04/08/2025
ប្រតិកម្មរបស់ខ្ញុំ ចំពោះការអះអាងរបស់ថៃលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា
ក្នុងនាមជាពលរដ្ឋនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ខ្ញុំសូមសរសេរនូវអ្វីដែលជាការការពារ—មិនមែនសម្រាប់មេដឹកនាំណាម្នាក់ទេ—ប៉ុន្តែសម្រាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់យើង សម្រាប់ការពិតនៃប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់យើង និងសម្រាប់សេចក្ដីថ្លៃថ្នូរជាតិរបស់យើង។
I. រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាមិនមែនជាអាវុធសម្រាប់អ្នកដទៃយកទៅប្រើប្រាស់ខុសទេ
ថ្មីៗនេះ អ្នកជំនាញច្បាប់ជនជាតិថៃម្នាក់បានអះអាងថា មេដឹកនាំកម្ពុជាបានរំលោភមាត្រា ៥៣ និងមាត្រា ២ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់យើង។ នេះគឺជាការចោទប្រកាន់ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ។ ប៉ុន្តែការចោទប្រកាន់ទាំងនោះផ្អែកលើការបកស្រាយខុសពីច្បាប់កម្ពុជា និងការប្រើប្រាស់ប្រវត្តិសាស្ត្រដោយមានចេតនាជ្រើសរើសតែផ្នែកខ្លះ។
ក្នុងនាមជាពលរដ្ឋកម្ពុជា សូមឱ្យខ្ញុំឆ្លើយតបដោយផ្អែកលើការពិត—មិនមែនដោយកំហឹងឡើយ។
II. មាត្រា ៥៣៖ អព្យាក្រឹត្យរបស់យើង មិនមែនភាពស្ងៀមស្ងាត់របស់យើងទេ
មាត្រា ៥៣ បញ្ជាក់ពីគោលការណ៍អព្យាក្រឹត្យអចិន្ត្រៃយ៍ និងការប្ដេជ្ញាចិត្តដើម្បីសន្តិភាពរបស់កម្ពុជា។ យើងមានមោទកភាពចំពោះចំណុចនេះ។ ប៉ុន្តែអព្យាក្រឹត្យភាពមិនមែនមានន័យថាអនុញ្ញាតឱ្យមានសម្ពាធពីបរទេស ការគំរាមកំហែងផ្នែកយោធា ឬការរំលោភបំពានទឹកដីដោយគ្មានការតបតឡើយ។
- ការការពារទឹកដីរបស់យើងមិនមែនជាការឈ្លានពានទេ។ គ្មានប្រការណាមួយនៅក្នុងមាត្រា ៥៣ ដែលរារាំងកម្ពុជាមិនឱ្យមានប្រតិកម្មឡើយ ប្រសិនបើទាហាន ឬជនស៊ីវិលរបស់យើងត្រូវបានគំរាមកំហែង។
- យើងមិនបានឈ្លានពានទេ។ កងកម្លាំងកម្ពុជាកំពុងប្រតិបត្តិការនៅក្នុងទឹកដីមានជម្លោះ មិនមែននៅក្នុងទីក្រុង ឬភូមិរបស់ថៃទេ។ នោះគឺជាការការពារខ្លួន មិនមែនជាសង្គ្រាមទេ។
- យើងតែងតែស្វែងរកសន្តិភាព។ កម្ពុជាធ្លាប់បាប្ដឹងទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ) ពីមុនមក ហើយបានឈ្នះទៀតផង។ ប្រទេសថៃបានបដិសេធមិនអនុវត្តសេចក្ដីសម្រេចនេះអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ។ ដូច្នេះ តើអ្នកណាដែលមិនគោរពការដោះស្រាយដោយសន្តិវិធី?
