Kurd Extra

Kurd Extra KurdExtra

لە یازدەهەمین ساڵیادی کارەساتی شنگالداسەرۆک بارزانی داوای قەرەبووکردنەوەی قوربانیان دەکاتلە پەیامێکدا بەبۆنەی یازدەهەمین...
03/08/2025

لە یازدەهەمین ساڵیادی کارەساتی شنگالداسەرۆک بارزانی داوای قەرەبووکردنەوەی قوربانیان دەکات

لە پەیامێکدا بەبۆنەی یازدەهەمین ساڵیادی کارەساتی شنگال، سەرۆک مەسعود بارزانی ڕایگەیاند کە ئەو تاوانەی تیرۆریستانی داعش دژی خوشک و برا ئێزیدییەکان ئەنجامیان دا، هەموو سنوورەکانی دڕندەیی تێپەڕاندبوو و برینێکە کە هەرگیز لە یاد ناچێت.

سەرۆک بارزانی لە پەیامەکەیدا جەختی لەوە کردەوە کە هێرشی سەر ئێزیدییەکان، کە بەهۆی کوردبوون و بیروباوەڕی ئایینیانەوە کرانە ئامانج، درێژکراوەی ئەو زنجیرە کارەساتانەیە کە بە درێژایی مێژوو بەرۆکی گەلی کوردستانی گرتووە. ناوبراو تاوانەکەی داعشی بە جینۆساید وەسف کرد.

لە بەشێکی دیکەی پەیامەکەیدا، سەرۆک بارزانی ستایشی ڕۆڵی قارەمانانەی هێزی پێشمەرگەی کوردستانی کرد کە "مێژووییەکی پڕشنگداریان تۆمار کرد و بۆ ئازادکردنی چیای شنگال و شنگال خوێنیان بەخشی و تۆڵەیان لە تیرۆریستانی داعش کردەوە. هەروەها سوپاسی هێزەکانی هاوپەیمانانی کرد بۆ یارمەتیدانی پێشمەرگە و تێکشکاندنی داعش.

لە کۆتایی پەیامەکەیدا، سەرۆک بارزانی داوای لە دەوڵەتی عێراق کرد کە قەرەبووی قوربانیانی کارەساتی شنگال و هەموو ئەو جینۆسایدانەی دیکە بکاتەوە کە دەرهەق بە گەلی کوردستان ئەنجام دراون.
هاوکات داوای کۆتاییهێنان بەو هزر و ڕەفتارە شۆڤینیانە کرد کە بە بیانووی جیاواز و عەقڵیەتێکی نامرۆڤانە و نکۆڵیکارانە، ئازاری گەلی کوردستان دەدەن.
ئەحمەد جەردیس

دەقی پەیامەکە:
بەناوی خودای مەزن و دلۆڤان

ئەو تاوانەی تیرۆریستانی داعش یازدە ساڵ بەر لە ئێستا لە دژی خوشك و برا ئێزیدییەكانمان ئەنجامیان دا تاوانێك بوو هەموو سنوورەكانی نامەردی و دڕندەیی تێپەڕاندبوو، ئەمە ئازارێكە هەرگیز لە یادمان ناچێت. قەدەری گەلی كورد ئەوە بووە كە هەمیشە دوژمنی دڵڕەق و بێویژدانی هەبووە و كارەسات لەدوای كارەسات بەرۆكی گەلی كوردستانی گرتووە. ئەوەی لەدژی خوشك و برایانی ئێزیدی ڕووی دا درێژكراوەی ئەو زنجیرە كارەساتانەیە كە لەدژی گەلی كوردستان ئەنجام دراون. لای هەموو كەسێك ڕوونە ئێزیدییەكان بە هۆی كوردبوون و بیروباوەڕی ئایینیانەوە كەوتنە بەر شاڵاوی ڕق و بێویژدانیی تاوانبارانی داعش و جینۆساید كران.

