Medijski savjet za samoregulaciju

21/07/2025

Ranko Vujović, iz Medijskog savjeta za samoregulaciju, je predstavljajući studiju „Prednosti i rizici upotrebe vještačke inteligencije u medijskom sektoru”, istakao da se u Crnoj Gori veoma malo govori o vještačkoj inteligenciji, a još manje o njenoj upotrebi u medijima, iako se u svijetu, kako je naveo, vodi svojevrsna globalna trka za osvajanje tržišta vještačke inteligencije.

- Vještačka inteligencija može da bude ogromna pomoć u različitim sferama – od biznisa, do društvenog razvoja. Međutim, ona nosi i ogromnu moć za potencijalne zloupotrebe, bez obzira čime se bavite - upozorio je Vujović.

Naglasio je da je neophodno je da se tema vještačke inteligencije uvede u javni diskurs, i da se o njoj otvoreno govori, ne samo zbog koristi koju može donijeti, već i zbog velikog potencijala za zloupotrebu.

Događaj je organizovan u okviru UNESCO projekta, koji finansira Evropska unija, „Izgradnja povjerenja u medije u jugoistočnoj Evropi: podrška novinarstvu kao javnom dobru”, a koju implementiraju samoregulatorna tijela iz Albanije, Bosne i Hercegovine, Crne Gore, Kosova*, Sjeverne Makedonije, Srbije i Turske.

UNESCO Office in Venice
Evropska unija u Crnoj Gori
United Nations in Montenegro

21/07/2025

Na predstavljanju studije „Prednosti i rizici upotrebe vještačke inteligencije u medijskom sektoru”, koje je organizovao Medijski savjet za samoregulaciju održana u Evropskoj kući 16. jula u Podgorici, poručeno je da je vještačka inteligencija sposobna da preuzme rutinske zadatke novinara, ali ne smije zamijeniti njihovu suštinsku ulogu, jer iako može biti korisna podrška, uvijek su neophodni ljudski nadzor i urednička kontrola.

O različitim aspektima korišćenja AI u medijima, zakonodavnom okviru, tehnikama i neophodnosti da se i ovaj segment uključi u Kodeks novinara, govorili su Milica Nikolić (UNESCO), i autori studije Ranko Vujović (MSS), Aneta Spaić (Pravni fakultet), Paula Petrićević (ombudsmanka ND Vijesti i nedjeljnika Monitor) i Ilija Jovićević (ombudsman dnevnih novina Dan).

Prilikom izrade ove studije urađeno je oko 20 intervjua sa različitim ekspertima, urednicima i novinarima, a sve u cilju da se na kraju formulišu preporuke za crnogorske medije, kada je riječ o korišćenju alata vještačke inteligencije. Date su i smjernice evropske regulative, sa osvrtom na Zakon o vještačkoj inteligenciji. Studija je ukazala na potrebu za dodatnom edukacijom zaposlenih u medijima kako bi se AI alati koristili, ali i izbjegla njihova zloupotreba prilikom kreiranja medijskog sadržaja.

Događaj je organizovan u okviru UNESCO projekta, koji finansira Evropska unija, „Izgradnja povjerenja u medije u jugoistočnoj Evropi: podrška novinarstvu kao javnom dobru”, a koju implementiraju samoregulatorna tijela iz Albanije, Bosne i Hercegovine, Crne Gore, Kosova*, Sjeverne Makedonije, Srbije i Turske.

UNESCO Office in Venice
United Nations in Montenegro
Evropska unija u Crnoj Gori
Aneta Spaic
Paula Petričević


https://www.medijskisavjet.me/index.php/aktuelnosti/701-vjestacka-inteligencija-ne-moze-zamijeniti-sustinsku-ulogu-novinara

18/07/2025

Nedopustiva objava scena nasilja

18/07/2025

NEDOPUSTIVA OBJAVA SCENA NASILJA

Snimak ubistva koje se juče dogodilo u Podgorici, a koje je u cjelosti objavio portal IN4S, uz skrinšotove na kojima je prikazan ubica kako drži vatreno oružje i cilja žrtvu, predstavlja najvulgarniji oblik senzacionalističkog novinarstva. Tim postupkom prekršeni su brojni članovi Kodeksa novinara i Zakon o medijima Crne Gore. Pređene su granice etičnosti, narušeno pravo na privatnost, i medijski prostor je još jednom postao mjesto voajerizma, radoznalosti i eksploatacije patnje.

