19/04/2025
ថ្មីៗយើងឃើញមានបញ្ហារវាង ក្រុមការងារបច្ចេកទេស និង ប្រព័ន្ធសំឡេង (Sound Technical team & Sound System) ជាមួយសិល្បករ។ ខ្ញុំចង់សាកល្បងវែកញែកកាត់ៗ តាមបទពិសោធន៍តិចតួចដែលធ្លាប់ធ្វើការផ្ទាល់ជាមួយក្រុមបច្ចេកទេស សំឡេង និង ផ្ទាល់ជាមួយសិល្បករ ដើម្បីយើងទាំងអស់គ្នាអាចរកវិធីដោះស្រាយបាន និងការពារទាំងអស់គ្នាជាជាងមានបញ្ហាយើងចោទគ្នាទៅវិញ ទៅមក។
សម្រាប់រយៈពេលប្រហែល 10 ឆ្នាំមុនយើងពិតជាខ្វះក្រុមការបច្ចេកទេស និងចំណេះទូទៅពីប្រព័ន្ធសំឡេងមែន សូម្បីតែសិល្បករក៏ពុំសូវបានដឹងពីបញ្ហាបច្ចេកទេសសំឡេងដែរ។ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះមានក្រុមហ៊ុនកំពុងដំណើរការក្នុងស្រុកជាច្រើនបានវិនិយោគទុនរាប់លានដុល្លារសម្រាប់ធនធានមនុស្ស ទៅលើបច្ចេកទេស និងប្រព័ន្ធសំឡេងហើយសុទ្ធតែមានការបណ្តុះបណ្តាលពីក្រៅប្រទេសដែរ សម្រាប់សិល្បករក៏មានចំណេះដឹងច្រើនលើបច្ចេកទេសប្រព័ន្ធសំឡេងតាមរយៈបទពិសោធន៍ និងតាមប្រព័ន្ធអីនធឺណែត។
ប៉ុន្តែបញ្ហាជារឿយៗ ដែលកើតឡើងរវាង អ្នកបច្ចេកទេសសំឡេង និងតួសម្តែងនៅតែជាប្រធានបទក្តៅ ជាពិសេសសម្រាប់តួសម្តែង។ ចឹងដើម្បីដោះស្រាយបាន យើងគួរតែមកយល់ពីមូលដ្ឋាននិងឬសគល់តិចសិន។
ពីសិល្បករ (អ្នកចម្រៀង និង ក្រុមតន្រ្តី)
📌មូលដ្ឋាន: ជាអ្នកសម្តែងផងនៅលើឆាក ដើម្បីអោយការសម្តែងដោយទំនុកចិត្តទៅកាន់ទស្សនិកជន (fan)គាត់ ប្រព័ន្ធសំឡេងគឺសំខាន់ជាងគេ។ ផ្ទុយទៅវិញបើការរៀបចំប្រព័ន្ធសំឡេងមិនបានល្អទេ វានឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ការសម្តែងដែរ។
📌ផលវិបាក: ក្នុងន័យនេះ ខ្ញុំចង់ផ្តោតទៅលើប្រព័ន្ធសំឡេងផ្នែកខាងលើឆាក (Monitor on Stage) ដែលជាផ្នែកមួយសម្រាប់អ្នកសម្តែងស្តាប់ខ្លួនឯង។ ធម្មតាពេលសម្តែងនៅលើឆាក តែងមានផលរំខានសំឡេងច្រើនពីខាងក្រៅដូចជា សំឡេងហូរ សំឡេងចេញពី ឧបករណ៍តន្រ្តី សំឡេងលងពីទីតាំងជាដើម។ ដូច្នេះបើសិនជាអ្នកសម្តែងមិនអាចស្តាប់ខ្លួនឯងឮទេ ពួកគេក៏មិនអាចគ្រប់គ្រងការសម្តែងដែរ។
