22/05/2024
ကျောက်စိမ်းအရိုင်း(ဖြတ်သား)များကိုအရည်အသွေးခွဲခြားရာတွင်အတွင်းပိုင်းရှိကျောက်သား အနေအထား၊ အရောင်အသွေးပါဝင်မှုနှင့် အပြစ်အနာတို့ကို အလွယ်တကူ စစ်ဆေးကြည့်ရှုရပါသည်။ ဖြတ်တောက်ပြီး၍ ကျောက်စိမ်းရိုင်းအတွင်းသားကို တွေ့မြင်ရသဖြင့် မျက်မြင်အနေအထားအတိုင်း အရည်ကျောက်၊ အထည် ကျောက်၊ အသားကျောက်ကို အခက်အခဲမရှိ ခွဲခြားသတ်မှတ်နိုင်ပါသည်။ သို့သော် တွေ့မြင်ရသည့် ဖြတ်သား မျက်နှာပြင်ပေါ်ရှိ အချက်အလက်များအား မူတည်၍ အမျိုးအစား၊ အရည် အသွေးခွဲခြားသတ်မှတ်ခြင်းသည် ဖြတ်သားမျက်နှာပြင်ပေါ်တွင်သာ မှန်ကန်မှုရှိပြီး ကျောက်စိမ်းအရိုင်းတုံး၏ ကျန်ရှိနေသည့် အတွင်းသားပိုင်းနှင့် အကာပိုင်းတွင် ပြောင်းလဲမှုရှိနိုင်ပါသည်။ ဖြတ်သားပေါ်တွင် အရည်ပါဝင်မှုရှိသော်လည်း အထဲအထိ ဝင်ရောက်မှု မရှိသည့် ကျောက်စိမ်းရိုင်းများရှိသကဲ့သို့ဖြတ်သားပေါ်တွင် အစိမ်းရောင်အစက်အပြောက်မျှသာပါဝင်သော်လည်း ၎င်း၏အတွင်းပိုင်းအထိ အရည်စွဲဝင်မှုရှိသည့် ကျောက်စိမ်းရိုင်းဖြတ်သားများလည်း တွေ့ရှိရတတ်ပါသည်။ တွေ့မြင်နေသည့် ဖြတ်သား၏ ကျောက်သားအနေအထားအရ အသားကျောက်သတ်မှတ်ထားသည့် ဖြတ်သား များ ထပ်မံဖြတ်တောက်ပြီးပါကအရည်စွဲဝင်မှုရှိကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။ သို့ပါ၍ ကျောက်စိမ်းအရိုင်းဖြတ်သား များကို အရည်အသွေးသတ်မှတ်ရာတွင် အတွေ့အကြုံကို အခြေခံ၍ ဖြတ်သားမျက်နှာပြင်နှင့် အခွံအနေအထား၊ ကျောက်သားဖွဲ့စည်းပုံ၊ အနာအဆာများကို သေချာစွာကြည့်ရှုစစ်ဆေး၍ အရည်အသွေးခွဲခြား သတ်မှတ် ရပါသည်။
ကျောက်စိမ်းရိုင်း ဖြတ်သားများကို အရောင်ပါဝင်မှု(Colour)၊ ဖွဲ့သား(သို့မဟုတ်) ကျောက်သားဖွဲ့စည်းပုံ အနေအထား(Fine, Medium, Coarse grain, Texture)၊ အလင်းပေါက်မှုအတိုင်းအတာ(Transparency)ကို အခြေခံကာအပြစ်အနာ(Flaw)၊ အချောထည်ထုတ်လုပ်နိုင်မှု(Finished Product)၊ အရည်စွဲဝင်မှုအတိုင်းအတာ တို့ကို တွက်ချက်၍ အရည်ကျောက်(Imperial Jade)၊ အထည်ကျောက်(Commercial Jade)၊ အသားကျောက် (Utility Jade)ဟူ၍ (၃)မျိုး သတ်မှတ်ပါသည်-
(က) အရည်ကျောက် (Imperial Jade)။ ကြည်လင်သော(သို့မဟုတ်)အသင့်အတင့် ကြည်လင် သော၊ ဖွဲ့သားညက်သော ကျောက်သားတွင် အဝါရိပ်နှင့် အပြာရိပ်အနည်းငယ်သာပါဝင်သော အစိမ်းရောင်အရည်သည်ပိပိခဲခဲစွဲဝင်နေခြင်း၊ စွဲဝင်နေသောအပိုင်းသည် အနည်းဆုံး(၁၀)ကရက် အရွယ်လုံးချောစေ့ထုတ်ယူနိုင်ပြီးအရည်စွဲဝင်မှုအတိုင်းအတာသည် (1.51.51.5)cmရှိခြင်း စသည့်အချက်များနှင့်ပြည့်စုံပါက အရည်ကျောက်သတ်မှတ်ပါသည်။ ပါဝင်သော အစိမ်းရောင် အမျိုးအစားကိုမူတည်၍ အရည်ကျောက်ကို အောက်ပါအတိုင်း(၇)မျိုးခွဲခြားထားပါသည်-
