KZaw - ကေဇော် Publishing

KZaw - ကေဇော် Publishing Book Publishing

 #အဘိဓမ္မာအပေါ်အမြင်များ မဟာယာနဂိုဏ်းကျမ်းများတွင် ထေရဝါဒက လက်ခံယုံကြည်သော အဘိဓမ္မာပိဋကမျိုး မရှိဟု ဆိုကြလေသည်။ (ကမ္ဘာဗု...
18/05/2025

#အဘိဓမ္မာအပေါ်အမြင်များ
မဟာယာနဂိုဏ်းကျမ်းများတွင် ထေရဝါဒက လက်ခံယုံကြည်သော အဘိဓမ္မာပိဋကမျိုး မရှိဟု ဆိုကြလေသည်။ (ကမ္ဘာဗုဒ္ဓအဘိဓမ္မာ နှာ-၄၅)
ထေရဝါဒဂိုဏ်းဝင်ဖြစ်သော သုတ္တန္တိကဂိုဏ်းသည်လည်း ဘုရားဟောအဖြစ် လက်မခံပေ။ ယင်းသည် သုတ္တန်များကိုသာ လက်ခံသည်။ (ကမ္ဘာဗုဒ္ဓအဘိဓမ္မာ၊ မဟာယာနဗုဒ္ဓဝင်)

သဗ္ဗတ္ထိဝါဒဂိုဏ်းသည်လည်း အဘိဓမ္မာပိဋကကို ထေရဝါဒတို့ကဲ့သို့ နတ်ပြည်၌ မြတ်စွာဘုရားဟောဟု လက်မခံ။ ပထမ သံဂါယနာတွင် အရှင်မဟာကဿပ မာတိကာ ထားတော်မူခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဖြည့်စွက် စုဆောင်းခဲ့ကြသည်။ သို့သော် မြတ်စွာဘုရား၏ တရားတော်များကို မာတိကာထား စုဆောင်းခဲ့သဖြင့် ဘုရားဟောပင်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။ (သုတေသီတစ်ဦး ပြုစုသည့် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၌ ဖတ်ကြားသော အဘိဓမ္မာ ပိဋကသမိုင်း)

Maurice Winternitz က “စူဠဝါ ပထမသံဂါယနာတင်ခဏ်း၌ပင်လျှင် ဝိနယ ဓမ္မကိုသာ ဖော်ပြထားပြီး အဘိဓမ္မာကို ဖော်ပြ မထားရကား အဘိဓမ္မာပိဋက၏ ဘုရားဟောသော အချက်နှင့် စတင်ပေါ်ထွန်းရာ ကာလကို သံသယ ဖြစ်နေသည်။” (ကမ္ဘာဗုဒ္ဓအဘိဓမ္မာ)

E.J . Thomas က ဗုဒ္ဓဘာသာဂိုဏ်းကွဲတို့သည် အခြား ဂိုဏ်းများ၏ အယူအဆနှင့် မရောနှောရန် အဘိဓမ္မာကျမ်းများကို ရေးသားကြသဖြင့် အဘိဓမ္မာပိဋကသည် သာသနာနှစ် ၁၀၀ ကျော်နှင့် ၂၀၀ အတွင်း (ဘီစီ - ၄၀၀ စုနှစ်အတွင်း) ပေါ်ပေါက်သည်ဟု ယူဆသည်။ (ကမ္ဘာဗုဒ္ဓအဘိဓမ္မာ)

ပထမသံဂါယနာ၌ အဘိဓမ္မာ မပါခြင်းသည် ထိုစဉ်က အဘိဓမ္မာ ပိဋက အနေဖြင့် သီးခြား မရှိခြင်းကိုသာ ဖော်ပြရုံသာမကဘဲ ယင်း ပထမ သံဂါယနာ၌ (အဘိဓမ္မာအမည်နှင့် မဟုတ်စေကာမူ) အဘိဓမ္မာနှင့်တူသော (အဘိဓမ္မာသဘောကို ဆောင်သော) တစ်စုံတစ်ရာ ရှိသည်ဟူ၍ ပင် တွေးထင်ဖွယ် မလိုပေ။ (E.J.Thomas P.167) (လူသေလူဖြစ် ဝိနိစ္ဆယ နှာ - ၅၄၃)

မဟာယာနဂိုဏ်းဘက်မှ ထိန်းသိမ်းထားသော အာဂမ(ပိဋက)များနှင့် ထေရဝါဒပိဋကများကို တိုက်ဆိုင်စစ်ဆေးသောအခါ အတော်ပင် တူညီချက်များ ရှိပြီး ကွဲလွဲချက်များလည်း ရှိသည်ဆို၏။

သို့သော် အဘိဓမ္မာပိုင်းတွင်မူ အကွဲလွဲဆုံး။ မဟာယာနက လက်ခံထိန်းသိမ်းထားသော အဘိဓမ္မာမှာ သဗ္ဗတ္ထိဝါဒ ဂိုဏ်းသုံး အဘိဓမ္မာ ဖြစ် သည်။ ၎င်းတို့ကလည်း ၇ ကျမ်းပင် ရှိသည်။ ကျမ်းရေးသူ အတိအကျ ဖော် ပြထားသည်။ (ကမ္ဘာဗုဒ္ဓအဘိဓမ္မာ)

ဝိနည်းမဟာဝါတွင် စတုသတ္တာဟသာ ပါရှိပြီး သတ္တသတ္တာဟမဟုတ်ခြင်း စသည် အချက်တို့ကလည်း အဘိဓမ္မာပိဋကကို ဘုရားဟောမဟုတ်ဟု ယုံကြည်ရန် အထောက်အပံ့အဖြစ် ရှိနေသည်။

ထိုအချက်တို့ကြောင့်လည်း အဘိဓမ္မာ ပိဋကအပေါ် သံသယ များကြဟန် တူသည်။

#ဘိက္ခုဉာဏတိလောက၊ ဉာဏပေါဏိကတို့ အမြင်
ဓမ္မသင်္ဂဏီ အဘိဓမ္မ ပါဠိတော်ကြီးကို ဂျာမန်လူမျိုး ဘိက္ခုဉာဏတိလောကသည် ဂျာမန်ဘာသာ ပြန်ဆိုခဲ့ရာ နိဒါန်းကို အတော်ပြည့်စုံစွာ သုတေသန သဘောတရားများ ညှပ်၍ ရေးသားခဲ့သည်။ ၎င်းနိဒါန်းကို တပည့်ဖြစ်သူ ဉာဏပေါဏိကက အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် ပြန်ဆိုကာ Abhidhamma Studies (အဘိဓမ္မာ လေ့လာချက်များ) ဟူသော စာအုပ်ကို ရေးသားခဲ့သည်။ ထိုစာအုပ် ဖဿပဉ္စမက (The Pentax of Sense Inperssion) ဟူသော အခန်း၌ ‘အဘိဓမ္မာသည် ဗုဒ္ဓညွှန်ပြသော လမ်းစ (မာတိကာ)ဖြင့် ထိုထို သုတ္တန် (ဥပမာ မဇ္စျိမနိကာယ် ဥပရိပဏ္ဏာသ အနုပဒ သုတ်စသည်) ၌ ဟောတော်မူသော ဓမ္မအစုတို့ကို အစီအစဉ် ကျအောင် စနစ်တကျ စီစဉ်၍ အရှင်သာရိပုတ္တရာ သင်ပြထားသော ပို့ချစဉ်ဖြစ်သည်’ ဟူ၍ ရေးသားပေသည်။ (လူသေလူဖြစ် ဝိနိစ္ဆယ နှာ- ၅၄၇)

ထေရဝါဒီတို့က အဘိဓမ္မာသည် မြတ်စွာဘုရား၏ အကျဉ်းမျှ ညွှန်ပြမှုဖြင့် အရှင်သာရိပုတ္တ ပြန်လည် ပို့ချတော်မူခဲ့သည့် ပို့ချစဉ် ဓမ္မများအဖြစ် အစဉ်အလာ မှတ်ယူခဲ့ကြသည်။ “သာရိပုတ္တရာသည် ငါဘုရားနည်းတူ ဓမ္မစက်ကို လည်စေနိုင်သည်” စသည်ဖြင့် မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း ဓမ္မစက်လည်ရာ၌ တန်းတူထား၍ ချီးမြှောက်တော်မူထားသည်။ အရှင်မြတ်ကြီးသည် မြတ်စွာဘုရား၏ အကျဉ်းမျှ ညွှန်ပြချက်ဖြင့် အစီအစဉ် ကျန အချိတ် အဆက် မိလှသော ဤအဘိဓမ္မာကျမ်းများကို ဟောကြားပို့ချနိုင်စွမ်း ရှိခဲ့မည်မှာ ယုံမှားစရာ မရှိပေ။

#အစ်ဂလေဒင်၏ အမြင်
P.T.S ပါဠိအသင်း (လန်ဒန်) အတွင်းရေးမှူး ဖြစ်ခဲ့သော ကွယ်လွန်သူ Mr.Lggleden မစ္စတာအစ်ဂလေဒင်ဆိုသူ အဘိဓမ္မာ စကောလားက သူ၏ Introdouctory Notes on Abhidhammatthasangaha ၌ အောက်ပါအတိုင်း ရေးသားခဲ့သည်။

“အနောက်သုတေသီတို့သည် ရှေးအခါက ပြောခဲ့ရေးခဲ့ကြသလို အဘိဓမ္မာသည် အခြား ပိဋကများထက် နောက်ကျမှ ပေါ်လာသည်။ ဗုဒ္ဓပရိနိဗ္ဗာန် စံပြီးနောက် ရာစုနှစ်များ လွန်ပြီးမှ သာဝက ရဟန်းတို့၏ ထွင်မှုဖြင့် တိုးတက်လာသည်။ ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် အသောကမင်း လက်ထက် ဘီစီ ၂၅၀ ခန့်တွင် အတော်ပြည့်စုံပြီး ဖြစ်ပုံရသော ဓမ္မသင်္ဂဏီ မာတိကာပေါ်တွင် တည်ဆောက်ထားသော ကျမ်းစာများဟု ယူဆထားကြသည်။ သို့ရာတွင် သံဃာလောကတွင် တည်ရှိနေသော ရှေးအစဉ်အလာ အမြင်အရ ဗုဒ္ဓအဖြစ် ရောက်ရှိတော်မူပြီး စတုတ္ထ သတ္တာဟတွင် နာမ်နှင့်ရုပ် ပရမတ် အထပ်အလွှာ တစ်ခုလုံးကို ဖြစ်နိုင်သမျှ အသေးစိတ်၍ ရှုမြင်သုံးသပ်တော်မူရာမှ အဘိဓမ္မာဟူသည် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ယင်းကို မနသာဝဝတ္ထာပိတဒေသနာ The initial Conecption in the Master’s mind ဟု ခေါ်သည်။ ယင်းနောက် အဘိဓမ္မာ သင်အံ့လေ့ကျက် ဆောင်ရွက်သောသူကို တရား မဟောစေကာမူ ဓမ္မကထိက ခေါ်ဝေါ်ခဲ့ကြသည်။ ဤမျှ ကြီးကျယ်များပြား၍ ရှေ့နောက်(ဆန့်ကျင်ခြင်းမရှိ) အစဉ်ပြေပြစ်သော ကျမ်းစာသည် ဗုဒ္ဓ၏ ဉာဏ်တော်မှတစ်ပါး အခြားသူတို့၏ အရာမဟုတ်နိုင်။ Abhidhamma is the domain Proper of the Buddha”။ (လူသေလူဖြစ် ဝိနိစ္ဆယ နှာ - ၅၄၉၊ ၅၅၀)

တောင်ပိုင်းနှင့် မြောက်ပိုင်းတွင် ထိန်းသိမ်းထားသော အဘိဓမ္မာတို့နှင့် ပတ်သက်၍ အခြားဂိုဏ်း၏ အဘိဓမ္မာကို ကျန်သည့်ဂိုဏ်းက ဘုရားဟောအဖြစ် မယုံကြည်ဘဲ ၎င်းတို့ဂိုဏ်း၏ ဖန်တီးမှုအဖြစ် ယုံကြည်မှုခြင်း တူညီကြသည်။

၎င်းအပြင် ဂိုဏ်းအသီးသီးက မိမိဂိုဏ်း၏ အဘိဓမ္မာကို ဘုရားဟောအဖြစ် ယုံကြည်မှုချင်းလည်း တူညီကြပြန်သည်။

