RVA Hakha Chin

12/12/2025

Guadalupe Nu Mary (1531)

Khrih k*m 1531 ah Nu Mary cu Mexico ram, Guadalupe khua, Juan Diego sinah a rak lang. A nuam i aa dawh ngaimi December (9) zing ah Juan Diego cu Biakinn lei panh in a kal lioah va fate hna i duhnung awthawng in nunnem tarnu pakhat sinin “Yuan Diego, Yuan Diego” tiin auh thawng a theih. Lam khatte lei tlangbo kha a vun zoh tikah nika bantukin a tleu i mansung lung cungah a ṭhumi Nu Mary kha a vun hmuh. Nu Mary nih, “Keimah; minung hna cungah tahchunh khawh lo dawtnak le zaangfahnak, bawmhchanhnak le khamhnak hna tuah khawhnak caah titling cungah Biakinn pakhat ka sakpiak hna seh ti ka duh” tiah a rak chimh. Juan Diego zong nih hmakhat lo ah Bishop pa sinah thil sining dihlak kha a chimh ko nain a rak zum lo. Cuticun harnak a ton tikah Diego cu langhnak a rak hmuhnak tlangbo lei ahcun a rak kirṭhan i veel he a khat mi Nu Mary sinah “Ka dawtmi Nu Mary, hi bantukin a har ngaimi ṭuan awk ṭuanvo caah a biapi i thil ti kho mi pakhatkhat sinah langhnak na hmuhsak ahcun annih zong nih an in zumh lai i an tuah hnga. Kei tucu a hme tuk mi le santlai lomi sifak pei ka si ko cu” tiah a chimh ṭhan ko nain Nu Mary nih, “Ka dawt ka fapa, thaizing khuadei zingka ah Bishop sinah va kalṭhan law, Nu Mary nih a ka thlah ti lawngin va chimṭhan” tiah a ti. Juan Diego zong nih Nu Mary bia kha a ngaih i Bishop pa cu a va chimhṭhan. Cu tan ahcun Bishop pa nih khuaruahhar thil pakhat tal langhter dingin a hal. Cu tikah Nu Mary cu Juan Diego sinah a langṭhan i, cu hmun tlangbo cung i a hmuh mi Rose par poah kha na ṭawh lai i, angki fual in na fun hnu ah Bishop pa kha na hmuhsak lai tiah a chimh. Nu Mary nih a chimh ning incun a tuah i Bishop pa hmai ahcun a hmuhsak. Cu bak ahcun khuaruahhar Rose par pakhat chungin Nu Mary cu a lang. Cu langhnak a hmuh hnu ah Bishop pa zong nih Nu Mary nawl a ngaih i cu hmun ahcun Biakinn pakhat a sak. Cu Biakinn ah langhnak a rak hmuhsak mi angkifual upat pekchanhnak kha hlunghlai ngaiin a tuah. Guadalupe Nu Mary cu a min a rak than chin lengmang hnu ah American mi hna bawmtu Guadalupe Nu Mary a si ti fehternak an rak thanh.

Audio (aw) zong in ngai khawh a si. 👇👇 Khrih k*m 1531 ah Nu Mary cu Mexico ram, Guadalupe khua, Juan Diego sinah a rak lang. A nuam i aa dawh ngaimi December (9) zing ah Juan Diego cu Biakinn lei panh in a kal lioah va fate hna i duhnung awthawng in nunnem tarnu […]

12/12/2025

12 December - Thlarau Thazaang laknak
Matt 11:16-19

Jesuh i a ngaihchiatnak

Mah le mah aa thatmi ngakchia nute nih a ṭialmi hlabia catlang pahnihnak hi ka vun in hrawm hna lai. A pawngkam ummi hna nih dawtnak tlawmpal te an langhter deuh i an rak zohkhenh deuh ahcun a thihnak hi kham khawh a si men lai. Hihi a hlaphuahmi catlang pahnihnak a si:

Nunnak ah fahnak nganbik cu thih siloin philh hi a si.

Mi pakhatkhat sinah na chunglei ruahnak na hmuhsak i na hmai ah an in nihsawh tikah.

Na lung a thawhtertu ding mi pakhatkhat na herh tikah hawikom hna nih an rian a tamtuk i an in hnemh khawh lo tikah.