لەدوای ڕوودانی ئەو كارەساتە لەسەر دەستی تیرۆریستانی داعش، گەلی كوردستان و پێشمەرگە بە دڵ و بە گیان لەگەڵ خوشك و براكانیان بوون و ئەوەی لەدەستیان هات بۆ ڕزگاركردنی ئاوارەكان و ئازادكردنی شنگال و چیای شنگال ئەنجامیان دا. لێرەدا ڕۆڵی هێزی پێشمەرگەی كوردستان و هەموو ئەو قارەمانانە بەرز دەنرخێنین كە مێژووییەكی پڕشنگداریان تۆمار كرد و بۆ ئازادكردنی چیای شنگال و شنگال خوێنیان بەخشی و تۆڵەیان لە تیرۆریستانی داعش كردەوە و سەری تیرۆریستانیان خستە ژێر پێی ئێزیدییەكان. هەروەها زۆر سوپاسی هێزەكانی هاوپەیمانان دەكەین كە لە یارمەتیدانی پێشمەرگە و تێكشكاندنی داعش ڕۆڵێكی بەرچاویان بینی.

لە یازدەهەمین ساڵیادی كارەساتی شنگالدا سڵاو بۆ گیانی شەهیدان و قوربانیانی ئەو تاوانە و هەموو ئەو تاوان و كۆمەڵكوژیانە دەنێرین كە بەسەر گەلی كوردستاندا هاتوون. پێویستە دەوڵەتی عێراق قەرەبووی قوربانیانی كارەساتی شنگال و هەموو ئەو جینۆسایدانە بكات كە دەرهەق گەلی كوردستان ئەنجام دراون. دەبێ كۆتایی بەو هزر و ڕەفتارە شۆڤینیانە بێت كە هەرجار و بە بیانوویەك و بە عەقلیەتێكی نامرۆڤانە و نكۆلیكار ئازاری گەلی كوردستان دەدەن.

مسعود بارزانی

3ی ئابی 2025

30/07/2025

دژەتیرۆری کوردستان ڕایگەیاند، درۆنێکی بۆمبڕێژکراویان لە نزیک پایتەخت پووچەڵکردووەتەوە

پورتوگال: شوێنپێی ٧٨ هەزار ساڵەی خێزانێکی نیاندەرتاڵ دۆزرایەوەتوێژەران لە کەناراوێکی باشووری پورتوگال شوێن پێی بە بەردبو...
29/07/2025

پورتوگال: شوێنپێی ٧٨ هەزار ساڵەی خێزانێکی نیاندەرتاڵ دۆزرایەوە

توێژەران لە کەناراوێکی باشووری پورتوگال شوێن پێی بە بەردبووی خێزانێکی نیاندەرتاڵیان دۆزییەوە کە مێژووەکەی بۆ نزیکەی ٧٨ هەزار ساڵ لەمەوبەر دەگەڕێتەوە. ئەم دۆزینەوە گرنگە کە بە ڕێکەوت لەلایەن جیۆلۆجیستێکەوە دۆزرایەوە، تێگەیشتنێکی نوێ لەبارەی ژیانی ڕۆژانە و چالاکییەکانی نیاندەرتاڵەکان لە کەناراوەکانی ئەوروپادا دەخاتەڕوو.

ئەم شوێن پێیە لە مانگی ئازاری ساڵی ٢٠٢٠ و ڕێک پێش دەستپێکردنی کەرەنتینەی کۆرۆنا، لە کەناراوی "مۆنتی کلێریگۆ" دۆزرایەوە. کارلۆس نێتۆ دێ کارڤالیۆ، جیۆلۆجیست لە کاتی پیاسەکردن لەگەڵ هاوسەرەکەیدا چاوی بەم شوێنپێیە دێرینانە کەوت. بەپێی لێکۆڵینەوەکان ئەم شوێنپێیانە هی پیاوێکی پێگەیشتوو و دوو منداڵی نیاندەرتاڵن کە پێکەوە بە ناوچەکەدا گەڕاون، ئەوەش ئاماژەیە بۆ هەبوونی ژیانی خێزانی و چالاکی هاوبەش لە نێویاندا.

نێتۆ دێ کارڤالیۆ، سەرۆکی تیمی توێژینەوەکەڕایگەیاند: "بوونی شوێنپێی منداڵان لە تەنیشت شوێنپێی کەسانی پێگەیشتووەوە، ئەوە دەردەخات کە منداڵان لە کاتی چالاکییە ڕۆژانەکاندا یاوەری گەورەکانیان کردووە.

