The Arakan Express News, Maungdaw (2025)

26/07/2025

AA ဖမ်းဆီးထောင်ချခဲ့တဲ့ ဘူးသီးတောင်မြို့ခံ ရိုဟင်ဂျာလူငယ်တစ်ဦး အကျဉ်းစခန်းအတွင်း နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းခံရစဉ် ရရှိခဲ့တဲ့ ဒဏ်ရာရောဂါတွေကြောင့် သေဆုံး

ဇူလိုင် ၂၆ ၊ AEN

အာရက္ခတပ်တော် AA က ဖမ်းဆီးထောင်ချခဲ့တဲ့ ဘူးသီးတောင်မြို့ခံ ရိုဟင်ဂျာလူငယ်တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ မောင်အာရှဒ်ဟာ အကျဉ်းစခန်းအတွင်း ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရမှုကြောင့် ရရှိလာတဲ့ ဒဏ်ရာရောဂါတွေကြောင့် ယာယီခိုလှုံနေတဲ့ တဖက်ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ဒုက္ခသည်စခန်းတစ်ခုအတွင်း ဇူလိုင်လ ၂၆ ရက်နေ့ ဒီကနေ့မှာ သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

မောင်အာရှဒ်ကို AA က ၂၀၂၄ ခုနှစ် မေလ ၂၉ ရက်နေ့မှာ အကြောင်းမဲ့ ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး မတရားရိုက်နှက်ကာ သူ မကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ ပြစ်မှုတွေကို ဖိအားပေး ဝန်ခံခိုင်းကာ ထောင်တွင်း အကျဉ်းချခဲ့တယ်လို့ မောင်အာရှဒ်ရဲ့ ဆွေမျိုးနီးစပ်တဲ့ ဘူးသီးတောင်မြို့ခံတွေက AEN သတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။

၂၀၂၄ ခုနှစ် မေလကုန်ပိုင်းကနေ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလကုန်ပိုင်းအထိ ၇ လ ဝန်းကျင် AA က ဖမ်းဆီးထားပြီး အကျဉ်းစခန်းအတွင်း လူမဆန်စွာ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

" အကြောင်းမဲ့ဖမ်းဆီးခံရပြီး AA ရဲ့ အကျဉ်းစခန်းတွေထဲ နှိပ်စက်ခံရသူတွေက မောင်အာရှဒ်တစ်ယောက်တည်း မဟုတ်ဘူး။ အများကြီး ရှိပါတယ်။ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိနဲ့ ရိုဟင်ဂျာလူငယ်တွေကို ဖမ်းဆီး ထောင်ချခဲ့တာပါ" လို့ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်အတွင်း နေထိုင်သူ ရိုဟင်ဂျာလူငယ်တစ်ဦးက ပြောပြပါတယ်။

AA အကျဉ်းစခန်းက အသက်ရှင်လျက် ပြန်လည် လွှတ်မြောက်လာပေမယ့် မောင်အာရှဒ်ဟာ ရရှိလာတဲ့ ဒဏ်ရာ ရောဂါတွေကို ဆေးကုသဖို့ တဖက်ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံကို ထွက်ပြေးခဲ့ပြီး AA အကျဉ်းစခန်းအတွင်း စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြင်းပြင်းထန်ထန် ထိခိုက်ခံစားခဲ့ရတဲ့ မောင်အာရှဒ်ဟာ ဒီကနေ့မှာ ကွယ်လွန်သေဆုံးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်အတွင်း AA ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေရဲ့ အချက်အလက်တွေကို စုဆောင်းနေတဲ့ Rohingya Labs ရဲ့ ဒါရိုက်တာ ဆရာဆော်လိမ်းက "AA ရဲ့ လူမဆန်တဲ့ စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေ ဘူးသီးတောင်ဖြစ်စဉ်မှာ အများကြီးတွေ့ရတယ်။ မောင်အာရှဒ်က အသက်ရှင်လျက် AA ထောင်ကနေ ပြန်လွှတ်လာပြီး (၇) လကျော် အသက်ရှင်ခဲ့သေးတယ်။ ဘူးသီးတောင်မြို့ အမှတ် (၅)ရပ်ကွက်မှာ နေထိုင်တဲ့ ရော်ဖိက်ရဲ့သားဖြစ်တဲ့ အသက် ၂၃ အရွယ် ရောဖီကာဒဲ ဆိုတဲ့ ရိုဟင်ဂျာလူငယ်လေးကို ၂၀၂၄ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလကုန်မှာ သတင်းမေးချင်တယ် ဖမ်းတာ မဟုတ်ဘူး၊ နယ်မြေရုံးမှာ ခေါ်ထားမှာ ပြန်လာပို့ပေးမယ်လို့ AA တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက သူ့မိဘက်ို ယုံကြည်အောင် ပြောဆိုပြီး ခေါ်သွားခဲ့ရာကနေ နိုဝင်ဘာလ ၁၁ နေ့မှာ ရောဖီကာဒဲရဲ့ အလောင်းကို လာခေါ်သွားတဲ့ AA တပ်ဖွဲ့ဝင် ကိုယ်တိိုင် ပြန်လာပို့သွားပါတယ်။ အသက် ၂၃ နှစ်အရွယ်ရှိ ရောဖီကာဒဲဟာ AA ရဲ့ လူမဆန်တဲ့ သတ်ဖြတ်မှုကို ခံလိုက်ရတယ်။ ရောဖီကာဒဲရဲ့ အလောင်းမှာ ညိုမဲဒဏ်ရာတွေထိုးသွင်းဒဏ်ရာတွေနဲ့အတူ ရောဖီကာဒဲဟာ မသေခင်အချိန်အထိ AA ရဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်စွာ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံခဲ့ရတယ်လို့ အလောင်းကို မြင်တွေ့ခဲ့ရသူတွေက သက်သေခံထားပါတယ်" လို့ AEN သတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။

ဆက်လက်ပြီး ဆရာဆော်လိမ်းက AA အနေနဲ့ သူတို့ ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ ကြီးလေးတဲ့ ပြစ်မှုတွေအတွက် တာဝန်ခံရမှာဖြစ်သလို အမှန်တရားနဲ့ တရားမျှတက သေချာပေါက် ဖြစ်ပေါ်လာလိမ့်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဓာတ်ပုံ - AA အကျဉ်းစခန်းအတွင်း နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းခံရမှုကနေ ရရှိလာတဲ့ ဒဏ်ရာရောဂါတွေကြောင့် သေဆုံးသွားတဲ့ အသက် ၂၂ နှစ်အရွယ် မောင်အာရှဒ်

The Arakan Express News

06/07/2025

AA က အစ္စလာမ်ဘာသာရေး အဆောက်အအုံ ဗလီကို စစ်ရုံး ပြုလုပ်ထား

- ဂျင်နီဗာကွန်ဗင်းရှင်းကို ပေါ်ပေါ်ထင်ထင် ချိုးဖောက်နေ

ဇူလိုင် ၆ ၊ AEN

အာရက္ခတပ်တော် AA သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ် ဦးလှဖေကျေးရွာအတွင်းက အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တွေရဲ့ အထွတ်အမြတ်ထားရာ ဘာသာရေး ဝတ်ပြုအဆောက်အအုံ ဗလီကို စစ်ရုံး (နယ်မြေရုံး) ပြုလုပ်ထားတယ်လို့ ကိုယ်တိုင်မြင်တွေ့ခဲ့ရသူက AEN သတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။

"ဦးလှဖေကျေးရွာထဲက မဇ်ဂျဒ်(ဗလီ)ကို AA နယ်မြေရုံး လုပ်ထားပါတယ်။ နယ်မြေမှူးကိုယ်တိုင်လည်း ရုံးထိုင်သလို အချုပ်ဆောင်အသေးတခုလည်း လုပ်ထားတာ တွေ့ပါတယ်" လို့ ထောက်ခံစာ ရယူဖို့ ကိုယ်တိုင်သွားရောက်ခဲ့သူက ဆိုပါတယ်။