Nangmah kong a ruatmi cu nangmah lawng na si ko rua tiah na ruah tikah.

Dawtmi ulenau hna,

Nihin thawngṭha ah Jesuh nih, “Atu chan mi hna hi zei he dah ka tahchunh hna lai?” a ti. Hi bia hmangin Jesuh nih Judah mi hna an nunning cu ngakchia bantuk a si tiah a mawhchiat hna. Pathian nih a si khawh chungin a tuah dih cang, asinain Judah mi hna nih zumh, cohlan, thlen le bawmh an duh lo. >website ah audio in ngaihkhawh a si 👇👇👇 https://rvahakhachin.org/2025/12/12/12-december-reflection/

Tlangbawi pakhat nih, a phungchimnak ah, Pathian nih tipil petu Johan a thlah i cu hnuah Jesuh a thlah tiah a ti. Johan le Jesuh cu nunning aa dangmi in an nung: tahchunhnak ah Johan cu i sumngai in a nungmi le aa thleidangmi nunnak a ngei; Judah mi hna mithmuh ahcun aa dawh lo ngai, zeicahtiah a ei lo i a ding fawn lo nain khuachia a ngeimi a si tiah an rak ruah. Jesuh nih Judah mi hna nunning phunglam he i hlat lo in a um; Mi he rawl a ei i a ding, mibu nih an hlawtmi hna he hmanh rawl ei a hmangmi, mi zuram le mi saram tiah an auh. An zumhnak le an nunning thlennak a chuahpi hmanhah zeibantuk lam hmanh nih Judah mi hna kha an lung a tlinter kho hna lo.

Tuchan kan phunchung ah tah zeitin a si, a duhnak hmun paoh ah a thli a hrangmi a Thlarau lam hna kha kan onh maw? Pathian nih kan nunnak ah, khrihfabu le vawlei ah a chuahpimi thlennak le khuaruahhar thil tampi caah kan i on maw? A ngaingai ti ahcun, Pathian nih aṭha leiah thlen dingin a kan auh i kan nunnak lamthluan ah a kan pekmi thlennak vialte hi a si ko tiah ti zungzal ko.

Dawtmi nulepa ulenau hna, amah caah zeitindah kan i thlen khawh lai? Pakhatnak ah, zangfahnak (thluachuah) kan hal a hau. Cu tikah Khrih minung sinak he dawtnak kan ngeih a herh. Amah he kan i duh hnu ahcun kan i thleng lai. Kan minung sinak caah a fak ko zongah kan poi lo. Kan duhmi caah kan nung ti lo. Kan dawtmi nih zeidah a duh ti kha kan zoh. Hihi dawtnak a si. Hihi minung a lawmhtertu cu a si. Hihi minung pakhat i sermi a si caah a si.

A donghnak ah kan chan ah theihhngalhmi minung hna sinin a rami hi bia hna hi ruat hna u sih:

Leo Tolstoy nih “Mi vialte nih minung sinak (humanity) thlen ding an i ruat i ahohmanh nih anmah le anmah thlen dingin an i ruat lo” a ti.

Thomas a’Kempis nih “Midang kha na duhning in na ser khawh hna lo caah thinhung hlah, zeicahtiah nangmah le nangmah kha na duhning in na ser khawh hna lo” a ti.

Association of Church Missions Commission Newsletter, (Autumn, 1989, p. 1.) ah “Ziaza kong hlathlainak nih a langhtermi cu a phun aa khatmi phu chungin 2% nih tinhmi thil pakhatkhat caah fakpi in an i pekchanh ahcun, cu tlawmte nih cun a donghnak ah a dihlak in an thlen khawh” a ti.

Matt 11:16-19 Jesuh i a ngaihchiatnak Mah le mah aa thatmi ngakchia nute nih a ṭialmi hlabia catlang pahnihnak hi ka vun in hrawm hna lai. A pawngkam ummi hna nih dawtnak tlawmpal te an langhter deuh i an rak zohkhenh deuh ahcun a thihnak hi kham khawh a si men lai. Hihi a hlaphuahmi […]

11/12/2025

Daily Audio Program (12.12.2025 - Friday)
*********************
Nifatin Bible Thiang Relnak
Thlarau Thazaang Laknak
Family (Chungkhar)
📷 A ngai tu zapi nan cungah lunglawmhnak tam pi kan ngei.

