24/09/2025
Daily Coverage sikkim
किन लोकल दोकानबाट सामान किन्नु पर्छ ?
दशैं हाम्रो सबैभन्दा ठूलो चाड हो। हाम्रो संस्कृति र परम्परा अनुरूप दशैंमा घरका साना–ठूला सबैका लागि नयाँ लुगा, जुत्ता वा अन्य सामान किन्ने परम्परा छ। अघिल्लो पुस्तामा दशैं नजिकिँदै गर्दा बजारमा भीडभाड, परिवारसँग किनमेल गर्ने रमाइलो, समाजका साथी–भाइसँग भेटघाट गर्ने चलनले चाडपर्वलाई अझै रंगीन बनाउँथ्यो।
तर अहिले परिस्थितिमा धेरै परिवर्तन आएको छ। अनलाइन शपिङ र ठूला मल–सुपरमार्केटको आकर्षणमा धेरैले स्थानीय पसलहरू बिर्सन थालेका छन्। सस्तो देखिने, घरमै डेलिभरी हुने सुविधा, अनलाइनमा देखिने चम्किलो विज्ञापनले धेरैलाई तान्छ। तर यसले समाज र अर्थतन्त्रमा केही गहिरा नकारात्मक असरहरू छाडिरहेको छ।
१. समाजिक सम्बन्धमा असर
पहिला दशैं किनमेल भनेको परिवार र छिमेकीसँग बजार पस्ने बहाना पनि थियो। पसलेसँगको सम्बन्ध, साथीहरूसँगको भेटघाट, किनमेल गर्दा हुने सामाजिक सम्पर्कले सम्बन्ध मजबुत बनाउँथ्यो। तर अहिले हामी घरभित्रै बस्छौं, मोबाइलबाट क्लिक गर्छौं र सामान आउँछ। समाजसँगको सम्बन्ध टुट्दै गएको छ।
२. पैसा समाज बाहिर जानु
अनलाइन वा ठूला कम्पनीमा किनमेल गर्दा हाम्रो पैसाको ठूलो हिस्सा सिधै बाहिर जान्छ। स्थानीय पसलहरूले भने त्यसै पैसा समाजभित्रै घुमाउँछन् — पसलेले स्थानीय किसानबाट तरकारी किन्छ, आफ्नो छोराछोरीलाई यही स्कूलमा पढाउँछ, यहीँकै मान्छेलाई काममा लगाउँछ। जब हामी अनलाइन वा ठूला ब्रान्डलाई मात्र रोज्छौं, हाम्रो समाजबाट पैसा बाहिर जान्छ र गाउँ–शहरको अर्थतन्त्र कमजोर हुन्छ।
३. रूलर इकॉनमी (ग्रामीण अर्थतन्त्र) मा चोट
स्थानीय उत्पादन, हस्तकला, कपडा, जुत्ता, फलफूल, तरकारी जस्ता सामान मुख्यत: गाउँघरमा उत्पादन हुन्छन्। यदि हामी ती सामानलाई बेवास्ता गरेर बाहिरका सामान मात्र किन्ने हो भने, हाम्रो गाउँघरमा रोजगारी हराउँछ, उत्पादनकर्ता निरुत्साहित हुन्छ र अन्ततः ग्रामीण अर्थतन्त्र तहसनहस हुन्छ।
४. संस्कृति र परम्परामा असर
दशैं जस्ता चाडपर्व केवल नयाँ लुगा–जुत्ता किन्ने समय मात्र होइन, यसले संस्कृतिलाई जोगाउने माध्यम पनि हो। स्थानीय कपडा पसल, मोची, दर्जी, सुनचाँदीका कारीगर, मिठाई पसल सबै दशैंमा व्यस्त हुने परम्परा थियो। जब हामी बाहिरको सामान मात्र रोज्छौं, हाम्रो आफ्नै कारीगरी र परम्परा हराउँदै जान्छ।
निष्कर्ष
लोकल दोकानबाट सामान किन्ने कुरा केवल किनमेल मात्र होइन, यो हाम्रो समाज, हाम्रो संस्कृतिको संरक्षण र हाम्रो अर्थतन्त्रलाई मजबुत बनाउने बाटो हो। दशैंमा नयाँ लुगा–जुत्ता अनिवार्य भएझैं, त्यसलाई स्थानीय पसलबाट किन्ने चलन पनि अनिवार्य बनाउन सके समाज बलियो हुन्छ।
"जब हामी लोकल पसल रोज्छौं, हामी केवल सामान किन्दैनौं — हामी हाम्रो समाजलाई बाँचाइरहेका हुन्छौं।"