အလားတူ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်၊ ရွက်ညိုတောင်ကျေးရွာအုပ်စုအတွင်းရှိ ရိုဟင်ဂျာဗလီ ၄ လုံးကိုလည်း အာရက္ခတပ်တော် (AA) သည် သိမ်းယူပြီး တပ်သားသစ် စုဆောင်းရာနေရာအဖြစ် အသုံးပြုနေတဲ့အကြောင်းကို Rohingya Labs က အစီအရင်ခံစာ တစ်စောင်ကို ဇွန်လ ၂၉ ရက်နေ့ ရက်စွဲနဲ့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

"ရိုဟင်ဂျာအများစုက ဘာသာရေး လေးစားလိုက်နာကြသူတွေ ဖြစ်ကြတော့ သူတို့နေအိမ်တွေထက် ဗလီ၊ မဒရစာ ဘာသာရေးအဆောက်အအုံတွေကို ပိုပြီး ခိုင်ခံအောင်နဲ့ လှပအောင် ပြင်ဆင်ထားကြတယ်။ ကျေးရွာတွေထဲ နေအိမ်တွေက စုတ်ချင် စုတ်နေမယ်။ ဗလီတွေကိုတော့ သေချာ ပြင်ဆင်ထားကြတယ်။ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်ထဲက ဗလီအများစုက တော်တော်လေး ရှေးကျတယ်။ အခုတော့ ဗလီတွေ အများစုကို AA က စစ်ရေးအတွက် အသုံးချနေပါတယ်။ ဗလီတွေ အတွင်းယောကျာ်း၊ မိန်းမ ရောယှက်နေထိုင်တာတွေ အရက်သေစာ သောက်စားနေကြတာတွေ ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲတွေနဲ့ အချုပ်ဆောင်တွေကိုပါ လုပ်ထားတဲ့အထိ ဆိုတော့ ဒါဟာ ဘာသာတရားတစ်ခုအပေါ် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိနဲ့ အသရေဖျက်တာလို့ နားလည်လို့ရပါတယ်" လို့ Rohingya Labs ရဲ့ ဒါရိုက်တာတစ်ဦးဖြစ်သူ Mohammad Solim က AEN သတင်းဌာနကို ပြောပြပါတယ်။

ဆက်လက်ပြီး သူက " သာသနာရေးနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ အဆောက်အအုံတွေကို စစ်အတွင်း အသုံးချတာ အသုံးပြုတာတွေ လုပ်ခွင့်မရှိဘူးဆိုတဲ့ (protection rules) တွေရှိတယ်။ (International Humanitarian Law – IHL) ဆိုတာ ရှိတယ်။ စိတ်ကြိုက်ထင်သလို လုပ်ခွင့် မရှိဘူး။ Geneva Conventions 1949 နဲ့ Additional Protocols 1977 Protocol I – Article 53 အရ ဘာသာသာသနာရေးနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ အဆောက်အအုံတွေကို စစ်အတွင်း အသုံးချမှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အတိအလင်း တားမြစ်ထားတယ်။ (Hague Convention for the Protection of Cultural Property in the Event of Armed Conflict) (1954) အရ ဘာသာရေးအဆောက်အအုံတွေဆိုတာ ယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်တွေ ဖြစ်တာကြောင့် အကာအကွယ် ပေးရမယ်။ အသုံးချခွင့် မရှိဘူး။ AA ရဲ့ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်အတွင်း တိုက်ပွဲဖော်ဆောင်နေရင်းကနေ ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့ သာသနိကအဆောက်အအုံတွေကို ဖျက်ဆီးခဲ့တာ ဖြိုဖျက်ခဲ့တာ လက်နက်သိုလှောင်ရာနေရာအဖြစ် အသုံးပြုတာ စစ်စခန်းလုပ်ထားတာ ရုံးဖွင့်ထားတာ တပ်သားစုဆောင်းရေး နေရာအဖြစ် အသုံးချနေတာ စတဲ့ အထောက်အထား အချက်အလက်တွေကို ကျွန်တော်တို့ ရရှိထားပါတယ်။ AA က ဂျင်နီဗာကွန်ဗင်းရှင်းကို ပေါ်ပေါ်ထင်ထင်ပဲ ချိုးဖောက်နေပါတယ်" လို့ ဆိုပါတယ်။

The Arakan Express News

04/07/2025

“အမျိုးသမီး/ LGBTQ တွေနဲ့ တော်လှန်ရေး”

မမေသင်္ကြန်ဖြိုး
SSNDF/ KNDF

မမိုးသဲစေ
Shield Women’s Organisation

#ရှေ့တန်းကကျင့်ဝတ်များ
#စစ်ရေးပစ်မှတ်မဟုတ်

30/06/2025

AA က ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်ထဲရှိ ရိုဟင်ဂျာဗလီတွေကို စစ်ရေးကိစ္စတွေအတွင်း အသုံးချနေ

ဇွန် ၃၀ ၊ AEN

ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်၊ ရွက်ညိုတောင်ကျေးရွာအုပ်စုအတွင်းရှိ ရိုဟင်ဂျာဗလီ ၄ လုံးကို အာရက္ခတပ်တော် (AA) သည် သိမ်းယူပြီး တပ်သားသစ် စုဆောင်းရာနေရာအဖြစ် အသုံးပြုနေတဲ့အကြောင်းကို Rohingya Labs က အစီအရင်ခံစာ တစ်စောင် ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း AA ရဲ့ စစ်ဆင်ရေးကြောင့် ရိုဟင်ဂျာကျေးရွာများ မီးရှို့ခံရခြင်း၊ ရိုဟင်ဂျာပြည်သူများ အတင်းနှင်ထုတ်ခံရခြင်း၊ နေရပ်ပြန်ခွင့်မရှိခြင်းတို့အပြင် ယခုကဲ့သို့ ဗလီများကိုလည်း စစ်ရေးအတွက် အသုံးချနေခြင်းသည် ရိုဟင်ဂျာတို့၏ ဘာသာရေးလွတ်လပ်ခွင့်ကို မျက်ကွယ်ပြုကာ စစ်ပွဲအတွင်း သာသနိကအဆောက်အအုံများကို အသုံးမပြုရဆိုသည့် နိုင်ငံတကာဥပဒေကို ချိုးဖောက်မှု ဖြစ်တယ်လို့ Rohingya Labs ရဲ့ အစီအရင်ခံစာမှာ ထည့်သွင်းဖော်ပြထားပါတယ်။

Rohingya Labs သည် ရိုဟင်ဂျာများအတွက် သုတေသန၊ အချက်အလက်စုဆောင်းမှု၊ သတင်းထုတ်ပြန်မှု၊ ပညာရေးနှင့် ဆွေးနွေးဖလှယ်မှုများကို မဟာဗျူဟာမြောက် ဆောင်ရွက်နေသည့် လူပုဂ္ဂိုလ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် နိုင်ငံရေးကျောထောက်နောက်ခံကင်းသည့် လွတ်လပ်သော အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး ရိုဟင်ဂျာများနှင့်အတူ ရိုဟင်ဂျာမဟုတ်သူများပါ ပါဝင်ပြီး ရိုဟင်ဂျာတရားမျှတမှုအရေး လိုလားတဲ့ မည်သူမဆို ပါဝင်နိုင်သည့် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

Rohingya Labs page
https://www.facebook.com/share/18FDnrfjaU/?mibextid=wwXIfr

Rohingya Labs Website
https://rohingyalabs.org/

ရွက်ညိုတောင်အုပ်စု ရောင်ဂယျာတောင်နှင့် ဖေါရ်နီဘာရှာကျေးရွာများတွင် ရှိသော ရိုဟင်ဂျာဗလီ ၄ လုံးကို AA သည် တပ်သားသစ် စုဆောင်းရေးအတွက် အသုံးပြုနေကြောင်း 📰 အပြည့်အစုံ ဖတ်ရန် ➡️
https://mm.rohingyalabs.org/military-use-of-rohingya-mosques/