شوێنپێی بە بەردبووی مرۆڤ بەتایبەتی نیاندەرتاڵەکان لە دۆزینەوە زۆر دەگمەنەکانن، چونکە شوێنپێکانیان جیاوازییەکی کەمی لەگەڵ مرۆڤی مۆدێرندا هەیە. بەڵام لەبەر ئەوەی مرۆڤی مۆدێرن لەو سەردەمەدا هێشتا نەگەیشتبووە ئەوروپا، توێژەران دڵنیان کە ئەم شوێنپێیانە هی نیاندەرتاڵەکانن. بەم دۆزینەوە نوێیە کۆی گشتیی ئەو شوێن پێی نیاندەرتاڵانەی لە ئەوروپا دۆزراونەتەوە گەیشتە هەشت شوێن پێ.

توێژەران پێیانوایە ئەم گرووپە نیاندەرتاڵە بۆ مەبەستی کۆکردنەوەی خۆراکی وەک صەدەف یان ڕاوکردنی ئاژەڵان لەم ناوچە کەناراوییەدا بوونە. هەرچەندە هیچ پاشماوەیەکی نیشتەجێبوونی هەمیشەیی نەدۆزراوەتەوە، بەڵام توێژەران ئەگەری ئەوە دادەنێن کە ئەمە شوێنێکی ڕاوکردنی وەرزی بووبێت بۆیان.

ئەنجامی ئەم لێکۆڵینەوە گرنگە لە گۆڤاری زانستیی "Scientific Reports" لە بەرواری 03 تەمموزی 2025 بڵاوکراوەتەوە.

ئا.دارشتنەوە: ئەحمەد جەردیس
Ahmed Jardes

26/07/2025

وەزارەتی خوێندنی باڵای عێراق بەکارهێنانی زمانی کوردی لە تاقیکردنەوەکاندا قەدەغە کرد

وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستیی عێراق، لە بڕیارێکی نوێدا بەکارهێنانی زمانی کوردی بۆ وەڵامدانەوەی پرسیارەکان و وەرگێڕان لە تاقیکردنەوەکانی زانکۆکانی کەرکووک، موسڵ و دیالە قەدەغە کرد.

نووسراوەکە لە ڕۆژی ١٥ی تەمموزی ٢٠٢٥ لەلایەن د. حەیدەر عەبد زوهد، بریکاری وەزارەتی خوێندنی باڵا بۆ کاروباری زانستی واژۆی لەسەر کراوە و ئاڕاستەی زانکۆ حکوومی و ئەهلییەکانی ئەو سێ پارێزگایە کراوە.
بەپێی بڕیارەکە، سەرجەم زانکۆکان پابەند کراون کە زمانی فەرمی لە پرسیار و وەڵامی تاقیکردنەوەکاندا تەنیا زمانی عەرەبی و ئینگلیزی بێت. لە نووسراوەکەدا بە ڕاشکاوی هاتووە کە بەکارهێنانی زمانی کوردی "بەهەموو شێوەیەک" لە وەڵامدانەوە و تەنانەت وەرگێڕانی پرسیارەکانیشدا قەدەغەیە.

ئەم بڕیارە کاردانەوەی لێکەوتووەتەوە و بە پێچەوانەی ماددەی ٤ی دەستووری عێراق دادەنرێت، کە تێیدا هەردوو زمانی کوردی و عەرەبی وەک دوو زمانی فەرمی لە عێراقدا ناسێنراون.
پێشتر لە هەندێک کۆلێژ، وەک کۆلێژی یاسا، بڕیاری هاوشێوە دەرکرابوو کە تەنیا بەکارهێنانی زمانی عەرەبی دیاریکرابوو، بەڵام ئەم بڕیارە نوێیە قەدەغەکارییەکە بۆ سەرجەم کۆلێژەکان و بەشە زانستییەکانی ئەو زانکۆیانە فراوان دەکات.

