30/01/2025
Hôm nay lướt facebook thấy có bác than khóc, nhập 1,000 chậu cúc bán, mà chỉ bán được có hơn 200 châu. Nên coi như là tết này thất thu. Nhận tiện đây mình cũng viết ra một số quan điểm của mình về TẾT ta, và văn hóa C.H.É.M của người V.N
Văn hóa "chém giá" ngày Tết – Lợi bất cập hại
Ở Việt Nam, có một hiện tượng quen thuộc mà nhiều người gọi vui là "ối zời ơi" chém giá – tức là đẩy giá lên cao bất chấp trong những dịp lễ, Tết.
Thực tế, việc giá cả tăng trong các mùa cao điểm là điều khó tránh khỏi. Tuy nhiên, việc đẩy giá một cách thái quá không chỉ gây bức xúc trước mắt mà còn tạo ra hệ lụy lâu dài.
Ví dụ, một sản phẩm X ngày thường có giá 10 đồng, nhưng vào dịp lễ, người bán thấy cầu tăng mạnh nên lợi dụng sự khan hiếm để đẩy giá lên. Nếu tăng 30–50% thì còn có thể hiểu được, nhưng nhiều trường hợp giá bị đẩy lên gấp 2–3 lần, thậm chí gấp 4 lần, khiến người mua cảm thấy bị "bóc lột".
Ban đầu, người tiêu dùng có thể chấp nhận trả mức giá cao vì không còn lựa chọn nào khác. Nhưng về lâu dài, họ nhận ra rằng mình đang bị "dắt mũi". Khi kinh tế khó khăn, họ bắt đầu thắt chặt chi tiêu, ưu tiên những sản phẩm thực sự cần thiết. Kết quả là cung dư nhưng cầu giảm, hàng hóa bị ế, gây thiệt hại cho chính người bán.
Tết xưa và Tết nay – Những thay đổi tất yếu
Ngày xưa, khi đời sống còn khó khăn, dịp Tết mang ý nghĩa đặc biệt thiêng liêng. Cả năm chỉ đến Tết mới có thịt để ăn, quần áo đẹp để mặc, bánh chưng bánh tét để thưởng thức, hoa mai hoa đào để trang hoàng. Người ta quan niệm rằng năm mới đủ đầy thì cả năm sẽ sung túc.
Nhưng ngày nay, đời sống đã thay đổi. Xã hội phát triển, mọi thứ có thể mua được bất cứ lúc nào, nên không còn quá nhiều sự háo hức như trước. Thêm vào đó, giá cả ngày Tết ngày càng đắt đỏ. Một cành đào 5–10 triệu, một chậu cúc 500.000 – 1 triệu, hay một nải chuối xanh 1 triệu đồng khiến nhiều người phải cân nhắc. Họ thà dành tiền cho lì xì, sinh hoạt, hoặc tiết kiệm cho những khoản quan trọng khác.
Hơn nữa, xã hội hiện đại đòi hỏi tiền cho mọi thứ: tiền điện, nước, học phí con cái, phí vi phạm giao thông, tiền trả lãi… Vì vậy, nhiều người nhận ra rằng ra Tết không có tiền mới là đáng sợ, chứ không phải nhà thiếu một cành đào hay một chậu cúc.
Tương lai của Tết – Liệu có còn ý nghĩa?
Nếu cứ tiếp tục xu hướng này, chỉ vài năm nữa, Tết truyền thống có thể trở nên nhạt nhẽo, chỉ đơn thuần là một kỳ nghỉ chứ không còn là dịp để thực sự đón Tết, hưởng Tết. Xã hội càng vội vã, con người càng thực dụng, thì văn hóa Tết cũng dần giống như ở các nước phát triển – chỉ là một kỳ nghỉ lễ thông thường.
Vậy còn những người kinh doanh thì sao? Nếu vẫn giữ tư duy "ăn sổi ở thì", chớp cơ hội để hốt bạc trong vài ngày Tết, thì cuối cùng chỉ có "nổ sặc máu" mà thôi. Đẩy giá lên cao thì hàng hóa không bán được, cuối cùng phải ôm hàng về, lỗ vốn.
Ngược lại, những ai giữ giá hợp lý, không tăng quá đà, sẽ có cơ hội duy trì kinh doanh bền vững. Đừng thấy người khác kiếm bạc tỷ trong vài ngày Tết mà nghĩ mình cũng làm được, vì nếu không cẩn thận thì chỉ có ôm lỗ. Muốn làm ăn lâu dài, phải từ bỏ tư duy "ăn xổi" ngay từ bây giờ.
Chặt chém trong du lịch – Hại mình, hại người
Không chỉ trong việc mua sắm ngày Tết, ngành du lịch cũng chịu ảnh hưởng từ tư duy "chặt chém". Nhiều người bán hàng tại các điểm du lịch chỉ quan tâm đến lợi nhuận trước mắt, sẵn sàng nâng giá cao gấp nhiều lần để thu lợi nhanh chóng.
Nhưng họ quên mất rằng, chặt chém chỉ có thể làm một lần, chứ không thể làm nhiều lần. Một khi khách hàng có trải nghiệm tệ, họ sẽ không quay lại, thậm chí còn cảnh báo người thân, bạn bè tránh xa. Ngược lại, nếu đối xử tử tế, trung thực, khách sẽ không chỉ quay lại mà còn giới thiệu thêm nhiều người khác.
Kết luận
Kinh doanh bền vững không phải là kiếm lời nhanh trong chốc lát, mà là xây dựng lòng tin từ khách hàng. Dù là bán hàng ngày Tết hay làm du lịch, nếu cứ mãi theo đuổi tư duy "ăn xổi", "chặt chém", thì chỉ có tự làm hại chính mình.
Vậy nên, nếu muốn tồn tại lâu dài, hãy nghĩ xa hơn, đừng để lòng tham trước mắt làm mất đi cơ hội lớn trong tương lai.