The Arakan Express News

28/06/2025

ရိုဟင်ဂျာတွေ နှင်ထုတ်ခံထားရတဲ့ ကျေးရွာတွေထဲက ဗလီ ၄ လုံးကို တပ်သားသစ် စုဆောင်းရေးနေရာအဖြစ် AA အသုံးပြုနေ

ဇွန် ၂၈ ၊ AEN

အာရက္ခတပ်တော် AA က ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်၊ ရွက်ညိုတောင်ကျေးရွာအုပ်စုအတွင်းရှိ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တွေရဲ့အထွတ်အမြတ်ထားရာ ဗလီဝတ်ပြုကျောင်းတော်တွေကို တပ်သားသစ်စုဆောင်းရေးနေရာအဖြစ် အသုံးပြုနေတယ်လို့ မျက်မြင်တွေ့ရှိသူတွေက AEN သတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။

၂၀၂၄ ခုနှစ် ဧပြီလအတွင်း အာရက္ခတပ်တော် AA က စစ်ကောင်စီတပ်ကို ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်နေစဉ်အတွင်း ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်ထဲက ဒေသခံ ရိုဟင်ဂျာတွေကို မူလနေထိုင်ရာ ကျေးရွာအသီးသီးကနေ နှင်ထုတ်ခဲ့ပြီး၊ ကျေးရွာအချို့ကို AA မီးရှို့ခဲ့စဉ်အတွင်း ထိခိုက်ခံရတဲ့အထဲ ရွက်ညိုတောင်ကျေးရွာအုပ်စုလည်း ပါဝင်ခဲ့သလို တစ်နှစ်ခန့်အကြာ ၂၀၂၅ ခုနှစ် မတ်လကုန်ဝန်းကျင် နေရပ်ပြန်ခွင့်ရတဲ့အထဲ ရွက်ညိုတောင်အုပ်စုအတွင်း အလယ်ရွာတစ်ခုတည်းကိုသာ AA က ပြန်လည် နေထိုင်ခွင့်ပြုခဲ့ကာ ကျန် တောင်/မြောက်ရွာတွေနဲ့ လယ်မြေတွေကို သိမ်းယူလိုက်တယ်လို့ သိရပါတယ်။

ရွက်ညိုတောင်အုပ်စုအတွင်း AA သိမ်းယူလိုက်တဲ့နေရာတွေမှာ ကျန်ခဲ့တဲ့ အစ္စလာမ်ဝတ်ပြုကျောင်းဆောင် ဗလီ ၄ လုံးကို ယခုအခါ တပ်သားသစ်တွေ စုဆောင်းနေရာချထားတဲ့ နေရာအဖြစ် AA က အသုံးပြုနေတယ်လို့ ဒေသခံ ရိုဟင်ဂျာတွေက ပြောပါတယ်။

"AA သိမ်းယူလိုက်တဲ့အထဲ ဗလီ ၄ လုံး မဒရစာ(ဘာသာရေစာသင်ကျောင်း)တွေပါ ပါတယ်။ အခု ဗလီကို တပ်သားအသစ်တွေ နေဖို့ နေရာလုပ်ထားပါတယ်။" လို့ ကိုယ်တိုင်သိရှိသူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

ဗလီတွေကို တပ်သားစုဆောင်းရာနေရာအဖြစ် ပြုလုပ်ထားပြီး အခမ်းအနားတွေ ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲတွေကို အရက်သေစာအသောက်အစားတွေနဲ့ ပြုလုပ်နေတာမို့ ဒေသခံ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် ရိုဟင်ဂျာတွေအနေနဲ့ စိတ်ကြေကွဲခံစားရမှုတွေ ရှိနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ကိုယ်တိုင်မြင်ခဲ့ရသူတစ်ဦးက " အရက်ပုလင်းခွံတွေ ဘီယာပုလင်းခွံတွေ စီးကရက်အတိုအစတွေနဲ့ ဗလီအတွင်း အမှိုက်တွေပါ ရှုပ်ပွနေတယ်" လို့ AEN သတင်းဌာနကို ပြောပြပါတယ်။

အစ္စလာမ်ဝတ်ပြုဆောင် ဗလီတွေကို တပ်သားသစ်စုဆောင်းရာအဖြစ် သတ်မှတ်လိုက်တာကြောင့် ကျား၊ မ မရွေး နေထိုင်နေသလို အသစ်ဝင်ရောက်လာတဲ့ တပ်သားသစ် တွေရဲ့ မိတ်ဆက်ပွဲ၊ ပျော်ပွဲရွှင်ပွဲတွေ ပြုလုပ်နေတဲ့ အသံတွေကိုလည်း အမြဲလိုလို ကြားနေရတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပြပါတယ်။

အာရက္ခတပ်တော် AA ဟာ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်ကို အပြည့်အဝ ထိန်းချုပ်ထားပြီး၊ ဒေသခံ ရိုဟင်ဂျာကျေးရွာတွေကို ဖယ်ရှားရှင်းလင်းနေခဲ့ရာ ရွာပေါင်း ၄၀ ဝန်းကျင်ကို နှင်ထုတ်ဖယ်ရှားပြီးပြီလို့ AEN က ကောက်ယူထားတဲ့ အချက်အလက်တွေအရ သိရပါတယ်။

AA သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် ဘူးသီးတောင်ကနေ ထွက်ပြေးနေရတဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေ သိန်းဂဏန်းအထိ ရှိနေပြီလို့ ကနဦး တွက်ချက်ထားမှုတွေအရ အကြမ်းဖျင်း သိရပါတယ်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အာဏာပိုင်တွေနဲ့ ကုလသမဂ္ဂအရာရှိတွေက AA ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်မှု စတင်ချိန်ကနေ ရိုဟင်ဂျာ ၁သိန်း ၈သောင်းဝန်းကျင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ထဲ ထပ်မံဝင်ရောက်လာခဲ့တယ်လို့ ပြောထားပါတယ်။

The Arakan Express News

27/06/2025

AA တပ်ဖွဲ့ဝင်အုပ်စုတစ်စု မောင်တောမြောက်ပိုင်းက ကျေးရွာအချို့အတွင်း လှည့်လည် ရမ်းကားမှု၊ ဖောက်ထွင်းမှုများ ပြုလုပ်နေ

ဇွန် ၂၇ ၊ AEN

အာရက္ခတပ်တော် AA တပ်ဖွဲ့ဝင်အုပ်စုတစ်စုဟာ မောင်တောမြောက်ပိုင်းက ကျေးရွာအချို့အတွင်း လှည့်လည်ကာ ရမ်းကားမှု၊ ဖောက်ထွင်းမှုများ ပြုလုပ်နေတယ်လို့ ဆိုင်ဖောက်ထွင်းခံရတဲ့ ကာယကံရှင် ရိုဟင်ဂျာတွေနဲ့ ဒေသခံ ရွာသားတွေက AEN သတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။

မောင်တောမြို့နယ်၊ မြောက်ပိုင်း ဒါးကြီးစား၊ သူဦးလာ၊ သရက်အုပ်ကျေးရွာအုပ်စုအတွင်း လုံခြုံရေးအကြောင်းပြကာ ကင်းလှည့်နေကြတဲ့ အာရက္ခတပ်တော် AA တပ်ဖွဲ့ဝင် အုပ်စုတစ်စုဟာ ဒေသခံ ရိုဟင်ဂျာကျေးရွာသူ၊ ကျေးရွာသားတွေအပေါ် ရမ်းကားမှုတွေ ရှိနေကြတယ်လို့ သိရပါတယ်။