چاوەڕوان دەکرێت ئەم بڕیارە کێشە و ئاستەنگی زۆر بۆ ئەو قوتابییە کوردانە دروست بکات کە لەو ناوچانە دەخوێنن، بەتایبەت لە پارێزگای کەرکووک کە ژمارەیەکی بەرچاو قوتابی کوردی لێیە و پێشتر بۆ تێگەیشتن لە پرسیارەکان پێویستیان بە وەرگێڕان هەبووە.

ئا. ئەحمەد جەردیس

میراتی شومی لۆزان سەدەیەک لە چەوسانەوە و خۆڕاگریئەمڕۆ ١٠٢ ساڵ بەسەر پەیماننامەی لۆزان تێدەپەڕێتزیاتر لە سەدەیەک لەمەوبە...
24/07/2025

میراتی شومی لۆزان سەدەیەک لە چەوسانەوە و خۆڕاگری
ئەمڕۆ ١٠٢ ساڵ بەسەر پەیماننامەی لۆزان تێدەپەڕێت
زیاتر لە سەدەیەک لەمەوبەر لەدوای کۆتاییهاتنی جەنگی جیهانی یەکەم و لەناو داروپەردووی ئیمپراتۆریەتی عوسمانیدا هیوا و خەونێکی مێژوویی گەلی کورد لە ئاسۆدا بەدەرکەوت. پەیمانی سیڤەر وەک بەڵێنێکی نێودەوڵەتی دەرگای بەڕووی داننان بە مافی چارەی خۆنووسین و دامەزراندنی دەوڵەتێکی سەربەخۆ بۆ کوردستان کردەوە. بۆ یەکەمجار لە مێژووی هاوچەرخدا خەباتی ڕزگاریخوازیی کورد لە ئاستی جیهانیدا بەفەرمی ناسرا و خەریک بوو خەونی لەمێژینە ببێتە ڕاستی.
بەڵام ئەم هیوایە زۆری نەخایاند بەرژەوەندی وڵاتە زلهێزەکان و گۆڕانکارییە سیاسییەکانی ناوچەکە بەتایبەتی سەرهەڵدانی بزووتنەوەی ناسیۆنالیستی تورک زوو ئەم خەونەیان لەباربرد، لەبری جێبەجێکردنی بەڵێنەکانی سیڤەر جیهان شایەتحاڵی لەدایکبوونی پەیماننامەیەکی شوم بوو بە ناوی لۆزان لە ٢٤ی تەمموزی ١٩٢٣.
لۆزان تەنها هەڵوەشاندنەوەی بەڵێنێک نەبوو بەڵکو پیلانێکی ڕێکخراو بوو بۆ دابەشکردنی خاکی کوردستان و بەخاکسپاردنی خەونی نەتەوەیەک. ئەم پەیماننامەیە بووە بناغەی یاسایی بۆ دابەشکردنی کوردستان بەسەر چوار دەوڵەتی تازە دامەزراوی (تورکیا، ئێران، عێراق، سووریا)دا. بەمەش گەلی کورد نەک هەر لە مافی سەربەخۆیی بێبەش کرا بەڵکو بووە کەمینەیەکی چەوساوە لەناو سنوورە دەستکردەکاندا و ڕووبەڕووی سیاسەتی سیستماتیکی سڕینەوەی ناسنامە و زمان و کولتوور بووەوە.
ئاسەوارەکانی لۆزان تەنها لە سنووری جوگرافیدا قەتیس نەمان بە درێژایی سەدەی ڕابردوو ئەم پەیماننامەیە بووەتە سەرچاوەی کارەسات و نەهامەتیی بێشومار بۆ کورد. لە هەر چوار پارچەی کوردستان سیاسەتی سەرکوت، ئەنفال، کیمیاباران، کۆچبەرکردن و تواندنەوەی کولتووری، بوونە بەشێکی دانەبڕاو لە ژیانی ڕۆژانەی کورد. هەر شۆڕش و ڕاپەڕینێکیش کە بۆ بەدەستهێنانی مافە سەرەتاییەکان کراوە، بە ئاگر و ئاسن وەڵام دراوەتەوە، زۆرجار بە پشتیوانی ئەو هێزانەی کە ڕۆژێک لە ڕۆژان بەڵێنی ئازادییان پێدابوو.
ئەمڕۆ دوای تێپەڕبوونی ١٠٢ ساڵ هێشتا لۆزان وەک برینێکی قووڵ و سارێژنەبوو لە جەستەی نیشتماندا ماوەتەوە. سەیر ئەوەیە کە میراتگرانی هەمان ئەو عەقڵیەتەی کە لۆزانیان خوڵقاند، واتە دەوڵەتانی داگیرکەری کوردستان هێشتا لەسەر هەمان سیاسەتی دژایەتیکردنی مافەکانی کورد بەردەوامن و لە بەرامبەر هەر هەنگاوێکی کورد بەرەو ئازادی یەکدەگرنەوە.
لەگەڵ هەموو ئازار و قوربانیدانەکانیشدا ئاگری خەباتی ڕزگاریخوازی لە دڵی گەلی کورددا نەکوژاوەتەوە. ئەم یادە تاڵە، تەنها بۆ باسکردنی ڕابردوویەکی پڕ لە خیانەت نییە، بەڵکو زەنگێکە بۆ یەکڕیزیی نێوماڵی کورد و هۆشیارییەکی مێژووییە بۆ ئەوەی جارێکی تر چارەنووسی نەتەوەیەک نەکرێتە قوربانی بەرژەوەندییە نێودەوڵەتییەکان، خەونی سەربەخۆیی هەرچەندە ڕێگاکەی سەخت و دوورودرێژ بێت، بەڵام لە هزری هەر تاکێکی کورددا زیندووە و تێکۆشان بۆ بەدیهێنانی بەردەوامە.
ئەحمەد جەردیس