11/12/2025

Pope Leo XIV nih Africa ram i Catholic saya (siang ca chimtu) hna kha mino hna nih an kawlmi fimnak le ṭhanchonak caah ṭhathnemnak a pe khotu ding fimnak le zumhnak an ngeih khawh nakhnga lam hmuhsak ding le bawmh awk ah forh fialnak a tuah. Abiapi bik in mah ram ah umlo in ramleng chuah duhmi hna kong he pehtlai in, Nairobi ah tuahmi congress ah a chim. Chung Khar khuasak, lungrualnak le teimaknak, mipi caah teifirial in aa pe khomi hruaitu an um khawhnak hnga thazaang peknak a ngeih hna. Africa ram i Catholic fimcawnnak lei rianṭuantu hna nih mino hna kha cawisan lamṭha muhsak awk le ralṭha tein ruahchanank an ngeih khawh nakhnga bawmh dingin a forh hna i a hlei in lungdonghnak in ram chuahtak a duhmi hna nih mah le ramchung ah um duhnak le hmailei caah ruahchannak he mah le umnak cio sersiam awk ah fimthiamnak cawn awk ah a forh hna.>
News source: Vatican News

Pope Leo XIV nih Africa ram i Catholic saya (siang ca chimtu) hna kha mino hna nih an kawlmi fimnak le ṭhanchonak caah ṭhathnemnak a pe khotu ding fimnak le zumhnak an ngeih khawh nakhnga lam hmuhsak ding le bawmh awk ah forh fialnak a tuah. Abiapi bik in mah ram ah umlo in ramleng […]

11/12/2025

11 December - Reflection
Matt 11:11-15

Johan sinah Jesuh i Tehte khannak

Nihin thawngṭha ah Jesuh nih Tipil petu Mithiang Johan kha tling tein a thangṭhat. Johan Baptista sinah a ngan tukmi upatnak a pek caah hrinmi vialte nakin a ngan deuh tiah a ti. Asinain thangṭhatnak cu Jesuh nih amah kong a chimmi khuaruahhar biafang nih a zulh, “asinain Vancung Pennak chung i ahmebikmi cu amah nakin a ngan deuh” a ti. Zeicah cuticun a si? Hi thawngṭha caang kong he pehtlaiin William Barclay nih a chimmi ka rel tikah, Barclay nih aṭha bikmi fianternak pakhat a pek ti kha ka hmuh. Barclay nih Johan i a chambaunak cu Vailam cungah a langhtermi Jesuh i a kan dawtnak a hmuh lo kha a si tiah a kan chimh. Pathian i a thukmi a dawtnak tling cu Johan nih a ton bal lomi le a hngalh bal lomi thil a si tiah a chimchap. Hi zawn ahhin, kannih cu Johan nakin kan van aṭha deuh, zeicahtiah kanmah le ahmebik mi Khrihfa hmanh nih Jesuh Vailamtahnak kan ton i Pathian dawtnak kha thukpi in kan hngalh khawh. Hihi kan caah Pathian i a tlak lomi laksawng taktak cu a si.

Sihmanhsehlaw, Jesuh nih mithiang Johan nakin kan ṭha deuh a ti hrimhrim lo. A si amah nakin thluachuah kan hmu deuh men lai nain Pathian nih a langhtermi dawtnak kan sunsak lo ahcun cucu kan caah santlaihnak tlawmte lawng a si lai. Kan tukforhnak pakhat cu kan thluachuahnak hna he i nek cangmi ṭihnung a si ti kha na hngalh. Khuazakip ah a kal cangmi le zeizong vialte a hmu cangmi vawleicung khualtlawng bantukin, kan thluachuahnak kha santlai lo ah kan ruah i an rak i hngalh tuk caah hlan bantuk in an kan lawmhter kho ti lo. Kan thluachuahnak hna kha kan inek cang ti langhternak pakhat cu hi soiselnak le phunzainak lungput hi a si. Kan ngeihmi cungah Pathian sinah lawmhnak bia chim loin, cu kong cu kan phunzai i thil dang ngeih ka duh tiah kan chimh. Pathian nih kan halmi kha a kan pek taktak ahcun a donghnak ah mah kong he aa tlaiin kan phunzai lai ti kha kan zumh khawh. A thluachuah a nek cangmi cu a lung a tling kho bal lo👇👇👇