"နေ့ခင်းကြောင်တောင် ဈေးဆိုင်တွေထဲ ဝင်လာတယ်။ လိုချင်တာကို ဆွဲဖြုတ်ယူသွားတယ်။ ပိုက်ဆံလည်း မပေးဘူး။ အခုရက်ပိုင်းက အမြဲလိုလို လာလုပ်နေကြတယ်" လို့ ဒေသခံ ဆိုင်သမားတစ်ဦးက ပြောပြပါတယ်။

လမ်းသွားလမ်းလာတွေကိုလည်း အော်ဟစ်ဆဲဆိုတာတွေ လုပ်တယ်။ မင်းတို့နိုင်ငံမဟုတ်ဘူး၊ မနေချင်ရင် ထွက်သွားဆိုပြီး ပြောတယ်။ AA အဖွဲ့လာမှာကို နေ့တိုင်း ကြောက်နေကြရတယ်လို့ ရွာသားတစ်ဦးက ဆိုပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ညနက်ပိုင်းတွေမှာ AA တပ်ဖွဲ့ဝင် ရမ်းကားအုပ်စုဟာ ဒါးကြီးစား၊ သူဦးလာ၊ သရက်အုပ်ကျေးရွာအုပ်စုအတွင်းက ဈေးဆိုင်တွေကို ပေါ်ပေါ်ထင်ထင် ဖောက်ထွင်းမှုတွေကို ကျူးလွန်နေတယ်လို့ ဆိုင်အဖောက်ခံရသူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

" ည ၁၁ နာရီလောက်ကို အိမ်ရှေ့က ဆိုင်ကို ဖောက်နေတာ တွေ့တယ်။ တံခါးကို ဖျက်ပြီး သူတို့လိုချင်တာ ယူသွားတယ်။ ပစ္စည်းတွေကို ဖျက်ဆီးခဲ့တာလည်း ရှိတယ်။ ဘယ်သူကမှ မပြောရဲပါဘူး။ ဘယ်ကိုမှလည်း သွားမတိုင်ရဲကြပါဘူး။" လို့ ဆိုင်သမားတစ်ဦးက သူမြင်တွေ့ ကြုံခဲ့ရတာကို ပြောပြပါတယ်။

မောင်တောမြောက်ပိုင်း သူဦးလာကျေးရွာနေ AA ခန့် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးဖြစ်တဲ့ မာမတ်ရော်ရှိတ်၊ အတွင်းရေးမှူး မာမတ်ဂျော်မာလ်တို့ကို ဖောက်ထွင်းခံနေရမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးဖို့ ကျေးရွာသားတစ်ချို့က အကူအညီတောင်းခံခဲ့ရာမှာလည်း အုပ်ချုပ်ရေးမှူး မာမတ်ရော်ရှိတ်က သူကိုယ်တိုင် မကြာခဏ AA အရာရှိတွေရဲ့ ပါးရိုက်တာကို ခံရတာတွေ ရှိကြောင်း၊ AA အရာရှိတချို့နဲ့ တပ်ဖွဲ့ဝင်တချို့မှာ အရက်မူးယစ်နေစဉ် သွေးဆိုးကာ ယခုလိုတွေ ရမ်းကားနေတာဖြစ်ကြောင်း၊ သူ့မှာလည်း ဘာလုပ်ပိုင်ခွင့် မရှိကြောင်း သည်းခံပြီးနေရန် ပြောဆိုခဲ့တယ်လို့ ကိုယ်တိုင်ကြားသိသူတွေက AEN သတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။

မောင်တောမြို့နယ်တစ်ခုလုံးကို ULA/AA က သိမ်းပိုက်ထားပြီး အုပ်ချုပ်ရေးအစီအမံများ အကောင်အထည်ဖော်နေတယ် ဆိုပေမယ့် မြေပြင်မှာ ဘက်လိုက်မှုတွေ လူမျိုးနဲ့ ကိုးကွယ်တဲ့ဘာသာကို လိုက်ပြီး ခွဲခြားဆက်ဆံတာ ဖိနှိပ်တာတွေ နေရာအနှံရှိနေတယ်လို့ မောင်တောမြို့နယ်အတွင်း ပရဟိတလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်ခဲ့သူတစ်ဦးက ဆိုပါတယ်။

The Arakan Express News

24/06/2025

UNHCR ရဲ့ တာဝန်မဲ့လုပ်ရပ်ကြောင့် အိန္ဒိယရောက် ရိုဟင်ဂျာများ ဖမ်းဆီးခံနေရ

- နယူးဒေလီမြို့က ရိုဟင်ဂျာခရစ်ယာန် ဒုက္ခသည်တွေကို India for Myanmar က ကူညီထောက်ပံ့နေ

ဇွန် ၂၄ ၊ AEN

အိန္ဒိယနိုင်ငံက ကုလသမဂ္ဂဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ အေဂျင်စီ UNHCR သည် ခိုလှုံနေတဲ့ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေရဲ့ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ အချက်အလက်တွေကို အိန္ဒိယအာဏာပိုင်တွေဆီ ပေးအပ်လိုက်တာကြောင့် အလွန်ဆိုးရွားတဲ့ ဘေးအန္တရာယ် အခြေအနေတွေနဲ့ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေဟာ ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ India for Myanmar အဖွဲ့က ပြောထားပါတယ်။

India for Myanmar အနေနဲ့ UNHCR ရဲ့ လုပ်ရပ်ကို အပြင်းအထန် ရှုတ်ချထားပြီး ဒုက္ခသည်တွေကို အကာအကွယ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုထားတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ဒုက္ခသည်တွေရဲ့ နေရပ်လိပ်စာကို ရရှိထားတဲ့ အိန္ဒိယအာဏာပိုင်တွေဟာ ရှောင်တခင် စီးနင်းဖမ်းဆီးတာတွေကို ဆက်တိုက်လုပ်လာတာကြောင့် ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေဟာ ယခင်နေအိမ်တွေမှာ မနေနိုင်တော့ပဲ ရှောင်တိမ်းနေရတာတွေကြောင့် အလွန်ဆိုးရွားတဲ့ အခြေအနေမှာ ရှိနေကြတယ်လို့ India for Myanmar အဖွဲ့က ဆိုပါတယ်။

အခက်အခဲများနဲ့ ကြုံတွေ့နေရတဲ့ ရိုဟင်ဂျာခရစ်ယာန် မိသားစု ၃၄ စုအတွက် အိန္ဒိယရူပီးငွေ ၅၄,၀၀၀ ကိုလည်း India for Myanmar က ကူညီထောက်ပံ့ပေးခဲ့တယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။

အိန္ဒိယရောက် မြန်မာနိုင်ငံသားများအားလုံး အချိန်မရွေး အန္တရာယ်ကျရောက်လာနိုင် အခြေအနေတွေ ရှိနေကြောင်း၊ ဒုက္ခသည်အချင်းချင်း စည်းလုံးညီညွတ်စွာ အချင်းချင်း ကူညီဖေးမကြဖို့ India for Myanmar က တိုက်တွန်းထားပါတယ်။

ဓာတ်ပုံ - India for Myanmar

The Arakan Express News

21/06/2025

ULA/AA က ရိုဟင်ဂျာလုပ်ငန်းရှင်တွေရဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှုတွေကို "အာဆာ" အကြောင်းပြ ဆက်လက် သိမ်းယူနေ

- ရက္ခိတလမ်းစဉ်အရ မူဆလင်လုပ်ငန်းရှင်တွေ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမှာ ရပ်တည်ခွင့် မရှိစေရလို့ ဆိုနေ

ဇွန် ၂၁ ၊ AEN

ULA/AA အာရက္ခတပ်တော်က ရိုဟင်ဂျာလုပ်ငန်းရှင်တွေရဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှုတွေကို "အာဆာ" အကြောင်းပြ သိမ်းယူမှုတွေ ခပ်စိပ်စိပ် ဖြစ်ပေါ်နေတယ်လို့ မြေပြင်သတင်း အရင်းအမြစ် တွေက ပြောပါတယ်။