ပို၍ သတိပြုဖွယ်ကောင်းသော တူညီမှုမှာ နှစ်ဂိုဏ်းလုံး၏ အယူအဆများက အဘိဓမ္မာသည် ပထမသံဂါယနာတင် ကာလတွင် ပေါ်ပေါက်ပြီး ဖြစ်သည်ကို ညွှန်ပြနေမှု ဖြစ်သည်။ ထိုအချက်သည် အဘိဓမ္မာနှင့်ပတ်သက်၍ အတော်အရေးကြီးလှသည့် အချက်ဖြစ်သည်။

ထေရဝါဒက ဘုရားဟောကို အရှင်သာရိပုတ္တရာ ပြန်လည်ဟောကြားပို့ချထားသည့် အနေဖြင့် ယုံကြည်ပြီး သဗ္ဗတ္ထိဝါဒ ဂိုဏ်းကမူ ပထမသံဂါယနာတွင် အရှင်မဟာကဿပ မာတိကာထားလျက် နောက် ပိုင်းတွင် ဆက်လက်စုဆောင်းသည့် ဗုဒ္ဓဘာသာသိတများအဖြစ် ယုံကြည်ကြသည်။

၎င်းတို့ အဆိုအရ အဘိဓမ္မာသည် ပထမ သံဂါယနာကာလ မတိုင်မီ မရှိသေးသည့် အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်သည်။

အဘိဓမ္မာကျမ်းများ ပေါ်ပေါက်ရာ နိဒါန်းကို ပြဆိုရာ၌ “ဤသို့သာ မသိမ်းဆည်းခဲ့ပါက ပိဋကသုံးရပ်သည် ပြည့်စုံမည် မဟုတ်ပေ” ဟူသော စကားကိုထောက်လျှင် ပိဋကသုံးရပ်ဟူသည် ပထမသံဂါယနာကတည်းက ၎င်းတို့အပေါ် လွှမ်းမိုးသက်ရောက်မှု ရှိခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိနိုင်ပေသည်။

ထေရဝါဒီတို့ အလိုအရ ခုနစ်ဝါမြောက်တွင်ပင် အဘိဓမ္မာ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။

စာခင်မင်သူသို့ခင်မင်စွာ
၂၅၀၅၀၆
-----

#ကြော်ငြာ
#ကေဇော်စာတွဲ
#လင်းသစ်ပြည်ဖတ်ဖွယ်စာစု



#အဘိဓမ္မာကိုဗုဒ္ဓမြတ်စွာဟောမဟော
#ဝနဝါသီ
#ကေဇော်

=====

#ကိုလတ်စာပေ
#ရာပြည့်စာအုပ်ဆိုင် တို့တွင် ဝယ်ယူနိုင်ပါတယ်။

၁၂ #ကန့်လန့်ကာနောက်ကွယ်မှာ(၁၂)(ဝါရှင်တန်ပို့စ် ဝါရင့်သတင်းထောက်ကြီး Bob Woodward ၏ နောက်ဆုံးထုတ်စာအုပ် WAR မြန်မာပြန်၊ မ...
21/12/2024

၁၂
#ကန့်လန့်ကာနောက်ကွယ်မှာ(၁၂)
(ဝါရှင်တန်ပို့စ် ဝါရင့်သတင်းထောက်ကြီး Bob Woodward ၏ နောက်ဆုံးထုတ်စာအုပ် WAR မြန်မာပြန်၊ မူရင်းစာရေးသူ၏အာဘော်အတိုင်း ပြန်ဆိုမှု #ကောက်နှုတ်ချက်)
********
“ဥက္ကဋ္ဌကြီးခင်ဗျား၊ အခု ကျွန်တော် တင်ပြမယ့်အရာကို ဥက္ကဋ္ဌကြီးယုံမယ် မထင်ဘူး” အာဖဂန်နစ္စတန်က တပ်ရုပ်ပြီး ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်အကြာမှာ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးမီလေရဲ့ရုံးခန်းထဲ ရေတပ်ဗိုလ်ချုပ် ဖရန့် ဝှစ်ဝပ် ဝင်လာရင်း ပြောလိုက်ပါတယ်။
"ဗိုလ်ချုပ်ကြီးရဲ့ ကျန်ရှိနေတဲ့ ပူးတွဲစစ်ဦးစီးချုပ်များ ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်ကို သေချာပေါက် ပြောင်းလဲနိုင်တဲ့ အချက်တွေ အရိပ်အယောင်ရှိနေတယ်လို့ ကျွန်တာ်ထင်ပါတယ်" လို့ သူက ဆိုလိုက်ပါတယ်။
ယူကရိန်းကို စစ်ရေးအရ ပမာဏကြီးကြီး တိုက်ခိုက်ဖို့ စီစဉ်နေတယ်လို့ ယူဆရတဲ့ ထောက်လှမ်းရေးသတင်းအသစ်တွေ ထွက်ပေါ်လာပါတယ်။ သတိပေးချက်က တစ်ဘက်တည်းက မဟုတ်ဘဲ ဘက်စုံကရလာတာပါ။
မီလေနဲ့ ဝှစ်ဝပ်တို့ဟာ မိုးကြိုးပစ်ခံရသလို ခံစားလိုက်ရပါတယ်။
×××× ××××
မနက်တိုင်း သမ္မတအတွက် နေ့စဉ်အကျဉ်းချုပ်အစီရင်ခံစာမှာ ဘိုင်ဒင်ကို ရုရှားစစ်တပ်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ မြင်သာထင်သာရှိ တပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ထူးခြားတဲ့ ထောက်လှမ်းရေးသတင်းအစုအဝေးကို ပေးအပ်ထားရုံသာကမ အဲဒီ့အပေါ် ရုရှားတွေ စဉ်းစားပြောဆိုနေကြပုံတွေကိုလည်း တင်ပြထားပါတယ်။
ပူတင်ရဲ့ အဆုံးစွန်ရည်မှန်းချက်က မရှင်းလင်းသေးပါဘူး။ ကြုံခဲ့ဖူးတဲ့ မှားယွင်းတဲ့အာရုံလို မငြိမ်မသက် ခံစားမှုတစ်ခု ရှိနေပါတယ်။
ဘိုင်ဒင်က ဒုသမ္မတ၊ ဘလင်ကန်းက သမ္မတ အိုဘာမားရဲ့ လက်ထောက်အကြံပေးဖြစ်ခဲ့ချိန် ၂၀၁၄ ခုနှစ်က ယူကရိန်းတောင်ပိုင်း၊ ခရိုင်းမီးယားကို ရုရှားတပ်ဖွဲ့တွေက မြန်မြန်ဆန်ဆန် ဝင်လာပြီး ဒွန်ဘတ်စ်ဒေသရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုကို သိမ်းယူခဲ့ပါတယ်။ အိုဘားမားနဲ့ သူ့ရဲ့အဖွဲ့ဟာ ပူတင်ရဲ့ မကြောက်မရွံ့ မြေသိမ်းယူမှုကို သတိပြုဖော်ထုတ်ဖို့နဲ့ အချိန်မီ လုံလုံလောက်လောက် ပြန်တွန်းလှန်ဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့ပါတယ်။ ရုရှားအတွက် ရေရှည် အပျက်သဘော အကျိုးဆက် မရှိသလောက်နဲ့ ပူတင်အတွက် လွယ်ကူတဲ့ အနိုင်ပွဲ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
* * *
အရပ် ၅ ပေ ၁၀ လက္မနဲ့ တစ်ချိန်က သပ်သပ်ရပ်ရပ် အညိုရောင်လှိုင်းတွေနဲ့ အခုတော့ ဆံပင်ဖြူတွေနဲ့ တိုနီ ဘလင်ကန်းဟာ ဘိုင်ဒင်ရဲ့ ယုံကြည်ရတဲ့ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒရေးရာအကြံပေးနဲ့ အရင်းနှီးဆုံးသူငယ်ချင်းအဖြစ် နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကြာခဲ့ပါပြီ။
××××××
ရုရှားတွေ အာရုံစိုက်တွေးတောချင့်ချိန်နေတာက ပြင်းထန်နိုင်တယ်ဆိုတာ ဘလင်ကန်း မယုံချင်ခဲ့ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ပူတင် နောက်တစ်ခါ ထပ်လုပ်မယ်ဆိုရင် ဘိုင်ဒင် မအံ့သြစေချင်ပါဘူး။ အလစ်အငိုက်ယူတယ်ဆိုတာ ရန်လိုသူအတွက် တစ်ဘက်ကို စစ်မြေပြင်မှာ ချက်ချင်း အသာစီးရစေမယ့် လက်နက်တစ်ခုပါပဲ။ သမ္မတဟာ ဒီတစ်ခါတော့ အားနည်းချက်နဲ့ မစချင်ပါဘူး။....
ဘိုင်ဒင်က သူ့ရဲ့ပထမဦးစားပေးဟာ ရုရှားနဲ့တိုက်ရိုက်ပဋိပက္ခကို ရှောင်တာဖြစ်တယ်လို့ ဆူလီဗန်၊ ဘလင်ကန်း၊ အော်စတင်နဲ့ မီလေ အပါအဝင် သူ့လူတွေကို ပြောခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ မဟာဗျူဟာက ခက်ရင်းနှစ်ခွလို့ ဆိုပါတယ်- ယူကရိန်းကို ရုရှားတိုက်ခိုက်မှုကနေ တားဆီးဖို့လည်း ကြိုးစားပြီး ပြင်းပြင်းထန်ထန် လုပ်ကြဖို့ပါ။ အဲဒါတွေအတွက် ပြင်ဆင်ဖို့ အညီအမျှ ကြိုးစားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဘိုင်ဒန်က ဘလင်ကန်းတို့ရဲ့တာဝန်အဖြစ် ပြင်ဆင်ခိုင်းတာက ယူကရိန်းနဲ့ မဟာမိတ်တွေအတွက် ကြိုပြင်ဖို့ပါ။ ယူကရိန်းက သူ့ကိုယ်သူ ကာကွယ်ဖို့ ဘာတွေ လိုအပ်ပါသလဲ? အာဖဂန်နစ္စတန် ကပ်ဘေးမျိုးကို ပြန်ပြတဲ့ပြကွက်မျိုး ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ ဘယ်အရာကိုမှ မလိုချင်ပါဘူး။.....
ယူကရိန်းအတွက် အမေရိကန်က ဘာပဲလုပ်လုပ် နေတိုးကနေတစ်ဆင့်မဟုတ်ဘဲ ယူကရိန်းနဲ့ပဲ နှစ်ဦးချင်း အပြန်အလှန်လုပ်မယ်လို့ ဘိုင်ဒန်က ရှင်းပြပါတယ်။ ပူတင်က နေတိုးကို ရုရှားအတွက် တိုက်ရိုက်ခြိမ်းခြောက်မှုလို့ မြင်ပါတယ်။ ယူကရိန်းရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမှာ နေတိုးအဖွဲ့ထဲ ပါဝင်ချင်တဲ့ဆန္ဒကို အသေအချာထည့်သွင်းထားတာဟာ ပူတင်အတွက် စဉ်ဆက်မပြတ် ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ယူကရိန်းကို တိုက်ခိုက်ဖို့ ပူတင်ရဲ့ ပြင်ဆင်မှုတွေ အရှိန်မမြှင့်အောင် အမေရိကန်က တင်းမာမှု ဆန့်ကျင်ရေးမှာ သတိထားရပါမယ်။
* * *
ကဘူးလ်ကျဆုံးပြီး နှစ်ပတ်မပြည့်သေးခင် သြဂုတ် ၂၇ ရက်မှာ ဘိုင်ဒန်ဟာ ယူကရိန်းအတွက် နောက်ထပ် ဒေါ်လာ သန်း ၆၀ ကာကွယ်ရေးအစီအစဉ်ကို ခွင့်ပြုခဲ့ပါတယ်။ ဘိုင်ဒန်၊ ဆူလီဗန်နဲ့ ဘလင်ကန်းတို့က ယူကရိန်းဆီ တတ်နိုင်သမျှ မြန်မြန်နဲ့ တိတ်တိတ်ဆိတ်ဆိတ် လက်နက်တွေ ပေးပို့ချင်ကြပါတယ်။
သူတို့က အဲဒီကိစ္စကို အဆာကျယ်အောင် မလုပ်ခဲ့ကြပါဘူး။ ပူတင့်ရဲ့ ဝါဒဖြန့်ယန္တရားရာမှာ သူတို့က ခေါင်းကြီးပိုင်းတွေ အဖြစ်မခံချင်ပါဘူး။ ပူတင်က ယူကရိန်းသမ္မတ ဇီလန်းစကီးကို နာဇီတစ်ဦးအဖြစ် ဆက်လက်ဆဲဆိုနေပြီး ရုရှားဟာ နေတိုးရဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှု ခံနေရတယ်လို့ ဆက်ပြောနေပါတယ်။.....
အကူအညီထဲမှာ ပစ်လွှတ်ပြီးတာနဲ့ ပစ်မှတ်ဆီ အလိုအလျောက် လမ်းညွှန်သွားတဲ့ ပခုံးထမ်း ပစ်ခတ်နိုင်တဲ့ ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး သံချပ်ကာဒုံးကျည် ဂျက်ဗလင်တွေ ပါပါတယ်။ "ပစ်ပြီးမေ့" လက်နက်လို့ ခေါ်ကြတဲ့ အဲဒီလက်နက်ကို လူတစ်ဦးတည်းက ပစ်ခတ်နိုင်ပြီး တင့်ကားတွေနဲ့ တခြားတိုက်ပွဲဝင်သံချပ်ကာတွေကို ဖျက်စီးနိုင်ပါတယ်။
တင့်ကားတိုက်ဖျက်ရေး ပြင်းအားမြှင့်ဖောက်ခွဲရေးထိပ်ဖူး (HEAT) တပ်ဆင်ထားတဲ့ ဂျက်ဗလင်နဲ့ အကွာအဝေး တစ်မိုင်ကနေ နှစ်မိုင်အထိ ပစ်ခတ်နိုင်ပြီး ရန်သူ့တင့်ကားပေါ် အမြင့်ကိုပျံတက်လို့ သံချပ်ကာအားနည်းတဲ့နေရာကို ခုန်စိုက်ဆင်း ပေါက်ကွဲစေပါတယ်။
ဒုံးကျည်တစ်စင်းပါရှိတဲ့ ဂျက်ဗလင်လက်နက်စနစ် တစ်ခုစီဟာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၀၀,၀၀၀ လောက် ကုန်ကျပြီး ဖာရာရီရိုးမားပြိုင်ကားတစ်စီးလောက် တန်တယ်လို့ လွယ်လွယ်ကူကူမှတ်မိအောင် ပင်တဂွန်က မှတ်ချက်ပြုထားပါတယ်။..
ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်ကို အကျဉ်းချုံးအကြောင်းကြားစာမှာ ဘိုင်ဒန်အစိုးရက ယူကရိန်းနိုင်ငံအတွက် လုံခြုံရေး အကူအညီပေးရေးအစီအစဉ်ဟာ ယူကရိန်းနယ်စပ်တစ်လျှောက် ရုရှားစစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေ တိုးမြင့်လာတာနဲ့ မော်တာနဲ့ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုတွေ၊ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးချိုးဖောက်မှုတွေနဲ့ တခြားရန်စမှုတွေကြောင့် လိုအပ်တာလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။.
***** *****
(ရှယ်ပေးလျှင် ကျေးဇူးတင်ပါသည်၊ စာမူကြမ်းအဆင့်သာ ရှိပါသေးသည်၊ ပြန်လည်ကူးယူဖေါ်ပြမှု မပြုပါရန် မေတ္တာရပ်ခံပါသည်)
မင်းမြတ်စံ.
#ကူးယူဖော်ပြခွင့်မပြုပါ
share လိုက share နိုင်ပါတယ် ..
#မင်းမြတ်စံ
#လင်းသစ်ပြည်စာပေ
#ကန့်လန့်ကာနောက်ကွယ်မှာ
2024 1101, 2355
======
အပိုင်း (၁၁) https://www.facebook.com/share/p/15ikxEMZ1P/...

