03/04/2025
ကိုယ့်ကိုယ်ကို ထိန်းချုပ်ဖို့ ခက်ခဲတာက လူအတော်များများ ကြုံတွေ့နေရတဲ့ ပြဿနာပါ။
ကျွန်တော်တို့ ကိုယ်တိုင် နေ့စဉ် ကြုံတွေ့နေရတာက ငါဒီကိစ္စကို မလုပ်ဖြစ်အောင် နေကြည့်မယ် ကြိုးစားကြည့်မယ်ဆိုပြီး ဆုံးဖြတ်ထားကာမှ သိပ်မကြာခင်မှာ အဲ့ကိစ္စကိုပဲ လုပ်ဖြစ်သွားလိုက်တယ်..လုပ်ပြီးသွားခါမှ ငါနောက်တစ်ခါတော့ ဒါမျိုးမဖြစ်အောင် ထပ်ကြိုးစားကြည့်မယ် ဆိုပြီး ထပ်တလဲလဲ ကိုယ်တိုင် ဂတိပေးလိုက် ကိုယ်တိုင်ဖောက်ဖျက်လိုက် နဲ့ နေ့စဉ် ကြုံတွေ့နေရတာပါ..ဒီလို နေ့စဉ်ကြုံတွေ့လာရတာနဲ့အမျှ ကိုယ့်ကိုကို ယုံကြည့်မှုတွေ ကျဆင်းလာတက်ပြီး ဘယ်အရာမဆို ငါအောင်မြင်အောင် မလုပ်နိုင်လောက်ဘူးဆိုတဲ့ လက်လျော့ခြင်းတွေ စိတ်ဓါတ်ကျဆင်းခြင်းတွေနဲ့အတူ ကျန်းမာရေးတွေကိုပါ ထိခိုက်နိုင်လောက်တဲ့ထိ ဖြစ်လာပါတယ်။ တစ်ချို့ဆို ကိုယ်တိုင် စူစိုက် လုပ်ချင်စိတ်တွေထိကို ဖြစ်လာတာမျိုးပါ..ဒီလိုပြသာနာတွေကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာပြီး ပြန်လည်ပြုပြင်ဖို့ဆိုရင် ဒီအချက်တွေကို သိထားရမှာဖြစ်လို့ ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင်အပါအဝင် ဖတ်ရှုသူတွေကို မျှဝေပေးလိုပါတယ်
ရည်မှန်းချက်ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သတ်မှတ်ဖို့လိုပါမယ်
"မလုပ်ဘူး" ထက် "ဘာလုပ်မလဲ" ကို အာရုံစိုက်ရပါမယ်။
ဥပမာ: "အချိုမစားဘူး" (×) → "အသီးစားမယ်" (✓)
"ဆေးလိပ်ဖြတ်မယ်" (×) → "ရေသောက်မယ်/ပီကေဝါးမယ်" (✓)
SMART Goal သတ်မှတ်ရပါမယ်(Specific, Measurable, Achievable, Relevant, Time-bound)။
ဒီနေရာမှာ တိုက်ရိုက်ဖြတ်တောက်ခြင်းထက် တဖြည်းဖြည်း ပြောင်းလဲဖို့ပိုပြီးအဆင်ပြေမယ်ထင်ပါတယ်။
ဥပမာ အချိုစားတာကို တစ်နေ့ ၃ ကြိမ်ကနေ ၁ ကြိမ်အထိ လျှော့ချပါ။ ဆေးလိပ်သောက်တာကို တစ်နေ့ တစ်ဗူးကနေ ၂ လိပ်အထိ လျှော့သောက်ကြည့်ပါ။
Trigger (အစပျိုးမှု) တွေကို ရှောင်ဖို့လိုပါမယ်။
အချိုနဲ့ ဥပမာပေးရရင် အချိုစားချင်စိတ် ဖြစ်စေတဲ့ အခြေအနေမျိုး (ဥပမာ မိမိအနားမှာ နဲ့ အသုံးအဆောင်တို့မှာ အချိုနဲ့ ပက်သက်နိုင်တာတွေ ၊ အိမ်နားကမုန့်ဆိုင်ရှေ့က ဖြတ်လျောက်တာမျိုးတွေ ) စတာတွေကို ရှောင်ပါ။