📌តួនាទី: តែសម្រាប់ប្រព័ន្ធសំឡេងផ្នែកខាងក្រៅ (PA System) តួសម្តែងមិនមានតួនាទី ខ្វាយខ្វល់ទៅខាងក្រៅទេពេលកំពុងសម្តែងដោយធម្មតាពេលសម្តែងនៅលើឆាកពួកគាត់មិនអាចស្តាប់ឮពីគុណភាពប្រព័ន្ធសំឡេងទៅខាងក្រៅទេ។ អ្នកដែលមានតួនាទីត្រូវខ្វាយខ្វល់ពីប្រព័ន្ធសំឡេងទៅខាងក្រៅ គឺអ្នកបច្ចេកទេសសំឡេងនៅខាងមុខ (FOH Sound Engineer)។
ពីក្រុមការបច្ចេកទេសផ្នែកប្រព័ន្ធសំឡេង
📌មូលដ្ឋាន និងតួនាទី: ជាអ្នកបច្ចេកទេសផ្នែកប្រព័ន្ធសំឡេង តួនាទីចម្បងគឺធ្វើយ៉ាងណាអោយប្រព័ន្ធសំឡេងអាចគ្របដណ្តប់ទៅដល់ទស្សនិកជនក្នុងបរិវេណទីតាំងរបស់ខ្លួនដែលបានកំណត់អោយល្អបំផុតតាមតែខ្លួនអាចធ្វើបាន។ តួនាទីចម្បងដូចគ្នាមួយទៀតគឺជួយសម្រួលអោយមានភាពងាយស្រួលដល់តួសម្តែងដែរ។
📌ផលវិបាក: ខ្ញុំគិតថាកត្តាចម្បងដែលប៉ះពាល់ទៅដល់ការរៀបចំក្រុមការងារបច្ចេកទេស គឺកត្តាកញ្ចប់ថវិកាដែលទទួលយកមករៀបចំក្នុងកម្មវិធីប្រគំតន្រ្តីនីមួយៗ។ ដោយសារតែការរៀបចំប្រព័ន្ធសម្លេងបែបស្តង់ដារ គឺត្រូវចំណាយការវិនិយោគខ្ទង់លានដុល្លារ និងការវិនិយោគលើធនធានបច្ចេកទេសផង ចឹងការជួលក៏មានតម្លៃថ្លៃទៅតាមនោះដែរ។ ក្នុងនោះក៏មានកត្តាដែលគួបផ្សំគ្នាដែរ ដូចជាកត្តាទីតាំងមិនអំណោយផល និង កត្តាកង្វះធនធាន។
ដំណោះស្រាយពីសិល្បករ
1. យើងត្រូវទទួលស្គាល់ថា យើងពិតជាមិនអាចទាមទារអោយគុណភាពសំឡេងរបស់យើងល្អឥតខ្ចោះ ឬទៅតាមអ្វីដែលយើងចង់បានទាំងអស់នោះទេបើសិនឆាកប្រគំតន្រ្តីនោះមានតួសម្តែងច្រើន យើងមិនមែនជា Headliner ឬមិនមែនជាការប្រគំតន្រ្តីផ្ទាល់ខ្លួនដែលយើងមានសិទ្ធទាមទារ។
2. សម្រាប់សិល្បករ ចាំបាច់គួតែមានអ្នកបច្ចេកទេសសំឡេង (Sound Engineer) ផ្ទាល់ខ្លួន ព្រោះមានតែក្រុមការងារផ្ទាល់របស់យើងទេ ទើបគេយល់ពីតម្រូវការ និងភាពពិសេសនៃសម្លេង (Unique Sound) របស់យើងបាន។ យើងមិនអាចទាមទារអោយក្រុមការងារបច្ចេកទេសសម្រាប់កម្មវីធីមួយ មកផ្តោតមកលើយើងតែម្នាក់នោះទេ ហើយការផ្តោតក៏មិនអាចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយដែរបើសិនការសម្តែងរបស់យើងតម្រូវមានការរៀបចំរបច្ចេកទេសច្រើន។
