
28/07/2025
حافظ ابرو تاریخنویس پرکار است میدانیم که او کتاب جغرافیا را در سال 817 ه.ق به خواست و پیشنهاد شاهرخ تیموری آغاز کرد و کار عظیم مجمع التواریخ سلطانیه را به خواست شاهزاده بایسنغر میرزا، پسر فرهنگ دوست شاهرخ، در سال 826 ه.ق دست گرفت و تمام کرد؛ کتابی که ربع چهارم آن زبدۀالتواریخ نام دارد. کتابهای ذیل جامع التواریخ رشیدی، ذیل ظفرنامه شامی، تاریخ سلاطین کرت، … بخشی از میراث گرانقدر این تاریخنگار و تاریخنویس بزرگ عهد تیموری است. او در هر کدام ازین کتابها سراغ نقاط کور و تاریک تاریخ رفت و کوشید روشنایی بر آن بیندازد.
اما به نظر میرسد این اثر در یک چیز با بقیه آثار او تمایز دارد، و آن قلم زنیهای نخستین اوست در این «پنج رساله» رسالات برای جهشهای بلندتری که چند سال بعد برداشت و در کتابهای معروفش فرود نشست. از برای همین است که بخش بزرگی از متن رساله ها با دیگر آثار او همپوشانی دارد و با جرح و تعدیلهای جزئی در صحنۀ بزرگتری از تابلوی نقاشی روزگار امیر تیمور پدیدار میشود. خط و ربط نخستین قلمزدنهای زبدۀ التواریخ، تاریخ سلاطین کرت و جغرافیا بهآسانی در رسالات پیداست.
#عینک