17/07/2025

بەهۆی فراوانبوونی هێڕشە درۆنییەکان بۆ سەر ژێرخانی ئابوری هەرێم و کێلگەنەوتییەکانی ، فراکسیۆنی پارتی داوای کۆبوونەوەی نائاسایی پەرلەمانی عێراق دەکات

16/07/2025

ڕاگەیاندراوێك لە وەزارەتی سامانە سروشتییەكانەوە

ئێوارەی ئەمڕۆ چوارشەممە رێكەوتی 16ی تەمووزی 2025 كاتژمێر (7:10)ی ئێوارە بۆ جاری دووەم لە ڕێگەی درۆنی بۆمبڕێژكراوەوە، هێرش كرایەوە سەر كێڵگەی نەوتی هانت ئویلی ئەمریكی لە باعەدرێ لە قەزای شێخانی سەر بە پارێزگای دهۆك، كە جگە لە زیانی ماددی هیچ زیانێكی گیانی لێ نەكەوتووەتەوە.

وەزارەتی سامانە سروشتییەكان نیگەرانییەكی قووڵی لە بەردەوامبوونی ئەم هێرشانە هەیە و بە تووندی ئەم هێرشە تیرۆریستییانە ئیدانە و شەرمەزار دەكات، كە دەكرێتە سەر دامەزراوەكانی وزە لە هەرێمی كوردستان و مەترسیی لەسەر هاوڵاتییانی ئەم ناوچانە و سەلامەتی كارمەندانی مەدەنی كەرتی وزە دروست دەكات، لەهەمان كاتدا دووبارە بانگەوازی هەموو لایەنی پەیوەندیدار لە حكومەتی فیدراڵی و كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دەكەین كە بێنە سەر خەت بۆ پاراستنی گیانی هاوڵاتیانی سیڤلی ناوچەكە و كارمەندانی مەدەنی و ئەمنییەتی ووزە و ڕێگرتن لە هێرشی دیكە بۆ سەر كەرتی ووزەی كوردستان.

هێرشە درۆنییەكانی 14و 15و 16ی تەمووزی 2025 بۆ سەر ژێرخانی ئابووری و كێڵگە نەوتییەكانی (خۆرمەڵە و سەرسەنگ و بیشخاپوور و عین سفنی) لە پارێزگای هەولێر و پارێزگای دهۆك و ئیدارەی سەربەخۆی زاخۆ زیانی ماددی گەورەی لەسەر ئاستی بەرهەمهێنانی نەوت دروست كردووە، بۆیە جارێكی دیكە داوا دەكەین كە حكومەتی فیدراڵی بەئەركی خۆی هەڵسێت بۆ ئەوەی سنوورێك بۆ ئەم هێرشانە دابنرێت.

