Chivorn-ជីវ័ន្ត

28/09/2025

Thailand’s aggression at the border is not random. Every move is calculated. What Thailand is using is a strategy known as “strategic provocation,” a deliberate set of tactics designed to prompt Cambodia to attack first, allowing Thailand to shift the narrative and claim victimhood in the eyes of the world.

According to The Straits Times, on September 16, 2025, Thai police fired tear gas and rubber bullets at Cambodian civilians protesting the barbed wire fence at the disputed Ban Nong Ya Kaew/Prey Chan area, injuring at least 23 Cambodians. Thai authorities then blamed the protesters for “provoking” the incident, alleging the use of sticks, stones, and slingshots. This was not an isolated incident; it was the most significant escalation since the July ceasefire and a textbook example of a calculated strategy designed to lure Cambodia into reacting first and then flip the narrative to claim victimhood.

According to J.D. Maddox, an internationally recognized expert on influence and political violence and a professor of national security studies at GMU in the United States, wars rarely begin by accident. In his article Narrative and Conflict, Maddox outlines ten tactics governments often use to provoke their enemies into war. Since the July ceasefire, Thailand has followed several of these steps with precision:
● Popular Narrative Development: Thailand has repeatedly framed itself as the victim, claiming in the Ban Nong Chan case that barbed wire was placed because Cambodian villagers were encroaching on Thai land.

● Impossible Demands: On August 28, 2025, Thai authorities issued an ultimatum that all Cambodian citizens in Ban Nong Chan must leave within two months or Thai forces would enforce territorial sovereignty immediately, according to The Nation Thailand. This is a demand no sovereign nation could ever accept.

● Military and Political Noise: Deploying barbed wire along the border under the pretext of “safety,” deliberately raising tensions without crossing into full-scale war.

● Cross-Border Lures: By moving troops and installing barbed wire inside Cambodian territory, Thailand seeks to provoke an impulsive reaction so it can later declare that Cambodia fired first.

● Rapid Condemnation: Thailand has always quickly accused Cambodia of aggression, ensuring that its version of events reached international headlines before facts could be verified. Even unproven accusations acted as passive propaganda.
These tactics are not just theoretical. Cambodian civilian protests are exactly what Thailand’s strategy seeks to exploit. By forcing Cambodian citizens into anger and confrontation, Thailand creates images and narratives it can weaponize, framing Cambodia as “uncontrolled” or “aggressive” even when its government has not taken military action. This raises the risk that any future border skirmish, no matter how small, will be painted internationally as a Cambodian escalation rather than a legitimate act of self-defense.

The September 16 incident shows how these steps work together. Cambodia’s unarmed civilians were met with disproportionate force, and the narrative was immediately shaped to portray Thailand as defending its sovereignty against “aggressive” protesters. This is how legitimacy is stolen, not just on the battlefield, but in the headlines.

Thailand’s moves are not reckless or random. They are calculated provocations designed to strip Cambodia of legitimacy. If Cambodia reacts emotionally and fires first, Thailand will flip the story, claim victimhood, and win international sympathy. That would not only cost Cambodia diplomatic support but could also expose Cambodia to sanctions. This does not mean Cambodia should allow Thailand to walk all over it. It means Cambodia must recognize the game and refuse to play it on Thailand’s terms. Thailand’s goal is not only to seize land but to rob Cambodia of international legitimacy by provoking Cambodia into war. The real fight is not just at the border, but in the story told about it. Strategic patience is not weakness; it is survival. Cambodia must outthink Thailand, not outshoot it.