Portal IN4S je pokazao potpuno odsustvo obzira prema žrtvi, njenoj porodici, široj javnosti. Trgovanje tragedijom služi isključivo prikupljanju klikova, pregleda i lajkova, unižava novinarsku profesiju, pokazuje odsustvo uređivačke politike i moralne svijesti, i monetizaciju smrti.

Zakon o medijima Crne Gore propisuje da mediji ne smiju objavljivati sadržaje koji narušavaju ljudsko dostojanstvo, podstiču uznemirenost javnosti i krše pravo na privatnost — naročito kod tragičnih događaja. Objavom ovog snimka, zakon je direktno prekršen.

Grubo je zanemaren Kodeks novinara, koji zabranjuje objavu eksplicitnog nasilja, posebno kada ono ne služi javnom interesu, već senzacionalizmu i eksploataciji tuđe patnje. Mediji ne smiju žrtve i njihove porodice izlagati sekundarnoj viktimizaciji kroz neodgovorno prikazivanje smrti.

Medijski savjet za samoregulaciju smatra da je pogažen profesionalni integritet novinarstva, i da je porodici žrtve nanesena dodatna i nenadoknadiva bol — jer je smrt njenog najbližeg dostupna svakom pregledu, komentaru i dijeljenju.

U civilizovanom društvu, mediji štite ljudsko dostojanstvo, a ne da unižavaju. Ovakvim sadržajem, pojedini portali i korisnici društvenih mreža su pretvorili smrt u spektakl.

Pozivamo sve medije da se uzdrže od daljeg širenja snimka, da uklone objavljeni sadržaj i da, ukoliko izvještavaju o ovakvim tragičnim događajima, to čine s poštovanjem ka žrtvi, porodici.

Evropska unija u Crnoj Gori
UNESCO Office in Venice



https://www.medijskisavjet.me/index.php/aktuelnosti/702-nedopustiva-objava-scena-nasilja

10/07/2025

Studijska posjeta Berlinu crnogorskih samoregulatornih tijela

U organizaciji OEBS-a u Crnoj Gori, u Berlinu su u studijskoj posjeti boravili predstavnici crnogorskih samoregulatornih tijela. Susreli su se sa predstavnicima novinarskih sindikata, medija, kao i njemačkog Savjeta za štampu i medije.

Ispred njemačkog sindikata novinara Matthias von Fintel upoznao je crnogorske predstavnike sa radom sindikata i njegovom ulogom i iskustvom u zaštiti novinara. Tema razgovora su bile takođe teme koje se odnose na položaj i zaštitu novinara u njemačkim medijima, kao i generalno medijsko zakonodavstvo u Njemačkoj.

Na sastanku sa zamjenicom glavnog urednika TAZ-a (Tageszeitung) gđom. Katrin Gottschalk razgovaralo se o različitim aspektima novinarstva u Evropi, Njemačkoj i Crnoj Gori. TAZ nisu visoko tiražne novine, ali su uticajne u političkom životu Njemačke. Problemi koje ove novine imaju sa tužbama su takođe bile u fokusu razgovora. Samoregulacija medija je svakako bila nezaobilazna tema razgovora.

Na sastanku sa Romanom Portackom, izvršnim direktorom njemačkog Savjeta za štampu razgovaralo se o ulozi samoregulatornih tijela u novom digitalnom okruženju, Zakonu o digitalnim uslugama, vještačkoj inteligenciji i kako Kodeks novinara treba da tretira ovu temu.

Izvršni direktor Portack je predstavio rad Komisija za žalbe, kojih ima nekoliko u sastavu Savjeta za štampu. Takođe je bilo riječi i o Zaštiti novinskih izvora u Njemačkoj, transparentnosti i koncentraciji vlasništva, trenutnom stanju njemačkog zakonodavstva o dezinformacijama, kao i o evropskom Zakonu o slobodi medija.