11 #ကန့်လန့်ကာနောက်ကွယ်မှာ(၁၁)(ဝါရှင်တန်ပို့စ် ဝါရင့်သတင်းထောက်ကြီး Bob Woodward ၏ နောက်ဆုံးထုတ်စာအုပ် WAR မြန်မာပြန်၊ မ...
18/12/2024

11
#ကန့်လန့်ကာနောက်ကွယ်မှာ(၁၁)
(ဝါရှင်တန်ပို့စ် ဝါရင့်သတင်းထောက်ကြီး Bob Woodward ၏ နောက်ဆုံးထုတ်စာအုပ် WAR မြန်မာပြန်၊ မူရင်းစာရေးသူ၏အာဘော်အတိုင်း ပြန်ဆိုမှု)
*********
ဆိုးရွားတဲ့ ဆုတ်ခွာမှုဟာ ဘိုင်ဒန်နဲ့ သူ့ရဲ့ အဓိကအကြံပေးတွေကို ထိခိုက်စေခဲ့ပါတယ်။ အယ်ဒီတာ့အာဘော်နဲ့ ဆန့်ကျင်ဖက် ဆောင်းပါးရှင်တွေ၊ ရုပ်မြင်သံကြား ဝေဖန်ရေးဆရာတွေက အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေး ဆူလီဗန်ကို ရာထူးကနုတ်ထွက်ပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ကြပါတယ်။ ပြီးတော့ ဒီတစ်ကြိမ်တောင်းဆိုချက်က ရီပတ်ဘလစ်ကန်တွေကနေ လာခဲ့တာ မဟုတ်ပါဘူး။
“အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေးမှာ အလုပ်နှစ်ခုရှိတယ်၊ ပထမတာဝန်က ရာထူးနာမည်က ပြောထားတဲ့အတိုင်းပါ၊ သူတို့ဟာ သမ္မတရဲ့ အစည်းအဝေးခန်းထဲမှာ နောက်ဆုံးနဲ့ အနီးကပ်ဆုံး အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်တွေပါပဲ” လို့ အိုဘားမားရဲ့ အကြံပေးဟောင်း ဘရူအန်က ယူအက်စ်အေတူဒေးကို ပြောခဲ့ပါတယ်။
“သူတို့ရဲ့ ဒုတိယတာဝန်ကတော့ နိုင်ငံ့သေနာပတိရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေနဲ့ လမ်းညွှန်ချက်ကို လက်တွေ့ကျတဲ့ မူဝါဒတွေအဖြစ် ဘာသာပြန်ဖို့ပဲ၊ တခါတလေ အမှန်တရားကိုပြောဖို့ အာဏာရှိဖို့ လိုတယ်၊ ဒီရမှတ်တွေအားလုံးမှာ လက်ရှိ အကြံပေးဟာ ကျရှုံးသွားပုံပေါ်တယ်”
“သမ္မတဘိုင်ဒင်ဟာ သူ့ရဲ့ အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေးနဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်ကနေ တပ်ရုပ်သိမ်းရေးကို ကရော်ကမယ်နဲ့ ဖျက်ဆီးနေတဲ့ ကြီးကြပ်ရေးတာဝန်ရှိ အထက်တန်းခေါင်းဆောင်တချို့ကို ထုတ်ပစ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်” လို့ ဘရူအန်က ပြောခဲ့ပါတယ်။
* * *
သူ့ရဲ့ အရည်အချင်းနဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်အပေါ် ချီးကျူးတဲ့ ပြန်လည်သုံးသပ်မှုတွေနဲ့ ကျင့်သားရခဲ့တဲ့ ဆူလီဗန်ဟာ ထိတ်လန့်သွားခဲ့ပါတယ်။ “ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အာရုံကြောအားလုံးဟာ နေရောင်ခြည်နဲ့ ထိတွေ့လို့ ကွဲအက် စိုစွတ်ပြီး လောင်ကျွမ်းသွားတယ်” လို့ သူကပြောပါတယ်။..
ပူးတွဲစစ်ဦးစီးချုပ်များအဖွဲ့ ဥက္ကဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မတ်မီလေနဲ့ သူ့ရဲ့ ပင်တဂွန်က ထိပ်တန်း စစ်ထောက်လှမ်းရေးအကြံပေး ဖြစ်တဲ့ ကြယ်သုံးပွင့်ရ ရေတပ်ထောက်လှမ်းရေး အရာရှိ ရေတပ် ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဖရန့် ဝှစ်ဝပ်တို့ဟာ တပ်ရုပ်သိမ်းမှု ဒုတိယအစီအစဥ်နဲ့ တတိယအစီအစဥ် အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေအတွက် အာရုံစိုက်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဘယ်လို ခြိမ်းခြောက်မှုတွေ ဖြစ်လာနိုင်လဲ ဆိုတာကိုပါ။
မီလေနဲ့ ဝှစ်ဝပ်ဟာ ရင်းနှီးကြပါတယ်။ သူတို့ဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ အတူတကွ အမှုထမ်းခဲ့ကြပါတယ်။ ထရမ့်က ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မီလေကို သူ့ရဲ့ ပူးတွဲစစ်ဦးစီးချုပ်များဥက္ကဌအဖြစ် ခန့်အပ်လိုက်တဲ့အခါ ရေတပ်ဗိုလ်ချုပ် ဝှစ်ဝပ်ဟာ မီလေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍကို တာဝန်ယူဖို့ ရှင်းလင်းပွဲကို ပြေးလွှားရင်း နေ့စဉ် အချိန်ကုန်ဆုံးခဲ့ပါတယ်။
* * *
ရေတပ်ဗိုလ်ချုပ် ဝှစ်ဝပ်တစ်ယောက် ကြယ်နှစ်ပွင့်ဗိုလ်ချုပ်ကနေ ကြယ်သုံးပွင့်ဗိုလ်ချုပ်ရာထူးတိုးဖို့ အချိန်ကျလာတဲ့အခါ မီလေဟာ ဝှစ်ဝပ်ကို သူ့ဘေးမှာ ဆက်ရှိနေအောင် ပူးတွဲစစ်ဦးစီးချုပ်ရဲ့ ထောက်လှမ်းရေးအကြံပေးရာထူးကို ကြယ်သုံးပွင့်ဗိုလ်ချုပ် ခန့်အပ်ဖို့ ပင်တဂွန်ကို ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ မေတ္တာရပ်ခံခဲ့ပါတယ်။
အခုတော့ သူတို့နှစ်ယောက်စလုံး ကဘူးလ် မြန်မြန်ဆန်ဆန် ကျဆုံးခြင်းရဲ့ တုန်လှုပ်မှုကို ခံစားခဲ့ရပါပြီ။ လအတော်ကြာအောင် သူတို့ဟာ စားပွဲတင်လေ့ကျင့်ခန်းတွေကို ဝါးစားသလို လေ့ကျင့်ပြီး ချိန်ညှိ ပြင်ဆင်မှုတွေ ပြုလုပ်ထားရင်း နောက်ဆုံးရ ထောက်လှမ်းရေး သတင်းတွေကို အကျဉ်းချုံး သုံးသပ်ခဲ့ပါတယ်။
ကိုယ့်ကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်နိုင်စွမ်းမှာ အာဖဂန်တွေရဲ့ ဆုတ်ယုတ်ကျဆင်းမှုကို သူတို့ တွေ့ထားခဲ့ပါတယ်- ဒါပေမယ့် ပြိုကျမှုဟာ ဘယ်လောက် မြန်မြန်ဆန်ဆန် ဖြစ်လာမယ်ဆိုတာတော့ မတွေ့ခဲ့ပါဘူး။
“ကျွန်တော့်အတွက်ကတော့ ဒါဟာ ကျွန်တော် မျှော်လင့်ထားတာထက် အများကြီး ပိုမြန်တဲ့ အဖြစ်အပျက်တစ်ခုပါပဲ” ဟု ဝှစ်ဝပ်က က ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောပါတယ်။
ပထမပြည်နယ်တစ်ခု တာလီဘန်တွေလက် ကျဆုံးချိန်မှာ သူဟာ ဟာဝိုင်အီကို မိသားစုနဲ့ အားလပ်ရက်ခရီးထွက်ဖို့ ရောက်နေခဲ့ပါတယ်။ နောက်တစ်နာရီအကြာမှာ ဒုတိယပြည်နယ်တစ်ခုကျပြီး နောက်ထပ် တစ်နာရီနေတော့ တတိယမြောက် ပြည်နယ် ပါသွားပါတယ်။
“ဖြစ်ပျက်နေတာကို ကျွန်တော် သိမြင်နိုင်ပါတယ်” လို့ သူက ဆိုပါတယ်။ သူက SCIF လုံခြုံမှုအဆင့်မြင့် အချက်အလက်စနစ်ထဲ ရောက်မနေပေမယ့် ပင်တဂွန်ဆီကို မှတ်ချက်တစ်စောင် ပေးပို့ခဲ့ပါတယ်- "ကျွန်တော့်လူတွေကို ဘေးကင်းအောင် ဆွဲထုတ်ပေးပါ" တပ်ရုပ်သိမ်းမှုကို အရှိန်မြှင့်ဖို့ လိုအပ်နေပါပြီ?
သူ့အားလပ်ရက် ပြီးသွားပါပြီ။
ရေတပ်ဗိုလ်ချုပ် ဝှစ်ဝပ်ဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်က နောက်ဆုံးလေယာဉ် ထွက်ခွာချိန်- ဝါရှင်တန်ဒီစီမှာ ပူးတွဲစစ်ဦီးစီးအဖွဲ့ ဥက္ကဌ မတ်မီလေနဲ့ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အော်စတင်တို့ဘေးမှာ ရပ်နေလျက်ပါ။ အရင်နှစ်တွေတုန်းက အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ အတူတကွ အမှုထမ်းခဲ့တဲ့ သုံးယောက်ပါ။
"နောက်ဆုံးတော့ ကျွန်တော်တို့ နောက်ဆုံးစစ်သည် ထွက်ခွာခဲ့ခြင်းနဲ့အတူ အာဖဂန်မှာ ကျွန်တော်တို့ အတူရှိခဲ့တာကို ထာဝရ တန်ဖိုးထားသွားမှာပါ" လို့ ရေတပ်ဗိုလ်ချုပ် ဝှစ်ဝပ်က ပြောပါတယ်။ "ထွက်ခွာမှု အမြန်နှုန်းက အမေရိကန်တွေကို အသက်ဆက်ရှင်စေမယ့် အရှိန်အဟုန်နဲ့ လုပ်ဆောင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်"
အဆိုးဆုံးအခြေအနေမှာ စစ်တပ်က သူတို့လုပ်နိုင်သမျှ အကောင်းဆုံးအလုပ်ကို လုပ်ခဲ့တယ်လို့ သူယုံကြည်ပါတယ်။
“ထောက်လှမ်းရေးအသိုင်းအဝိုင်းထဲက ယူနီဖောင်းဝတ်ထားတဲ့ ဘယ်သူမှ ၁၀ ရက်ကနေ ၁၄ ရက်အတွင်း အာဖဂန် ပြိုလဲသွားမယ်ဆိုတာ သိတယ်လို့ ပြောနိုင်မယ် မထင်ဘူး” လို့ ဝှစ်ဝပ်က မြည်တမ်းခဲ့ပါတယ်။ "ကျွန်တော့် ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ထင်မြင်ချက်ကတော့ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုနဲ့ ဆိုရှယ်မီဒီယာရဲ့ စွမ်းအားဟာ ပြိုလဲဖိုပ အကြီးမားဆုံး အချက်နှစ်ချက်ဖြစ်တယ် ဆိုတာပါပဲ"
တရားခံအစစ်က ဗီယက်နမ်ရဲ့ သင်ခန်းစာတွေကို လျစ်လျူရှုပြီး ပြုပြင်ဖို့ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ယုံကြည်ချက်နဲ့ မချုပ်ချယ်နိုင်တဲ့ နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်တစ်ခုထဲ အမေရိကန်တပ်တွေကို စိတ်လိုက်မာန်ပါ ထည့်သွင်းထားချင်တဲ့ဆန္ဒပါ။ ..
***** *****
(ရှယ်ပေးလျှင် ကျေးဇူးတင်ပါသည်၊ စာမူကြမ်းအဆင့်သာ ရှိပါသေးသည်၊ ပြန်လည်ကူးယူဖေါ်ပြမှု မပြုပါရန် မေတ္တာရပ်ခံပါသည်)
မင်းမြတ်စံ.
#ကူးယူဖော်ပြခွင့်မပြုပါ
share လိုက share နိုင်ပါတယ် ..
#မင်းမြတ်စံ
#လင်းသစ်ပြည်စာပေ
#ကန့်လန့်ကာနောက်ကွယ်မှာ
2024 1101, 2355
======
အပိုင်း (၁၀) https://www.facebook.com/share/p/18EWXnfzny/...

