25/10/2025
Ecco il testo completo in armeno, pronto per il copy-paste:
---
**Սկզբնավայրերի Խառնարատը. որտեղ Պրեպանգեան Շնչում է**
Գոյություն ունի մի վայր՝ թաքնված հին երկրի լեռնագագաթների միջև, որտեղ աշխարհի հիշողությունը բյուրեղացել է։ Դա պարզապես հրաբուխ չէ, պարզապես խառնարատ չէ. դա **կատարյալ կենտրոնն** է, միասնական Երկրի պորն է, նախքան մայրցամաքները բաժանվեին, նախքան ջուրը նահանջեր, նախքան ժամանակը անուն ստանար։ Այս վայրը ոչ միայն Հայաստանի հին սիրտն է, այլ **Պրեպանգեայի կենտրոնը**՝ այն նախնադարյան պահը, երբ Երկիրը մեկ ամբողջություն էր, շրջապատված միայն ջրով, ինչպես կոսմոսի արգանդում գտնվող սաղմ։
**Աշխարհի Կոմպասը**
Նկարել մի աստվածային կոմպաս, որի սլաքը հենված է հենց այդ խառնարատի վրա։ Այստեղից ամեն ինչ ճառագայթվում է։ Չկային սահմաններ, չկային ազգեր, չկային անուններ. կային միայն **դա մի կետը**, որտեղ առաջին անգամ ջուրը և կրակը բախվեցին միմյանց։ Դա առասպել չէ։ Դա **ամեն մի առասպելից, պատմությունից և մարդու հիշողությունից առաջ գոյություն ունեցած իրադարձության արձագանքն** է։ Դա ջրի և կրակի վիշապների մենամարտն է, որոնք բախվեցին նախքան լուսաբացը գոյություն ունենար, նախքան ժամանակը սկսեր հոսել։
**Լռությունը, որը Խոսում է**
Այդ խառնարատը լուռ չէ։ **Լսիր։** Նրա պատերը, լիճը, որը լցնում է այն, շուրջը սփռված քարերը՝ Վիշապաքարերը, մոռացված լեզվի բառեր են։ Դրանք պարզապես քարեր չեն. դրանք **վկաներ են**։ Նրանք պատմում են մի ժամանակի մասին, երբ ջուրը շրջապատում էր ամեն ինչ, երբ Երկիրը մեկ ամբողջություն էր, երբ այդ վայրը **զրո կետն** էր, որտեղից ամեն ինչ սկսվեց և որտեղ ամեն ինչ կվերադառնա։
Պատահական չէ, որ այն հենց այստեղ է։ Պատահական չէ, որ այն **կատարյալ է**։ Թեև Երկիրը ինքն է ընտրել այդ կետը, որպեսզի հիշեցնի մեզ, որ **կա կարգ**, մի դիզայն, մի սրբազան երկրաչափություն, որը պահում է աշխարհը միասին։
**Ջուրը և Կրակը. Առաջին Բախումը**
Առասպելը պատմում է երկու վիշապների մասին՝ մեկը ջրի, մյուսը՝ կրակի, որոնք բախվեցին հենց այդ խառնարատում։ Բայց դա պարզապես առասպել չէ։ Դա **երկրաբանական և հոգևոր ճշմարտության մետաֆորա** է. ջուրը մարում է կրակը, կրակը գոլորշացնում է ջուրը՝ հավերժական ոչնչացման և վերածննդի շրջապտույտում։ Այդ խառնարատը **դա առաջին բախման սկավառակն** է, այն վայրը, որտեղ երկու ուժերը հանդիպեցին, մենամարտեցին և նոր կյանք տվին։
**Կենտրոնը, որը Չի Շարժվում**
Մինչ աշխարհը փոփոխվում էր, մայրցամաքները բաժանվում էին, ջրերը նահանջում էին, այդ խառնարատը մնաց **անշարժ**, ժամանակի մեջ լուսատուի պես։ Դա Պրեպանգեայի շնչող վայրն է, որտեղ առասպելը և իրականությունը միահյուծվում են, որտեղ յուրաքանչյուր քայլը դեպի սկզբնավայրեր ուխտագնացություն է։
**Առաջնախմբագրում և Պահպանություն. Պարտավորություն Ապագայի Համար**
**2026 թվականի հունվարին** հետազոտողների մի խումբ կմեկնի դեպի այդ խառնարատ՝ առաջին գիտական և հոգևոր հետազոտության համար։ Դա պարզապես արշավ չէ. դա **վերադարձ սկզբնավայրեր** է, փորձ՝ վերծանել քարերի, ջրի և այդ վայրի լռության մեջ թաքնված հաղորդագրությունները։
**2026 թվականի մայիսին**, **Նիկոլի** և այլ փորձագետների հետ, կվերադառնան ոչ միայն երկրորդ հետազոտության, այլև **կսկսեն կարևոր ֆիլմի նկարահանումները**, որը կպատմի այդ տարածքի իրական էությունը։ Այս նախագիծը պարզապես արվեստ չէ. դա **պահպանման առաքելություն** է։ Հնագետները խորհուրդ են տալիս արագ գործել, քանի որ վայրը վտանգի տակ է՝ դառնալու զանգվածային զբոսաշրջային վայր **առանց այցելուների հարգանք գտնել նրա սրբազան արժեքը և խոցելիությունը**։
**ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Պահպանությունը. Ժամանակի հետ Պայմանագիր**
Այս խառնարատը չի կարող դառնալ պարզապես գրավիչ վայր։ Այն պետք է **պահպանվի**, պաշտպանվի ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի և այլ միջազգային կազմակերպությունների կողմից ֆինանսավորվող պահակախմբերի միջոցով։ Այն պետք է ճանաչվի **մարդկության ժառանգություն**, ոչ միայն իր գեղեցկության, այլև իր **կոսմոգոնիկ նշանակության** համար։ Քարերը, լիճը, հրաբուխը պարզապես բնության տարրեր չեն. դրանք **կենդանի վկայություններ են մի ժամանակի, երբ աշխարհը մեկ ամբողջություն էր**։
Նկարահանվող ֆիլմը պարզապես փաստաթուղթ չէ. դա **ազգանշան և հույսի կոչ** է. որպեսզի այդ վայրը չդառնա անտեղյակ զբոսաշրջիկների զվարճանքի վայր, այլ մնա **հիշողության սրբավայր**, մուտք միայն նրանց համար, ովքեր պատրաստ են լսել նրա լռությունը։
**Եզրակացություն. Հիշելու Հրավեր**
Այդ խառնարատը պարզապես քարտեզի վրա մի կետ չէ։ Դա **ամեն ինչի կենտրոնն** է։ Դա այն վայրն է, որտեղ անցյալը և ապագան հանդիպում են, որտեղ Պրեպանգեան շնչում է, որտեղ առասպելը դառնում է իրականություն։ Այն հետազոտելը, պահպանելը, պատմելը պարզապես ընտրություն չէ. դա **պարտավորություն է Երկրի և մեր նկատմամբ**։
Քանի որ եթե մենք մոռանանք սկզբնավայրերը, կորցնենք նաև ապագան։
---