31/10/2025
သုည ဘဝကနေ အလုပ်သမားရေး တက်ကြွသူ ဖြစ်လာတဲ့ မနွယ်နီ
ဆောင်းပါ - ဝဿန်
မနက် သုံးနာရီကျော်လောက် ရန်ကုန်မြို့လည်ခေါင်တနေရာကားလမ်းဘေးမှာ မနွယ်နီနဲ့အတူ အမျိုးသမီး နှစ်ယောက် အဝတ်ထုပ်တထုပ်ကိုယ်စီကိုင်ပြီး ကားစောင့်နေကြပါတယ်။ မနွယ်နီက အစ်မတော်စပ်သူရှိတဲ့ ရန်ကုန်မြို့၊ ရွှေပြည်သာမြို့နယ်ကိုသွားကြမှာပါ။
ကားစောင့်နေကြပေမယ့် ရန်ကုန်မြို့ကို တခါမှမရောက်ဖူးသူဖြစ်တာကြောင့် သူမစိတ်ထဲမှာတော့ ကြောက်ရွံစိတ်နဲ့ စိုးရိမ်ပူပန်စိတ်တွေက လွှမ်းမိုးနေပါတယ်။
မနွယ်နီတယောက် ၂၀၁၃ ခုနှစ်အတွင်းမှာ ရန်ကုန်မြို့ကိုရောက်လာပြီး ရွာကအသိတချို့ရဲ့အဆက်အသွယ်နဲ့ စားသောက်ဆိုင်တဆိုင်မှာ စားပွဲထိုးအလုပ်ဝင်လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ စာပွဲထိုးလုပ်နေရင်း ၁၁ ရက်အကြာမှာပဲ သူမ မထင်မှတ်ထားတဲ့ အဖြစ်တခုနဲ့ကြုံလိုက်ရပါတယ်။
အသက် ၁၈ နှစ်မပြည့်သေးတဲ့ အလုပ်သမား ကလေးငယ်တယောက်က ဧည့်သည်တွေ စားထားတဲ့ ကြွေပန်းကန်တွေတထပ်ကြီးကိုကိုင်ပြီး ဆိုင်ရဲ့အနောက်ဖက် မီးဖိုချောင်အတွင်းကို ဝင်လာပါတယ်။
လမ်းလျှောက်လာနေရင်းမှာပဲ ရုတ်တရက် ကလေးမလေးက ခြေချော်ပြီး ချဥ်ပေါင်ရွက်ဟင်းရည်အိုးပေါ်ကို လဲကျသွားပါတယ်။ ကလေးမလေး ထိမိခိုက်မိသွားသလား၊ ချဉ်ရည်အိုးက အပူလောင်မလားလို့ စိုးရိမ်နေတုန်းမှာပဲ ဆိုင်ရှင်က ကလေးမလေးဆီရောက်လာပြီး ဦးခေါင်းကို ဟင်းရည်ခတ်ဇွန်းအကြီးနဲ့ ရိုက်နှက်တာကို မနွယ်နီမြင်လိုက်ရတယ်။ တပြိုင်ထဲမှာပဲ ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုကိုလည်း ချလိုက်မိပါတယ်။
“ကလေးမလေးခေါင်းကို ရိုက်လိုက်တာ။ ဘယ်နှစ်ချက်လဲတော့ ကျွန်မ မမှတ်မိတော့ဘူး။ ရိုက်တဲ့အပြင်ကို နောက်ထပ် ငွေ ၃,၀၀၀၀ လည်း အလျော်တောင်းတယ်။ အဲ့ဒီအချိန်မှာပဲ ကျွန်မ မလုပ်တော့ဘူးလို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။ သူ့ဆိုင်မှာမလုပ်တော့ဘူးလည်းဆိုရော ကျွန်မတို့ကို မနက်အစောကြီးအဆောင်ကနေ ဆင်းပေးဆိုပြီးဖယ်ခိုင်းလို့ ကျွန်မတို့လည်း နောက်နေ့မနက် သုံးနာရီကျော်လောက်မှာ အဲ့ဒီကနေ ထွက်လာခဲ့လိုက်ရတာ။”
အဲဒီ အချိန်ကတော့ မနွယ်နီတယောက် အလုပ်သမား အခွင့်အရေး ဆိုတာတွေ နားမလည်သေး၊ ဒါပေမယ့် မတရားတာကိုတာ့ မတရားမှန်းသိတယ်၊ မတရားလုပ်တာကိုတော့ လက်သင့်ခံလိုတဲ့ စိတ် သူမမှာရှိမနေခဲ့။