၁၀ဒီမိုကရက်တွေကျရှုံးရခြင်းအကြောင်းရင်းများစွာထဲမှာ ဘိုင်ဒင် သမ္မတဖြစ်ဖြစ်ချင်း ကိုင်တွယ်ခဲ့ရတဲ့ အာဖဂန်တပ်ရုပ်သိမ်းမှု ဖ...
16/12/2024

၁၀
ဒီမိုကရက်တွေကျရှုံးရခြင်းအကြောင်းရင်းများစွာထဲမှာ ဘိုင်ဒင် သမ္မတဖြစ်ဖြစ်ချင်း ကိုင်တွယ်ခဲ့ရတဲ့ အာဖဂန်တပ်ရုပ်သိမ်းမှု ဖရဲဖရဲအဖြစ်ဆိုးတွေနဲ့ မထင်မှတ်ဘဲ အာဖဂန် လုံးဝကျဆုံးရတဲ့ဂယက်တွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်၊ ဒါတွေတစ်စွန်းတစ်စကတော့...
#ကန့်လန့်ကာနောက်ကွယ်မှာ(၁၀)
(ဝါရှင်တန်ပို့စ် ဝါရင့်သတင်းထောက်ကြီး Bob Woodward ၏ နောက်ဆုံးထုတ်စာအုပ် WAR မြန်မာပြန်၊ မူရင်းစာရေးသူ၏အာဘော်အတိုင်း ပြန်ဆိုမှု)
*****
ဘိုင်ဒင် အဓိကစောဒက တက်တာက စစ်ဆင်ရေးဟာ မူလရည်ရွယ်ချက်ကနေ ရွှေ့ပြောင်းသွားတဲ့အချက်နဲ့ အခု အမေရိကန်စစ်ဆင်ရေးကဘာလဲဆိုတာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရသေးတာကိုပါ။
ဘိုင်ဒင်ဟာ ၂၀၂၀ ဖေဖော်ဝါရီမှာ တာလီဘန်တွေနဲ့ ထရမ့်လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့တဲ့ သဘောတူညီချက်ကိုလည်း ဆိုင်းငံ့ထားပါတယ်။ အဲဒီသဘောတူညီချက်အရ ၂၀၂၁ ခုနှစ် မေလမှာ အမေရိကန်တပ်တွေ ဆုတ်ခွာပေးမယ်လို့ ကတိပြုထားပါတယ်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် မေလ ၁ ရက်နေ့မှာ ဆုတ်ခွာသွားရင် အမေရိကန်တပ်တွေကို မတိုက်ဖို့ တာလီဘန်တွေက သဘောတူခဲ့ပါတယ်။
* * *
သူ့ရဲ့ သမ္မတအဖြစ် ပထမဆုံးလအတွင်း အာဖဂန်နစ္စတန်ကနေ တပ်ရုပ်ဖို့နဲ့ပတ်သက်လို့ အပြည့်အဝပြန်လည်သုံးသပ်ဖို့ ဆူလီဗန်ကို ဘိုင်ဒန်က ညွှန်ကြားခဲ့ပါတယ်။
“ဆန့်ကျင်ဘက် ငြင်းခုံသံတွေကို လုံးဝကြားချင်တယ်” လို့ ဘိုင်ဒန်က ဆူလီဗန်ကို ပြောခဲ့ပါတယ်။ “ကျုပ်က စိတ်ကိုဖွင့်ထားတယ်၊ ဒါကြောင့် တပ်တွေဆက်ထားဖို့ ခိုင်လုံတဲ့အကြောင်းပြချက်တစ်ခု ရှိမယ်ဆိုရင် အဲဒါကို သေချာစဉ်းစားပြီး နားထောင်သွားမယ်”။ စိတ်တံခါးလှစ်ဟထားတဲ့ သမ္မတရဲ့ကတိစကားဟာ သူအလိုဆန္ဒကြောင့်ပဲ ပျက်ပြားစေတတ်ပါတယ်။
ဘိုင်ဒင်ကိုတင်ပြတဲ့ ရွေးချယ်မှုတွေမှာ ကျန်တပ်တွေအားလုံးကို တတ်နိုင်သမျှ မြန်မြန်နဲ့ ဘေးကင်းကင်း အပြည့်အ၀ စနစ်တကျ ဆုတ်ခွာရေး လုပ်ဆောင်ဖို့- နိုင်ငံရေး စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုတွေအတွက် အချိန်နဲ့ နေရာရအောင် အဆင့်သုံးလေးဆင့်နဲ့ နှေးနှေးကွေးကွေး တံခါးပိတ် ထွက်ခွာရေး လုပ်ဆောင်ဖို့၊ ဒါမှမဟုတ်၊ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ အကန့်အသတ်မရှိတဲ့ အမေရိကန်တပ်တွေ ရှိနေတာကို အတည်ပြုဖို့တွေပါ။
* * *
တကယ်လို့ အမေရိကန်သာ ဆက်ရှိနေရင် တာလီဘန်တွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေ ပြန်စတင်တော့မယ်လို့ ထောက်လှမ်းရေးက ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ အဲဒီလို ဖြစ်လာရင် တပ်တွေ ထပ်လွှတ်ပေးဖို့ မလွှဲမရှောင်သာ တောင်းဆိုခံရမယ်လို့ ဘိုင်ဒင်က အကြောင်းပြချက် ပေးခဲ့ပါတယ်။
“အဲဒီမှာ ကျွန်တော်တို့ တပ်ဖွဲ့ဝင် ၃၀၀၀ ရှိပြီး သူတို့ တိုက်ခိုက်ခံရရင်..”—သူက ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အော်စတင်နဲ့ ပူးတွဲစစ်ဦးစီးချုပ်များ ဥက္ကဋ္ဌ မတ်မီလေကို လက်ညိုးထိုးပြပါတယ်—“သူတို့ လာလာပြောကြလိမ့်မယ်၊ နောက်ထပ် ၅,၀၀၀ လိုတယ် ဆိုပြီး” “ပြီးတော့ သူတို့ အင်အားထပ်တောင်းဦးမှာပဲ”
စစ်ခေါင်းဆောင်တွေဟာ သူတို့တပ်ဖွဲ့တွေကို ကာကွယ်ချင်တဲ့သဘာဝကြောင့် တပ်တွေစွဲထားဖို့ ပိုအားထားချင်လာမယ်ဆိုတာ ဘိုင်ဒင် သိပါတယ်။
သမ္မတအနေနဲ့ သူ့သဘောက ရှင်းပါတယ်- တပ်တွေ ရုပ်ပစ်လိုက်ချင်တယ်။...
"ကျွန်တော်ကို အနန္တတန်ခိုးရှင်နဲ့ မနှိုင်းပါနဲ့" လို့ ဘိုင်ဒင်က ဘလင်ကန်းကို ပြောပါတယ် "တခြားဟာနဲ့ နှိုင်းစမ်းပါဗျာ" တဲ့။
ဆုံးဖြတ်ချက်အတွက် ဘိုင်ဒန် ပူပင်သောကရောက်မယ်လို့ ဆူလီဗန် မထင်ပါဘူး။ သမ္မတကြည့်ရတာ သူ့ရွေးချယ်မှုနဲ့သူ ငြိမ်သက်နေပုံပါပဲ။..
သမ္မတဘိုင်ဒင်ဟာ ဧပြီလ ၁၄ ရက်နေ့မှာ နိုင်ငံကို ၁၆ မိနစ်ကြာ မိန့်ခွန်းပြောခဲ့ပါတယ်။ ဘဲဥပုံရုံးခန်းရဲ့ ညနေခင်းမိန့်ခွန်းရဲ့ ဇာတ်အိမ်မြင့်မယ့်အစား နေ့လည်ပိုင်းမှာ စာချုပ်ခန်းမထဲကနေ မိန့်ခွန်းပြောတာပါ- ၂၀၀၁ ခုနှစ်တုန်းက အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ အမေရိကန်ရဲ့ စစ်ဆင်ရေးစဖို့ သမ္မတ ဂျော့ချ်ဒဗလျူဘုရှ် သုံးခဲ့တဲ့ ဆင်တင်အတိုင်းပါ ပြင်ဆင်ပြီးတော့-
“ကျွန်တော်ဟာ အခု အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ အမေရိကန်တပ်တွေ ရှိနေတာကို ဦးစီးတဲ့ စတုတ္ထမြောက် အမေရိကန် သမ္မတ ဖြစ်လာပါပြီ၊ ရီပတ်ဘလီကန်သမ္မတနှစ်ယောက်နဲ့ ဒီမိုကရက်သမ္မတနှစ်ယောက်ပြီးတော့ ကျွန်တော်ပါ၊ ဒီတာဝန်ကို ပဉ္စမမြောက် သမ္မတဆီ ကျွန်တော်လွှဲပေးမှာ မဟုတ်ပါဘူး”
“ကျွန်တော် ဒုသမ္မတဖြစ်လာပြီးနောက် လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၂ နှစ်အတွင်း အီရတ်နဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ အမေရိကန် တပ်ဖွဲ့ဝင်အရေအတွက်အတိအကျကို အမှတ်ရစေမယ့် ကတ်ပြားတစ်ခု ကျွန်တော် ယူလာခဲ့ပါတယ်”
“ဒီနေ့အထိ အာဖဂန်နစ္စတန် ပဋိပက္ခတွေမှာ အမေရိကန် တပ်ဖွဲ့ဝင် ၂,၄၄၈ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး ၂၀,၇၂၂ ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်၊ ထာဝရစစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ဖို့ အချိန်ရောက်ပါပြီ" လို့ သူက ပြောလိုက်ပါတယ်။...
ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ အများသိလုပ်ရပ်တစ်ခုအနေနဲ့ ဘိုင်ဒန်ဟာ အာလင်တန် နိုင်ငံတော်စစ်သင်္ချိုင်းကို သွားလည်ပတ်ခဲ့ပြီး အာဖဂန်နဲ့ အီရတ်တို့မှာ သေဆုံးသူတွေကို သင်္ဂြိုဟ်ထားတဲ့ အခန်း ၆၀ ထဲ တစ်ယောက်တည်း လမ်းလျှောက်ဝင်သွားပါတယ်။
"ဒီရက်ပိုင်းမှာ ကျွန်တော့်သား ဘိုးဘိုင်ဒန်ကို မတွေးဘဲ သုသာန်ထဲ ရောက်သွားတာတောင် အဆင်မပြေပါဘူး" လို့ ဘိုင်ဒင်က ပြောပါတယ်- ဘိုးဘိုင်ဒင်က အသက် ၄၆ နှစ်အရွယ် ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှာ ဦးနှောက်အကျိတ်နဲ့ ဆုံးပါးသွားခဲ့တဲ့ သူ့အကြီးဆုံးသားဖြစ်ပြီး တပ်မတော်အရာရှိနဲ့ ရှေ့နေတစ်ဦးပါ။ အီရတ်မှာ စစ်မှုထမ်းတဲ့အတွက် ကြေးကြယ်ဆုတံဆိပ် ရခဲ့ပြီး ဒီလာဝဲရှေ့နေချုပ် သက်တမ်းနှစ်ကြိမ် ထမ်းဆောင်ခဲ့သူပါ။ အဖေရဲ့ နိုင်ငံရေးလမ်းကြောင်းကို လိုက်လျှောက်ခဲ့တဲ့သား။ ဘိုင်ဒန်က ရာချီတဲ့ အဖြူရောင် သင်္ချိုင်းဂူတွေဘက်လှည့်ပြီး လက်နှစ်ဖက်ဆန့်တန်းလို့ “သူတို့အားလုံးကို ကြည့်ပါ” လို့ ဆိုလိုက်ပါတယ်။....
တပ်ရုပ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ချက်အတွက် ဘိုင်ဒင်ဟာ ချက်ချင်းပဲ အပြစ်တင်ခံခဲ့ရပါတယ်။ ရုပ်မြင်သံကြားနဲ့ သတင်းစာတွေမှာ ဒီလောက်ကြီး ဝေဖန်ထောက်ပြမှုတွေ မြင်တွေ့ရဖို့ သူ မမျှော်လင့်ထားမိပါဘူး။ အရှည်ကြာဆုံးစစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ဖို့ ကြွေးကြော်နေသူတွေဟာ အခုအခါ အမျိုးသမီးများတွေနဲ့ မိန်းကလေးငယ်တွေ အပါအဝင် အာဖဂန်နစ္စတန်က အုပ်စုအသီးသီးရဲ့ အနာဂတ်အပေါ် အာရုံစိုက်နေကြပါပြီ။...
“ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်ပြီး သွေးချောင်းစီးမယ့် ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်မှာကိုပဲ ကျွန်တော် မြင်နေတယ်” လို့ အငြိမ်းစား ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဒေးဗစ် ပီထရိုက်စ်က လူသိရှင်ကြား ပြောလေရဲ့ ပီထရိုက်စ်ဟာ အာဖဂန်နစ္စတန်က အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့တွေကို ကွပ်ကဲခဲ့ပြီး အမိန့်ပေးခဲ့ပြီး ဘိုင်ဒန်မုန်းတီးတဲ့ သောင်းကျန်းမှုနှိမ်နင်းရေးဗျူဟာရဲ့ ခေတ်သစ်ဗိသုကာတစ်ဦီးပါ။ “ကျွန်တော်တို့မှာ ဒီမိုကရေစီနဲ့ လူ့အခွင့်အရေးအတွက် အထောက်အပံ့တွေ ပြန်လည်ရရှိဖို့ ဆွေးနွေးတဲ့ အစိုးရတစ်ရပ်ရှိတယ်၊ အဲဒါအတွက် အတော်များနေပြီ” လို့ ပီထရိုက်စ်က ဆိုပါတယ်။..
သမ္မတဟောင်း ဂျော့ခ်ျဒဗလျူဘုရှ်က ရှားရှားပါးပါး လူသိရှင်ကြား မှတ်ချက်ပေးပုံက ဘိုင်ဒင်ရဲ့ တပ်ရုပ်သိမ်းဖို့ ဆုံးဖြတ်ချက် မှားယွင်းတယ် ဆိုတာပါပဲ။ “အာဖဂန်အမျိုးသမီးတွေနဲ့ မိန်းကလေးတွေ ပြောမပြနိုင်တဲ့ အန္တရာယ်တွေ ကြုံရမှာကို ကျွန်တော် ကြောက်မိပါတယ်”
ဘိုင်ဒင်ဟာ ဘဲဥပုံရုံးခန်းထဲက ဆုံးဖြတ်ချက်ချတဲ့ စားပွဲမှာထိုင်ရင်း ဝေဖန်မှုတွေတဟုန်ထိုး ပြုံကျတာ ဒိုင်ခံ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ အဲဒီလို သမ္မတ ထိုးနှက်ခံနေရတာကို ဘလင်ကန်း မြင်ပါတယ်။
သမ္မတက စားပွဲခုံကို အသာအယာပုတ်လိုက်တယ်။ “ဟုတ်တယ်” ဘိုင်ဒင်က ဆိုတယ်။ “ပိတ်ဆို့လိုက်ရင် ဒီနေရာမှာပဲ လာရပ်သွားတာကိုး”
* * *
အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေရုပ်သိမ်းရေးဟာ ဘိုင်ဒင်နဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ လိမ်ညာခံရတယ်လို့ ဆက်ပြောနေတဲ့ သူ့ရှေ့က သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်တို့ကြား ရှားရှားပါးပါးရတဲ့ သဘောတူညီချက်တစ်ခုပါပဲ။ ရာထူးက ထွက်ခွာပြီးနောက် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၆ ရက်က အိုဟိုင်းယိုးပြည်နယ်၊ ဝဲလင်တန်မှာလုပ်တဲ့ သူ့ရဲ့ ပထမဆုံးမဲဆွယ်စည်းရုံးမှုမှာ ထရမ့်က အခုလိုပြောပါတယ်- သူနဲ့ တာလီဘန်တွေကြား သဘောတူညီချက်နဲ့ သူစတင်ခဲ့တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ကို ဘိုင်ဒင်က မရပ်တန့်နိုင်တဲ့အတွက် အမေရိကန်တပ်တွေကို အိမ်ပြန်ခေါ်ဖို့ သူတာဝန်ယူခဲ့တာကို ဝမ်းသာမိတယ်လို့ ပြောတာပါ။
"တပ်သားတွေအားလုံး အိမ်ပြန်လာနေကြပြီ" လို့ ထရမ့်က ဆိုတယ်။ “လုပ်ငန်းစဉ်ကို ဘိုင်ဒင်အစိုးရ မရပ်တန့်နိုင်ဘူးလေ၊ ၂၁ နှစ်ဆိုတာ လုံလောက်ပြီ မထင်ဘူးလား? ၂၁ နှစ်တောင်”
"ဒါဟာ ရှက်စရာပါပဲ" လို့ ထရမ့် ပြောပြန်တယ်။ "၂၁ နှစ်ဆိုတာ အစိုးရတစ်ရပ် အဲဒီလောက် သက်တမ်းမရှိဘူး၊ တာလီဘန်တွေ ရှိနေတာနဲ့ တစ်ခုတည်းသောနည်းလမ်းအဖြစ် ကျုပ်တို့ပါ အဲဒီမှာ ရှိနေရမှာလား၊ နောက်ထပ် ၂၁ နှစ် နေရမှာလား နှစ် ၅၀ လား၊ အားလုံးက အဓိပ္ပါယ်မရှိဘူး၊ အာဖဂန်နစ္စတန်က တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကို ကျုပ်တို့ အိမ်သို့ပြန်ခေါ်ရမယ်”
* * *
အစီအစဉ်ဆွဲတဲ့ အစည်းအဝေး ၅၀ ကျော် ရှိပေမယ့် ဘိုင်ဒန်အစိုးရရဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်က တပ်ရုပ်သိမ်းမှုဟာ အပျက်အစီးနဲ့ ပရမ်းပတာအဖြစ်ကို ပြောင်းလဲသွားပါတယ်။ သူတို့ဟာ အရေးပေါ်အခြေအနေတွေကို ကြိုတင်မျှော်မှန်းပြီး အဆိုးဆုံးကိစ္စတွေအတွက် အစီအစဉ်ဆွဲဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့ပါတယ်။ ကြုံလာလို့ ထစီစဉ်တော့ အလွန်နောက်ကျသွားပါပြီ။...
ဇူလိုင် ၆ ရက်မှာ ကျန်နေတဲ့ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့တွေဟာ ကဘူးလ်ကနေ တစ်နာရီကြာခရီးဖြစ်တဲ့ ဘက်ဂရမ် လေတပ်စခန်းနဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်က အကြီးဆုံးလေယာဉ်ကွင်းကနေ ညအမှောင်မှာ တိတ်တဆိတ် ဆုတ်ခွာခဲ့ပါတယ်။ ဘက်ဂရက်မှာ တစ်ချိန်တုန်းက အမေရိကန်စစ်သား ၁၀၀၀၀၀ အထိ အခြေချထားခဲ့တာပါ။ ဘက်ဂရမ်ဆုတ်ခွာမှုကြောင့် ကဘူးလ်မှာ အမေရိကန် နိုင်ငံသား ၁၄၀၀ ကျော်နဲ့ လည်ပတ်နေဆဲဖြစ်တဲ့ အမေရိကန်သံရုံးကို မရိန်းတပ်သားတွေနဲ့ စစ်သည် ၆၅၀ လောက်နဲ့သာ ကာကွယ်ပေးရတဲ့အခြေ ဆိုက်စေခဲ့ပါပြီ။
ကာဘူးလ်သာ တာလီဘန်တွေလက်ထဲ ကျရောက်သွားရင် တိုက်ပွဲဝင်မဟုတ်သူတွေကို ဘေးလွတ်ရာဆီ ရွှေ့ပြောင်းနိုင်တဲ့ တစ်ခုတည်းသော လမ်းကြောင်းဖြစ်တဲ့ ဘက်ဂရမ်ထွက်ပေါက် ပိတ်သွားပါပြီ- တိုက်ပွဲဝင်မဟုတ်သူတွေဆိုတာက အများစုဟာ နှစ်ပေါင်းများစွာ စစ်မှုထမ်းပြီးနောက် အမေရိကန်က အကာအကွယ်ပေးမယ်လို့ ကတိပြုထားသူတွေပါ။..
ဇူလိုင် ၂၃ ရက်မှာ ဘိုင်ဒန်က အာဖဂန်နစ္စတန်သမ္မတ အာရှရက်ဖ် ဂါနီကို မြန်မြန်ဆန်ဆန် ဆိုးရွားလာနေတဲ့ အခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်လို ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်- တာလီဘန်တွေကို တိုက်ထုတ်တာ ညံ့ဖျင်းတယ်လို့ အာဖဂန်ကို တစ်ကမ္ဘာလုံးက မြင်နေတာ ပြောင်းလဲပစ်ဖို့ ဖိအားပေးခဲ့တာပါ။
"ခင်ဗျားမှာ အကောင်းဆုံးစစ်တပ်ရှိတယ်၊ လက်နက်ကောင်းကောင်းတပ်ဆင်ထားတဲ့ အင်အား ၃၀၀၀၀၀ ရှိတဲ့ ခင်ဗျားရဲ့တပ်က အင်အား ၇၀၀၀၀-၈၀၀၀၀ ပဲ ရှိတဲ့ တာလီဘန်တွေကို ကောင်းကောင်းတိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်း ရှိပါတယ်" လို့ ဘိုင်ဒန်က ပြောခဲ့ပါတယ်။
“သမ္မတကြီးခင်ဗျား” ဂါနီက ပြန်ပြောပါတယ်- " ကျွန်တော်တို့ ရင်ဆိုင်နေရတာ ပါကစ္စတန်ရဲ့ စီစဉ်မှုနဲ့ ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးအပြည့်နဲ့ အနည်းဆုံး နိုင်ငံတကာ အကြမ်းဖက်သမား တစ်သောင်း တစ်သောင်းခွဲထက်မနည်း ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ တာလီဘန်တွေရဲ့ အပြည့်အ၀ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်မှုပါ"
* * *
တာလီဘန်တွေဟာ အရှိန်အဟုန်ပြင်းပြင်းနဲ့ နိုင်ငံတဝန်းကို လှိုင်းလုံးကြီးအဖြစ် ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့လို့ ခရိုင်တွေ တစ်ခုပြီးတစ်ခု တုန်လှုပ်ချောက်ချားစရာ အမြန်နှုန်းနဲ့ ပြိုလဲကုန်တာ ဘိုင်ဒန်နဲ့ သူ့အစိုးရကို အံ့အားသင့်စေခဲ့ပါတယ်။ အာဖဂန်တပ်ဖွဲ့တွေဟာ ခုခံမှုနည်းနည်းပဲ ပေးစွမ်းနိုင်ပြီး တချို့အခြေအနေတွေမှာ သူတို့လက်နက်တွေကို ရိုးရိုးရှင်းရှင်းပဲ ဘေးချထားပါတယ်။..
တာလီဘန်တွေက ကဘူးလ်ကို ပိတ်ဆို့ထားချိန် ဩဂုတ် ၁၄ ရက်မှာ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘလင်ကန်းဟာ သမ္မတ ဂါနီနဲ့ ဖုန်းနဲ့ စကားပြောခဲ့ပါတယ်။ ဂါနီက အာဖဂန်နစ္စတန်ကို အဆုံးတိုင်အောင် ကာကွယ်သွားမယ်လို ပြတ်ပြတ်သားသား ကြေညာခဲ့ပါတယ်။
