04/07/2025
១.អ្វីជាជី EM?
EM មកពីពាក្យ(effective microorganisms) ប្រសិទ្ធភាពរបស់មីក្រូសាពាង្គកាយ។ EM ជាការួមបញ្ចូលនូវវីរុសមានប្រយោជន៏ជាច្រើនប្រភេទ មីក្រូសាពាង្គកាយភាគច្រើនកើតឡើងតាមធម្មជាតិត្រូវបានប្រើប្រាស់ ឬរកឃើញក្នុងអាហារ។ វាផ្ទុកនូវសារធាតុសរីរាង្គមានប្រយោជន៏៣សំខាន់ៈ បាក់តេរីហ្វូតូត្រូហ្វិត(Phototrophic) បាក់តេរីអាស៊ីតឡាក់តិទ (Latic) និងមេតំបែ(yeast)អាថ៌កំបាំងរបស់ប្រសិទ្ធិភាពមីក្រូសារពាង្គកាយ ទាំងនេះផ្ទុកនូវសារធាតុមានប្រយោជន៏ដូចជា វីតាមីន អាស៊ីតសរីរាង្គ Cheleted mineral និងសារធាតុប្រតិកម្មអុកស៊ីតកម្ម ពេលធ្វើប្រតិកម្មជាមួយសារធាតុសរីរាង្គ។ ពួកវាកែប្រែពពួករុក្ខជាតិ និងសត្វនៅក្នុងដី ដូចច្នេះជំងឺដីងាប់(Inducing soil) វានិងដីរស់(suppressing soil) ក្នុងការប្រែប្រួលនេះ វាមានសមត្ថភាពវិវត្តន៏ទៅជាដីមានជីជាតិ(Zymogen soil)។ ប្រសិទ្ធិភាពសារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្មរបស់មីក្រូសរីរាង្គទាំងនេះបានឆ្លងកាត់ដោយផ្ទាល់ទៅក្នុងដី ឬមិនផ្ទាល់ទៅរុក្ខជាតិ ដោយថែរក្សាអត្រាសារធាតុចិញ្ចឹម NPK និង CNនៅដដែល។
១.២ ប្រភេទជី EM
ក. EM-1
EM ដំបូង EM មូលដ្ឋាន EM ប្រមូលផ្ដុំ សូលុស្យុងស្ដុកEM ។ល។ គឺវាខុសប្លែកគ្នាសម្រាប់EM-1។ វាកើតឡើងតែក្នុងទម្រង់សារធាតុរាវតែមួយគត់ ហើយវាផ្ទុកនូវសារធាតុមានប្រយោជន៏ច្រើន និងមីក្រូសារពាង្គកាយច្រើនទៀតផង។ វាមិនមែនជីគីមី និងសំយោគ ឬផលិតផលថាមពលសេណេទិចទេ។ វាត្រូវបានប្រើប្រាស់ ជាមួយសម្ភារៈសរីរាង្គដើម្បីផ្ដល់ជីជាតិឱ្យដីជាមួយប្រសិទ្ធិភាពរបស់មីក្រូសរីរាង្គ ដើម្បីធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវមីក្រូសារពាង្កកាយរបស់ដី។
EM-1ត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ផលិតEMដ៏ទៃទៀត(secondary product) សម្រាប់ឆ្លើយតបកាន់តែប្រសើរជាងនេះ។
ខ. សូលុយស្យុង EM-បន្ត
វាត្រូវបានគេហៅថា EMសកម្ម ឬEMទី២។ គេប្រើប្រាស់ក្នុងវិស័យកសិកម្ម គឺត្រូវបានគេរៀបចំឡើងជា៣ភាគរយ EM-1 និង៥ភាគរយ ស្ករអំពៅ និងក្នុងទឹកស្អាត៩៥% ដាក់ក្នុងធុងបិទជិតហើយទុកវាឱ្យឡើងមេរយៈពេល១ទៅ២សប្ដាហ៏។ ពេលធុំក្លិនជូរផ្អែមជាមួយpH 3-5ឬតិចជាងនេះបញ្ជាក់ថាសូលុយស្យុងEMបន្តនេះរួចរាល់ប្រើប្រាស់បាន។
គ. EM Bokashi(Anaerobic)