စားသောက်ဆိုင်ကနေ ထွက်လာခဲ့တဲ့အချိန်မှာ မနွယ်နီက ဆိုင်ရဲ့ တည်နေရာကိုတောင် အတိအကျမသိပဲ ရန်ကုန်မြို့လည်ခေါင်မှာရှိတယ်ဆိုတာပဲ ပြောပြနိုင်သူပါ။ အဲ့လိုအခြေအနေနဲ့ပဲ ဆိုင်ရှင်ကအဆောင်ကနေ ဆင်းခိုင်းတဲ့အချိန်မှာ မျက်စိသူငယ်၊ နားသူငယ်နဲ့ပဲ ဆင်းပေးခဲ့ရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
မနွယ်နီကို ၁၉၈၅ ခုနှစ် မကွေးတိုင်း၊ ပွင့်ဖြူမြို့နယ်မှာ မွေးဖွားခဲ့ပြီးတော့ မွေးချင်းသုံးယောက်ထဲမှာ သမီးလတ်ဖြစ်ပါတယ်။ မိဘတွေကတော့ တောင်ယာနဲ့ ထန်းတက်လုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်ကြတာပါ။ မနွယ်နီအသက် ၁၃ နှစ်အရွယ်မှာ အစ်ကိုဖြစ်သူ ထန်းပင်ပေါ်က ပြုတ်ကျပြီးဆုံးသွားလို့ မိသားစုစားဝတ်နေရေးအခြေအနေအရ ရှစ်တန်းအထိပဲ ကျောင်းနေခဲ့ရတယ်လို့ သူမဘဝအကြောင်းကို ပြောပြပါတယ်။
ကျောင်းထွက်ပြီးတဲ့နောက်ပိုင်းမှာလည်း မိသားစုနဲ့အတူ ကြုံရာကျပန်းလုပ်ကိုင်နေရင်း အသက် ၂၈ နှစ်အရွယ်မှာ မိသားစုစားဝတ်နေရေးအတွက် ရန်ကုန်မြို့ကို အလုပ်လုပ်ဖို့ထွက်ခဲ့တာပါ။ ရန်ကုန်ရောက်ပြီး ပထမဦးဆုံးရရှိခဲ့တဲ့စားပွဲထိုးအလုပ်မှာပဲ မနွယ်နီအတွက် စိတ်မကောင်းစရာ၊ ခံပြင်းဒေါသထွက်စရာ ကောင်းတဲ့ အလုပ်ရှင်က အလုပ်သမားတွေအပေါ် အနိုင်ကျင့် ကိုယ်ထိလက်ရောက်စော်ကားတဲ့ အဖြစ်အပျက်မျိုးနဲ့ ကြုံလိုက်ရတာကြောင့် စားသောက်ဆိုင်ကနေအလုပ်ထွက်ပြီး အစ်မဝမ်းကွဲဖြစ်သူရှိတဲ့ ရွှေပြည်သာမြို့နယ်၊ ဒညင်းကုန်းစျေးကို သွားဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တာပါ။
“ ကျွန်မ ရွှေပြည်သာဘက်ရောက်တော့ ထမင်းပေါင်းအိုးတောင် မသုံးတတ်သေးဘူး။ ထမင်းလည်း မချက်တတ်ဘူးပေါ့လေ။ ပေါင်းအိုးတွေဆို ခနခနပျက်တာပဲ။ မလုပ်တတ်ဘူး။” လို့ သူမရဲ့ ပထမဆုံး ရန်ကုန်စရောက်ချိန်မှာကြုံရတဲ့ အခက်အခဲကို ပြောပြပါတယ်။
ရွှေပြည်သာမြို့နယ်ရောက်တော့ မနွယ်နီ ပဲရစ် ဆပ်ပြာစက်ရုံမှာ အလုပ်ရသွားခဲ့ပါတယ်။ လစာနည်းတာကြောင့် တခြားသူတွေအကြံပေးတဲ့အတိုင်း အထည်ချုပ်စက်ရုံမှာအလုပ်ရဖို့အတွက် ကြိုးစားရှာဖွေရင်း ရွှေသဇင် သိုးမွှေးစက်ရုံမှာ အလုပ်ရရှိခဲ့ပါတယ်။