(၁) စိမ်းဝါပြာ(လန့်လုဆွေး)
(၂) စိမ်းပြာနုဝါ(လန့်လုကြီး)
(၃) စိမ်းပြာဝါ(လန့်လု)
(၄) စိမ်းဝါရင့်(ဆွေးလုကြီး)
(၅) စိမ်းဝါ(ဆွေးလု)
(၆) ပဲစိမ်းဝါရင့်(ပဲဆွေးလုကြီး)
(၇) ပဲစိမ်းဝါ(ပဲဆွေးလု)
( ခ ) အထည်ကျောက်(Commercial Jade)။ ကြည်လင်သော(သို့မဟုတ်)အသင့်အတင့် ကြည်လင် သော ကျောက်သားတွင် အစိမ်းရောင်အရည်ပါဝင်မှု ပိပိခဲခဲမရှိဘဲ အစက်အပြောက် အသွင်ပုံ သဏ္ဍာန်သာရှိသောကျောက်များ၊ လှပသော ခရမ်းရင့်ရောင်ပါဝင်သည့် ကျောက်များ၊ အဆင့်မြင့် ကျောက်သားတွင် အစိမ်းရောင်/အစိမ်းရိပ်ပါဝင်သောကျောက်များ၊ ခရမ်းရိပ်ပါဝင်သည့် အသင့် အတင့်ကြည်လင်သော ကျောက်သားတွင် အစိမ်းပန်းပါဝင်သောကျောက်များ၊ ခုံ့နီ/ဝါစွဲဝင်နေ သောအသားကြည်ကျောက်သားတွင် အစိမ်းပန်းပါဝင်နေသောကျောက်များ၊ အစိမ်းရောင်အရည် ပြည့်ပါဝင်သည့် အလင်းပိတ်နီးပါးကျောက်သားဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော ကျောက်များကို အထည် ကျောက်သတ်မှတ်ပါသည်။ ကျောက်ဖွဲ့သားနှင့် အရောင်ပါဝင်မှုတို့အပေါ် မူတည်၍ အထည် ကျောက်ကို အောက်ပါအတိုင်း(၇)မျိုးခွဲခြားထားပါသည်
(၁) ထည်ပြာစိမ်း(လန့်ဆွေး)
(၂) ထည်စိမ်းဖြူပြောက် (ဆွေးလုပြောက်)
(၃) ထည်မဲစိမ်းကြား (ရှင်းကြာလု)
(၄) ထည်ပဲစိမ်း(ပဲစိမ်း)
(၅) ထည်ပဲစိမ်းပြာ (ပဲသားလန့်)
(၆) ထည်ခရမ်းနီ(ချွမ်နီ)
(၇) ထည်ခရမ်းပြာ(ချွမ်ပြာ)
( ဂ ) အသားကျောက် (Utility Jade)။ အသားကျောက်တွင် ကျောက်စိမ်း၏ဖွဲ့သား(သို့) ကျောက်သားသည်အရေးကြီးဆုံးဖြစ်ပြီး အသားကျောက်ကို အရောင်ပါဝင်မှု(Colour)၊ ယမ်း ဖွဲ့သား အကြမ်း၊အလတ်၊ အနု (Texture)၊ အလင်းပေါက်မှုအတိုင်းအတာ(Transparency)၊ အပြစ်အနာပါဝင်မှု(Flaw)၊ ရုပ်ထု/ရုပ်ထွင်း/ပန်းပု ထုလုပ်နိုင်မှု အနေအထား(Finished Product)စသည့် ပူးတွဲဇယားပါအခြေခံအချက်(၅)ချက်ပေါ်မူတည်၍ အဆင့်မြင့်အသား ကျောက်(High Grade Utility Jade)၊ ပထမတန်းစားအသားကျောက်(UJR-A)၊ ဒုတိယ တန်းစားအသားကျောက်(UJR-B)၊ တတိယတန်းစားအသားကျောက်(UJR-C)၊ စတုတ္ထတန်း စား အသားကျောက် (UJR-D)၊ စတုတ္ထတန်းစားအသားကျောက်အောက်နိမ့်သော Lower Than UJR-D (L.D) နှင့်ရတနာတန်းမဝင်သော ပယ်ကျောက်Rejection(RJ)ဟူ၍ အမျိုး အစားခွဲခြားသတ်မှတ်ထားပါသည်။ ကျောက်စိမ်းရိုင်းအသားကျောက်အဆင့်အတန်းသတ်