14/07/2025

لەڕێی دوو درۆنەوە هێرشکرایە سەر کۆمپانیای کار گروپ لەنزیک گوندی هێلەوەی لەسەر رێگەی مەخمور هەولێر.
یەکێک لەدرۆنەکان بەر وێستگەی ئاو کەوتوە و ئەوی دیکەش بەر پرسگە، هیچ زیانێکی گیانی نەبووە.

14/07/2025

دانیشتنی ئەمڕۆی پەرلەمانی عێراق بەهۆی دروستبوونی شەڕ و گرژی لەنێوان سەرۆکی پەرلەمان، مەحموود مەشهەدانی (سوننە)، و جێگرەکەی، موحسین مەندەلاوی (شیعە)، هەڵگیرا.
دەمەقاڵێی نێوان ئەو دوو بەرپرسە بەخێرایی پەرەی سەند و بووە هۆی پێکدادانێکی تائیفی لەنێوان پەرلەمانتارانی سوننە و شیعە لەناو هۆڵی پەرلەماندا.
بەهۆی ئەم پشێوییەوە، دانیشتنەکە بۆ کاتێکی نادیار دواخرا و ئێستا هەردوو لایەن داوای لەسەرکارلادانی یەکتر دەکەن.

دوای بەڵێنەکانی بەغدا، بارەگای بارزانی دوا دەرفەت دەداتە حکومەتی عێراق بۆ ناردنی مووچەئەمڕۆ شەممە، ١٢ی تەممووزی ٢٠٢٥، با...
12/07/2025

دوای بەڵێنەکانی بەغدا، بارەگای بارزانی دوا دەرفەت دەداتە حکومەتی عێراق بۆ ناردنی مووچە

ئەمڕۆ شەممە، ١٢ی تەممووزی ٢٠٢٥، بارەگای بارزانی لە ڕاگەیەندراوێکی گرنگدا ئاشکرای کرد کە دوا دەرفەت دەدەنە حکومەتی فیدراڵی لە بەغدا بۆ چارەسەرکردنی پرسی مووچە و شایستە داراییەکانی هەرێمی کوردستان. ئەم هەڵوێستە نوێیە دوای گەڕانەوەی د. فواد حوسێن، نوێنەری دانوستانکار و بەڵێنی لایەنە عێراقییەکان دێت بۆ چارەسەرکردنی کێشەکە لە چەند ڕۆژی داهاتوودا.
بەگوێرەی ڕاگەیەندراوەکە، ئەمڕۆ مەکتەبی سیاسیی پارتی دیموکراتی کوردستان کۆبووەتەوە بۆ ئەوەی هەڵوێستێکی یەکلاکەرەوە لەسەر کێشە هەڵپەسێردراوەکانی نێوان هەولێر و بەغدا وەربگرێت، بەتایبەتی پرسی بودجە و مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم.
بەڵام لە پێشهاتێکی چاوەڕواننەکراودا، د. فواد حوسێن، جێگری سەرۆک وەزیران و وەزیری دەرەوەی عێراق، دوای زنجیرەیەک گفتوگۆ لەگەڵ لایەنە سیاسییە باڵاکانی عێراق گەڕاوەتەوە کوردستان و ناوەڕۆکی کۆبوونەوەکانی بە مەکتەبی سیاسیی پارتی ڕاگەیاندووە.
د. فواد حوسێن ئاشکرای کردووە کە "لایەن و کەسایەتییە سیاسییەکان و حكوومەتی عێڕاقی فیدراڵ بۆ چارەسەرکردنی ئەو کێشەیە بەڵێنی ئەوەیان داوە کە لە چەند ڕۆژی داهاتوودا پرسی ناردنی مووچە و شاییستە داراییەکانی هەرێمی كوردستان چارەسەر بکرێت."
لەسەر بنەمای ئەم بەڵێنانە، بارەگای بارزانی جەختی کردووەتەوە کە "لەپێناو بەردەوامبوونی گفتوگۆیەكی هێمنانە و ڕەچاوکردنی بارودۆخ و بەرژەوەندیی گشتی، پێمان باش بوو دوا دەرفەت بە حكوومەتی عێراقی فیدراڵ لە بەغدا بدەین بۆ ئەوەی ڕێگەیەک بۆ کۆتایهێنان بەم کێشەیە بدۆزنەوە."
لە کۆتایی ڕاگەیەندراوەکەدا هاتووە: "هەمیشە بروامان بەوە هەبووە کە ئەگەر ڕێگەی گفتوگۆ هەبێت ئێمەش پێمان باشە بە لەیەکتر تێگەیشتن كێشەكان چارەسەر بكەین،" کە ئاماژەیە بۆ پابەندبوونی هەرێمی کوردستان بە بنەمای دیالۆگ بۆ چارەسەری کێشەکان.