Author: Muyhong Kheang

27/09/2025

សូមបួងសួងដល់វត្ថុសាកសិទ្ធទាំងអស់ជួយតាមថែរក្សាវីរៈកងទ័ព ដែលកំពុងឈរការពារទឹកដីយើងយ៉ាងអង់អាចក្លាហាន 🙏🇰🇭💪

25/09/2025

យន្តហោះចម្បាំង J-35A របស់ចិន (有时ហៅថា FC-31 កំណែអភិវឌ្ឍ) គឺជាយន្តហោះ stealth fighter ជំនាន់ទី 5 ដែលកំពុងអភិវឌ្ឍដោយ Shenyang Aircraft Corporation (SAC) សម្រាប់កងទ័ពអាកាសចិន (PLAAF)។

#ព័ត៌មានទូទៅ
ឈ្មោះ៖ Shenyang J-35A (陆基版 – Land-based version)
អ្នកប្រើប្រាស់៖ គ្រោងទុកសម្រាប់កងទ័ពអាកាស (PLAAF) ខណៈ J-35 (គ្មាន “A”) គឺជាកំណែសម្រាប់កងទ័ពជើងទឹក (PLANAF)

#បច្ចេកទេស (ប៉ាន់ប្រមាណ)
ប្រវែង៖ ~17.3 ម៉ែត្រ
Wingspan៖ ~11.5 ម៉ែត្រ
ទម្ងន់ទទេ៖ ប្រហែល 17–18 តោន
ទម្ងន់ហោះឡើងអតិបរមា (MTOW)៖ 25–28 តោន
#ល្បឿនអតិបរមា៖ ប្រហែល Mach 1.8 – Mach 2.0
ជួរហោះប្រយុទ្ធ (combat radius)៖ 1,200–1,500 km
ជួរអតិបរមា (ferry range with tanks)៖ ~3,500 km
Service ceiling៖ ~16,000 m

#ម៉ាស៊ីន
ម៉ូឌែលដំបូងប្រើ WS-13E ឬ WS-21
មានការរំពឹងថា កំណែអនាគតអាចប្រើ WS-19 ដែលមានថាមពលខ្ពស់ និងអាចឲ្យ Supercruise បាន

#រ៉ាដារ
រ៉ាដារ AESA (Active Electronically Scanned Array) ផលិតក្នុងស្រុក
ប្រព័ន្ធ sensor fusion និង IRST (Infrared Search and Track)
ប្រព័ន្ធ Electronic warfare និង data link ទំនើប
អាវុធត្រូវបានផ្ទុកក្នុង internal bays ដើម្បីរក្សា stealth, និងមាន hardpoints ខាងក្រៅសម្រាប់បន្ថែម

#អាវុធ
អាកាស–អាកាស៖ PL-10 (short-range), PL-15 (long-range BVR)
អាកាស–ដី៖ គ្រាប់បែក និងមីស៊ីលឆ្លាតវៃ (precision-guided munitions)
អាចផ្ទុកបានប្រហែល 8 តោន (ក្នុង + ក្រៅ)

#លក្ខណៈពិសេស
រចនាសម្រាប់ stealth (រាងកាយទាប RCS + ការលាក់អាវុធក្នុងខ្លួន)
Multirole: ប្រឆាំងអាកាស, វាយលុកដី, ការប្រយុទ្ធអេឡិចត្រូនិក
គេហៅថា “Chinese F-35” ពីព្រោះមានទំហំ និងប្លង់ស្រដៀង F-35 Lightning II ប៉ុន្តែជាផលិតផលក្នុងស្រុក
#លក្ខណៈសម្បត្តិនិងសមត្ថភាព
J-35A គឺជាយន្តហោះចម្បាំង stealth (ជំនាន់ទី 5) ដែលបានរចនាឡើងសម្រាប់ បំបាំងកាយ (low observability) ឬបន្តិចៗហៅថា stealth capability។
វិធីសាស្រ្តបំបាំងកាយរបស់ J-35A
រចនាសម្ព័ន្ធ stealth
រាងកាយមានប្លង់ស្រដៀង F-35 ដោយមានត្រចៀកកន្ទុយឆ្លងជ្រុង (canted tails) និងបាតទាប។
ព្យាយាមកាត់បន្ថយ Radar Cross Section (RCS) ដោយប្រើការរចនាក្បាលចង្អៀត, edges ឆ្លងមុំ, និង Diverterless Supersonic Inlet (DSI) ដែលលាក់ fan blades មិនឲ្យ radar ឃើញ។
សម្ភារៈបំបាំងកាំរស្មីរ៉ាដា
ប្រើ RAM (Radar Absorbing Materials) នៅលើផ្ទៃដើម្បីស្រូបកាំរស្មី radar។
Internal weapons bay
អាវុធ (PL-15, PL-10, bomb, missile) ផ្ទុកក្នុងខ្លួន ដើម្បីរក្សារូបរាងស្អាត និងបង្រ្កាបសញ្ញារ៉ាដា។
Hardpoints ខាងក្រៅមាន តែប្រើនៅពេល stealth មិនចាំបាច់។
Infrared & Thermal signature reduction
Tailpipe និង exhaust រចនាឲ្យបន្ថយសញ្ញា infrared (កម្តៅ) ដើម្បីកាត់បន្ថយឱកាសត្រូវស៊ើបឃើញដោយ IRST/missile។
Electronic countermeasures
មានប្រព័ន្ធ EW/Electronic Warfare ដើម្បីបំភាន់ radar និង missiles របស់សត្រូវ។