မောင်တောမြို့ ကညင်တန်းရပ်ကွက်အတွင်း ရာနဲ့ချီ နေအိမ်ခြံတွေကို ဆိုင်းဘုတ်အနီ ချိတ်ဆွဲကာ AA က သိမ်းယူထားပြီး ဖြစ်သော်လည်း မနေ့က ထပ်မံ၍ နေအိမ်ခြံ ဒါဇင်ဝက်ခန့်ကို AA တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ လာရောက် ချိပ်ပိတ်ခဲ့တယ်လို့ မျက်မြင်တွေက ပြောပါတယ်။

AA ချိပ်ပိတ်သိမ်းယူနေတဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှု အများစုဟာ ရိုဟင်ဂျာလုပ်ငန်းရှင်တွေ ပိုင်တဲ့ နေအိမ်၊ ခြံ၊ အလုပ်ရုံ၊ ဆိုင်ခန်းတွေ ဖြစ်နေတယ်လို့ အချက်အလက်တွေအရ သိရပါတယ်။

"ဘူးသီးတောင်ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ပြီးတာနဲ့ ဘူးသီးတောင်မြို့ခံ ရိုဟင်ဂျာစီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တွေ ပိုင်ဆိုင်သမျှကို AA က "အာဆာ" အကြောင်းပြပြီး သိမ်းယူလိုက်ပါတယ်။ အာဆာနဲ့ လုံးဝ မပတ်သက်တဲ့အပြင် "အာဆာ" ရဲ့ ပြဿနာရှာတာကိုပါ ခံခဲ့ရသူတွေရဲ့ နေအိမ်တွေကိုပါ AA က သိမ်းခဲ့တာပါ" လို့ ဘူးသီးတောင်မြို့ခံ ရိုဟင်ဂျာလုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက AEN ကို ပြောပါတယ်။

"အာဆာ" နဲ့ ဆက်စပ်တယ်ဆိုတာက ကြည့်ကောင်းအောင် အကြောင်းပြချက်တစ်ခုပဲ တကယ်တမ်းက လူမျိုးအုပ်စုတစ်စုမှာ အရေးပါအရာရောက်ကြတာ လုပ်ငန်းရှင်တွေ ငွေကြေးတောင့်တင်းသူတွေပါ။ အဲ့လို ငွေရှင်ကြေးရှင်တွေကို လက်ဦးပြီး ဦးချိုးထားရင် အဲ့ဒီ့ လူမျိုးအုပ်စု နလန်ထူလို့ကို မရနိုင်တော့ဘူး။ ဘူးသီးတောင်နဲ့ မောင်တောမှာ AA သိမ်းထားတဲ့ အဆောက်အအုံတွေ ခြံမြေတွေ နေရာတွေကို လေ့လာကြည့်ရင် AA ဟာ ရိုဟင်ဂျာလုပ်ငန်းရှင်တွေကို အပြတ်ရှင်းထုတ်လိုက်တယ်ဆိုတာ ထင်ရှားနေတယ်" လို့ ရခိုင်အရေးလေ့လာသူလည်းဖြစ် ဆောင်းပါးတွေ ရေးသားလေ့ရှိတဲ့ မောင်ညိုစောက အခုလို ဆိုပါတယ်။

ဘူးသီးတောင်မြို့ အမှတ် ၂ ရပ်ကွက်၊ အမှတ် ၃ ရပ်ကွက်၊ နတ်ပင်ရင်းခွဆုံအနီးဝန်းကျင်ရှိ ရိုဟင်ဂျာတွေပိုင် အဆောက်အအုံများ၊ တိုက်ခံအိမ်များ၊ ဈေးဆိုင်ခန်းများကို AA က အာဆာအကြောင်းပြပြီး မတရားသဖြင့် သိမ်းယူထားတယ်လို့ ဒေသခံ ရိုဟင်ဂျာအသိုင်းအဝိုင်းက ပြောပါတယ်။

မောင်တောမြို့နယ်ထဲလည်း ရိုဟင်ဂျာလုပ်ငန်းရှင်တွေ ပိုင်ဆိုင်ကြတဲ့ ထောင်နဲ့ချီနဲ့ အဆောက်အအုံ၊ မြေနေရာ၊ ဆိုင်ခန်းတွေကို AA က အာဆာအကြောင်းပြ သိမ်းယူထားပါတယ်။

မောင်တောမြို့နယ်၊ ကြိမ်ချောင်းဌာနချုပ်က နိုင်ငံရေးမှူး ဦးအောင်ပေါ်က အစည်းအဝေးတစ်ခုအတွင်း ရိုဟင်ဂျာ ရပ်မိရပ်ဖတွေကို "ရက္ခိတလမ်းစဉ်အရ မူဆလင်လုပ်ငန်းရှင်တွေ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမှာ အင်အားရှိနေမျိုးကို အထက်ကလည်း ခွင့်မပြုဘူး။ ရခိုင်တွေကလည်း မကျေနပ်ကြဘူး" လို့ ပြောဆိုခဲ့တာကို ကိုယ်တိုင် ကြားသိခဲ့ရသူက AEN သတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။

AA လက်ထက် မတိုင်ခင်က မောင်တောခရိုင်အတွင်းရှိနေတဲ့ ရိုဟင်ဂျာလုပ်ငန်းရှင်တွေ ပိုင်ဆိုင်လုပ်ကိုင်ကြတဲ့ လုပ်ငန်းတွေရဲ့ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းတောင် ယခု AA လက်ထက်မှာ မရှိတော့ဘူးလို့ ဘူးသီးတောင်မြို့ပေါ် ကုန်စည်ဒိုင် လုပ်ခဲ့တဲ့ ရိုဟင်ဂျာတစ်ဦးက ပြောပြပါတယ်။

ULA/AA ဟာ ပြည်သူတွေ ပိုင်ဆိုင်တဲ့ နေအိမ်၊ ဥစ္စာပစ္စည်းတွေကို သိမ်းယူနေပုံနဲ့ အရပ်သားတွေကို အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းနဲ့ ဆက်စပ်တယ်ဆိုတဲ့ ဆင်ခြေ၊ ချိပ်ပိတ်ဆိုင်းဘုတ်ဒီဇိုင်း၊ အရောင်စတာတွေကို အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီဆီကနေ ပုံတူကူးချထားတယ်လို့ လေ့လာသုံးသပ်သူတွေက ဆိုပါတယ်။

ဓာတ်ပုံ - မောင်တော ကညင်တန်းရပ်ကွက်အတွင်း လတ်တလော AA လက်ထဲ အသိမ်းခံရတဲ့ အရပ်သားပိုင် နေအိမ်မြေနေရာ

The Arakan Express News

20/06/2025

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရ၊ ULA/AA နဲ့ ရိုဟင်ဂျာအသိုင်းအဝိုင်းတို့ကြား သုံးပွင့်ဆိုင် ယုံကြည်မှု တည်ဆောက်တာဟာ လက်ရှိယိုယွင်းနေတဲ့ အခြေအနေကို ပဋိပက္ခအဖြစ် အသွင်ပြောင်းသွားတာကနေ ကာကွယ်ရာတွင် အဓိကကျလိမ့်မယ်လို့ ICG အကြံပြုထား