Matt 11:11-15 Johan sinah Jesuh i Tehte khannak Nihin thawngṭha ah Jesuh nih Tipil petu Mithiang Johan kha tling tein a thangṭhat. Johan Baptista sinah a ngan tukmi upatnak a pek caah hrinmi vialte nakin a ngan deuh tiah a ti. Asinain thangṭhatnak cu Jesuh nih amah kong a chimmi khuaruahhar bi...

11/12/2025

St. Damasus I, Pope (306-383)

Ralṭha Martyr Mithiang hna kha bochannak le upat peknak ṭhanter awkah a rak tuahtu Pope St. Damasus cu Rome khua, AD 306 k*m ah a chuak. Cu lio caan ah Siangbawi hme bantuk tuah le i zuamnak (Nupi ṭhi loin umnak) upadi ser a rak si rih lo. Damasus a pa zong Siangbawi pakhat a si ve. Asinain Damasus tucu ngakchiat lio nuncan in a nung. A pa Pathian rianṭuannak Biakinn ah Deacon a rak si. AD 366 k*m ah Pope Liberius a thih tikah Damasus cu Pope ah an rak thim. Cu tiin an rak thimnak cu Pope a domi Antipope Urinus nih ṭhihphaih ralchanh awk bia in a rak doh. A ka aa sum i mifim Damasus cu St. Jerome nih a leh mi Vulgate (Atu ah Roman Catholic k*ttlaih, Latin holh in ṭialmi Bible) kha a rak dirkamh.

Pope Damasus a chan a hnubik k*mthum chungah amah chungṭuan a rak simi Jerome nih amah kha, Nungak thiang phu i nungak thiang ralṭha mi, Martyr Mithiang hna hngatchan upat pek biaknak kha a santertu a si tiah a min a thang ngaingai. Martyr Mithiang hna thlan lungkua le vawlei tang thlan lungkua ah a rak khumh mi ca a si. Cu cathluan ah “Keimah Damasus zong hi lungkua chungah ka vui hna seh ti ka duh ve, asinain keimah cu hi Mithiang hna vutcam cungah sualnak ka tuah sual lai ti ka phang hoi” tiah a rak ṭial. Bupi tuanbia ningin Damasus kha Ardeatina Way a ngeimi nih a rak sakmi Biakinn fate chung, AD 384 k*m ah an rak vui tiah a langhter.

Audio (aw) zong in ngai khawh a si. 👇👇 Ralṭha Martyr Mithiang hna kha bochannak le upat peknak ṭhanter awkah a rak tuahtu Pope St. Damasus cu Rome khua, AD 306 k*m ah a chuak. Cu lio caan ah Siangbawi hme bantuk tuah le i zuamnak (Nupi ṭhi loin umnak) upadi ser a rak si […]

10/12/2025

Daily Audio Program (11.12.2025 - Thursday)
*********************
Nifatin Bible Thiang Relnak
Thlarau Thazaang Laknak
Climate Change (Khuati Thlennak)
Bible Knowledge

10/12/2025

RVA Myanmar timi a tlangpi he Zaihla Dawh rak ngai cio dingin kan in sawm hna.
A rauh hlah ah Facebook Cung zongah kan hun tar te Lai caah Like le Follow nak in nan Kan bawmh cio nak lai Kan in sawm fawn hna.


Link #👇👇👇👇👇

#

10/12/2025

10 December - Reflection
Is 40:25-31; Matt 11:28-30

Khrih i a nemmi uknak
Jesuh nih hi thawngṭha chungah “seihnam” le “dinhnak” kong a chim. Amah nih hitin a ti: “…dinhnak kan pek hna lai,” cun “Ka seihnam kha i lak u…zeicahtiah ka seihnam cu a nem.” Zeibantuk dinhnak le seihnam dah Jesuh nih a kan tinh piak? Cun zeitindah kan caah an ṭhat khawh lai? Greek holh ah, ‘dinh’ timi biafang nih tharchuahnak le thazaang peknak asiloah aa tlakmi a si ti a langhter. Dinhnak nih thilrit cu a kal lai asiloah kan tha a ba ti lai lo tiah bia a kam lo. Asinain Amah he dinhnak ngeih cu hi nunnak khualtlawnnak ah tharchuahnak le thazaang peknak a kan kamh.