កម្រិតសមត្ថភាព
មិនមានលេខផ្លូវការថា RCS ត្រឹមតែប៉ុន្មាន m² ទេ។
អ្នកវិភាគគិតថា RCS របស់វា ធំជាង F-35 បន្តិច ប៉ុន្តែតិចជាង J-20 (fighter stealth ចិនដែលធំជាង)។
អាចបំបាំងកាយបានល្អប្រឆាំងនឹង radar ជំនាន់ចាស់ និងប្រព័ន្ធ SAM យូរឆ្នាំ ប៉ុន្តែប្រឆាំង radar L-band ឬ system anti-stealth ទំនើប គឺប្រហែលមានកម្រិត។

23/09/2025

Cambodia ❤️💪

តាមពិតខ្ញុំមិនចង់និយាយអ្វីទេនៅចំពោះមុខជម្លោះកម្ពុជា-ថៃ ដែលកំពុងត្រូវបានសម្របសម្រួលក្រោមបទឈប់បាញ់ ដើម្បីធានាថាជីវិតកងទ័ព និងប្រជាជនមិនត្រូវស្លាប់ និងរបួសទ្រព្យសម្បត្តិទាំងរដ្ឋ ទាំងឯកជនក៏ដូចជា ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមិនត្រូវបានបំផ្លាញដោយសារសង្គ្រាមផ្ទុះឡើងវិញនោះឡើយ។

ប៉ុន្តែអ្វីដែលខ្ញុំចង់និយាយគឺការបើកច្រកព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ដែលកន្លងមកនេះមានការនិយាយច្រើន ដែលខាងកម្ពុជាភាគច្រើនចេញពីបងប្អូនអ្នកលេងបណ្តាញសង្គម ឯសម្រាប់អ្នកនយោបាយ ឬអ្នកដឹកនាំកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងរដ្ឋបាលស៉ីវិល មិនមានអ្នកណាចេញមកនិយាយទេ។ ក្រឡេកមើលទៅប្រទេសថៃ មានគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានចេញមកនិយាយយ៉ាងច្រើនដែលតាំងពីលើដល់ក្រោមនិយាយតែពីបន្តបិទ។

ចាប់តាំងពីយោធាថៃបិទព្រំដែនជាឯកតោភាគីមក កម្ពុជាមិនដែលបានសុំភាគីថៃបើកច្រកវិញទេ គ្រាន់តែប្រាប់ទៅភាគីថៃថា (ថៃជាអ្នកបិទ ថៃគឺជាអ្នកបើកមិនបាច់ចរចាជាមួយកម្ពុជាទេ ហើយកម្ពុជានឹងបើកតាមក្រោយយ៉ាងយូរ៥ម៉ោង)។

