11/09/2025
"පිළිකා" කියල කියන්නෙ මේ ලෝකෙ ඉන්න ඕනෙම පුද්ගලයෙක් අහන්න අකමැති ඉතා අමිහිරි වචනයක්. මේ නිසා ලොව පුරා දහස් ගනනක් වූ ජනතාවක් දුක් විදිනවා. පිළිකාවක් කියන්නේ තනි රෝගයක් නොවෙයි, අසාමාන්ය සෛල පාලනයකින් තොරව වර්ධනය වී, ඒ අසල ඇති පටක ආක්රමණය කර ශරීරයේ අනෙකුත් කොටස් වලට පැතිර යා හැකි (metastasize) අතිශය භයානක තත්වයන් ගොන්නක එකතුවක්. මෙම සෛල ශරීරයේ සාමාන්ය ක්රියාකාරිත්වයට බාධා කරන අතර, පාලනය නොකළහොත්, දරුණු රෝගාබාධ හෝ මරණයට හේතු වෙන්න පුලුවන්.
ගෝලීය වශයෙන් පිළිකා, මරණයට ප්රධාන හේතුවක් වන අතර, 2020 දී මිලියන 10 කට ආසන්න මරණ සඳහා මෙය වගකිව යුතු බව ලෝක සවුක්ය සංවිධානය පවසනු ලබනවා, එය ලොව පුරා සෑම මරණ හයකින් එකක් පමණ වෙනවා. බහුලවම හඳුනාගත් පිළිකා අතර පියයුරු, පෙනහළු, මහා අන්ත්රය, ගුද මාර්ගය සහ පුරස්ථි ග්රන්ථි පිළිකා ඇතුළත් වන අතර, පෙනහළු පිළිකා මාරාන්තිකම ලෙස පවතින අතර 2020 දී මිලියන 1.8 ක ජීවිත අපට අහිමි වන්නේ මෙම පිළිකා නිසාවෙනි. දුම්කොළ භාවිතය, මධ්යසාර පරිභෝජනය, දුර්වල ආහාර, තරබාරුකම සහ ශාරීරික අක්රියතාව වැනි ජීවන රටා සාධක පිළිකා අවදානමට දායක වන අතර, HPV, හෙපටයිටිස් B සහ C සහ හෙලිකොබැක්ටර් පයිලෝරි ඇතුළු පාරිසරික නිරාවරණය සහ ආසාදන ද පිළිකා හට ගැනීමට හේතු වෙනවා. නමුත් වැදගත් කරුණක් නම්, බොහෝ පිළිකා කලින් හඳුනාගෙන ඵලදායී ලෙස ප්රතිකාර කළහොත් සුව කළ හැකි වීමයි.
මෙහිදී පිළීකා ඇතිවීම වැළැක්වීම පළමු ආරක්ෂක මාර්ගය ලෙස පවතින අතර දුම්කොළ භාවිතය වැළැක්වීම, යහපත් ශාරීරික ක්රියාකාරකම් පවත්වා ගැනීම, සමබර ආහාර වේලක් ගැනීම සහ පිළිකා කාරක වලට නිරාවරණය වීම අවම කිරීම මගින් ද අවදානම අවම කරගන්න පුලුවන්.
පිළිකා වර්ධනය වන විට, ප්රතිකාර සඳහා සාමාන්යයෙන් ශල්යකර්ම, රසායනික චිකිත්සාව, විකිරණ චිකිත්සාව හෝ මෙම ප්රවේශයන්ගේ සංයෝජන ඇතුළත් වන අතර මෑත වසරවලදී, ඉලක්කගත ප්රතිකාර සහ ප්රතිශක්තිකරණ ප්රතිකාර මගින් ශරීරයේ ප්රතිශක්තිකරණ ප්රතිචාරය ශක්තිමත් කරන සහ පිළිකා වර්ධන සංඥා අවහිර කරන වඩාත් නිරවද්ය ප්රතිකාර සක්රීය කර ඇත. කෙසේ වෙතත්, සාම්ප්රදායික ක්රම බොහෝ විට සැලකිය යුතු අතුරු ආබාධ ඇති කිරීම අවාසනාවන්ත කරුනක් වන අතර, ආරක්ෂිත, වඩාත් පුද්ගලාරෝපිත විකල්ප සඳහා අවශ්යතාවය එමගින් නැවත නැවතත් ස්මතු කරනවා. ඉතින් මේවන විට අපට අසන්නට ලැබෙන සුභ ආරංචිය නම් රුසියාවේ ජාතික වෛද්ය පර්යේෂණ විකිරණ විද්යා මධ්යස්ථානය, එංගල්හාර්ඩ් අණුක ජීව විද්යා ආයතනය සමඟ සහයෝගයෙන් එන්ටරොමික්ස් නමින් පිළීකා නැසීම සදහා එන්නතක් නිපදවා තිබීමයි. මෙම නව පරම්පරාවේ පිළිකා එන්නත් චිකිත්සාව සාම්ප්රදායික ප්රතිකාර අතික්රමණය කරනවා.