မှတ်ချက်များနှင့် အမျိုးအစားများမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါသည်-
(၁) အဆင့်မြင့်အသားကျောက်(High Grade Utility Jade)။ ကျောက်သား (Texture)နှင့် အလင်းပေါက်မှု(Transparency)သည်အဓိကဖြစ်သည်။ ကျောက်သား အနေဖြင့် လွန်စွာကျစ်လျစ်မာကြောညက်ညောသည့် (Very Fine grain texture) ဖြစ်ရမည်။ ဖန်သားမှန်သားတမျှကြည်လင်သည့် အလင်းပေါက်အနေအထား (Semi- Transparency) ဖြစ်ရမည်။ အနာပါဝင်မှုမရှိရပါ။ ပါဝင်ပါကလည်း သေးငယ်သော အနာ
(Minor Flaw)သာဖြစ်ရမည်။ အဖြူရောင်နှင့် အခြားအရောင်အမျိုးမျိုးပါဝင်နိုင်ပြီး တန်ဖိုးကြီးရုပ်ထု၊ ရုပ်ထွင်း၊ လက်ကောက်၊ ဆွဲပြားနှင့်လုံးချောများ ထုတ်ယူနိုင်ရမည်။ ဖွဲ့စည်းထားသည့် ကျောက်သားပေါ်မူတည်၍ အဆင့်မြင့်အသားကျောက်ကို အောက်ပါ အတိုင်း (၄)မျိုးခွဲခြားထားပါသည်
(ကက) ဖန်သားမှန်သား(ဘော်လီသား)
( ခခ ) ရေခဲသား(အသားဆန်း)
( ဂဂ ) အသားဆန်းပန်း(အသားဆန်းလန့်ပန်း)
(ဃဃ) လန့်နက်(Black Jade)
(၂) ပထမတန်းစားအသားကျောက်အရိုင်း(Utility Jade Rough-A)။ ကျောက်သား (Texture)နှင့် အလင်းပေါက်မှုအနေအထား(Transparency)ကောင်းမွန်ရမည်။ ယမ်းညက်(Fine grain texture)ဖြစ်ရမည်။ အလင်းပေါက်မှုတွင် ဖန်သားတစ်မျှ ကြည်လင်သော၊ သာမန်ကြည်လင်သော၊ အနည်းငယ်မျှသာကြည်လင်သော (Semi-Transparency, Semi-Translucent, Translucent) ဖြစ်ရမည်။ အနာ မပါဝင်သော၊ ပါဝင်ပါကလည်း သေးငယ်သောအနာသာပါဝင်ရမည်။ သိသာ ထင်ရှားသည့် အစိမ်းရောင်၊ ခရမ်းရောင်များ ပါဝင်မှုမရှိရသော်လည်း အစိမ်းနုရောင် (Pale Green)၊ ခရမ်းနုရောင် (Pale Lavender) တို့ ပါဝင်နိုင်သည်။ တန်ဖိုးကြီး ရုပ်ထု၊ ရုပ်ထွင်း အကြီးစားများနှင့် လက်ကောက်၊ ပုတီးစေ့များထုတ်လုပ်ရရှိနိုင်သည်။
(၃) ဒုတိယတန်းစားကျောက်စိမ်းအသားကျောက်အရိုင်း(Utility Jade Rough-B)။ ကျောက်သား(Texture)အနေဖြင့် ယမ်းညက်(Fine Grain)၊ ယမ်းလတ် (Medium Grain)နှစ်မျိုးလုံးပါဝင်နိုင်သည်။ အလင်းပေါက်အနေအထား (Transparency) အနေဖြင့် သာမန်ကြည်လင်သော၊ အနည်းငယ်မျှသာ ကြည်လင်သော ( Semi-Translucent, Translucent)တို့ ဖြစ်ရမည်။ အပြစ်အနာ အသင့်အတင့် ပါဝင်နိုင်သည်။ သိသာထင်ရှားသည့် အစိမ်းရောင်၊ ခရမ်းရောင်ပါဝင်မှု မရှိရသော်လည်း အစိမ်းနု(Pale Green)၊ ခရမ်းနု(Pale Lavender)တို့ ပါဝင်နိုင်သည်။ တန်ဖိုးကြီး ရုပ်ထု၊ ရုပ်ထွင်း အလတ်စားများနှင့်လက်ကောက်၊ ဆွဲသီး၊ ဆွဲပြားများ ထုတ်လုပ်ရရှိနိုင်သည်။