ရွှေသဇင် သိုးမွှေးစက်ရုံမှာလုပ်ကိုင်နေရင်း ကိုးလအကြာမှာ အလုပ်သမားတွေ ဆန္ဒပြတာကြောင့် စက်ရုံပိတ်သွားခဲ့ပြီး လျော်ကြေးငွေ နှစ်သိန်းကျပ်ရရှိခဲ့တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ သူမအနေနဲ့တော့ လျော်ကြေးသာရခဲ့ပေမယ့် အလုပ်သမားတွေ ဆန္ဒပြရတဲ့အကြောင်းအရင်းနဲ့ စက်ရုံဘာကြောင့်ပိတ်ရလဲဆိုတဲ့ အကြောင်းအားလုံးကိုတော့ တခုမှမသိဘူးလို့ဆိုပါတယ်။
အဲ့ဒီနောက် ကမ္ဘာဝမ်း အထည်ချုပ်စက်ရုံမှာ အလုပ်ထပ်မံရရှိခဲ့ပါတယ်။ အလုပ်ရပြီး တနှစ်နီးပါးထိ အလုပ်သမားအခွင့်အရေးတွေနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး တခုမှမသိခဲ့ဘူးလို့ ပြောပါတယ်။ အဲ့ဒီအချိန်မှာ အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်တဲ့အဖွဲ့တခုဖြစ်တဲ့ (Co-Labor) နဲ့ တွေ့ပြီး မနွယ်နီအတွက် အလုပ်သမားအရေးနဲ့ပတ်သတ်ပြီး ဒီနေ့အချိန်ထိ အခက်အခဲတွေကြားကနေ အလုပ်သမားတွေရသင့်တဲ့ အခွင့်အရေးတွေ တောင်းဆိုပေးဖို့၊ အလုပ်သမားတွေဘက်က ရပ်တည်ပေးဖို့ အကြောင်းဖန်လာခဲ့ပါတယ်။
“နေမကောင်းလည်းကျွန်မအလုပ်သွားတယ်။ စက်ရုံက စူပါတွေ၊ လီဒါတွေရှေ့ရောက်တော့ ပြောဆို ဆဲတာတွေခံရတယ်။ ဖူလုံရေးကြေးတွေ ဘာတွေလည်းမသိတော့ မတောင်းဘူး။ ဘယ်လိုတောင်း ရမလဲဆိုတာလည်းမသိဘူး။ အဲ့လိုအချိန်မှာ အလုပ်သမားအရေးလှုပ်ရှားတဲ့အဖွဲ့တခုက အပြင်ထွက် စစ်တမ်းကောက်ကြတဲ့အချိန် ကျွန်မနဲ့တွေ့တာ။ တွေ့ပြီးကျွန်မကြုံခဲ့ရတာတွေပြောပြတော့ သူတို့က သူတို့နဲ့အတူ လက်တွဲလုပ်ချင်လားဆိုပြီး မေးတယ်။ ကျွန်မလည်း လက်ခံလိုက်တယ်။”
Co-Labor အဖွဲ့က မနွယ်နီကို အလုပ်သမားအခွင့်အရေးနဲ့ပတ်သက်တာတွေ၊ အလုပ်သမားဥပဒေတွေကို သင်ကြားပေးပြီးတဲ့နောက် ၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၃ ရက်နေ့မှာ VIP လို့ခေါ်တဲ့ ဂေါက်ရိုက်တံတွေလုပ်တဲ့ စက်ရုံကို ပြောင်းရွှေ့အလုပ်လုပ်ခဲ့ရင်း တရုတ်စကားပြန်တယောက် သူမကို ကိုယ်ထိလက်ရောက် အနိုင်ကျင့်ဖို့ကြိုးစားတာကို ခံခဲ့ရတယ်လို့ ပြောပြပါတယ်။
“ VIP စက်ရုံရောက်ပြီး သုံးလလောက်မှာ တရုတ်စကားပြန်က အစ်မကို ဂေါက်တံနဲ့ရိုက်မယ်ဆိုပြီး လုပ်တယ်။ သူက အလုပ်ခိုင်းတာ ကျွန်မကို ခြေထောက်နဲ့ပြပြီးခိုင်းတယ်။ သူတို့တောင်းတဲ့ စံချိန်ကိုလည်း ကျွန်မက ပေးနိုင်တယ်။ သူတို့ကိုလည်း ရိုရိုသေသေဆက်ဆံပေးတယ်။ ကိုယ့်ကိုလည်း ရိုရိုသေသေဆက်ဆံစေချင်တယ်။ သူက ကျွန်မကို ခြေထောက်နဲ့ပြပြီး အလုပ်ခိုင်းတဲ့အချိန်မှာ ကျွန်မ စိတ်တိုပြီးပြန်ပြောတယ်။ ဒါကို သူက နင့်မှာ အဲ့လိုပြန်ပြောခွင့်မရှိဘူးဆိုတဲ့ ပုံစံနဲ့ ကျွန်မကို ဂေါက်တံနဲ့ရိုက်ဖို့ကြိုးစားတာပါ။”