နောက်တစ်နေ့မှာတော့ ဂါနီဟာ အာရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု ရောက်နေပါတယ်။ သူထွက်ပြေးသွားခဲ့တာပါ။
ကဘူးလ်ဟာ လျင်လျင်မြန်မြန်နဲ့ အံ့မခန်း ပြိုကျခဲ့ပါတယ်။ တာလီဘန်တိုက်ခိုက်ရေးသမားတွေက သမ္မတအိမ်တော်ကို သိမ်းပိုက်ပြီး မောင်းပြန်ရိုင်ဖယ်တွေကိုင်ရင်း ဂါနီ့စားပွဲပတ်လည်မှာ နေရာယူ ဓာတ်ပုံရိုက်ခဲ့ကြပါတယ်။
ကြံရာမရ ဖြစ်နေတဲ့ ထောင်ချီတဲ့ အာဖဂန် အရပ်သားတွေဟာ ကဘူးလ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်က လေယာဉ်ပြေးလမ်းပေါ်မှာ ဝိုင်းအုံနေကြပါတယ်။ လူတချို့ဟာ အမေရိကန် ကယ်ဆယ်ရေးလေယာဉ်တွေရဲ့ တောင်ပံတွေပေါ် တွယ်တက်ခဲ့ကြပြီး လေယာဉ်ပျံတက်ချိန်မှာတော့ ပြုတ်ကျသေဆုံးခဲ့ကြပါတယ်။
* * *
မျက်နှာစာတစ်ဘက်မှာတော့ ထရမ့်က ဘိုင်ဒန်းကို "အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ အခုလို အရှက်တကွဲ ဖြစ်ပျက်စေတဲ့အတွက် ရာထူးက နုတ်ထွက်ဖို့" တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်- ကိုဗစ်အရေး၊ တောင်ပိုင်းနယ်စပ်အရေးနဲ့ စီးပွားရေးတွေကို ကိုင်တွယ်မှုအတွက်လည်း ဝေဖန်ခဲ့ပါတယ်။ “သူဟာ ပထမနေရာမှာ တရားဝင် အရွေးမခံရတဲ့အတွက် ကြီးကြီးမားမား သဘောတူညီချက်တောင် မလိုဘူး” လို့ ထရမ့်က ရွေးကောက်ပွဲမှာ အလိမ်ခံရတယ်ဆိုပြီး ထောက်ခံမှုမရတဲ့ သူ့မန္တန်ကို ဆက်ရွတ်မြဲရွတ်နေခဲ့ပါတယ်။
* * *
သမ္မတ ဘိုင်ဒန်က အခြေအနေအတွက် အာဖဂန်အစိုးရကို အပြစ်တင်ခဲ့ပါတယ်။ ဩဂုတ်လ ၁၆ ရက်နေ့က အရှေ့ခန်းဆောင် မိန့်ခွန်းမှာ ဘိုင်ဒန်က “အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ အမေရိကန်ရဲ့ စစ်ပွဲတွေကို အဆုံးသတ်ဖို့ ကျွန်တော့်ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို နောင်တမရဘူး” လို့ ပြောပါတယ်။
“အမှန်တရားက” သူက ပြောပါတယ်- “ကျွန်တော်တို့ မျှော်လင့်ထားတာထက် ပိုမြန်ခဲ့ပါတယ်၊ ဘာဖြစ်တာလဲဆိုတော့? အာဖဂန်နစ္စတန် နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တွေဟာ လက်လျှော့ပြီး နိုင်ငံထဲက ထွက်ပြေးခဲ့ပါတယ်၊ အာဖဂန်စစ်တပ်ဟာ တစ်ခါတလေ တိုက်ခိုက်ဖို့တောင် မကြိုးစားဘဲ ပြိုလဲသွားခဲ့ပါတယ်”
"ဘာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်သတ္တပတ်ရဲ့ ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှုမှာ အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ အမေရိကန်ရဲ့ စစ်ရေးအရ ပါဝင်ပတ်သက်မှုကို အဆုံးသတ်လိုက်တာဟာ မှန်ကန်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ပါပဲ" လို့ ဘိုင်ဒန်က ထပ်လောင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။...
ဆယ်ရက်အကြာ သြဂုတ် ၂၆ ရက်မှာတော့ ကဘူးလ် လေဆိပ်အစွန်အဖျားက အက်ဘေဂိတ်မှာ အစ္စလာမ္မစ်နိုင်ငံတော်အဖွဲ့ (IS)ရဲ အသေခံဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အမေရိကန်တပ်သား ၁၃ ဦးအပါအဝင် လူပေါင်း ၁၇၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ပါတယ်- အနှစ် ၂၀ စစ်ပွဲရဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်အတွင်း အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ အသေအပျောက်အများဆုံးနေ့တစ်နေ့ ဖြစ်လာပါတယ်။..
ဩဂုတ် ၂၉ ရက်မှာ ဖောက်ခွဲရေးပစ္စည်းတွေအပြည့်ပါတယ်လို့ ယူဆတဲ့ကားတစ်စီးနဲ့ ISIS အဖွဲ့ဝင်လို့ သံသယရှိသူကို အမေရိကန်က ပစ်မှတ်ထားပြီး ကဘူးလ်မှာ ဒရုန်းနဲ့တိုက်ခိုက်မှု ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဝမ်းနည်းစရာ အမှားတစ်ခုအနေနဲ့ အိုင်အက်စ် မဟုတ်ဘဲ အမေရိကန်အတွက် နှစ်ရှည်အလုပ်လုပ်နေတဲ့ အကူအညီပေးရေးလုပ်သားတစ်ဦးနဲ့ ကလေးခုနစ်ဦးအပါအဝင် အရပ်သား ၁၀ ဦး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။
နောက်ဆုံးရက်အနည်းငယ်အတွင်း လူပေါင်း ၁၂၀၀၀၀ ကျော်ကို ဘေးလွတ်ရာ ရွှေ့ပြောင်းထုတ်ပြီးနောက် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၃၁ ရက်မှာ "အမေရိကန်သမိုင်းမှာ အရှည်ကြာဆုံးစစ်ပွဲ" ပြီးဆုံးကြောင်း ဘိုင်ဒန်က ကြေညာခဲ့ပါတယ်။..
“ဒီမစ်ရှင်ရဲ့ ထူးထူးခြားခြား အောင်မြင်မှု” ဆိုပြီး ဂုဏ်ပြုပြောဆိုတဲ့ သူ့မိန့်ခွန်းဟာ မျှော်မှန်းတဲ့အကျိုး ဘာမှ မရပါဘူး။ တပ်ရုပ်ခြင်းမှာ အရေးနိမ့်မှုကို ဘယ်ဘာသာစကားနဲ့မှ ဖုံးကွယ်မထားနိုင်ပါဘူး။ ကဘူးလ်ဟာ တာလီဘန်တွေဆီ ၁၁ ရက်အတွင်း ကျဆုံးခဲ့တာပါ။ အမေရိကန် စစ်သား ဆယ့်သုံးဦး ကျဆုံးခဲ့ပါတယ်။
“ကျွန်တော် နှစ်ပေါင်းများစွာ အကန့်အသတ်မရှိ ဆက်နေသင့်တယ်လို့ ပြောတဲ့သူတွေ ရှိပါတယ်” လို့ ဘိုင်ဒန်က ပြောပါတယ်။ "ကျွန်တော်တို့ လုပ်နေတာတွေကို ဘာလို့ ဆက်မလုပ်ခဲ့ရတာတုန်း? ဘာကြောင့် ကျွန်တော်တို့တတွေ တစ်ခုခုကို ပြောင်းလဲဖို့ လိုခဲ့ရတာတုန်း?"...
ဘိုင်ဒန်က ထရမ့်ကို အပြစ်တင်ခဲ့ပါတယ်။
“တကယ်တော့ အရာအားလုံးက ပြောင်းလဲနေခဲ့ပြီ၊ ကျွန်တော့်ရှေ့ကပုဂ္ဂိုလ်ဟာ တာလီဘန်တွေနဲ့ သဘောတူညီချက်တစ်ခု ယူထားရစ်ခဲ့တယ်၊ ကျွန်တော် သမ္မတဖြစ်လာချိန်မှာ တပ်ရုပ်ဖို့ နောက်ဆုံးရက် မေလ ၁ ရက် ဆိုတဲ့ ကိစ္စကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရတယ်၊ တာလီဘန်တွေရဲ့ ထိုးစစ်က ကျရောက်လာတော့မှာ”
“အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ တတိယဆယ်စုနှစ် စစ်ပွဲဆင်နွှဲဖို့ တောင်းဆိုနေသူတွေအတွက်တော့ အရေးကြီးတဲ့ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားက ဘာလဲ? ကျွန်တော့်အမြင်အရတော့ ကျွန်တော်တို့မှာ လုပ်စရာတစ်ခုပဲ ရှိတယ်- ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မွေးရပ်မြေကို တိုက်ခိုက်ဖို့ အာဖဂန်နစ္စတန်ကို ဘယ်တော့မှ ထပ်ပြီးအသုံးမပြုနိုင်တော့ဘူးဆိုတာ သေချာအောင်ပါပဲ”
“သမ္မတတစ်ယောက်ရဲ့ အခြေခံတာဝန်က ၂၀၀၁ ခုနှစ်ရဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုတွေနဲ့တင် မဆိုင်ဘဲ အမေရိကကို ကာကွယ်ဖို့လို့ ကျွန်တော် မြင်ပါတယ်၊ ဒါပေမယ့် ၂၀၂၁ နဲ့ မနက်ဖြန်ရဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုတွေကို ခုခံကာကွယ်ရပါမယ်”
“ကျွန်တော် ရှင်းရှင်းပြောပါ့မယ်” ဘိုင်ဒန်က ကောက်ချက်ချလိုက်ပါတယ်။ “ကျွန်တော့်ရဲ့ စိတ်နှလုံးက အပြည့်အဝ ယုံကြည်တာက ဒါဟာ မှန်ကန်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ပါပဲ၊ ဉာဏ်ပညာရှိတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်နဲ့ အမေရိကအတွက် အကောင်းဆုံး ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်တယ်လို့ ကျွန်တော် ယုံကြည်ပါတယ်”
* * * * *
(ရှယ်ပေးလျှင် ကျေးဇူးတင်ပါသည်၊ စာမူကြမ်းအဆင့်သာ ရှိပါသေးသည်၊ ပြန်လည်ကူးယူဖေါ်ပြမှု မပြုပါရန် မေတ္တာရပ်ခံပါသည်)
မင်းမြတ်စံ.
#ကူးယူဖော်ပြခွင့်မပြုပါ
share လိုက share နိုင်ပါတယ် ..
#မင်းမြတ်စံ
#လင်းသစ်ပြည်စာပေ
#ကန့်လန့်ကာနောက်ကွယ်မှာ
2024 1101, 2355
======
အပိုင်း (၉) https://www.facebook.com/share/p/15jY5T5gdr/...