(၄) တတိယတန်းစားကျောက်စိမ်းအသားကျောက်အရိုင်း (Utility Jade Rough- C)။ ကျောက်သား(Texture)နှင့် အလင်းပေါက်အနေအထား(Transparency) အနေဖြင့် အသားကျောက်(A)နှင့်(B)ကဲ့သို့ ကောင်းမွန်ခြင်းမရှိပါ။ ကျောက်သားအနေအထားအား ဖြင့် ယမ်းလတ်(Medium Grain)နှင့် ယမ်းကြမ်း(Coarse Grain)နှစ်မျိုးလုံး ပါဝင်နိုင် သည်။ အလင်းပေါက်အနေအထားအားဖြင့် အလင်းမှုန်(Semi-Translucent)၊ အလင်းပိတ် (Opaque)နှစ်မျိုးလုံး ပါဝင်နိုင်သည်။ အဖြူရောင်၊ အမည်းရောင်များသာ အများဆုံး ပါဝင်သည်။ အပြစ်အနာများပါဝင်သဖြင့် တန်ဖိုးအသင့်အတင့်ရှိသော လက်ကောက်၊ ရုပ်ထုရုပ်ထွင်း အသေးစားများသာ ထုတ်လုပ်ရရှိနိုင်ပါသည်။
(၅) စတုတ္ထတန်းစား ကျောက်စိမ်းအသား ကျောက်အရိုင်း ( Utility Jade Rough -D)။ ကျောက်သား (Texture)အနေဖြင့် ယမ်းကြမ်း( Coarse Grain) အနေအထား၊ အလင်း ပေါက်မှု(Transparency)အနေဖြင့် အလင်းမှုန်(Semi-Translucent)နှင့် အလင်းပိတ် (Opaque)အနေအထားတို့ဖြစ်ပါသည်။ အဖြူရောင်နှင့်အမည်း ရောင်များသာအဓိက ပါဝင်ပါသည်။ အပြစ်အနာများသောကြောင့် တန်ဖိုးနည်းနံရံကပ်ကျောက်ပြားနှင့် ပုတီး စေ့များသာ ထုတ်လုပ်ရရှိနိုင်ပါသည်။
(၆) စတုတ္ထတန်းစားအောက်နိမ့်သော ကျောက်စိမ်းအသားကျောက်အရိုင်း Lower than UJR-D (L .D)။ အပြစ်အနာများသော အလင်းမှုန်နှင့် အလင်းပိတ်ဖြစ်သော ကျောက်ဖွဲ့သားကြမ်းသောရှင်း(Amphibole) မာရား၊ ခွေးရိုး၊ ကွမ်းသွေး၊ ဆံပြုတ်၊ ပိန်းဥသား၊ ကျီးကန်းသားစသည့်အပြစ်များ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပါဝင်ပါသည်။အပြစ်အနာ များပါဝင်သောအပိုင်းကိုဖယ်ရှားချန်လှပ်ပြီး ကျန်ရှိသောကျောက်သားအပိုင်းကို နံရံကပ် ကျောက်ပြားနှင့်ပုတီးစေ့များသာထုတ်ယူနိုင်သောကျောက်သားအမျိုးအစားဖြစ်ပါသည်။
(၇) ရတနာတန်းမဝင် ပယ်ကျောက် Rejection (R.J)။ အပြစ်အနာများသော ၊ အလင်းမှုံနှင့်အလင်းပိတ်ဖြစ်သော၊ ကျောက်ဖွဲ့သားကြမ်းသော၊ ရှင်း(Amphibole)၊ မာရား၊ ခွေးရိုး၊ ကွမ်းသွေး၊ ဆံပြုတ်၊ ပိန်းဥသား၊ ကျီးကန်းသား စသဖြင့်အပြစ်အနာ များပါဝင်သဖြင့် တန်ဖိုးနည်းပါကေးပြားနှင့် ပုတီးစေ့မျှပင် ထုတ်ယူ၍မရနိုင်သော၊ ထုတ်ယူနိုင်သော်လည်း ရောင်းရတန်ဖိုးထက်ထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျစရိတ်များနေ၍ အရှုံးပေါ်နိုင်သဖြင့် မည်သည့်အရာမျှ ထုတ်လုပ်မှုမပြုတော့ဘဲ စွန့်ပစ်ရန်အဆင့်သာရှိ သော ကျောက်သားအမျိုးအစားဖြစ်ပါသည်။
ဆက်လက်ကူးယူဖော်ပြမှတ်သားပါသည်.....
credit...