စားဝတ်နေရေးအတွက် အခုလိုအခြေအနေတွေကနေ ရုန်းထွက်လို့မရတာကြောင့် မနွယ်နီ သည်းခံစိတ်နဲ့ပဲ အလုပ်ဆက်လုပ်ခဲ့ရင်း အလုပ်သမားသမဂ္ဂ ဖွဲ့နိုင်ရင် အလုပ်သမားတွေအားလုံကို ဒီလိုအခြေအနေတွေကနေ လွတ်မြောက်အောင် ကူညီနိုင်တယ်ဆိုတဲ့အတွေး ပေါ်လာခဲ့ပါတယ်။
အလုပ်သမားသမဂ္ဂ ဖွဲ့ဖို့အတွက်လည်း စက်ရုံတခုမှာ လုပ်သက် ခြောက်လ ရှိရမယ်ဆိုတဲ့ စည်းကမ်းချက်ရှိနေတဲ့အတွက် မနွယ်နီနောက်ထပ် သုံးလ ဆက်လုပ်ပြီး အလုပ်သမားသမဂ္ဂ ဖွဲ့မယ်လို့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့ပါတယ်။
“ အစ်မသူတို့အနိုင်ကျင့်တာတွေကို စိတ်ထဲမှာပဲ အကုန်မှတ်ထားလိုက်တယ်။ ရှေ့မှာလည်း ကိုယ့်ကိုစည်းရုံးထားတဲ့ အလုပ်သမားအရေးကူညီပေးတဲ့ Co- Labor အဖွဲ့လည်းရှိတယ်။ သူတို့ပြောပြထားတဲ့အတွက် အလုပ်သမားသမဂ္ဂ ဖွဲ့နိုင်မယ်ဆိုရင် သူတို့တွေ အနိုင်ကျင့်လို့မရဘူး။ အလုပ်ရှင်ကိုတောင် ပြန်တွန်းလှန်နိုင်တယ်ဆိုတာကို ကျွန်မမှတ်ထားတယ်။ အဲ့တော့ နောက်သုံးလကို သူတို့ကြိုက်သလိုခိုင်း၊ ကြိုက်သလိုပြောဆိုပြီး နေလိုက်တယ်။”
ခြောက်လပြည့်ပြီးနောက် ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇူလိုင်လအတွင်းမှာပဲ မနွယ်နီတယောက် အလုပ်သမားသမဂ္ဂ ဖွဲ့စည်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ မနွယ်နီက စက်ရုံတွေမှာ အလုပ်လုပ်ခဲ့တဲ့ အတွေ့အကြုံတွေအရ အလုပ်သမားအခွင့်အရေးတွေကို နားလည်သိမြင်လာတဲ့အပြင် ဘဝတူအလုပ်သမားတွေကို ကာကွယ်ပေးချင်စိတ်နဲ့ တာဝန်ယူချင်စိတ် ပိုမိုခိုင်မာလာခဲ့ပါတယ်။
“ သမဂ္ဂ ဖွဲ့ပြီး ကျွန်မတို့ စက်ရုံထဲမှာ လူလိုက်စုတယ်။ အစပိုင်းမှာ လူ ၃၀ နီးပါးလောက်ပဲပါတယ်။ ကျွန်မနဲ့ စိတ်ချင်းတူတဲ့နောက်ထပ် မိတ်ဆွေ နှစ်ယောက်လည်းပါပြီး ကျွန်မတို့ သုံးယောက်ပေါင်းမိသွားကြတယ်။ ပြီးတော့ ကျွန်မတို့ သုံးယောက် ဘယ်လိုအခွင့်အရေးတွေတောင်းမလဲဆိုပြီး စညှိနှိုင်းတယ်။”