دەقی بەیاننامەکە :
https://www.facebook.com/share/p/1G9gt4vg9Q/

کارەبای ٢٤ کاتژمێری گەیشتە دوو ملیۆن هاووڵاتی و زیاتر لە دوو هەزار مۆلیدە کوژێنرانەوەوەزارەتی کارەبای حکوومەتی هەرێمی کو...
09/07/2025

کارەبای ٢٤ کاتژمێری گەیشتە دوو ملیۆن هاووڵاتی و زیاتر لە دوو هەزار مۆلیدە کوژێنرانەوە

وەزارەتی کارەبای حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە هەنگاوێکی گرنگدا ڕایگەیاند، لە چوارچێوەی "پڕۆژەی ڕوناکی"دا، تا ئێستا کارەبای ٢٤ کاتژمێری بۆ زیاتر لە دوو ملیۆن هاووڵاتی دابینکراوە، کە دەکاتە نزیکەی ٣٠٪ی دانیشتوانی هەرێم. هاوکات، زیاتر لە دوو هەزار و ١٠٠ مۆلیدەی ئەهلی لە گەڕەکەکاندا کوژێنراونەتەوە، ئەمەش وەک هەنگاوێکی سەرەتایی بۆ کۆتاییهێنان بە سیستەمی مۆلیدە تا ساڵی ٢٠٢٦.

بەپێی ڕاگەیەندراوێکی وەزارەتی کارەبا، ٥٤٤ هەزار هاوبەشی کارەبا ئێستا سوودمەندن لە کارەبای بەردەوام. ئەم فراوانبوونە زۆربەی گەڕەکەکانی ناو شارەکانی هەولێر، سلێمانی و دهۆکی گرتووەتەوە، بەتایبەتی تەواوی بازنەی ١٥٠ مەتری لە هەولێر و ٦٠ مەتری لە سلێمانی.

حکوومەتی هەرێم جەخت لەوە دەکاتەوە کە ئەم پڕۆژەیە نەک تەنها کارەبایەکی بەردەوام دابین دەکات، بەڵکو تێچووی مانگانەی هاووڵاتیانیشی کەمکردووەتەوە. بەپێی ئامارەکان، ٨٠٪ی هاووڵاتییان بە بەراورد بە پێشتر پارەیەکی کەمتر دەدەن، چونکە چیتر پێویستیان بە کڕینی کارەبای مۆلیدەی ئەهلی نییە.

پلانی حکوومەت ئەوەیە تا کۆتایی ساڵی ٢٠٢٥، سەنتەری پارێزگاکانی هەولێر، سلێمانی، دهۆک و هەڵەبجە بە تەواوی ببنە خاوەنی کارەبای ٢٤ کاتژمێری و تا کۆتایی ساڵی ٢٠٢٦ـیش، زیاتر لە حەوت هەزار مۆلیدەی ئەهلی لە سەرتاسەری هەرێم بکوژێنرێنەوە و سەرجەم هاووڵاتییان کارەبای نیشتمانیی بەردەوامیان پێبگات.
"پڕۆژەی ڕوناکی" لە تشرینی دووەمی ساڵی ڕابردوو لەلایەن سەرۆکی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، مەسروور بارزانی، ڕاگەیەندرا و لە ١٤ـی ئایاری ئەمساڵدا لەلایەن ئەنجومەنی وەزیرانەوە بەکۆی دەنگ پەسەند کرا.
#ئەحمەدجەردیس