Predstavnici crnogorskih samoregulatornih tijela su upoznali g. Portacka sa svojim iskustvima i viđenjima aktuelnih zakonodavnih rješnja u Crnoj Gori i Evropi.

https://medijskisavjet.me/index.php/aktuelnosti/699-studijska-posjeta-berlinu-crnogorskih-samoregulatornih-tijela

OSCE Mission to Montenegro
die_tageszeitungde
Paula Petričević

29/06/2025

Iako 🇪🇺 uporno upozorava 🇲🇪 da javni funkcioneri svojim izjavama ne smiju ugrožavati slobodu medija, ova praksa targetiranja novinara i medija ne jenjava. Poslanik Boris Bogdanović je zloupotrebio skupštinsku govornicu i optužio tri medija – TV E, M portal i Portal Analitika – izrekavši to bez ijednog dokaza, što je direktan napad na bezbijednost novinara i slobodu medija. Posebno zabrinjava činjenica da ovo dolazi iz Skupštine, gdje poslanici uživaju imunitet i ne snose nikakvu odgovornost za izgovoreno. Zloupotrijebio je javnu funkciju i otvoreno targetirao medije, u pokušaju da ih diskredituje i zastraši. Ovo pokazuje da mu nije cilj borba za istinu, već pokušaj da optužbama iz pozicije moći, utiče na javnost, uruši kredibilitet redakcija i obeshrabri novinare. S obzirom da je Bogdanović iz partije koja kontroliše sektor bezbjednosti – ove poruke nisu samo politički pritisak, već mogu imati ozbiljne posljedice po sigurnost prozvanih medija i novinara.

Evropska unija u Crnoj Gori
UNESCO Office in Venice
United Nations in Montenegro


https://www.medijskisavjet.me/index.php/aktuelnosti/698-bogdanovic-manipulise-javnoscu-targetira-novinare-i-kriticke-medije

06/06/2025

Vujović: Skandalozne izmjene Zakona o tržištu kapitala

"Dopuna Zakona o tržištu kapitala sa 2 nova člana, koje je nakon javne rasprave u prijedlog zakona uvrstila Vlada Crne Gore, a kojom se zabranjuje objavljivanje informacija, podataka i procjena u vezi sa emisijom državnih hartija od vrijednosti, i predviđa se kazna do 40.000 eura, skandalozna je i ne postoji ni u jednoj evropskoj i demokratskoj zemlji.", naglasio je gostujući u “Drugačijoj radio vezi” sekretar Medijskog savjeta za samoregulaciju, Ranko Vujović.



https://www.medijskisavjet.me/index.php/aktuelnosti/690-vujovic-skandalozne-izmjene-zakona-o-trzistu-kapitala-ubistvo-duska-jovanovica-se-politicki-zloupotrebljava

02/06/2025

Na regionalnom sastanku Savjeta za štampu i medije jugoistočne Evrope i Turske, održanom 19-20. maja 2025. u Ohridu, Medijski savjet za samoregulaciju pridružio se kolegama, i usvojena je regionalna Deklaracija o etičkoj i transparentnoj upotrebi vještačke inteligencije u medijima.

Ključni principi Deklaracije su:
✔ urednička odgovornost mora biti očuvana,
✔ AI-generisan sadržaj transparentno označiti,
✔ procjena rizika treba da ima prednost nad AI, naročito tokom izbora, kriza i osjetljivih konteksta
✔ zaštita privatnosti i ličnih podataka, borba protiv dezinformacija
✔ obrazovanje i AI pismenost.

Kao dio UNESKO projekta, koji finansira EU, “Izgradnja povjerenja u medije u jugoistočnoj Evropi: podrška novinarstvu kao javnom dobru”, organizovan je sastanak predstavnika samoregulatornih tijela iz Albanije, Bosne i Hercegovine, Crne Gore, Kosova, Sjeverne Makedonije, Srbije i Turske. U fokusu diskusija bili su izazovi etičkog novinarstva u digitalnom dobu, održivost medija, kao i uticaj vještačke inteligencije na novinarstvo i slobodu izražavanja. Deklaracija potvrđuje zajedničku posvećenost svih medijskih savjeta da se vještačka inteligencija koristi kao podrška, a ne zamjena za profesionalne novinare, uz jasne smjernice za odgovornu upotrebu ovih tehnologija.