9 #ကန့်လန့်ကာနောက်ကွယ်မှာ(၉)(ဝါရှင်တန်ပို့စ် ဝါရင့်သတင်းထောက်ကြီး Bob Woodward ၏ နောက်ဆုံးထုတ်စာအုပ် WAR မြန်မာပြန်၊ မူရ...
13/12/2024

9
#ကန့်လန့်ကာနောက်ကွယ်မှာ(၉)
(ဝါရှင်တန်ပို့စ် ဝါရင့်သတင်းထောက်ကြီး Bob Woodward ၏ နောက်ဆုံးထုတ်စာအုပ် WAR မြန်မာပြန်၊ မူရင်းစာရေးသူ၏အာဘော်အတိုင်း ပြန်ဆိုမှု)
*********
ဂျီနီဗာ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးအပြီး တစ်လအကြာမှာတော့ ပူတင်က နောက်ထပ်သေနတ်တစ်လက်ကို စားပွဲပေါ် တင်လိုက်ပါတယ်။
၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၂ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ဝေခဲ့တဲ့ ပြတ်သားပြီး ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆန်ဆန် ရန်လိုတဲ့ စကားလုံး ၅၀၀၀ ပါ စာနဲ့တိုက်ခိုက်ရေးသားချက်မှာ ပူတင်က ယူကရိန်းဟာ လွတ်လပ်တဲ့နိုင်ငံအဖြစ် ဘယ်သောအခါမှ မတည်ရှိခဲ့ဘူးလို့ ကောက်နှုတ် ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်၊ အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေး ဂျိတ်ဆူလီဗန်ဟာ ရုရှားသမ္မတရဲ့ ကြေငြာစာတမ်းကို ပူတင့် အတွင်းစိတ်၊ သူ ဘယ်သူဘယ်ဝါ ဆိုတာနဲ့ သူဘာလုပ်ချင်တယ်ဆိုတာ တရားဝင်ကြေငြာချက်အဖြစ် ဖတ်ရှုမိခဲ့ပါတယ်။
"ရုရှားနဲ့ ယူကရိန်းနိုင်ငံသားတွေဟာ လူတစ်ယောက်တည်း၊ တစ်ဖွဲ့တည်းဖြစ်တယ်"လို့ ပူတင်က စတင်ခဲ့ပါတယ်။ "ရုရှား၊ ယူကရိန်းနဲ့ ဘီလာရုစ် လူမျိုးအားလုံးဟာ ဥရောပမှာ အကြီးဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ရှေးခေတ်ရုရှားရဲ့ မျိုးဆက်တွေ ဖြစ်တယ်၊ ၉ ရာစုကတည်းကပဲ ကိယက်ဗ်ကို ‘ရုရှားမြို့အားလုံးရဲ့ မိခင်’ လို့ သတ်မှတ်ခဲ့တယ်”
“လူမျိုးရေး သန့်စင်တဲ့ ယူကရိန်းနိုင်ငံ ထူထောင်ခြင်းဟာ..” ပူတင်က အခုလို ပြောခဲ့ပါတယ်- “ကျွန်တော်တို့ကို အစုလိုက်အပြုံလိုက် ဖျက်ဆီးပစ်တဲ့ လက်နက်တွေ အသုံးပြုခြင်းနဲ့ အဲဒါရဲ့ နောက်ဆက်တွဲ အကျိုးဆက်တွေနဲ့ နှိုင်းယှဉ်နိုင်ပါတယ်” လို့ ဆိုခဲ့ပါတယ်။
သူ့လေသံက ကျားကျားမီးယပ်သဘောထားနဲ့ သီအိုရီဆန်ပြီး ယူကရိန်းကို သီးခြားနိုင်ငံအဖြစ် သူတို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်သမိုင်း၊ ယုံကြည်ချက်၊ ယဉ်ကျေးမှုနဲ့ ဘာသာစကားရှိတဲ့ လူတွေရဲ့ တည်ရှိမှုကို ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်တာပါ။
“ဒါကြောင့် ခေတ်သစ် ယူကရိန်းဆိုတာ ဆိုဗီယက်ခေတ်ရဲ့ လုံးလုံးလျားလျား ထုတ်ကုန် ဖြစ်ပါတယ်၊ သမိုင်းဝင် ရုရှားပြည်ကြီးမှာတော့ ယူကရိန်းကို အရေးပါတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် ပုံဖော်ထားခဲ့တာကို ကျွန်တော်တို့ ကောင်းကောင်း မှတ်မိပါတယ်” လို့ ပူတင်က ပြောခဲ့ပါတယ်။ "ရုရှားဟာ လုယက်ခံခဲ့ရပါတယ်".
ဆူလီဗန်ဟာ ပူတင်ရဲ့ ဖော်ပြချက်ကို ဖတ်ရတဲ့အခါ သူ့ပထမဆုံးအတွေးက "ကိုဗစ်" ပါပဲ။
ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း ပူတင်ဟာ ပြင်းထန်ပြီး ကြာရှည်အထီးကျန်တဲ့အတွက် ပြောင်းလဲသွားတယ်လို့ အမေရိကန် ထောက်လှမ်းရေးအစီရင်ခံချက်က ပြသခဲ့ပါတယ်။ သူ့ပတ်ပတ်လည်မှာ ယုံကြည်ရတဲ့ စိတ်တူကိုယ်တူ အမျိုးသားရေးအမြင်တွေရှိတဲ့ လူနည်းနည်းပဲ ဝန်းရံနေခဲ့ပြီး တုံ့ပြန်ချက်တွေက ကွင်းဆက်နီးပါး ဖြစ်လာပါတယ်။ သူ့ကို လူချင်းတွေ့ချင်သူတွေဟာ ရက်သတ္တပတ်ကြာ သီးသန့်ခွဲထားခံရပါတယ်။ သူဟာ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအရ ရုရှားလူ့အဖွဲ့အစည်းနဲ့ ၃ နှစ်နီးပါး ကွဲကွာနေခဲ့ပါတယ်။
ပူတင်ရဲ့ အတွင်းစည်းမှာ အဓိကကျတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေထဲမှာ တစ်ယောက်က ပူတင်ရဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဘဏ်လုပ်ငန်းရှင်လို့ လူသိများတဲ့ ရုရှား ဘီလီယံနာ ယူရီ ကိုဗာလ်ချပ်ပါ။ သူဟာ ၁၉၉၀ ခုနှစ်တွေကတည်းက ပူတင်နဲ့ သိကျွမ်းခဲ့ပြီး ပူတင်ရဲ့ ကြေငြာချက်မှာ ဖော်ြပထားတဲ့ ကယ်တင်ရှင်ပမာ လောကအမြင်ကို ထောက်ခံအားပေးမျှဝေဖို့ ပေါ်ထွက်လာပါတယ်။
နောက်ထပ် ပူတင်ရဲ့ လူယုံတော်တစ်ဦးကတော့ အလားတူ ရုရှားစိုးမိုးရေးအမြင်ရှိတဲ့ သြသဒေါက်စ် ဘုန်းတော်ကြီး ဖာသာ တစ်ခွန်ပါ။ အဲဒီနောက်မှာတော့ ရိုတန်ဘာ့ဂ် ဘီလျံနာ ညီအစ်ကိုတွေဖြစ်တဲ့ အာကာဒီ ရိုတန်ဘာ့ဂ်နဲ့ ဘောရစ် ရိုတန်ဘာ့ဂ် ရှိပါတယ်- ရုရှားနိုင်ငံရဲ့ ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းအတွက် အကြီးဆုံး ဆောက်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီကိုပိုင်တဲ့ ညီအစ်ကိုတွေပါ။
တခြားလူတွေက ကွာရန်တင်းကာလမှာ အိုင်ယာလန်ခြေလှမ်းနဲ့ အကသင်ယူခဲ့သူတွေကို ဂျိတ်ဆူလီဗန်က အရွှန်းဖောက်ထားပေမယ့် ပူတင်က ရုရှားသမိုင်းထဲကို နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း ဝင်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။
ပူတင်နဲ့ ဂျာမန်ခေါင်းဆောင် အန်ဂျလာမာကယ်တို့ ဖုန်းပြောတော့ ရုရှားမော်ကွန်းတိုက်မှာ သူရှာဖွေခဲ့တဲ့ကိစ္စတွေကို မာကယ် ယုံမှာမဟုတ်ဘူးလို့ ပူတင်ပြောခဲ့တာ ဆူလီဗန် ကြားခဲ့ရပါတယ်။ ပူတင်ဟာ အထီးကျန်နေချိန် အများကြီးကို မော်ကွန်းတိုက်တွေမှာ ရှာဖွေတူးဆွလို့ ရှေးဟောင်းမြေပုံတွေကို လေ့လာထုတ်ယူရုံနဲ့ အချိန်ကုန်ခဲ့တယ်လို့ မာကယ် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သိရပါတယ်။
သူ့ရဲ့ ကိုဗစ်အထီးကျန်ကာလအတွင်း ယူကရိန်းကို သိမ်းယူဖို့က အဖျားကြီးတဲ့ အိပ်မက်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဖျားက ကျမသွားပါဘူး။ အဲဒီရောဂါ ပျောက်မသွားပါဘူး။
* * *
ဆူလီဗန်နဲ့ သူ့လက်ထောက် ဂျွန်ဖီနာတို့ဟာ အဲဒီ ကြေငြာချက်ကို အလေးအနက်ထားခဲ့ကြပေမယ့် နှိုးစက်ခေါင်းလောင်း မြည်သံ ဒါမှမဟုတ် စစ်ကြေငြာချက်လိုတော့ သူတို့ရင်ကို မထိမှန်ခဲ့ပါဘူး။ ဒါကို သူတို့က သာမန်ပူတင်ထက်တော့ ပိုတယ်လို့ ရှုမြင်ပါတယ်။ ရုရှားခေါင်းဆောင်ဟာ သူ့ရဲ့ ရှည်လျားတဲ့ အာဘောင်အာရင်းသန်သန် ဒဿနိကဗေဒရယ်၊ သမိုင်းကြောင်း ဖန်တီးမှုတွေရယ်နဲ့ ယူကရိန်းရဲ့ လွတ်လပ်တဲ့တည်ရှိမှုကို အသိအမှတ်ပြုဖို့ လုံးဝငြင်းဆန်ခြင်းတဲ့အတွက် လူသိများပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီကြေညာချက်ရဲ့ပြင်းထန်မှုအတွက် ရှုပ်ထွေးမှုတွေနဲ့ မငြိမ်မသက် ဖြစ်နေတုန်းပါ။ စူးစမ်းချင်စိတ်နဲ့ ရွံရှာဖွယ်ရာတောင် ဖြစ်နေတဲ့ အကြောင်းအရာတစ်ခုပါ။
ဆူလီဗန်ဟာ ပူတင်ရဲ့ မူမမှန်တဲ့ ယူကရိန်းဥပါဒါန်ကို နားလည်ဖို့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ရုရှားသမိုင်းကို အချိန်ယူဖတ်လို့ ကြိုးစားခဲ့ပါတယ်။ ရုရှားရဲ့ ဖွဲ့စည်းမှု၊ နက်နက်နဲနဲ အမြစ်တွယ်နေတဲ့ မကျေနပ်ချက်တွေ၊ ပူတင့်ပခုံးပေါ်က ချစ်ပ်ပြား၊ ဥရောပနဲ့ ဆက်ဆံရေး၊ နေတိုးနဲ့ ဆက်ဆံရေး၊ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု လိုအပ်တဲ့ ခံစားချက်၊ ၁၃ ရာစု အလယ်ပိုင်းမှာ မော်စကိုကို မွန်ဂိုတွေ သိမ်းပိုက်မှု၊ ပူတင်ရဲ့ ဆန္ဒဟာ ရုရှားသမိုင်းထဲက ပီတာဘုရင်ကြီး ကက်သရင်းဘုရင်ကြီးတို့လို ကယ်တင်ရှင် ဖြစ်ချင်တာ။ အဲဒါ အကုန်ပါပဲ။
ပူတင့်ကြေငြာချက်ကို ဖတ်ပြီးတော့ အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီ ရုရှားဒါရိုက်တာ အဲရစ်ဂရင်းဟာ ရာထူးလက်ရှိ ရုရှားသမ္မတတစ်ဦးအတွက် ဒါက ပုံမှန်မဟုတ်ဘဲ နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း ဖြစ်နေပြီဆိုတာ တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ ပူတင်ဟာ သူ့ရင်ဘတ်ထဲက တစ်ခုခုကို ရုန်းထွက်ဖို့ ကြိုးစားနေတာလား? ဒါက လေ့ကျင့်ခန်းတစ်ခုအဖြစ် အသုံးချချင်တာလား? ဒါမှမဟုတ် ရုရှားရဲ့ အမြင်ကို ရှင်းပြတဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုလား? ဒါမှမဟုတ် ပူတင်ရဲ့စာစီစာကုံးက ရုရှားလုပ်မယ့် လုပ်ရပ်တွေကို အမှန်တကယ် အသိပေးတာလား?