အလုပ်သမားသမဂ္ဂ အနေနဲ့ တောင်းဆိုမယ့်အရာတွေက လမ်းစရိတ်တိုးပေးတာ၊ ကျွမ်းကျင်ကြေးတိုးပေးတာနဲ့ အလုပ်သမားတွေသက်တောင့်သက်သာ အလုပ်လုပ်ခိုင်းဖို့အတွက် အဓိက ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းခဲ့ကြတာပါ။ အဓိက ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမယ့်အချက်တွေ အကြောင်းကိုလည်း တခြားအလုပ်သမားတွေပါ နားလည်လက်ခံလာအောင် ပြောပြပေးနိုင်ခဲ့တာကြောင့် အလုပ်သမားသမဂ္ဂဖွဲ့ပြီး နှစ်ရက်မြောက်မှာပဲ လူ အယောက် ၄၀၀ နီးပါးထိပါဝင်လာပါတယ်။
“ အလုပ်သမားတွေကို အစ်မတို့က ဌာနပေါင်းစုံကနေ ဝင်ခေါ်တဲ့အချိန်မှာ အလုပ်ရှင်တရုတ်က သူတို့တောင်းသလောက် လျော်ကြေးကိုပေးပြီးတော့ အလုပ်ထုတ်လိုက်မယ်ဆိုပြီးပြောတယ်။ ပြောတဲ့အခါမှာ ကျွန်မက ငါတို့ လူ ၂၀ ရှိရင် လူ ၂၀ နဲ့ ဆက်သွားမယ်။ ဖြစ်ချင်တော့ အဲ့ရက်မှာ အော်ဒါတွေကို အချိန်မီ ပို့ရမှာ။ နောက်ကျလို့မရဘူး။ အဲ့ဒါနဲ့ အလုပ်ရှင်က ကျွန်မတို့နဲ့ပြန်ညှိနှိုင်းပြီးတော့ သမဂ္ဂ ဖွဲ့ခွင့်ပေးလိုက်တယ်။”
အလုပ်သမားသမဂ္ဂကို ခေါင်းဆောင် ၇ ယောက် ရွေးချယ်ပြီးတဲ့နောက်မှာ မနွယ်နီက အလုပ်သမားသမဂ္ဂရဲ့ ဥက္ကဌ ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ ဥက္ကဌဖြစ်လာချိန်မှာလည်း မနွယ်နီအတွက် အခက်အခဲတချို့ ရှိလာပြန်ပါတယ်။
“ဥက္ကဌ စလုပ်ရတဲ့အချိန်မှာ ကိုယ်ကအတွေ့အကြုံမရှိဘူး။ ကျွန်မက သူများတွေလို ဘွဲ့ရ ပညာတတ်လည်းမဟုတ်ဘူး။ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေက ဥက္ကဌတင်ပေမယ့် ကျွန်မ မလုပ်ချင်ဘူး။ ကျွန်မတို့ကို ကူညီတဲ့ဆရာတယောက်ကလည်း အဓိကက ပညာတတ်ဖို့မလိုဘူး။ ပြောနိုင်ဆိုနိုင်ဖို့ပဲလိုတယ်လို့ ပြောတယ်။ နောက်ပိုင်းမှ ဖြေးဖြေးချင်းလေ့လာခဲ့ရတယ်။ စဖွဲ့ခါစတုန်းက ကျွန်မတို့ အစိုးရရုံးတွေသွားရတဲ့အခါ ကြောက်စိတ်တွေရှိခဲ့တယ်။ ငါတို့ဘယ်လိုလုပ်မလဲဆိုတဲ့အတွေးနဲ့ အရမ်းကြောက်ခဲ့ရတယ်။”
မနွယ်နီ အလုပ်သမားသမဂ္ဂ ဥက္ကဌဖြစ်ပြီး ပထမဦးဆုံးအကြိမ် အလုပ်သမားအရေးလုပ်ဆောင်မှုက ကိုယ့်စက်ရုံကိုယ် ဆန္ဒပြခဲ့ရတာပါ။ အလုပ်သမားတွေအတွက် သတ်မှတ်ထားတဲ့အချိန်ထက်ကျော်ပြီး အချိန်ပို မခေါ်ဖို့အချက်ကို အဓိကထား ဆန္ဒပြခဲ့တာပါ။ ပထမအကြိမ်ထူးခြားမှုမရှိပဲ ဒုတိယအကြိမ်မြောက်မှာတော့ စက်ရုံနဲ့ အလုပ်သမား နှစ်ဦးနှစ်ဖက် ခံစားခွင့်တွေရလာပါတယ်။ သတ်မှတ်ထားတဲ့အချိန်ထက်ကျော်ပြီး အချိန်ပိုခေါ်တဲ့အတွက် အလုပ်ရှင်နဲ့ မန်နေဂျာကို တိုင်းရုံးကနေ လက်မှတ်ခေါ်ထိုးခိုင်းခဲ့တဲ့အထိ လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့တာတော့ သူမအတွက် အမှတ်အရဆုံးအောင်မြင်မှုလို့ ဆိုပါတယ်။