Evropska unija u Crnoj Gori UNESCO Office in Venice United Nations in Montenegro


https://medijskisavjet.me/index.php/aktuelnosti/685-medijski-savjet-za-samoregulaciju-potpisao-regionalnu-deklaraciju-o-etickoj-i-transparentnoj-upotrebi-ai-u-medijima

30/05/2025

Ranko Vujović je osudio prijetnje koje su upućene novinarki TV E, Itani Kaluđerović, navodeći: “Šira akcija je potrebna, za početak, političari javno da se oglase i osude napade na novinare. Bez toga, neće se podiči bezbjednost novinara, niti stvoriti ambijent za bezbjedan rad novinara. Političari su, prije svih, odgovorni za to - da kreiraju uslove za normalan i bezbjedan rad novinara. Nažalost, novinarska profesija je već decenijama potcijenjena i degradirana, o novinarima se najmanje brine i nije čudo što su često meta napada pojedinaca.”

https://medijskisavjet.me/index.php/aktuelnosti/689-vujovic-sira-akcija-i-visoke-kazne-potrebni-za-jacanje-bezbjednosti-novinara-politicari-da-promijene-retoriku-kojom-pospjesuju-napade

Evropska unija u Crnoj Gori UNESCO Office in Venice United Nations in Montenegro

26/05/2025

🔈 Medijski stručnjaci i eksperti za AI iz JI Evrope okupili su se u Briselu 6. maja, kako bi razgovarali o glavnim obećanjima i rizicima integracije generativne AI u redakcije, u organizaciji Reportera bez granica (RSF) i u saradnji sa UNESCO-m. Iako postoji visok rizik od narušavanja povjerenja u medije, i sloboda štampe je već ograničena, njihovi ciljevi za balkanske zemlje su jasni: promovisanje samoregulacije za odgovornu upotrebu kako bi se očuvao kvalitet informacija, podsticanje kritičke kulture oko digitalne tehnologije i AI, kao i odgovorno inoviranje.

💡 “Regulaciju AI generalno, odnosno samoregulaciju upotrebe AI u medijima potrebno je uraditi što prije. Ne smije se dozvoliti da se kasni sa regulisanjem AI, kako se to desilo sa društvenim mrežama ili sa ostalim velikim digitalnim platformama. Zato je odgovornost na svim velikim akterima da preduzmu sve kako bi se spriječila zloupotreba AI na svim nivoima, a posebno u medijima, gdje AI može da se zloupotrijebi na najrazličitije moguće načine u širenju dezinformacija i govora mržnje”, rekao je Ranko Vujović, izvršni sekretar Medijskog savjeta za samoregulaciju.

https://www.medijskisavjet.me/index.php/aktuelnosti/684-reporteri-bez-granica-i-unesco-okupili-novinare-i-strucnjake-u-briselu-na-razgovor-o-odgovornoj-ai-i-medijskoj-samoregulaciji-u-jugoistocnoj-evropi

UNESCO Office in Venice United Nations in Montenegro Evropska unija u Crnoj Gori
Reporters sans frontières / Reporters Without Borders / RSF

23/05/2025

“Političari moraju da prihvate javnu kritiku i da trpe rad novinara, jer niko ih nije natjerao da se bave politikom. Dužnost političara je da prihvate da novinari moraju da nadgledaju njihov rad. To je posao medija i temelj demokratskog društva. Bez takvog nadzora, završili bismo u autokratiji.” rekao je Ranko Vujović gostujući u emisiji “Na kraju dana” na Televiziji E.

https://medijskisavjet.me/index.php/aktuelnosti/683-vujovic-politicari-su-duzni-da-trpe-javnu-kritiku-ako-im-smeta-neka-se-ne-bave-politikom

Izvor: Portal Etv

Evropska unija u Crnoj Gori UNESCO Office in Venice United Nations in Montenegro

09/05/2025