“ယူကရိန်းအစိုးရနဲ့ပတ်သက်လို့ ပူတင်ရဲ့ စိတ်ပျက်လက်ပျက်ဖြစ်မှုနဲ့ ယူကရိန်းတည်ရှိမှုကို တရားဝင် မဖြစ်အောင် စတင်ဖို့ သူ့ကြိုးပမ်းတာလို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်” လို့ ဂရင်းက ပြောပါတယ်။ “ပူတင်က ယူကရိန်းဟာ ကျရှုံးနိုင်ငံဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ သူ့ဟောကိန်းအတိုင်း အမှတ်တကယ် ဖြစ်လာစေချင်ပါတယ်”
“ယူကရိန်းဟာ အလားအလာကောင်းတွေ ပိုင်ဆိုင်ခဲ့ဖူးပါတယ်” လို့ ပူတင်က သူ့စာစီစာကုံးမှာ ပြောထားပါတယ်။ “ယူကရိန်းဟာ ဥရောပနဲ့ ရုရှားကြား အတားအဆီးအဖြစ် ပြောင်းလဲဖို့ ရည်ရွယ်တဲ့ အန္တရာယ်ရှိတဲ့ ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေးဂိမ်းတစ်ခုအဖြစ် ဆွဲငင်ခံခဲ့ရတယ်”
ဥရောပမှာ အကြီးဆုံးနိုင်ငံဖြစ်တဲ့ ယူကရိန်းဟာ ရုရှားနဲ့ ဥရောပကြားမှာ အရေးပါတဲ့ ကြားခံနိုင်ငံပါ။ ပူတင်က ယူကရိန်းခေါင်းဆောင်တွေကို “နာဇီလက်သစ်”_ သမ္မတ ဇယ်လန်းစကီးကိုတော့ ဂျူးလူမျိုးလို့ စွပ်စွဲချက်စာရင်းရှည်ကြီး တင်ခဲ့ပြီး အနောက်နိုင်ငံတွေက ရုရှားဆန့်ကျင်ရေးစီမံကိန်းလုပ်နေတယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။
"ကျွန်တော်တို့ရဲ့ သမိုင်းဝင်နယ်မြေတွေနဲ့ အဲဒီနေရာအနီးနားမှာ နေတဲ့လူတွေ‌ေ ရုရှားနိုင်ငံကို တိုက်ခိုက်ဖို့ ဘယ်တော့မှ ခွင့်မပြုဘူး" လို့ ပူတင်က သတိပေးခဲ့ပါတယ်။ “ဒီလိုကြိုးစားမှုမျိုးကို လုပ်မယ့်သူတွေကို သူတို့နိုင်ငံကို ဖျက်ဆီးပစ်မယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်”
၂၀၀၅ ခုနှစ်က ၂၀၀၈ ခုနှစ်အထိ မော်စကိုမှာ သံတမန်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းခဲ့တဲ့ CIA ဒါရိုက်တာ ဘီလ်ဘန်းအတွက် အဲဒီ ကြေငြာချက်က နှစ်တွေအတွင်း ပူတင်နဲ့ သူ စကားပြောခဲ့တာတွေကို အမှတ်ရစေခဲ့ပါတယ်။ "အဲဒီမှာ တကယ်တမ်း ဘာအသစ်အဆန်းမှ မပါဘူး" လို့ ဘန်းစ် ယုံကြည်ခဲ့ပါတယ်။ တချို့က ခံယူချက်ကို တန်ဆာဆင်ထားတာဖြစ်ပြီး အဓိကအနေနဲ့ ဩဇာအာဏာနဲ့ပတ်သက်နေပြီး ရုရှားက လုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိတယ်လို့ ယုံကြည်ထားတာပါ။ ပြီးတော့ အဲဒါကို ရွေးချယ်ထားတဲ့ သမိုင်းကြောင်းတွေနဲ့ ဆင်ယင်တော့တာပါပဲ။
ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်မှာ ကာကွယ်ရေးလက်ထောက်အတွင်းဝန် ကိုလင်ခါးလ်က ယူကရိန်းဟာ တကယ့်နိုင်ငံတစ်ခု မဟုတ်ဘူး ဆိုတာရယ်၊ ယူကရိန်းနိုင်ငံသားအားဟာ ရုရှားနိုင်ငံသားတွေပဲဖြစ်တယ်လို့ သူရေးထားသလို ပူတင်က အမှန်တကယ်ယုံကြည်တယ်လို့ ထောက်လှမ်းရေးအစီရင်ခံစာကို ဖတ်ခဲ့ရပါတယ်။
"ပူတင်ဟာ ဆိုဗီယက်ယူနီယံရဲ့ အမာခံပရိသတ်တစ်ဦး မဟုတ်ပေမယ့်” ခါးလ်က ဆက်ပြောတယ်- “ဆိုဗီယက်ယူနီယံ ပြိုကွဲမှုကို ၂၀ ရာစုရဲ့ အကြီးမားဆုံးရာဇ၀တ်မှုလို့ မြင်နေဆဲဖြစ်ပြီး အဲဒီအချိန်ကစလို့ ရုရှားတွေနောက်ကျော ဓားထိုးခံခဲ့ရတယ်လို့ ယုံကြည်နေဆဲပါ”
စာစီစာကုံးမှာ နောပ်ထပ်ပြနေတာတာ ပူတင်ရဲ့အင်ပါယာရည်မှန်းချက်လို့ ခါးလ်က မြင်ပါတယ်။ “ရုရှားအင်ပါယာကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းဖို့ အိပ်မက်မက်နေပြီး ယူကရိန်းမပါဝင်တဲ့ ရုရှားအင်ပါယာဆိုတာ မရှိဘူး” လို့ သူက ဆိုပါတယ်။
"အမေရိကန်တစ်ယောက်အနေနဲ့ ဒါမျိုးတွေ ဖတ်ရတာ အမြဲတမ်း ထူးဆန်းနေပါတယ်" လို့ ခါးလ်က ထပ်ပြောပါရဲ့ "ဘာလို့လဲဆိုတော့ အဲဒီသမိုင်းက အရမ်းဝေးလွန်းလို့ပါ၊ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါင်း ၉၀၀၀ က ဖြစ်ပျက်ခဲ့တာတွေ ဒါမှမဟုတ် လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ် ၂၀၀၀ ပဲဖြစ်ဖြစ် ၁၀၀၀ ကပဲ ဆိုဆို အဲဒီတုန်းက ဖြစ်ခဲ့တာတွေကြောင့် ဒီနေ့နိုင်ငံတွေက ပေးဆပ်ရမယ်ဆိုတာ ရူးလောက်တဲ့ အယူအဆပါ၊ အမေရိကန်တွေကတော့ အဲဒီလို မထင်ဘူး”
*******
ဘိုင်ဒင်ဟာ ဝါရှင်တန်မှာ အနှစ် ၂၀ ကြာစစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ဖို့ သူ့ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးကတိကို ဖြည့်ဆည်းပေးတဲ့အနေနဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်က အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့တွေ ထပ်တိုး ဆုတ်ခွာတဲ့အရေးနဲ့လည်း နစ်မြုပ်နေပါတယ်။
အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ အမေရိကန်တွေ ရောက်ရှိနေတာဟာ တရွေ့ရွေ့နွယ်တက် တိုးမြင့်လာတဲ့ ဂန္ထဝင်ဖြစ်ရပ်တစ်ခု ရယ်လို့ ယုံကြည်တာ ဘိုင်ဒင့်နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒရဲ့ အုတ်မြစ်ပါ။ မရှင်းလင်းတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်အတွက် ရောက်နေတဲ့ တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ များလွန်းနေပါပြီ။...
အစောပိုင်းဆယ်စုနှစ်တစ်ခုက သူ ဒုသမ္မတဖြစ်နေတုန်း အမေရိကန်စစ်တပ် မရမက တောင်းဆိုနေတဲ့ကြားက အာဖဂန်နစ္စတန်ကို နောက်ထပ်အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင် ၃၀,၀၀၀ ထပ်မလွှတ်ဖို့ ဘိုင်ဒင်က သမ္မတ အိုဘားမားကို တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
အဲ့ဒီတုန်းက ဘိုင်ဒင်ဟာ ဒီကိစ္စကို အိုဘားမားဆီ တိုက်ရိုက်တောင်းဆိုဖို့အတွက် နန်တပ်ခက် အပန်းဖြေကျွန်းရောက် သူ့ မိသားစုအားလပ်ရက် ခရီးကို ခဏဖြတ်တောက်သွားခဲ့ပါတယ်။ “ကျွန်တော့် စကားကို နားထောင်ပေးပါ သမ္မတကြီး” ဘိုင်ဒင်က ပြောခဲ့ပါတယ်။ "ကျွန်တော် ဒီမြို့ကို ရောက်နေတာ အတော်ကြာပါပြီ၊ ဒါပေမယ့် ကျွန်တော် သိတာတစ်ခုကတော့ ဒီဗိုလ်ချုပ်တွေက သမ္မတအသစ်ကို ထောင့်ထဲပိတ်ဖမ်းဖို့ ကြိုးစားနေတာပါ" သူက အိုဘားမားဘက် ကိုင်းညွှတ်ရင်း စင်ပေါ်မှာ တီးတိုး ပြောလိုက်ပါတယ်- “သမ္မတကြီးလမ်းကို သူတို့ကြောင့် မပိတ်ပါစေနဲ့” တဲ့။
အိုဘားမားဟာ သူ့ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေ ကလိန်းကလက်ပြောတော နားထောင်ပြီး ယောင်တောင်တောင် ဖြစ်နေတယ်လို့ မြင်တဲ့ ဘိုင်ဒင်က ငယ်ရွယ်ပြီး အတွေ့အကြုံမရှိတဲ့ သမ္မတကို ဆန့်ကျင်မယ့် ဝမ်းနည်းစရာ ပါဝါကစားပွဲကို ချေမှုန်းလိုက်တာပါ။
၂၀၀၁ ခုနှစ်က အာဖဂန်နစ္စတန်ကို အမေရိကန် ကျူးကျော်ဝင်ရောက်လာမှုဟာ အိုစမာဘင်လာဒင်ရဲ့ စက်တင်ဘာ ၁၁ ရက် နယူးယောက်နဲ့ ဝါရှင်တန်ဒီစီကို တိုက်ခိုက်မှုတွေအတွက် တာဝန်ရှိတဲ့ အယ်လ်ကိုင်ဒါ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ကို ဖျက်ဆီးဖို့ ရည်ရွယ်ခဲ့တာပါ။ အယ်လ်ကိုင်ဒါတွေကို ထိထိရောက်ရောက် မောင်းထုတ်လိုက်တဲ့နောက် နိုင်ငံတည်ဆောက်ရေးမစ်ရှင်ကို တိုးချဲ့ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီလို မစ်ရှင်က နွယ်တက်ကြီးထွားလာတာကို ဘိုင်ဒန်က "သောက်အဓိပ္ပါယ် မရှိတာ" လို့ ပြောခဲ့ဖူးပါတယ်။
*********

(ရှယ်ပေးလျှင် ကျေးဇူးတင်ပါသည်၊ စာမူကြမ်းအဆင့်သာ ရှိပါသေးသည်၊ ပြန်လည်ကူးယူဖေါ်ပြမှု မပြုပါရန် မေတ္တာရပ်ခံပါသည်)
မင်းမြတ်စံ.
#ကူးယူဖော်ပြခွင့်မပြုပါ
share လိုက share နိုင်ပါတယ် ..
#မင်းမြတ်စံ
#လင်းသစ်ပြည်စာပေ
#ကန့်လန့်ကာနောက်ကွယ်မှာ
2024 1101, 2355
======
အပိုင်း (၈) https://www.facebook.com/share/p/15QzF1Wn26/
...

Address

No. 919 , 19 Street , 7 Block , South Okkalapa Tsp
Yangon
11091

Telephone

+959450827699

Website

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when KZaw - ကေဇော် Publishing posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Share

Category