31/03/2025
PASIPAORO AMIDY :
Ny Repoblikan’i Nauru dia isan’ny Atoll amin’ireo Nosy kely any Océanie, ao amin’ny Oseana Pasifika Andrefana, ambonin’i Equateur.
Nohon’ny fiakaran’ny rano ao amin’ity Nosy ity sy ny tsy fahampian’ny vola eo ampelatanany, dia mivarotra ny zompirenena Nauru ny fitondrana any mba entina hamindràna ny mponina.
105000 dolara ny vidin’ny zompirenena ahazoana pasipaoro Nauru ahazoana mivezivezy tsisy visa na fahazoan-dalàna miditra amin’ny firenena 90 eoeo, isan’izany : Royaume Uni, Irlande, Emirats Arabes Unis.
13000 no isan’ny mponina teratany ao amin’ity Nosy ity, ary ahiana ho tsy ho maro anisa intsony raha maro no hividy ity pasipaoro antsoina hoe pasipaoro volamena ity.
Noho ny fiovàn’ny toetrandro manerantany, hoy ny mpiasan’ny firenena mikambana, manam-pahaizana mandinika sy mikaroka momba io fiovan’ny toetrandro io dia ahiana, tsy azo hipetrahana intsony any amin’ny taona 2100 any, ny firenena Repoblikana efatra ankoatran’i Nauru amin’ireto Atoll ireto : Maldives, Tuvalu, Nosy Marshall ary Kiribati.
« Tsy resaka ampifanarahana ny fiovàn’ny toetrandro ihany no hanaovana hetsika fivarotàna zompirenena izao, fa indrindra mba ho antoka ny tsy ho faty taringana ny tena teratany, mba ahazoan’ny taranaka faramandimby aharitra sy fiainana mandroso », hoy David Adeang, ny prezidan’ny Nauru.
21 Km2 ny velaran’ny Nosy Nauru. Mila afindra amin’ny toerana avo, mbola tsisy mipetraka ny 90 % ny mponina, toerana avo, mila fanamboarana sy fandrindràna ny tany (aménagements du territoire). Lavitr’ezaka ny tetikasa fa mila vola 60 millions de dollars ny dingana voalohany.
NANAIKY HANDRAY MPITSOAM-PONENANA AUSTRALIENS MARO NAURU HO TAKALON'NY VOLA TAPITRISA DOLARA MARO AVY AMIN'NY GOVERNEMANTA AUSTRALIEN.
Efa maro ny firenena mahaleotena any amin’ny faritra Pasifika iny no efa nivarotra « pasipaoro volamena » tahaka izao, ohatra : Vanuatu, Nosy Samoa, na koa ny Fanjakan’ny mpanjaka any Tonga.
Misy olana lehibe ity fomba fivarotana zompirenena faobe ity satria varavarana hidiran’ny olon-dratsy any amin’ny tany niaviany, manararaotra zompirenena vaovao handosirana ny fitsaràna sy ny sazy azon'izireo ; na koa fomba entina hamotsiam-bola maloto.
Efa nisy andrana fivarotana zompirenena nataon’i Nauru tany aloha tany ary ratsy fiafara ka najanona : tamin’ny 2003 mantsy nisy mpikambana tao aminńy Al-Qaïda novarotana zompirenena Nauru, ary voasambotra tany Asia, hoy ny Televiziona Aostraliana ABC. Amin’ity indray mitoraka ity kosa hoy ny governemanta Nauru dia tsy hivarotana zompirenena afa-tsy ny mpampiasa vola efa voafantina sy voahadihady ny momba azy.
NAURU, NOSY POTIKA TANTERAKA
Simban’ny sivilizasiona kapitalista, kanefa firenena nanan-karena indrindra manerantany tany aloha tany.
Nosy kely indrindra manerantany Nauru. Firenena isan’ny nanan-karena indrindra ihany koa manerantany tany amin’ny taona 1970-1980, noho ny fitrandrahana mafy ny phosphate, nilaina tamin’ny famokarana zezika : nahatonga ity firenena ity ho firenena nanan-karena indrindra ny isam-batan’olona tamin’izany fotoana izany. Amin’izao fotoana izao anefa dia loza ekolozika tsy hita pesipesenina izy ankehitriny, ary lasa firenena famotsiam-bola maloto, izay miteraka tsy famarian-toerana politika noho ireo mpamotsy vola maloto samy manana olona anaty fitondràna hiaro ny tombotsoan’izireo.
Ny tahan’ny olona voan’ny diabeta ao Nauru dia isan’ny avo indrindra manerantany, ny fanantenàna androm-piainana ela (espérance de vie) dia mitotongana izay tsy izy ihany koa : taratry ny fahantrana lalina izany zavamisy izany.
Mampiseho amin’ity zavamisy an’ny Nosy Nauru ity ny fitenenana fa ny nofy tsara ny fampandrosoana dia mety hivadika ho nofy ratsy ao anaty taona vitsy monja.
MISY HITOVIZAN’NY ZAVAMISY KASAINA ATAO ETO MADAGASIKARA ANKEHITRINY ITY MAHAZO AN’NY NOSY NAURU ITY.