23/06/2025
🔴ඔයා කසාද බැන්ඳාට "Emotional Neglect" වෙන නිසා කසාද ජීවිතය තිත්ත වුණාද ?
ඔයාට දැනිලා තියෙනවාද කසාද බැන්ඳත් ඔයාගෙ මහත්තයා/නෝනා ඔයාව පොඩ්ඩක්වත් ගණන් ගන්නේ නෑ.කිසිම විධියකට අවධානයක් දෙන්නේ නෑ කියලා. හරියට නිකන් කල් ඉකුත් වෙච්ච භාණ්ඩයක් පැත්තකින් තියලා වගේ ඔයාට දැනිලා තියෙනවාද ? එහෙම දැනෙද්දි දුකක් වේදනාවක් දැනෙනවා ඒත් මේ විධියට වේදනා විඳින්නේ ඔයා විතරක් නෙවෙයි.මෙහෙම වෙන එකට කියන්නේ "Emotional Neglect" එහෙම නැත්නම් චිත්තවේගීය නොසලකා හැරීම කියලා තමා මේකට කියන්නේ.
වැඩියෙන්ම හිත් වේදනාවන් අරගෙන එන්නේ විවාහයට ද්‍රෝහී වීමෙන් නෙවෙයි.ඒවා සමහර වෙලාවට, කිසිම කතාවක් නැතුව අවසන් වුණ නිහඬ රාත්‍රී භෝජන සංග්‍රහයන්,ඇහුවාට කිසිම උත්තරයක් නොලැබුණු ප්‍රශ්න,අමතක වෙළා ගිය උපන්දින,එකම කාමරයේ ඉඳලත් කිසිම කතාවක් නැතුවම ගෙවුණු දවස්,චිත්තවේගීය නොසලකා හැරීම කියන්නේ ගැටුම් එක්ක සද්දෙට වෙන දෙයක් නෙවෙයි.නමුත් ඒ නිසා සිද්ධ වෙන හානිය ගොඩාක් ගැඹුරටම සිද්ධ වෙනවා.
මෙහෙම සිද්ධ වෙන්නේ ඇයි කියලා තේරුම් අරගෙන සුවපත් වෙන්න මොකද්ද කරන්න අවශ්‍යය කියලා මම ඔයාට පැහැදිලි කරළා දෙන්නම්.
🔍 1. විවාහය ඇතුළෙදි සිද්ධ වෙන චිත්තවේගීය නොසලකා හැරීම කියන්නේ මොකක්ද?
💭 “ඔයා එයාත් එක්ක ඉන්නවා... ඒත් එයා ඔයා එක්ක ඇත්තටම නෑ කියලා දැනෙනවා.”
චිත්තවේගීය නොසලකා හැරීම කියන්නේ එක සහකරුවෙක්/සහකාරියක් අනෙකාගේ චිත්තවේගීය අවශ්‍යතාවලට නිරන්තරයෙන් ප්‍රතිචාර දැක්වීමට අපොහොසත් වෙද්දි මේ දෙය සිද්ධ වෙනවා.මේ කියන්නේ රණ්ඩු ගැන නෙවෙයි.මේ කියන්නේ විවාහය පවත්වාගෙන යාමට අවශ්‍ය ආදරණිය උණුසුම, සංවේදනය සහ කිසිම විධියකට ලබා දෙන්නේ නැතිකම තමා මේකෙදි සිද්ධ වෙන්නේ.
✅ ඔයාට දැනෙන්න ගන්නවා:
ඔයාව ඔහුට/ඇයට පේන්නේ නෑ කියලා 🫥
ඔයා කියන කිසිම දෙයක් ඇහෙන්නේ නෑ කියලා 👂
ඔයාව තවදුරටත් වැදගත් නොවන කෙනෙක් කියලා දැනෙනවා ❌
📚 මනෝවිද්‍යාවට අනුව :
Attachment Theory එකට (බෝල්බි, 1969) අනුව, චිත්තවේගීය සම්බන්ධතාවය ආරක්ෂිත සබඳතාවල පදනම වෙනවා. ඒක එහෙම වෙන්නේ නැත්නම්, එය ගැඹුරු අනාරක්ෂිත බවක් සහ චිත්තවේගීය පීඩාවක් ඇති කරනවා.
🧠 වෛද්‍ය ජොනිස් වෙබ් ("Running on Empty" හි කර්තෘ) මෙසේ පවසනවා:
“චිත්තවේගීය නොසලකා හැරීම කියන්නේ ප්‍රීතිමත් විවාහයක නොපෙනෙන සතුරා ය. එය ඔයාගෙ සහකරු කරන දේ නෙවෙයි - ඒ ඔවුන්ට කරන්නඅසමත් වන දෙයයි.”
💣 2. ඔයා ආදරය කරන කෙනා ඔයාව නොසලකා හරින නිසා සිද්ධ වෙන සැබෑම විනාශය
💔 “එයා එක්ක ජීවත් වෙනවා කියන්නේ හරියට අවතාරයක් එක්ක ජීවත් වෙනවා වගේ වැඩක් ...”
චිත්තවේගීය නොසලකා හැරීම කියන්නේ දුකට වඩා වැඩි වේදනාවක් ගේන දෙයක්.මෙය ස්වයං-වටිනාකම, සමීපභාවය සහ විශ්වාසය මන්දගාමීව විනාශ කරනවා.
📉 මේ නිසා සිද්ධ වෙන විනාශය:
🔹මානසික අවපීඩනය සහ කාංසාව වැඩි වෙනවා (American Psychological Association, 2020)
🔹ලිංගික සම්බන්ධතා හෝ ශාරීරික සමීපභාවය නැති වෙනවා
🔹විවාහයට ද්‍රෝහි වෙළා අනියම් සම්බන්ධතාවයකට යොමු වීමේ අවදානම වැඩි වෙනවා.