EM Bokashi ផ្ទុក១% នៃEM-1 ១% ស្ករងូ និងទឹកសុទ្ធ។ បន្ទាប់មកសារធាតុនេះត្រូវបានបន្ថែម ទៅក្នុងសារធាតុសរីរាង្គដូចជា កន្ទក់ស្រូវ ហើយលាយឱ្យសព្វរហូតដល់វាមានសំណើមប្រហែល៣០%។ បន្ទាប់មកទុកឱ្យវាឡើងមេរយៈពេល១ទៅ២សប្ដាហ៏។ ពេលមានក្លិនជូរផ្អែមដែលគួរឱ្យពេញចិត្ត ហើយបានបញ្ជាក់ថា ដំណើរការត្រូវបានបញ្ចប់។ ប្រភេទផ្សេងៗនៃ EM Bokashi អាចត្រូវបានគេផលិតពីសារធាតុសរីរាង្គខុសៗគ្នា ហើយប្រើប្រាស់សម្រាប់គោលបំណងខុសៗគ្នា។ គ្រឿងផ្សំដែលប្រើប្រាស់ជាញឹកញាប់បំផុតគឺ កន្ទក់ស្រូវ ឬស្រូវសាលី សាច់ត្រី។
ឃ. EM កំប៉ុស៍្ដ(EM compost)
អាចត្រូវបានគេរៀបចំផលិតចេញពីលាមកសត្វ កាកសំណល់រឺង កាកសំណល់ផ្ទះបាយ ស្លឹកប៉ៃតង ស្មៅ។ល។ ដោយលាយបញ្ចូលទាំងអស់ ឬតាមតម្រូវការចង់បាន។ សូលុយស្យុងត្រូវបានស្រោចលើសារធាតុសរីរាង្គទាំងនេះ ខណៈពេលលាយឱ្យសព្វ រហូតដល់វាមានសំណើម៣០ភាគរយ បន្ទាប់មកគ្របគំរប់ប្លាស្ទិចឱ្យជិតកុំឱ្យខ្យល់ចេញចូល ហើយទុកវាឡើងមេរយៈពេល៣០ទៅ៤០ថ្ងៃ។ នៅពេលមានផ្សិតពណ៌សលិចឡើងលើសារធាតុទាំងនេះ បញ្ជាក់ថាដំណើរការនេះសម្រេច។
២. អត្ថប្រយោជន៏ជីEM
ក. EM សម្រាប់ដាំដុះ និងសាកវប្បកម្ម
មធ្យោបាយដ៏ល្អបំផុតដើម្បីប្រើប្រាស់EM សម្រាប់ធ្វើកសិកម្ម គឺអាស្រ័យលើគុណភាពដី អាកាសធាតុ វិធីសាស្ដ្រដាំដុះ ប្រភពស្រោចស្រព របស់ទឹកស្រោចស្រព ដំណាំ និងប្រភេទនៃចំការគឺដើរតួនាទីសំខាន់។
២.១ សម្រាប់ដីគ្នាជីជាតិ និងដីខ្សាច់
ជាធម្មតាដីមានសំណើមតិច ធាតុសរីរាង្គតិច មីក្រូសរីរាង្គក្នុងដីតិច ហើយមានជាតិអំបិលច្រើន។ យោងទៅតាមការសិក្សា និងបទពិសោធន៏ដែលធ្លាប់បានអនុវត្តន៏កម្រិត ៤០លីត្រ នៃEM-1និង៤ទៅ៥តោននៃកំប៉ុស្ដ៍EM យើងអាចដាក់លើផ្ទៃដី១អារ(4/10ha)គឺជាការអនុសាសន៏សម្រាប់ដីក្នុងប្រទេស ប៉ាគីស្ថាន អេហ្សីប មជ្ឍឹមបូព៌ា និងតំបន់ដីខ្សាច់នៅប្រទេសរូស្ស៊ី និងសហរដ្ឋអាមេរិច។
២.២ សម្រាប់ដី ត្រូចពិច និងស៊ុបត្រូពិច
ដូចជាដីមានសំណើម ធាតុសរីរាង្គ និងសារពាង្គកាយក្នុងដីខ្ពស់។ យោងទៅតាមការស្រាវជ្រាវ និងបទពិសោធន៏របស់យើងកម្រិតនៃ២០លីត្រ EM-1 និងពី២ទៅ៤តោននៃកំប៉ុស្ដ៍EMក្នុងមួយអារគឺសមស្របសម្រាប់ប្រទេស ឥណ្ឌូនេសី ម៉ាលេស៊ី និងថៃ។ ការដាក់ ១០០គ.ក្រ នៃBokashi ក្នុង១អារដើម្បីផ្ដល់ធាតុសរីរាង្គ និងចំណីអាហារដល់មីក្រូសាពាង្គកាយ។
ខ. សម្រាប់វិស័យជលផល
យោងទៅតាមការស្រាវជ្រាវ និងបទពិសោធន៏គឺមានប្រយោជន៏សម្រាប់កសិដ្ឋាន ចិញ្ចឹមត្រី។ អាហារត្រីត្រូវបានលាយជាមួយEM មុនពេលឱ្យចំណី។ ប្រភេទផ្សេងៗនៃចំណីបានមកពីចំណីខុសៗគ្នាអាចត្រូវបានរៀបចំប្រើប្រាស់។
គ. EMសម្រាប់បសុបក្សី
ឃ. EM ខ្មែរ
រូបមន្តៈ សារធាតុសរីរាង្គ ៣គ.ក្រ ស្ករត្នោត ១គ.ក្រ ទឹកស្អាត ១០លីត្រ
សមាសធាតុផ្សំៈ
ត្រីស្រស់ៈ ២គ.ក្រ
សំបកលៀសៈ ០.៥គ.ក្រ
ស្ករត្នោតៈ ៥គ.ក្រ
ដើមញ័រៈ ៥គ.ក្រ
ផ្លែល្ពៅៈ ២,៥គ.ក្រ
ផ្លែស្វាយៈ ២.៥គ.ក្រ
ផ្លែម្នាស់ៈ ២.៥គ.ក្រ
ផ្លែល្ហុងៈ ១គ.ក្រ
ទឹកៈ ១០លីត្រ