کەناڵی DWی ئەڵمانی بەشی کوردی دەکاتەوەلە هەنگاوێکی گرنگ و مێژووییدا بۆ میدیای کوردی، کەناڵی (DW)ی ئەڵمانی، یەکێک لە دەزگ...
08/07/2025

کەناڵی DWی ئەڵمانی بەشی کوردی دەکاتەوە
لە هەنگاوێکی گرنگ و مێژووییدا بۆ میدیای کوردی، کەناڵی (DW)ی ئەڵمانی، یەکێک لە دەزگا میدیاییە ناسراوەکانی جیهان، ڕەزامەندی فەرمی نیشان دا لەسەر کردنەوەی بەشی کوردی. ئەم بڕیارە دوای هەوڵ و کۆبوونەوەی چڕی جڤاکی کوردی لە ئەڵمانیا دێت، کە ماوەیەکی زۆر بوو کاریان بۆ ئەم ئامانجە دەکرد.
عەلی ئەرتان، سەرۆکی جڤاکی کوردی لە ئەڵمانیا، لە لێدوانێکی تایبەتدا بۆ (کوردستان تیڤی) ئەم هەواڵە دڵخۆشکەرەی ڕاگەیاند. بەپێی قسەکانی ئەرتان، دوای هەوڵێکی زۆر و گفتوگۆ لەگەڵ بەرپرسانی باڵای DW، توانراوە ڕەزامەندییان بەدەست بهێنرێت بۆ زیادکردنی زمانی کوردی بۆ ناو زمانەکانی دیکەی دەزگاکە.
ئەرتان وتی: "ئێمە وەک ڕەوەندی کوردستانی لە ئەڵمانیا لەگەڵ بەڕێوبەرایەتی کەناڵەکە کۆبووینەوە و خۆشبەختانە ئەوان ڕەزامەندییان نیشان دا کە بەشی کوردی لە دەزگاکەیان زیاد بکەن.
ئەرتان ڕوونیکردەوە کە پەخشی بەشە کوردییەکە تەنها بە یەک پلاتفۆرم سنووردار نابێت، بەڵکو لە داهاتوویەکی نزیکدا ڕۆژانە لە ڕێگەی ڕادیۆ، تەلەفزیۆن، و هەروەها پلاتفۆرمەکانی سۆشیال میدیاوە بە زمانی کوردی دەست بە پەخش دەکەن. ئەمەش دەرفەتێکی زێڕینە بۆ گەیاندنی دەنگی کورد و ڕووداوەکانی کوردستان بە شێوەیەکی پیشەییانە بە جیهان.
سەبارەت بە وادەی دەستپێکردن و ئەو زاراوەیەی کە پەخشی پێ دەکرێت، عەلی ئەرتان ئاماژەی بەوە دا کە تا ئێستا ئەم وردەکارییانە بەتەواوی یەکلا نەبوونەتەوە.
وتیشی: "هێشتا ڕوون نییە پەخشەکە بە کام زاراوە (کورمانجی، سۆرانی، یان هیتر) دەبێت و کەی بە فەرمی دەست پێدەکات، بەڵام گرنگ ئەوەیە کە بڕیارەکە دراوە و لە داهاتوویەکی نزیکدا جێبەجێ دەکرێت.
کردنەوەی بەشی کوردی لە دەزگایەکی میدیایی گرنگی وەک Deutsche Welle بە دەستکەوتێکی گەورە بۆ زمانی کوردی و ڕەوەندی کوردستانی لە تاراوگە دادەنرێت. ئەم هەنگاوە نەک هەر دەبێتە هۆی بەهێزکردنی پێگەی زمانی کوردی لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی، بەڵکو پردێکی پەیوەندیی گرنگیش لە نێوان کوردستان و ئەڵمانیا و جیهاندا دروست دەکات.
#ئەحمەدجەردیس

Address

Irbil
0046

Website

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Kurd Extra posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Shortcuts

Share

Category