित केले.

संवेदनशीलता, आत्मीयता आणि थोडीशी मिश्कीलता ही त्यांच्या लेखनशैलीची खास ओळख होती. सहजसोप्या शैलीतील त्यांचे अभ्यासपूर्ण लेख कायमच विचार प्रवर्तक असत. लेखांची मांडणी, कागदांची बचत, विषयाची निवड या सर्व बाबींवर त्यांची बारीक नजर असे.

निसर्गाला पूरक नसलेल्या गोष्टींचा त्याग किंवा त्यांचा अत्यल्प वापर करणे, हे तत्त्व त्यांनी आपल्या जीवनात अंगीकारले होते. निसर्गस्नेही जीवनशैलीतून त्यांनी झाडे–वेली–पक्षी–प्राणी यांच्यासोबत आपले नाते जोडले होते. याच अतूट नात्यावर आधारित लेख नुकताच 'वनराई' मासिकात प्रकाशित करण्यात आला. त्यांचा हा अखेरचा लेख वाचकांसाठी उपलब्ध करून देत आहोत. त्यांच्या लेखणीने रुजवलेली निसर्गप्रेमाची बीजे वाचकांच्या मनात कायम अंकुरत राहतील...

'वनराई' मासिकाकडून डॉ. हेमलता साने यांना भावपूर्ण श्रद्धांजली!

05/06/2025

31/05/2025

🌱 World Environment Day 2025
🗓️ 5 June | 🇰🇷 Hosted by the Republic of Korea
🌊 Focus: Ending plastic pollution

Over 11 million tonnes of plastic leak into aquatic ecosystems every year. Microplastics also accumulate in soil, harming health, water, and food systems.

But the good news? Plastic pollution is fixable — with smart choices and real action.

This year’s campaign joins the UNEP-led movement to spotlight the evidence, drive solutions, and build momentum for a global treaty to end plastic pollution.

📢 Act now: Refuse. Reduce. Reuse. Recycle. Rethink.
🔗 https://www.unwater.org/news/world-environment-day-2025-global-call-beatplasticpollution

29/05/2025

वनराईचे दुर्मीळ मासिक अंक मिळवण्याची सुवर्णसंधी!

पर्यावरण, जल संधारण, शेती, वनीकरण, फळबाग लागवड व प्रक्रिया उद्योग, आरोग्य इ. विषयांची सखोल माहिती देणारे मासिक अंक.

* मासिक अंक यादीची लिंक - https://drive.google.com/file/d/1Mz5jDFz4MNkSziaMSjFlBqDCLpDXmcLk/view?usp=sharing

* मर्यादित प्रती उपलब्ध.
* ५ पेक्षा अधिक मासिक अंक घेतल्यास टपाल खर्चाची सूट

आजच संपर्क साधा: वनराई, ४९८, आदित्य रेसीडेन्सी, मित्रमंडळ चौक, पर्वती, पुणे – ४११००९.
मो. ७७२००५६७४९ | ई-मेल: [email protected]

23/05/2025

पुणे बाल पुस्तक जत्रा 2025!

पर्यावरण प्रेमींनी जरूर लाभ घ्यावा.
'वनराई' स्टॉलला अवश्य भेट द्या!

कालावधी: दि. 22 आणि 25 मे 2025
वेळ: सकाळी 10.00 ते रात्री 8.00 पर्यंत
स्थळ: गणेश कला क्रीडा केंद्र, स्वारगेट, पुणे.

17/05/2025

गार्डन्स क्लब कोल्हापूर आयोजित 'ग्रीन शॉपी'
प्रदर्शनाबरोबरच विविध तज्ज्ञांची व्याख्याने आणि चर्चासत्रे !
पर्यावरण प्रेमींनी जरूर लाभ घ्यावा.
'वनराई' स्टॉलला अवश्य भेट द्या!

कोरगावकर ग्रुपच्या मा. पल्लवी कोरगावकर यांच्या हस्ते प्रदर्शनाचे उद्घाटन

कालावधी: दि. 17 आणि 18 मे 2025
वेळ: सकाळी 10.30 ते रात्री 7.30 पर्यंत
स्थळ: शाहू स्मारक भवन, दसरा चौक, कोल्हापूर

16/05/2025

Lok Jaivavividhata Nondvahi - लोक जैवविविधता नोंदवही, Discount: 25%, Price after discount: Rs.82, By Madhav Gadgil, Vijay Edlabadkar, Published by Vanarai

15/05/2025

लोक-जैवविविधता नोंदवही, वनराई मासिक अंक

एप्रिल 2025 | पृष्ठ संख्या : 48
देणगी मूल्य : 50/- | वार्षिक सभासद शुल्क : 600/- |
अंकासाठी संपर्क : 7720056749 / [email protected]

08/05/2025

सामूहिक वनहक्कप्राप्त क्षेत्रासाठी वन संरक्षण व व्यवस्थापन कार्ययोजना
ग्रामसभांसाठी मार्गदर्शक तत्त्वे व मार्गदर्शिका

▪️वन हक्क कायदा २००६नुसार आदिवासी व इतर वननिवासी समुदायांची जमीन, उपजीविका आणि अन्नसुरक्षा कायदेशीररित्या सुनिश्चित करण्यात आली.
▪️या कायद्यामुळे वन हक्कधारकांना आणि स्थानिक ग्रामसभेला वन हक्कप्राप्त वनक्षेत्रातील गौण वनउपजावर (इमारती लाकूड सोडून) स्वामित्व अधिकार प्राप्त झाले.
▪️या कायद्यानुसार ग्राम स्तरावर वन हक्क समिती गठीत करणे आवश्यक असून या समितीने आपल्या वनहक्क क्षेत्रातील वनांसाठी वन संरक्षण व व्यवस्थापन योजना अर्थात वन कार्ययोजना बनवणे अपेक्षित आहे.
▪️ यासंदर्भात जमिनीवर ‘वन कार्ययोजना’ तयार करणाऱ्या कार्यकर्त्यांना थेट उपयुक्त, ग्रामसभांच्या वन संसाधनांशी संबंधित ग्रामविकास आराखड्याचे नियोजन करण्यासाठी पूरक, तसेच वन हक्क समित्यांच्या सक्षमीकरणालाही हातभार लावेल अशी अभ्यासपूर्ण मार्गदर्शिका.

लेखक: डॉ. विजय एदलाबादकर (सेवानिवृत्त प्राचार्य) | डॉ. माधव गाडगीळ (ज्येष्ठ पर्यावरणतज्ज्ञ)
प्रकाशक: वनराई
पहिली आवृत्ती: २०२५
देणगी मूल्य: मराठी: ₹ ९९/- l सवलत मूल्य: ₹ ७९/- (+ टपाल खर्च)
देणगी मूल्य: इंग्रजी: ₹ ११०/- l सवलत मूल्य: ₹ ८८/- (+ टपाल खर्च)
पुस्तकासाठी संपर्क: ७७२००५६७४९ | [email protected]

26/04/2025

वनराईचे छोटे मित्र...