တဖက်မှာ အောင်မြင်မှုတွေရနေပေမယ့်လည်း တဖက်မှာတော့ မနွယ်နီအတွက် အလုပ်သမားအခွင့်အရေးတွေကိုသိရှိနားလည်လာအောင်၊ အလုပ်သမားသမဂ္ဂ ဥက္ကဌဖြစ်လာအောင်၊ လက်တွဲကူညီပေးခဲ့တဲ့ အလုပ်သမားအရေးကူညီလှုပ်ရှားတဲ့ Co- Labor အဖွဲ့နဲ့ လစာကိစ္စ အဖုအထစ်တွေ ရှိခဲ့ပြီး အဲဒီ အဖွဲ့ကနေ သူ နှုတ်ထွက်ခဲ့ပါတယ်။
Co- Labor အဖွဲ့ကနေ အလုပ်ထွက်ပြီး ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံအလုပ်သမားများအဖွဲ့ချုပ်နဲ့ လက်တွဲလုပ်ကိုင်ရင်း လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တယောက်နဲ့ အိမ်ထောင်ကျခဲ့ပါတယ်။ အိမ်ထောင်ကျပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ မနွယ်နီ ကိုယ်ဝန်ရှိလာခဲ့ပါတယ်။ အိမ်ထောင်ကျပြီးနောက်ပိုင်းရော ကိုယ်ဝန်ရှိပြီးချိန်မှာပါ အနားမယူပဲ အလုပ်သမားအရေးဆက်လက်လှုပ်ရှားရင်း ဖူဂျီ ဆပ်ပြာ စက်ရုံက အလုပ်သမားတွေ အနှစ် ၂၀ အချိန်ပိုကြေးမရခဲ့တာတွေအတွက် ရအောင်လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။
မနွယ်နီက လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေရဲ့ ဘဝတွေအဆင်ပြေဖို့ ကြိုးစားခဲ့ပေမယ့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် သူမသားလေးမွေးပြီးချိန်မှာတော့ ကလေးနို့တိုက်ဖို့ နို့မှုန့် နှစ်ဇွန်းကိုတောင် မဝယ်နိုင်တာကြောင့် ချေးငှားပြီး တိုက်ခဲ့ရပါတယ်။
အခက်အခဲတွေကြားကနေပဲ မနွယ်နီဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းပြီးချိန်မှာလည်း လှိုင်သာယာမြို့နယ်မှာရှိတဲ့ ဆန်းဧပရယ်စက်ရုံက အလုပ်သမားအခွင့်အရေး ချိုးဖောက်ခံနေရတဲ့ ဘဝတူ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေကို သွားရောက်ကူညီခဲ့ပြီး တပတ်ခန့်အကြာမှာ သူမနဲ့အတူ လက်တွဲလုပ်ကိုင်ခဲ့တဲ့ ဆန်းဧပရယ်စက်ရုံက မိတ်ဆွေ အမျိုးသမီး နှစ်ယောက်ကို စစ်တပ်က လာရောက်ဖမ်းဆီးသွားခဲ့တာကြောင့် မနွယ်နီ ကြောက်လန့်ခဲ့ရပါတယ်။