ဇွန်လ ၂၀ ၊ AEN

နိုင်ငံတကာအကျပ်အတည်းနဲ့ ပဋိပက္ခလေ့လာရေးအဖွဲ့ International Crisis Group - ICG က လတ်တလော ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းက အခြေအနေတွေနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ကော့ဘဇားခရိုင်အတွင်းက ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်စခန်းတွေရဲ့ အခြေအနေ၊ ရိုဟင်ဂျာလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေရဲ့ အခြေအနေတွေကို သုံးသပ်ကာ ဇွန် ၁၈ ရက်နေ့ ရက်စွဲနဲ့ အစီအရင်ခံစာတစ်စောင် ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ အခြေအနေတွေအရ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရ၊ ULA/AA နဲ့ ရိုဟင်ဂျာအသိုင်းအဝိုင်းတို့ကြား သုံးပွင့်ဆိုင် ယုံကြည်မှု တည်ဆောက်တာဟာ လက်ရှိယိုယွင်းနေတဲ့ အခြေအနေကို ပဋိပက္ခအဖြစ် အသွင်ပြောင်းသွားတာကနေ ကာကွယ်ရာတွင် အဓိကကျလိမ့်မယ်လို့ ICG က အဓိကထား အကြံပြုတယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။

ရိုဟင်ဂျာလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေဟာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေအတွင်းက နယ်လုတိုက်ပွဲတွေကို ရပ်နားလိုက်ကြပြီး လူသစ်စုဆောင်းတာတွေကို အရှိန်မြှင့်တင်ကာ အာရက္ခတပ်တော် AA ကို တိုက်ခိုက်ဖို့ ဘာသာရေးဆွယ်တရားတွေနဲ့အတူ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေကို စည်းရုံးနေတယ်လို့ ICG က ဖော်ပြထားပါတယ်။

အာရက္ခတပ်တော် AA အနေနဲ့ ရခိုင်ပြည်အတွင်းက လူ့အသိုင်းအဝိုင်းအားလုံးကို ကျောသားရင်သား မခွဲခြားပဲ အုပ်ချုပ်သင့်ကြောင်း ICG က တိုက်တွန်းထားပါတယ်။

International Crisis Group - ICG က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အာဏာပိုင်တွေအနေနဲ့ ရိုဟင်ဂျာလက်နက်ကိုင်တွေရဲ့ ထင်ရာစိုင်း ဗိုလ်ကျမှုတွေကို ထိန်းချုပ်ကန့်သတ်ဖို့ လိုအပ်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ယာယီအစိုးရအဖွဲ့အနေနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်ကို လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီတွေ ပေးဖို့ လိုအပ်နေသလို ဘင်္ဂလား - ရခိုင်ကြား တရားဝင် မဟုတ်တဲ့ ကုန်သွယ်မှုကို ခွင့်ပြုသင့်တယ်လို့ အကြံပေးထားပါတယ်။

ရိုဟင်ဂျာလက်နက်ကိုင်တွေ တပ်ပေါင်းစုဖွဲ့ပြီး AA ကို တော်လှန်ရင်လည်း အောင်မြင်နိုင်ဖို့ မရှိတဲ့အပြင် မြန်မာပြည်အတွင်း လူ့အသိုင်းအဝိုင်းတွေထဲက ဆက်ဆံရေးကို အပြင်းအထန် ယိုယွင်းပျက်စီးနိုင်စေကြောင်း၊ လက်နက်ကိုင်တွေရဲ့ ပဋိပက္ခအတွင်း ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက ရိုဟင်ဂျာတွေဟာ မြေစာပင် ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ ICG က တင်ကြိုသုံးသပ်ထားပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ရောက် ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေရဲ့ နေရပ်ပြန်ရေး မျှော်လင့်ချက်မှာလည်း သေနတ်သံတွေနဲ့ ယမ်းငွေ့တွေကြား လွင့်ပြယ် ပျောက်ကွယ်သွားနိုင်တယ်လို့ ICG ဟာ သူတို့ရဲ့ ယူဆချက်ကို ရေးသား ဖော်ပြထားပါတယ်။

ရိုဟင်ဂျာလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေဖြစ်တဲ့ RSO, ARSA, ARA, Islamic Mahaz နဲ့ Munnah ဂိုဏ်းတို့ဟာ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်စခန်းတွေကို ထိန်းချုပ်ထားပြီး အဖွဲ့အချင်းချင်းကြား ပွတ်တိုက်မှုတွေကလည်း အမြဲလိုလို ရှိနေကာ ရိုဟင်ဂျာလက်နက်ကိုင်အားလုံးသည် တရားမဝင် ဝင်ငွေရလမ်းတွေနဲ့ ဆက်စပ်ပတ်သက်နေပြီး ယဘာ မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားမှုတွေနဲ့လည်း ဆက်စပ်နေတယ်လို့ ICG ရဲ့ အစီအရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

ICG အစီအရင်ခံစာအနှစ်ချုပ်က ရိုဟင်ဂျာလက်နက်ကိုင်တွေက အာရက္ခတပ်တော် AA ကို ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်ဖွယ်ရှိနေတယ်ဆိုတဲ့ အချက်ဖြစ်ပြီး၊ ICG ပြောနေတာတွေက ချဲ့ကားမှုတွေလို့ ဒုက္ခသည်စခန်းအတွင်းရှိ ရိုဟင်ဂျာအသိုင်းအဝိုင်းက AEN သတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။

AEN သတင်းဌာနက ဆက်သွယ်မေးမြန်းခွင့် ရခဲ့တဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ဒုက္ခသည်စခန်းနေ ရိုဟင်ဂျာတွေက ICG ရဲ့ ဇွန်လ ၁၈ ရက်နေ့ အစီအရင်ခံစာဟာ စိုးရိမ်မှုတွေကို အခြေခံထားပြီး မြေပြင်အချက်အလက်တွေအရ အကုန်လုံး မမှန်ဘူးလို့ ပြောထားပါတယ်။

ရိုဟင်ဂျာကျောင်းဆရာ ဟူဆောင်းက "ICG က စိုးရိမ်မှု လွန်ကဲနေတာမျိုးပါ၊ အဲ့တာကလည်း သူတို့ မြေပြင်ကို ကွင်းဆင်းပြီး အချက်အလက်တွေ ယူခဲ့တာမဟုတ်ဘူး။ အွန်လိုင်းကနေ နီးစပ်ရာရှိက သတင်းအချက်အလက် ယူခဲ့ကြတာမျိုးပါ။ မြေပြင်အခြေအနေနဲ့ ကွဲလွဲပါတယ်" AEN သတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။

ULA/AA က အာဏာသိမ်း မြန်မာစစ်ကောင်စီကို တော်လှန်တိုက်ခိုက်နေတဲ့ အင်အားစုတွေထဲ အအောင်မြင်ဆုံး ဖြစ်နေတာမို့ နိုင်ငံတဝှမ်း ထောက်ခံမှုတွေကလည်း တနေ့တခြားမြင့်တက်လာနေကြောင်း၊ ULA/AA ကို စွပ်စွဲပြစ်တင်၊ ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်မှုတွေဟာ စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး တိုက်ပွဲတွေအတွင်း မှားယွင်းတဲ့ဘက်က ရပ်တည်တယ်လို့ ယူဆလာနိုင်ကြောင်း၊ ရိုဟင်ဂျာတွေကို မြန်မာပြည်သူလူထုက အသိအမှတ်ပြု လက်ခံလာနိုင်တဲ့ အလားအလာတွေကိုလည်း ထိခိုက်စေနိုင်တဲ့အပြင် ပိုမိုဖိနှိပ် ခြိမ်းခြောက်မှုတွေ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ကြောင်း၊ ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့ နိုင်ငံဖြစ်မှုကို ပိတ်ပင်ထားတဲ့ နိုင်ငံသားဖြစ်မှုဥပဒေကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ကြိုးပမ်းမှုတွေကိုလည်း အချည်းအနှီးဖြစ်သွားလိမ့်မယ်လို့ နိုင်ငံတကာအကျပ်အတည်းနဲ့ ပဋိပက္ခလေ့လာရေးအဖွဲ့ International Crisis Group - ICG ရဲ့ ဇွန်လ ၁၈ ရက်နေ့ အစီအရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