ជំហរកម្ពុជានេះ នឹងមិនផ្លាស់ប្តូរទេ ហើយកម្ពុជាក៏មិនធ្វើថោកទៅសុំថៃបើកច្រកព្រំដែននោះដែរ។ ថៃអាចបន្តបិទសូម្បី១០០ឆ្នាំទៀតក៏កម្ពុជាមិនស្លាប់ដែរ។

ខ្ញុំគួរតែអរគុណថៃ ដែលតាមរយៈការបិទព្រំដែនជាឯកតោភាគីនេះទំនិញថៃនាំចូលមិនបាន ធ្វើឲ្យទំនិញកម្ពុជាដែលផលិតក្នុងស្រុកមានការរីកចម្រើនយ៉ាងខ្លាំង។ ប្រជាជនកម្ពុជាដែលស្រឡាញ់ជាតិនាំគ្នាគាំទ្រប្រើប្រាស់ទំនិញក្នុងស្រុក ដែលនេះនឹងគាំទ្រដល់ការរីកចម្រើនខាងសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់រយៈពេលវែង។

ជាង៣ខែអត់ទំនិញថៃទីផ្សារកម្ពុជាមានស្ថិរភាព មានទំនិញប្រើប្រាស់គ្រប់គ្រាន់ និងអតិផរណាទាបនិយាយដោយឡែក និងនិយាយជារួមម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់គ្រងបានល្អ។

សម្រាប់សំណូមពរជប៉ុនដែលវិនិយោគនៅថៃផងនៅកម្ពុជាផង ដែលត្រូវការដឹកទំនិញឆ្លងកាត់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ សូមជប៉ុនធ្វើទំនាក់ទំនងជាមួយភាគីថៃ ព្រោះភាគីកម្ពុជាបានផ្តល់ការយល់ព្រមរួចហើយ។ ខ្ញុំសូមបងប្អូនជនរួមជាតិ មេត្តាអត់ធ្មត់ និងទុកលទ្ធភាពឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលបន្តដោះស្រាយដោយសន្តិវិធី។ យើងមិនអាចយកសង្រ្គាមដើម្បីបញ្ចប់សង្គ្រាមបានទេ៕

In truth, I do not wish to make any statements regarding the Cambodia-Thailand conflict, which is currently being addressed under a ceasefire agreement intended to prevent the loss of life among military personnel and civilians, and to ensure that both public and private property, as well as infrastructure, are not destroyed in the event of renewed warfare.

However, what I do wish to speak about is the reopening of the Cambodia-Thailand border checkpoint. In recent times, there has been considerable public discussion, mostly from Cambodian social media users. Meanwhile, political figures, military leaders, and civil administrators have remained silent on the matter.

Looking at Thailand, we see voices from all levels of society, from top to bottom, speaking out repeatedly about maintaining the closure. Since the Thai military unilaterally shut the border, Cambodia has never requested its reopening. We simply informed the Thai side that, (as Thailand closed it, they should be the ones to reopen it. There is no need for negotiation with Cambodia, and once Thailand reopens its side, Cambodia will follow five hours later.)

This is Cambodia's firm position and it will not change. Cambodia will not lower itself to beg Thailand to reopen the border. Even if Thailand decides to keep it closed for another 100 years, Cambodia will not perish.

I should express gratitude to Thailand. Their unilateral border closure has prevented the import of Thai goods, which in turn has led to significant growth in Cambodian domestic products. Cambodian citizens who love their country have come together to support and consume locally made goods, which will contribute to long-term economic development.

For over three months without Thai imports, Cambodia’s markets have remained stable, with an adequate supply of goods and low inflation. In macroeconomic terms, economic management has been effective.

Regarding Japan’s request as it has investments in both Thailand and Cambodia to transport goods across the Cambodia-Thailand border, Japan should contact the Thai side, as Cambodia has already granted its approval.

I respectfully urge my fellow citizens to remain patient and allow the Royal Government to continue resolving this matter through peaceful means. We cannot end war with war.