မနွယ်နီတို့ မိသားစု သုံးယောက် အခက်အခဲတွေကြားကနေ ကြိုးစားရပ်တည်ခဲ့ကြပေမယ့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် မေလ ၁ ရက် နေ့၊ ကမ္ဘာ့အလုပ်သမားနေ့အပြီးမှာတော့ သူမကြိုးစားတည်ဆောက်ခဲ့ရတဲ့ အလုပ်သမားသမဂ္ဂအဖွဲ့ကနေသာမက သူမချစ်ခင်ခဲ့ရတဲ့ မိဘ ညီအစ်ကိုမောင်နှမတွေ၊ သူမတန်ဖိုးထား ကာကွယ်ရပ်တည်ပေးခဲ့ရတဲ့ ဘဝတူအလုပ်သမားတွေကိုပါ ထားခဲ့ရပြီး ထိုင်းနိုင်ငံ နယ်စပ်မြို့ဖြစ်တဲ့ မဲဆောက်မြို့ကို ထွက်လာရဖို့ အကြောင်းဖန်လာပါတယ်။
“ ကျွန်မနာမည်နဲ့ သီးသန့်ဖမ်းဝရမ်းထုတ်လိုက်တာမရှိဘူး။ ကျွန်မက မေဒေးနေ့မှာ အဆောင်အပေါ်ထပ်က ကျွန်မတို့နေတဲ့နေရာရဲ့ ကြမ်းခင်းပေါ်မှာ ဖူလုံသောလုပ်ခလစာ၊ ကောင်းမွန်သောလုပ်ငန်းခွင် ဆိုတဲ့စာရေးထားတဲ့ ဗွီနိုင်းကြီးကိုင်ပြီးတော့ ဓာတ်ပုံရိုက်လိုက်တဲ့အချိန်မှာ စစ်တပ်က သိသွားတယ်။ သိသွားတဲ့အချိန် အဆောင်မှာ အလုပ်သမားအရေးလုပ်နေတဲ့သူရှိလားဆိုပြီး လာရှာတယ်။ ရပ်ကွက်ထဲမှာလည်း ကျွန်မပုံကိုပြပြီးတော့ အလုပ်သမားရေးလုပ်တဲ့သူလားဆိုပြီးလိုက်မေးတယ်။”
မနွယ်နီက အဆောင်ကလုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေ ရပ်ကွက်အတွင်းက မိတ်ဆွေတွေရဲ့ ကူညီကာကွယ်ပေးမှုနဲ့ လွတ်မြောက်ခဲ့ပေမယ့် ကလေးငယ်ရှိတာက တကြောင်း၊ ရန်ကုန်မြို့မှာ နေရာဒေသမကျွမ်းကျင်တာကတကြောင်းနဲ့ နေ့ဘက်တွေထက် ညဘက်တွေမှာ အိမ်မရပဲ အလွယ်တကူထွက်ပြေးနိုင်ဖို့နည်းလမ်းကိုပဲ စဥ်းစားနေရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
“ ကျွန်မတယောက်ထဲဆို ဒေါင်ကျကျ ပြားကျကျလေ။ သားလေးကငယ်နေသေးလို့။ အဲ့အချိန်မှာ ကျွန်မကို ညဘက်တွေလာရှာခဲ့ရင် ဘယ်လိုပြေးရမလဲ ဆိုတာပဲကြည့်နေရတယ်။ ဒီကလေးကိုပဲ အဓိကထားပြီးစိုးရိမ်နေရတယ်။ တလလောက်တော့ ဟိုရှောင် ဒီရှောင်နေခဲ့သေးတယ်။ နောက်ပိုင်း လုံးဝရှောင်လို့မရတော့ဘူး။ ရပ်ကွက်ထဲထိစစ်ကား ၃ စီးလောက်နဲ့ လာရှာတဲ့အချိန်မှာ ကျွန်မ စဥ်းစားမိတယ်။ သူတို့က ကလေးလည်း မချန်တော့ မဲဆောက်ကိုကူးဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။”
ဒီလိုနဲ့ ဇူလိုင်လ ၁၉ ရက်နေ့မှာ မဲဆောက်မြို့ကိုရောက်ရှိလာခဲ့ပါတယ်။ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံကနေ ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် မဲဆောက်မြို့ကို ရောက်ရှိလာခဲ့တဲ့ အမျိုးသမီးတယောက်ရဲ့ ခက်ခဲကြမ်းတမ်းတဲ့ ဘဝခရီးနဲ့ အလုပ်သမားအရေး လှုပ်ရှားမှုအတွေ့အကြုံတွေဟာ နာကျင်မှုတွေ၊ စိတ်ပျက်အားငယ်မှုတွေနဲ့ ရောထွေးနေပါတယ်။