Photo - Control of the Rohingya refugee camps in southern Bangladesh’s Cox’s Bazar District is divided between at least three Rohingya armed groups. In November 2024, they reached an informal truce to end their bloody turf war and focus on recruitment. Crisis Group research, Mapbox. June 2025, CRISIS GROUP

ICG ရဲ့ အစီအရင်ခံစာ မူရင်းကို အောက်ပါလင့်ကနေ ဖတ်ရှုနိုင်ပါတယ်။

https://www.crisisgroup.org/asia/south-east-asia/myanmar-bangladesh/348-bangladeshmyanmar-dangers-rohingya-insurgency

The Arakan Express News

20/06/2025

ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်အတွင်း ဖုန်းအင်တာနာ တပ်ထားကြသူတွေထဲ ရိုဟင်ဂျာတွေဆီကနေပဲ ငွေ ၃ သိန်းစီ AA နယ်မြေမှူး တောင်းယူနေ

ဇွန် ၂၀ ၊ AEN

ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်အတွင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသုံး ဆင်းကဒ်အသုံးပြုသူများ မိုဘိုင်းဖုန်းလိုင်းဆွဲအား ပိုမိုကောင်းမွန်ဖို့ တပ်ဆင်ကြတဲ့ Higher INTANA အသုံးပြုသူတွေထဲက ရိုဟင်ဂျာတွေဆီကနေပဲ AA နယ်မြေမှူးက ငွေကျပ် သုံးသိန်းဆီ တောင်းယူနေတယ်လို့ ဘူးသီးတောင်မြို့ခံတွေက AEN သတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။

"ဖုန်းလိုင်းမမိတဲ့နေရာတွေမှာ လိုင်းဆွဲအားကောင်းဖို့ အန်တာနာ အသေးစားလေးတွေ တပ်ဆင်ကြတယ်။ ရိုဟင်ဂျာတွေ တပ်ဆင်ထားရင် အန်တာနာတစ်ချောင်းစာအတွက် AA က ငွေ ၃ သိန်း တောင်းပါတယ်။ မပေးရင် တပ်လို့ မရဘူး။ ၃ သိန်း မပေးဘဲ တပ်ဆင်ထားတာ မိရင် ထောင်ဒဏ် ၁ လ ကျပါတယ်" ရိုဟင်ဂျာမြို့ခံ တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက "ဖုန်းလိုင်းကောင်းချင်လို့ AA ကို ၃ သိန်း ပေးပြီး အန်တာနာ တပ်ဆင်ထားပါတယ်။ ၃ သိန်း ပေးရတာကို မပြောလိုပေမယ့် ရိုဟင်ဂျာမူဆလင်တွေဆီကပဲ ၃ သိန်း ယူပြီး ရခိုင်နဲ့ အခြားလူမျိုးတွေ အန်တင်နာတပ်ရင် AA ကို တစ်ကျပ်တောင် ပေးစရာမလိုဘူးဆိုတာက အတော်လေးကို မမျှတတဲ့ အခြေအနေ" လို့ ဆိုပါတယ်။

ULA/AA ရဲ့ အခွန်အခနဲ့ ရန်ပုံငွေတွေ ကောက်ခံတဲ့ နေရာမှာ လူမျိုးနဲ့ ကိုးကွယ်ယုံကြည်တဲ့ ဘာသာတရားအပေါ် အခြေခံပြီး အောက်ခြေမှာ ကွဲကွဲပြားပြား ဖြစ်နေတယ်လို့ ဒေသခံ ရိုဟင်ဂျာအသိုင်းအဝိုင်းက ပြောပါတယ်။

အခွန်ဆိုရင်လည်း ရိုဟင်ဂျာတွေက ဘာတစ်ခုမှ မေတ္တာရပ်ခံလို့ မရဘူး။ စောင့်ဆိုင်းဖို့ ပြောလို့မရဘူး။ လမ်းဘေး ကွမ်းယာဆိုင်တောင် တစ်နှစ် အခွန် သိန်းဂဏာန်း ပေးနေရပါတယ်။ ရခိုင်တွေဆိုရင် အရောင်းအဝယ် ပုံမှန် မဖြစ်သေးလို့ လျော့ပေါ့ယူတာတွေ လုံးဝ မယူတာတွေလည်း ရှိနေတယ်လို့ ကုန်ဆိုင် ပိုင်ရှင် တစ်ဦးက ပြောပြပါတယ်။

The Arakan Express News

19/06/2025

ချင်းပြည် ပလက်ဝမြို့နယ်ကို ရခိုင်ပြည်ထဲ ထည့်သွင်းတာဟာ ချင်းတစ်မျိုးသားလုံးကို စော်ကားတဲ့ AA ရဲ့ ယုတ်မာကောက်ကျစ်တဲ့ လုပ်ရပ်လို့ GKO ဆို

ဇွန် ၁၉ ၊ AEN

ချင်းပြည် ပလက်ဝမြို့နယ်ကို ရခိုင်ပြည်ထဲ ထည့်သွင်းတာဟာ ချင်းတစ်မျိုးသားလုံးကို စော်ကားတဲ့ အာရက္ခတပ်တော် AA ရဲ့ ယုတ်မာကောက်ကျစ်တဲ့ လုပ်ရပ်လို့ ဆိုထားပြီး အပြင်းအထန် ရှုပ်ချတယ်လို့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာခူမီးအဖွဲ့အစည်း (GKO) က ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ပလက်ဝမြို့နယ်ဟာ ၁၉၄၇၊ ၁၉၇၄၊ ၂၀၀၈ ခုနှစ်စတဲ့ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်ရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတွေအရ ချင်းပြည်နယ်ရဲ့ မြို့နယ် ကိုးခုအနက်တစ်ခုဖြစ်ပြီး တရားဝင်အသိအမှတ်ပြုခြင်း ထက်ကျော်လွန်တယ်လို့ GKO ခူမီးအဖွဲ့ချုပ်က ပြောထားပါတယ်။

ပလက်ဝမြို့နယ်ဟာ ခူမီး (ချင်း) လူမျိုးတို့ရဲ့ မြင့်မြတ်ပြီး အစားထိုး မရတဲ့ မွေးရပ်မြေဖြစ်တယ်လို့ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲ ဖော်ပြထားပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေအတွင်း ပထဝီနယ်မြေအဖြစ်သာမက ခူမီး (ချင်း) လူမျိုးတွေရဲ့ မြင့်မြတ်ပြီးအစားထိုးမရတဲ့ မွေးရပ်မြေဖြစ်တယ်လို့ KGO က ဆိုပါတယ်။

ULA/AA က ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝမြို့နယ်ကို ၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ဒုတိယအပတ်ကနေ စတင် တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီးနောက် စစ်ကောင်စီလက်ကနေ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလမှာ အပြီးတိုင် သိမ်းယူနိုင်ခဲ့ပြီး လတ်တလော သတင်းမီဒီယာအချို့ရဲ့ ဖော်ပြချက်အရ ချင်းပြည် ပလက်ဝမြို့နယ်ကို ရခိုင်ပြည် ပလက်ဝခရိုင်အဖြစ် AA က ထည့်သွင်းထားကြောင်း သိရပါတယ်။

AA ဘက်က တရားဝင် သတင်းထုတ်ပြန်တာ မဟုတ်သေးပေမယ့် ချင်းလူမျိုး အင်အားစုအများအပြားက အပြင်းအထန် ကန့်ကွက်လျက်ရှိနေပြီး၊ AA မဟာမိတ် ချင်းညီနောင် CB အဖွဲ့ကလည်း "အရှင်းလင်းဆုံး ပြောချင်တာက ကျနော်တို့ ချင်းညီနောင်အကုန်လုံးက ပလက်ဝသည် ချင်းပြည်ဆိုတာကို တညီညွတ်ထဲယုံကြည်ကြတယ်။ လက်ခံပါတယ် ဒါကအရင်ဆုံးပြောချင်ပါတယ်။ ဒါက ညီနောင်တခုထဲမှ မဟုတ်ပါဘူး။ တနိုင်ငံလုံးကလည်း သိပါတယ်" လို့ မနေ့က ပြုလုပ်တဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲအတွင်း ပြောဆိုထားပါတယ်။