🔹දික්කසාද වීමේ අවදානම වැඩි වෙනවා (Gottman Institute, 2017)
🧪 පර්යේෂණ ඇසුරෙන් :
🔗 Journal of Marriage and Family කරපු අධ්‍යයනයකින් හෙළි වුණේ චිත්තවේගීය දුරස්ථභාවය මූල්‍ය ආතතිය හෝ ගැටුමට වඩා දික්කසාදය සඳහා මෙය ප්‍රබල පුරෝකථනයක් බවය.
📖 මූලාශ්‍රය
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/jomf.12334
🧠 ගොට්මන් ආයතනය, වසර 40+ කට වඩා කරපු පර්යේෂණ හරහා, emotional bid ප්‍රතික්ෂේප කිරීම (සහකරු සම්බන්ධ වීමට ගන්නා කුඩා උත්සාහයන් නොසලකා හැරීම) විවාහ තෘප්තියට සැලකිය යුතු ලෙස හානි කරන බව හඳුනාගෙන තියෙනවා.
🛠️ 3.චිත්තවේගීය සමීපභාවය නැවත ගොඩනඟා ගන්න උපාය මාර්ග 3ක්
💡 ඔයාට නැවත සමීප බව ගොඩනඟා ගෙන ආදරයෙන් ජීවත් පුළුවන්- ඔයා ඒක ආරම්භ කරන්න ඕන කොහෙන්ද කියලා ඔයා දන්නවා නම්.
❤️ 1. “Emotional Bids” (Gottman Method)
ඉගෙන ගෙන ප්‍රතිචාර දක්වන්න
🔄 Emotional bids කියන්නේ අවධානය හෝ සෙනෙහස සඳහා කරන කුඩා ඉල්ලීම් (උදා: "බලන්න ඒ ඉර බැහැලා යන ලස්සන").
✅Bids වලට ධනාත්මකව ප්‍රතිචාර දක්වන ජෝඩු එකට ජීවත් වෙන්න 86% ට වඩා වැඩි ඉඩක් තියෙනවා.
➡️ ඔයාගෙ සහකරු/සහකාරිය දෙසට හැරිළා, ඇස් ස්පර්ශ කරන්න, සහ ඇයව/ඔහුව පිළිගන්න.
🧘 2. “චිත්තවේගීය පුහුණු කිරීම” සිද්ධ කරන්න.
🧠 ආචාර්ය ජෝන් ගොට්මන් විසින් සංවර්ධනය කරපු, හැඟීම් පුහුණු කිරීම අනුව කියන්නේ:
🔹ඔයාගෙ සහකරුගේ/සහකාරියගේ හැඟීම් අගය කරන්න.
🔹විනිශ්චය කිරීම් හෝ ඉක්මන් විසඳුම් වලට යොමුවීම් වලින් වැළකෙන්න.
🔹සංවේදීව සවන් දෙන්න.
✅ මෙම ක්‍රමය චිත්තවේගීය බැඳීම් වැඩි දියුණු කරන අතර ආතතිය අඩු කරනවා.
✍️ 3. සතිපතා “Emotional Check-in” පුරුද්දක් හදාගන්න.
💬 අවධානය වෙනතකට යොමු කරන්නේ නැතුව අඩුම සතියකට වතාවක් මිනිත්තු 15–30ක් වත් ඇය/ඔහු වෙනුවෙන්වෙන් කරන්න. ඊටපස්සේ මෙහෙම අහන්න:
“අපි ඇත්තටම මේ විධියට සතුටින් ජීවත් වෙනවාද?”
“මේ සතියේ ඔයාට මම ගැන වෙනදාට වඩා ආදරයක් පොඩ්ඩක් හරි දැනුණාද?”
“මට ඔයාගෙ ආදරය වෙනුවෙන් මීට වඩා හොඳට කරන්න පුළුවන් මොනවාද?”
📚 හිතාමතාම සම්බන්ධතාවය වෙනුවෙන් කාලයක් නිර්මාණය කරගන්න ජෝඩුවල විවාහයේ තෘප්තිය වැඩි වෙනවා (APA Journal, 2019).
📖 Study: Marriage Communication & Satisfaction
https://psycnet.apa.org/doiLanding?doi=10.1037%2Ffam0000517
💡 චිත්තවේගීය සමීපභාවය එක රැයකින් නිර්මාණය වෙන්නේ නෑ. එය නැවත ගොඩනඟා ගන්න පුළුවන්.
🔄 මේ ලිපිය කියවන්න අවශ්‍යයි කියලා හිතෙන කෙනෙක් ඉන්නවා නම් tag කරන්න.
📝 ඔයාට ජීවිතයේ කවදාහරි දවසක චිත්තවේගීය වශයෙන් නොසලකා හැරලා තියෙනවා කියලා දැනෙනවා නම් මේ Article එක Save කරගෙන අවශ්‍යය පියවර අනුගමනය කරන්න.
💔විවාහය ඇතුළේ නොපෙනෙන භයානකම සතුරා තමා "Emotional Neglect" කියන්නේ. එහෙම විවාහ ජීවිතයක ඔයා ඉන්නවා නම් තවදුරටත් වේදනා විඳින්නේ නැතුව ඔයාගෙ මානසික සුවය වෙනුවෙන් කරන්න පුළුවන් හොඳම දෙය කරන්න.එහෙම නැත්නම් ඔයා තවත් අසරණ වෙනවා.
ඔෂාන් බමුණු ආරච්චි
Certified Mindfulness Coach
Certified Soft Skills Trainer