එන්ටරොමික්ස් (EnteroMix) හානිකර නොවන වෛරස් හතරක එකතුවක් භාවිතා කරන අතරම රෝගියාගේ ප්රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය එකවර සක්රීය කරමින් මාරාන්තික පිළීකා සෛල සෘජුවම ඉලක්ක කර විනාශ කරනු ලබනවා. සෞඛ්ය සම්පන්න සෛල වලට හානි කළ හැකි රසායනික චිකිත්සාව සහ විකිරණ මෙන් නොව, එන්ටරොමික්ස් තෝරා බේරා සහ ආරක්ෂිතව ක්රියා කිරීම නිසා අතුරු ආබාධ වල අති අවධානම බොහෝවිට අඩුවන බව විද්වතුන් ප්රකාශකරනු ලබනවා. පූර්ව සායනික අධ්යයනවලින් පෙන්වා දී ඇත්තේ එය පිළිකා වර්ධනය අඩාල කළ හැකි හෝ සමහර අවස්ථාවල සම්පූර්ණ පිළිකා විනාශයක් ලබා ගත හැකි බවත්, තහවුරු කරන ලද ආරක්ෂිත පැතිකඩක් ඇති බවත්ය.
ආරම්භක සායනික අත්හදා බැලීම් සඳහා පුද්ගලයින් 48 දෙනෙකු සම්බන්ධ වූ අතර එමගින් සාර්ථක ප්රතිඵල මේවනවිටත් ලබාදී තිබෙනවා. මෙම නව අත්හදාබලීමේදී රෝගියෙකු ගේ පිළිකා ප්රමාණය අඩු කිරීම 60% සිට 80% දක්වා පරාසයක පැවතුනි. එසේම පිළිකා වර්ධනය නතර කරන ලද අතර පවතින පිළිකා ප්රමාණයෙන් ද අඩු විය. රෝගීන් එන්නත හොඳින් දරා සිටි අතර බරපතල අහිතකර ප්රතික්රියාවක් දක්නට නොලබුණු බව පර්යේශකයින් පෙන්වා දෙනවා.
රටවල් 75 ක් නියෝජනය කරන නියෝජිතයින් 8,400 කගේ අවධානය දිනා ගනිමින්, 2025 සැප්තැම්බර් මාසයේදී ව්ලැඩිවොස්ටොක් හි පැවති 10 වන නැගෙනහිර ආර්ථික සංසදයේදී එන්ටරොමික්ස් ප්රසිද්ධියේ හෙළිදරව් කරන ලද අතර පුළුල් වෛද්ය භාවිතය සඳහා තවමත් අවසර හිමි වී නැත. නමුත් අනුමත වූ පසු එන්නත රෝගීන්ට නොමිලේ ලබා දීමට රුසියාව මේවනවිටත් සැලසුම් කර අති බව වාර්ථා වනවා.
සාම්ප්රදායික පිළිකා ප්රතිකාර බොහෝ විට සෞඛ්ය සම්පන්න සෛල වලට හානි කරන්වා, ඔක්කාරය, හිසකෙස් නැතිවීම සහ දුර්වල ප්රතිශක්තිය වැනි අතුරු ආබාධ ඇති කරනවා. නමුත් මෙම නව එන්නත ප්රතිශක්තිකරණ පද්ධතියට පිළිකා සෛල තර්ජන ලෙස හඳුනා ගැනීමට පුහුණු කරනවා පමනක් නොව, අතුරු ආබාධ අඩු කරන අතරම පුද්ගලීකරණය කළ සැලසුම් වලට අනුව එක් එක් රෝගියාගේ පිළිකා ලක්ෂණ වලට ගැලපෙන මාත්රා ලබාදීමට හකියාව පවතින නිසා ප්රතිකාර ප්රතිඵල වැඩි දියුණු කළ හැකි වෙනවා.
EnteroMix වලට අමතරව, රුසියානු විද්යාඥයින් ගමලේයා ආයතනය සමඟ පුද්ගලාරෝපිත mRNA පිළිකා එන්නත් සංවර්ධනය කරමින් සිටිනවා. මෙම එන්නත් එක් එක් රෝගියාට ඔවුන්ගේ පිළිකාවේ ජාන විකෘති විශ්ලේෂණය කිරීමෙන්, නිශ්චිත පිළිකා සෛල ඉලක්ක කර ගැනීමට ප්රතිශක්තිකරණ පද්ධතියට උපකාර කරන ප්රතිකාරයක් නිර්මාණය කිරීමෙන් සකස් කරමින් පවතිනව.
EnteroMix පිළිකා ප්රතිකාරයේ සැලකිය යුතු සන්ධිස්ථානයක් නියෝජනය කිරීමට සැරසෙන අතර, අනෙකුත් සායනික අත්හදා බැලීම් වලදී සාර්ථක උවහොත්, එය ගෝලීය පිළිකා ප්රශ්නය අවසන් කළ හැකි අතර, රෝගීන්ට නව බලාපොරොත්තුවක් ලබාදීමට හකිවනවා නොවනුමානයි.
සටහන - Tharaka Deshan
වැඩි දුර තොරතුරු -
https://scientist.lk/2025/09/11/enteromix-russias-new-cancer-vaccine-raises-hope-for-the-future/