AA ဟာ ချင်းပြည် ပလက်ဝမြို့နယ်ကို သိမ်းယူပြီး ဒေသခံ ခူမီး (ချင်း) တွေအပေါ် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ အကြီးအကျယ် ရှိနေတယ်လို့ ခူမီးအဖွဲ့အစည်းတွေက ပြောဆိုထားပြီး၊ ချင်းပြည် ပလက်ဝမြို့နယ်အရေးနဲ့ ဆက်စပ်ပြီး ချင်းနဲ့ ရခိုင် အင်အားစုတွေကြား တင်းမာမှုတွေ မြင့်တက်နေပါတယ်။

The Arakan Express News

18/06/2025

ရခိုင်ရဲ့ ခရိုင်တစ်ခုအနေနဲ့ ထည့်သွင်းလိုက်တယ်ဆိုတဲ့ ပလက်ဝမြို့နယ်ဟာ ချင်းတွေအပိုင် ချင်းပြည်ဆိုတာကို ချင်းညီနောင် CB တစ်ဖွဲ့လုံး လက်ခံထားတယ်လို့ ဆို

ဇွန် ၁၈ ၊ AEN

ULA/AA က သိမ်းပိုက်ထိမ်းချုပ်ထားပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်ရဲ့ ခရိုင်တစ်ခုအနေနဲ့ပါ ထည့်သွင်းလိုက်တယ်ဆိုတဲ့ ပလက်ဝမြို့နယ်ဟာ ချင်းတွေအပိုင် ချင်းပြည်ဆိုတာကို ချင်းညီနောင် (Chin Brotherhood) CB ရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ပြောထားပါတယ်။

ဒီကနေ့ ဇွန်လ ၁၈ ရက်နေ့ ချင်းညီနောင် (Chin Brotherhood) CB က အွန်လိုင်းကနေတဆင့် ပြုလုပ်တဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲအတွင်း CB ရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဆလိုင်းယောမာန်က ပြောဆိုသွားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

"အရှင်းလင်းဆုံး ပြောချင်တာက ကျွန်တော်တို့ ချင်းညီနောင် CB အကုန်လုံးက ပလက်ဝသည် ချင်းပြည်ဆိုတာကို အကုန်လုံးက တညီညွတ်ထဲ လက်ခံထားပါတယ်၊၊ ပလက်ဝသည် ချင်းပြည်ဆိုတာက ချင်းညီနောင်တခုထဲမှ မဟုတ်ပါဘူး။ တနိုင်ငံလုံးကလည်း သိပါတယ်။ ဒီလိုပဲ ရပ်တည်လာတာပါ" လို့ ဆလိုင်းယောမာန်က ပြောခဲ့တာပါ။

အာရက္ခတပ်တော် စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်ကလည်း သူ့ရဲ့ အင်တာဗျူးတစ်ခုအတွင်း ပလက်ဝမြို့နယ်သည် ချင်းပြည်လို့ ဖြေကြားထားကြောင်း၊ AA က ချင်းတွေရဲ့ အိမ်နီးချင်းကောင်း ဖြစ်သလို အိမ်နီးချင်းကောင်း ထက်ပိုတဲ့ ရဲဘော်ရဲဖက်တွေလည်း ဖြစ်တယ်လို့ သူက ဆိုပါတယ်။

"စစ်အာဏာရှင် တော်လှန်ရေးကာလအတွင်း တချို့က အချင်းချင်း နိုင်ငံရေး အမြတ်ထုတ်လိုတဲ့ သဘောမျိုးနဲ့ ဒါမှမဟုတ် လူမျိုးရေးမုန်းတီးမှုတွေ ပွားနေအောင် ဆွတဲ့ အပိုင်းတွေကို ဒီကာလမှာ သတိထားရမယ်" ချင်းညီနောင်အဖွဲ့ CB နဲ့ မင်းတပ် - ပအဖ ရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဆလိုင်းယောမာန်က ဒီကနေ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲအတွင်း ပြောဆိုထားပါတယ်။

ချင်းညီနောင်အဖွဲ့ (Chin Brotherhood) ဟာ ULA/AA အာရက္ခတပ်တော်နဲ့ မဟာမိတ်တွေ ဖြစ်ကြပြီး စစ်ကောင်စီကို အတူတကွ တိုက်ခိုက်နေကြသူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

ပလက်ဝမြို့နယ်ကို AA က တိုက်ခိုက် သိမ်းပိုက်ထားပြီး အုပ်ချုပ်ရေး အစီအမံများကို ဆောင်ရွက်နေပြီး၊ မကြာသေးမီ ရက်သတ္တပတ်အတွင်းက ULA/AA က ချင်းပြည် ပလက်ဝမြို့နယ်ကို ရခိုင်ပြည် ပလက်ဝခရိုင်အဖြစ် ထည့်သွင်းထားတယ်လို့ ဖော်ပြကြပါတယ်။

ULA/AA ဘက်ကတော့ ရခိုင်ပြည် ပလက်ဝခရိုင်ဆိုတာမျိုး သီးခြားထုတ်ပြန် ပြောဆိုထားတာ မရှိပါဘူး။

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ခူမီးအဖွဲ့အစည်း၊ နိုင်ငံတကာခူမီးလူငယ်အသင်း GKYA တို့နဲ့အတူ ချင်း၊ ခူမီး အဖွဲ့အစည်း အများအပြားက AA ရဲ့ ချင်းပြည်၊ ပလက်ဝမြို့နယ်အတွင်း ဝင်ရောက်မှုကို ကန့်ကွက်ခဲ့ကြပြီး၊ ပလက်ဝမြို့နယ်အတွင်းက ချင်း၊ ခူမီးတို့အပေါ် AA က လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေ ရှိနေတယ်လို့ ထုတ်ပြန် ပြောဆိုထားကြပါတယ်။

အလားတူ ချင်းကောင်စီ (Chinland Council) ကလည်း ULA/AA ရဲ့ လုပ်ရပ်တွေကြောင့် လူမျိုးအချင်းချင်းကြား မလိုလားအပ်တဲ့ လူမျိုးရေး၊ စစ်ရေး ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်တယ်လို့ ပြီးခဲ့တဲ့ ဇွန်လ ၁၁ ရက်နေ့က ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

အာရက္ခတပ်တော် AA က ၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၃ ရက်နေ့ကနေ စတင်ပြီး ပလက်ဝမြို့နယ်မှာရှိတဲ့ စစ်ကောင်စီရဲ့ "တရွန်အိုင်” နဲ့ “နှုံးဘူး” ဗျူဟာနှစ်ခုစလုံးကို ရှေ့ဆင့် နောက်ဆင့် ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး ခလရ (၂၈၉) တပ်ရင်းဌာနချုပ်၊ စကခ(၁၉) ရှေ့တန်းတပ်မဌာနချုပ်၊ ပလက်ဝမြို့ပတ်လည်က တပ်မ(၁၁) လက်အောက်ခံတပ်ရင်းတွေ အားလုံးကို AA က ဆက်လက် တိုက်ခိုက်ခဲ့ကာ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁၄ ရက်နေ့တွင် ပလက်ဝမြို့နယ်တစ်ခုလုံးကို အာရက္ခတပ်တော် AA က သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဓာတ်ပုံ - ပလက်ဝမြို့
The Arakan Express News

The Arakan Express News

26/07/2025

06/07/2025

04/07/2025

30/06/2025

28/06/2025

27/06/2025

24/06/2025

21/06/2025

20/06/2025

20/06/2025

19/06/2025

18/06/2025

Address

Telephone

Website

Alerts

Contact The Business

Shortcuts

Share

Category