3. បើសិនជាយើងពុំមានអ្នកបច្ចេកទេសសំឡេងផ្ទាល់ខ្លួន ហើយយើងត្រូវធ្វើការជាមួយអ្នកបច្ចេកទេសដែលរៀបចំដោយម្ចាស់កម្មវិធី យើងជាសិល្បករត្រូវអោយពត៌មានច្បាស់លាស់នូវអ្វីដែលយើងចង់បានពីអ្នកបច្ចេកទេស និងជជែកគ្នាអោយបានមុនថ្ងៃកម្មវិធី និងទទួលស្គាល់ថាយើងមិនអាចសុំអ្វីដែលលើសពីអ្នកបច្ចេកទេសអាចផ្តល់ឱ្យបានទេ។ ចុងក្រោយយើងជាសិល្បករត្រូវផ្តល់តម្លៃ និង ទំនុកចិត្តទៅដល់អ្នកបច្ចេកទេសដែលធ្វើការជាមួយយើង។ ត្រូវចាំថាអ្នកបច្ចេកទេស និងសិល្បករគឺជាក្រុមតែមួយនិងសំខាន់ដូចគ្នានៅពេលសម្តែង។
ដំណោះស្រាយពីអ្នកបច្ចេកទេស
4. យើងត្រូវដឹងថាសិល្បករសម្តែងនីមួយៗសុទ្ធតែមានភាពពិសេសនៃសម្លេង (Unique Sound) និងការរៀបចំខុសៗគ្នា។ ចឹងយើងជាក្រុមបច្ចេកទេសមានតែបើកចិត្តទូលាយដើម្បីទទួលយកតាមហេតុផលសមរម្យ ផ្តល់ជូនអ្វីដែលសិល្បករស្នើរសុំ ឬជំរាបទៅវិញឲ្យបានមុនកម្មវិធីបើមិនអាចផ្តល់បាន។
5. រៀបចំផែនការទុកមុន ដឹងពីតម្រូវការ សិល្បករដែលយើងដែលត្រូវធ្វើការជាមួយ និងត្រូវបញ្ជាក់គ្នាទៅវិញទៅមកនូវអ្វីដែលអាចផ្តល់បាន និងអ្វីដែលមិនអាចផ្តល់បានមុនថ្ងៃកម្មវីធី។
6. អ្នករៀបចំឆាកប្រគំតន្ត្រីធំៗ គួតែមានបញ្ចូលមុខងារ អ្នកគ្រប់គ្រងឆាកតន្រ្តី (Stage Manager) ដើម្បីជួយសម្របសម្រួលការងារបច្ចេកទេសរវាងសិល្បករ និងក្រុមការងារបច្ចេកទេស ជាពិសេសការដោះស្រាយ គ្រប់គ្រងស្ថានការណ៌ ដែលកើតឡើងដោយឥតព្រៀងទុក។ អ្នកគ្រប់គ្រងឆាកតន្រ្តី ក៏ត្រូវតែមានចំណេះដឹងយល់ពីឧបករណ៍សម្តែងរបស់សិល្បករ (Artist Tech Riders) ការរៀបចំវីដេអូ និងភ្លើងឆាកតន្រ្តី។
ខ្ញុំគិតថាសំណេរខាងលើមិនអាចបំពេញបានគ្រប់ចំនុចទៅដល់អ្នកអានទេ តែសង្ឃឹមថាវាអាចជាផ្នែកមួយដែលអាចជួយក្រើនរំលឹកនូវអ្វីដែល អ្នកបច្ចេកទេស និងសិល្បករបានដឹង ហើយយកមកអនុវត្ត និងបង្កើនចំណេះដឹងដល់ទស្សនិកជនទូទៅដែរ។ បើសិនមានចំនុចណាដែលអ្នកគិតថាល្អ អាចបន្ថែមនៅ ខំមិនខាងក្រោមបាន។
R.Smey ENG
Artist Manager | Show Producer | Stage Manager | International Tour Manager