Khatlei kam in, ‘seihnam’ timi biafang cu Hebrew ‘ol timi thing ngawi termi a si i cawtum hna hngawng ah i oih in an hren hna i leithuang tikah le a dangdang an hnuh khawhnak ding caah tuahmi a si (e.g. Num. 19:2). Hebrew holh ah, hi biafang hi a fakmi sal sinak, harnak, nawlngaihnak, nawlngaih toidornak, chimhhrinnak, rian le nawlngaihnak hna kha tahchunhnak in hmanmi a si (e.g., Lev. 26:13). Nawlbia, phunglam, pennak le Pathian seihnam kong kha an chim. Asinain luatnak le nunnak, Pathian tangah i dornak kong zong a chim. Biakam Thar ah ‘seihnam’ timi biafang cu sal sinak langhternak caah hman a si ve (e.g., Matt. 11:29, 30).

Jesuh nih a seihnam cu bei “a nuam” i a “thilrit a zaang” caah a sinah ra dingin a kan sawm. Aruangcu dinnak, daihnak le lawmhnak pennak thar a kan pek caah a si. A pennak chungah sualnak cu ngaihthiam lawng si loin hloh a si i a rammi vialte caah zungzal nunnak toih a si. Hihi ramkhel pennak si loin thlarau pennak a si. Khrih i pennak seihna, a siangpahrang uknak le nunning nih sualnak thilrit le sualnak i hremnak le fahnak a pemi duhnak in a kan luatter.

Dawtmi ulenau hna, cucaah, kan tha a ba i nunnak ah thilrit kan hmuh tikah, Amah sin rat awk, Amah he coffee-break din awk, Amah he thlarau lei hrimhnak ngeih awk asiloah Amah he Pathian i rawl ei awk ah Jesuh i a kan sawmnak kha cohlang hna u sih. Mah sawmnak kan cohlan tikah harnak le hneksaknak kan tong ti lai lo tinak a silo. Asinain Jesuh nih kan phorhmi thilrit phunphun vialte kha sullam a pek hna; lam a kan hruai i a kan bawmh. Amah he cun zeibantuk zuamcawhnak paoh kan ton khawh, zeicahtiah Amah cu kan pawngah a um i thazaang a kan pek; kan nunnak lam thlennak le thilrit phunkip in hnemhnak a kan pek. Amah nih a kan theihthiam khawh caah le kan nunnak ah kan tonmi thil kha a tonmi a si caah a sawmnak kha zeitikhmanh ah kan al awk a si lo. Vatican II nih hi biatak hi a kan theihter ṭhan: “Pathian Fapa cu minung ah aa cannak thawngin minung vialte he aa fonh, minung k*t in rian a ṭuan, minung lungthin in a ruah, minung duhthimnak in a cawlcang i minung thinlung in a dawt hna,” (Gaudium et Spes no. 22). >>> relchap le audio ngaihkhawh a si 👇👇👇

Is 40:25-31; Matt 11:28-30 Khrih i a nemmi uknak Jesuh nih hi thawngṭha chungah “seihnam” le “dinhnak” kong a chim. Amah nih hitin a ti: “…dinhnak kan pek hna lai,” cun “Ka seihnam kha i lak u…zeicahtiah ka seihnam cu a nem.” Zeibantuk dinhnak le seihnam dah Jesuh nih a kan tin...

10/12/2025

Innchungkhar Kong
(a) Fapa fim, Fanu fim

“Fale hna, nan nu le nan pa bia ngai hna u, Cucu Khrihfa rian asi i a hmaan mi thil zong asi caah nan tuah awk asi. Na nu le na pa upat hna, cuti na tuah ah cun na caah aṭha lai i ram chungah saupi na nung lai.” (Efesa 6:1-4). Hihi nawlbia hmasa bik asi.

(b) A pa duh lo mi, a tuah lo mi Siangpahrang.