🕊️ យើងមានចិត្តស្រឡាញ់សន្តិភាពស្របតាមច្បាប់ និងចេញពីបេះដូង—ប៉ុន្តែយើងមិនមែនមនុស្សទន់ខ្សោយឡើយ។
III. មាត្រា ២៖ ទឹកដីរបស់យើង ត្រូវបានកំណត់ដោយច្បាប់ និងសន្ធិសញ្ញា
ការអះអាងដែលថា កម្ពុជារំលោភមាត្រា ២ ដោយប្រើផែនទីខ្នាត ១:២០០.០០០ (ពីសន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ ១៩០៤–១៩០៧) ជំនួសឱ្យផែនទីខ្នាត ១:១០០.០០០ (១៩៣៣–១៩៥៣) គឺជាការលើកឡើងដែលបំភាន់ការពិត។
- រដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់យើងមិនហាមឃាត់ផែនទីចាស់ៗនោះទេ។ មាត្រា ២ សំដៅលើផែនទីខ្នាត ១:១០០.០០០ ដែលជាផ្នែកមួយនៃកំណត់ត្រាទឹកដីរបស់យើង។ ប៉ុន្តែវាមិនបានលុបចោលសន្ធិសញ្ញាផែនទីបារាំង-សៀមចាស់ៗតាំងពីសម័យអាណានិគមនោះទេ។ សន្ធិសញ្ញាទាំងនេះគឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃសេចក្ដីសម្រេចរបស់តុលាការ ICJ នៅឆ្នាំ ១៩៦២—ដែលជាប្រយោជន៍ដល់កម្ពុជា។
- យើងអនុវត្តតាមច្បាប់អន្តរជាតិ។ តុលាការ ICJ បានសម្រេចថាប្រាសាទព្រះវិហារ និងតំបន់ជុំវិញប្រាសាទជារបស់កម្ពុជា—ដោយផ្អែកលើផែនទីខ្នាត ១:២០០.០០០។ ឥឡូវនេះ ប្រទេសថៃកំពុងព្យាយាមហៅផែនទីដដែលនោះថាខុសច្បាប់។ នេះមិនមែនជាការវែកញែកផ្លូវច្បាប់ទេ—វាគឺជាការផ្លាស់ប្ដូរជំហរនយោបាយ។
⚖️ ព្រំដែនរបស់យើងមិនមែនត្រឹមតែជាខ្សែបន្ទាត់ទេ—វាគឺជាលទ្ធផលនៃសន្ធិសញ្ញា សេចក្ដីសម្រេច និងការទទួលស្គាល់ ដែលទទួលបានដោយការលំបាក។
IV. នេះមិនមែនត្រឹមតែជារឿងច្បាប់ទេ—នេះគឺជាយុទ្ធសាស្ត្រ
គោលបំណងនៃការចោទប្រកាន់នេះគឺច្បាស់ណាស់៖
- ដើម្បីធ្វើឱ្យកម្ពុជាមើលទៅហាក់ដូចជាបានរំលោភលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួន។
- ដើម្បីបង្កើតមន្ទិលសង្ស័យនៅក្នុងអាស៊ាន និងក្នុងចំណោមសហគមន៍អន្តរជាតិ។
- ដើម្បីដាក់សម្ពាធលើកម្ពុជាក្នុងការចរចាព្រំដែន។
នេះគឺជាយុទ្ធសាស្ត្រដែលគេស្គាល់ថា lawfare—ការប្រើប្រាស់អំណះអំណាងផ្លូវច្បាប់ជាអាវុធ។ ហើយយើងឆ្លើយតបមិនមែនដោយអារម្មណ៍ទេ ប៉ុន្តែដោយចំណេះដឹង។
V. កាតព្វកិច្ចជាពលរដ្ឋរបស់ខ្ញុំ៖ ការពារការពិត មិនមែនត្រឹមតែទឹកដីទេ
ក្នុងនាមជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ខ្ញុំចង់បានសន្តិភាព សេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ និងការគោរពច្បាប់។ ប៉ុន្តែខ្ញុំក៏ចង់ឱ្យពិភពលោកដឹងដែរថា៖
- កម្ពុជាគោរពរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួន។
- កម្ពុជាគោរពច្បាប់អន្តរជាតិ។
- កម្ពុជានឹងការពារប្រជាជន ទឹកដី និងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ខ្លួន—ហើយក៏មិនរំលោភលើអ្នកណាដែរ។
សូមឱ្យពេលនេះជាពេលវេលាមួយដែលយើងផ្តល់ការអប់រំ មិនមែនបង្កើនជម្លោះឡើយ។ សូមយើងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីសិទ្ធិ ប្រវត្តិសាស្ត្រ និងច្បាប់របស់យើង—មិនមែនត្រឹមតែទង់ជាតិរបស់យើងនោះទេ។
🇰🇭 កម្ពុជាមិនខ្លាចច្បាប់ទេ។ យើងត្រូវបានការពារដោយច្បាប់។
យើងមិនទាមទារនូវអ្វីដែលមិនមែនជារបស់យើងទេ—ប៉ុន្តែយើងក៏នឹងមិនចុះចាញ់នូវអ្វីដែលជារបស់យើងដែរ។
យើងគឺជាប្រជាជនដែលស្រឡាញ់សន្តិភាព។ ប៉ុន្តែយើងមិនមែនជាប្រជាជនដែលភ្លេចប្រវត្តិសាស្ត្រនោះទេ។ ហើយយើងនឹងមិនត្រូវបានបែកបាក់ទេ—ទាំងដោយគ្រាប់បែក ឬដោយព័ត៌មានក្លែងក្លាយ។
ចូរយើងឆ្លើយតបដោយភាពរួបរួម ការពិត និងសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ។