မဲဆောက်မြို့ကို စတင်ရောက်ရှိချိန်မှာ မနွယ်နီတို့ မိသားစုကို မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရှိစဥ်ကတည်းက ကူညီပေးခဲ့သူ ဆရာတယောက်ရဲ့အိမ်မှာ နေထိုင်ခွင့်ရခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီနောက်မှာပဲ အလုပ်သမားတွေကို ကူညီပေးတဲ့ အဖွဲ့တခုထံကနေ ထောက်ပံ့ကြေးငွေ ရရှိခဲ့တာကြောင့် မိတ်ဆွေ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တယောက်နဲ့အတူ အိမ်ငှားနေထိုင်ခဲ့ပါတယ်။
တိုင်းတပါး နိုင်ငံမှာ ရောက်ရှိနေထိုင်ရတဲ့ အနေအထားက အခက်အခဲတွေ အများကြီးကို ရင်ဆိုင်ရပါတယ်။ နေထိုင်ရေး၊ စားသောက်ရေး၊ ထောက်ပံ့မှု အခက်အခဲ အမျိုးမျိုးကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရတယ်လို့ မနွယ်နီက ပြောပြပါတယ်။
ကြီးမားတဲ့ အခက်အခဲတွေနဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖိစီးမှုတွေကြားကပဲ သူမဟာ အလုပ်သမားအရေးကို လက်မလွှတ်ဘဲ ဆက်လက်လုပ်ကိုင်နေဆဲပါ။ လက်ရှိမှာတော့ မဲဆောက်မြို့အတွင်းမှာပဲ အလုပ်သမားအရေးလှုပ်ရှားနေတဲ့အဖွဲ့ “Sister to Sister” နဲ့ ပူးပေါင်းပြီး တနင်္ဂနွေနေ့တိုင်း အမျိုးသမီးအခွင့်အရေး၊ အလုပ်သမားအခွင့်အရေးတွေအတွက် နှစ်ပတ်တစ်ခါ တတ်နိုင်သလောက်ပါဝင်ကူညီ လုပ်ဆောင်ပေးနေပါတယ်။
"ဒီဘက်ရောက်တဲ့အချိန်မှာ အလုပ်သမားအရေး ဆက်မလုပ်တော့ဘူးလို့ စိတ်ကူးမရှိဖူးဘူး။ ဘယ်အလုပ်သမားပဲ အကူအညီတောင်းတောင်း တတ်နိုင်တဲ့ဘက်က ကူညီမှာပဲ။"
မနွယ်နီက ဘဝတူအလုပ်သမားတွေကို ကူညီပေးတဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ပေးတာ၊ အခွင့်အရေးချိုးဖောက်ခံရသူတွေကို ကူညီပေးတာစတဲ့ လုပ်ငန်းတွေကိုလည်း ဒီနေ့အချိန်ထိ ကူညီပေးနေခဲ့တာပါ။
အဲ့ဒီအပြင် အနာဂတ်မှာလည်း ကောင်းမွန်သောခေတ်ရောက်ရင် စက်ရုံမှာပဲ အေးအေးဆေးဆေး အလုပ်သမားအရေး လုပ်နိုင်ဖို့နဲ့၊ သမဂ္ဂတွေဖွဲ့စည်းနိုင်ဖို့ကြိုးစားမယ့်အပြင် သူမ သားကလေးဘဝတလျှောက် ပြည့်ပြည့်စုံစုံ ထားနိုင်ဖို့အတွက် ရည်မှန်းချက်နဲ့ မျှော်လင့်ချက် အပြည့်ရှိနေပါတယ်။
#သုညဘဝကနေအလုပ်သမားရေးတက်ကြွသူဖြစ်လာတဲ့မနွယ်နီ
#အလုပ်သမား
#နွယ်နီ