Voikhat ah Poland ram Siangpahrang arak simi Boleslaus IV cu a pa cung ah upat hmaizah nak le dawtnak arak ngeih ngaimi asi. Amah cu a pa hmanthlak kha zalte chung a sanh i ahngawng ah aa oih peng.read more👇👇👇

(a) Fapa fim, Fanu fim “Fale hna, nan nu le nan pa bia ngai hna u, Cucu Khrihfa rian asi i a hmaan mi thil zong asi caah nan tuah awk asi. Na nu le na pa upat hna, cuti na tuah ah cun na caah aṭha lai i ram chungah saupi na nung lai.” […]

09/12/2025

Daily Audio Program (10.12.2025 - Wednesday)
*********************
Nifatin Bible Thiang Relnak
Thlarau Thazaang Laknak
Life of Saints
Food & Drinks


📸 A ngaitu zapi nan cungah lunglawmhnak tampi kan ngei.

09/12/2025

Matt 18:12-14

Tuu Tlau Bianabia

Dawtmi ulenau hna, Jesuh chimmi tuu tlau kong bianabia hi zeidah a sullam a si? Tuukhal pawl nih nitlak hnuah an tuu pawl kha an tling le tlinglo hngalhnak caah an rel dih tawn hna. Tuu hna cu an sining tein mi he i komh a thiammi an si caah, a dang tein a ummi tuu cu a rannak in a lung a buai kho i a lung a rawk kho. Tuukhal nih a tlaumi tuu kha a hmuh i tuurun ah a kirter ṭhan tikah a ngaihchiatnak le a lungretheihnak cu lawmhnak ah aa thleng.

Phundang in chim ahcun, Jesuh nih abikin Pathian nih sualnak ruangah a tlaumi minung kawlnak ah a ngol lai lo ti kha a kan chimh duh. Pathian nih zei ruang hmanh ah ahohmanh a hlaw bal hna lo. A kal zungzal i a tlaumi kha a lak ṭhan. Misual kanmah kawlnak ah aa din bal lo. Misual kan sinak hmuh awk le tuurun ah kirter ṭhan awkah miṭha sawmkua le pakua ka**ak tiangin a kan dawt tuk caah a kan kawl zungzal. A ngaingai ti ahcun Pathian nih ahohmanh a hlawtbal hna lo zeicahtiah ahcun, kan dihlak in Amah sinin kan pial cang caah a si. Salm 14 bia cherhchannak in, Mithiang Paul nih hitin a kan ti: “Mi vialte cu lam an pial dih, aa khatmi vialte cu santlai lo an si,” (Rom 3:12).

Asinain kan lak i pakhat nih a vakvai asiloah tuurun a ka**ak tikah ahodah mawhchiat awk a si lai? A ngaingai ti ahcun kanmah i zalonnak le duhnak kan ngei i Khrihfabu ah um peng ding maw asiloah amah he i hlat ding timi thimnak kan ngei. Sualphawtnak cu pumpak cung lawng ah chiah a si lo ti kha na hngalh ko nain sualphawtnak cu Khrihfabu cungah chiah khawh a si i kannih cu Khrihfabu kan si. Kannih, sawmkua le pakua a tangmi Khrihfabu cu, a fale taktak bantukin kan nung lo. Midang kha lam pialter le thihter kan sianh hna nain Khrihfabu chungtel lakah a buaibai bikmi le huham a ngei lomi cu Pathian mithmuh ahcun aa tlakmi a si.

Midang nih Khrihfabu an vakvaihnak le an chuahtaknak a ruang dang pakhat cu kanmah nih kan ukmi le kan i porhlawtmi ziaza, lungput le lungfahnak bia hna ruangah a si kho. Cucaah hi bianabia hi Tuukhal a simi Pathian kong lawng si loin, kanmah pakhat cio nih tuurun le Khrihfabu a chuahtak tertu kong zong a sive. Asiahcun atu zeidah kan tuah lai ulenau hna? >>>> 👇👇👇

Matt 18:12-14 Tuu Tlau Bianabia Dawtmi ulenau hna, Jesuh chimmi tuu tlau kong bianabia hi zeidah a sullam a si? Tuukhal pawl nih nitlak hnuah an tuu pawl kha an tling le tlinglo hngalhnak caah an rel dih tawn hna. Tuu hna cu an sining tein mi he i komh a thiammi an si caah, […]