ဆေးလိပ်သောက်ချင်စိတ် ဖြစ်စေတဲ့ အခြေအနေမှာဆို (ဆေးလိပ်သောက်နေကျ သူငယ်ချင်းနဲ့ ခဏရှောင်ပါ ၊ ကော်ဖီသောက်ပြီး ဆေးလိပ်သောက်ချင်တဲ့ သူတွေအတွက် ကော်ဖီသောက်တာမျိုးကိုပါ ) ကို ရှောင်ပါ။ ဆေးလိပ်မရှိတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မျိုးကို ခဏခဏ အရောက်သွားပါ..မီးခြစ်ဆောင်ခြင်းကိုပါ ရှောင်ကျဉ်လိုက်ပါ။
အစားထိုး အပြုအမူတွေ ဖန်တီးပါ
ဒီလိုမှ မဟုတ်ပဲ စိတ်တွေကထိန်းချုပ်ဖို့ခက်နေတုန်းဆို
စိတ်ပြေလက်ပျောက် လမ်းထွက်လျှောက်ပါ ဒါမှမဟုတ် အားကစားလုပ်ကြည့်လိုက်ပါ။
Sefl-Monitoring လို့ခေါ်တဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို စောင့်ကြည့်လေ့လာဖို့ကို စတင်အကောင်အထည်ဖော်ပါ။
ကိုယ်နေ့စဉ် ကိုင်တဲ့ ဖုန်း၊ ကွန်ပြူတာ ၊ Diary စာအုပ်တို့မှာ Reminder သဘောမျိုး လုပ်ရပါမယ်။ အချိန်ဇယား တွေ လုပ်ပါ..ငါဘယ်အချိန်မှာ ဘာလုပ်မယ် ၊ ငါဒီနေ့တော့ ဘယ်ဟာကို လုပ်ကိုလုပ်ရမယ် ဘယ်ဟာတွေရှောင်ကျဉ်ရမယ် စသဖြင့် Detail လုပ်ဖို့လိုပါမယ်။ မိသားစု ၊ သူငယ်ချင်း တွေကိုလည်း ငါဒီကိစ္စတွေ ရှောင်ကျဉ်နေတယ် ၊ ငါဒေါသထွက်လွယ်လို့ ငါ့ကို ဒေါသထွက်လွယ်မယ့်ကိစ္စတွေ ရှောင်ကျဉ်စေချင်တယ် စသဖြင့် အသိပေးထားဖို့လိုအပ်ပါမယ်။ ဒီလိုလုပ်ထားခြင်းအားဖြင့် သူတို့တွေကလည်း ကိုယ်ဆင်ခြင်လို့ရအောင် အသိပေး သတိပေးတာမျိုးတွေ လုပ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
နောက်တစ်ချက်က ကိုယ့်ကိုယ်ကို ချီးကျူးဖို့ ဒါမှမဟုတ် ကိုယ့်ကိုကို လေးစားဂုဏ်ယူဖို့လည်းလိုအပ်ပါတယ်။
ကိုယ်လုပ်သွားနိုင်တဲ့ ကိစ္စအောင်မြင်မှုတစ်ခုခုရှိရင် ကိုယ့်ကိုကို ဆုချပါ (ဥပမာ ကိုယ်ကြိုက်တဲ့ ရုပ်ရှင်ကြည့်တာ၊ ခရီးထွက်တာ) ကိုယ်လိုချင်တာ တစ်ခုခုကို အကောင်အထည်ဖော်လိုက်တာ ကိုယ့်ရဲ့ မိသားစုဝင်ကို အသိပေး ဂုဏ်ဖော်တာတွေ လုပ်ဖို့လိုပါတယ်။
ခုလိုကိစ္စတွေဟာစိတ်ရှည်ဖို့လိုပါတယ် Relapse ဆိုတဲ့ စိတ်ခဏခဏလျော့လိုက်တာတွေ ကြုံရမှာပါ. အဲ့အစား စိတ်ကို အကောင်းဘက်ကနေပြန်တွေးတော့တတ်ဖို့လိုပါမယ်။
"ငါကျရှုံးသွားပြီ" (×) → "ငါ ဒီအမှားကနေ ဘာသင်ယူနိုင်မလဲ" (✓)
စသဖြင့် စိတ်ပြန်ကျခြင်းရဲ့အကြောင်းအရင်းကို ပြောင်းလဲ သတ်မှတ်လိုက်ပါ။
Mindfulness & Meditation တရားထိုင်ခြင်းက စိတ်အလိုလိုက်မှူကို ထိန်းချုပ်တဲ့နေရာမှာ အများကြီးအထောက်အကူဖြစ်တဲ့ ကိစ္စပါ။ တရားထိုင်တာဖြစ်ဖြစ် စိတ်ငြိမ်စေမယ့် ဘုရားသွားတာဖြစ်ဖြစ်လုပ်ကြည့်ပါ။
ဒီလိုအလေ့အကျင့်ဆိုးတွေကို ဖျက်ဖို့က ရက်သတ္တပတ်အတော်ကြာတတ်ပေမယ့်။ သည်းခံကြိုးစားဖို့လိုအပ်ပါတယ်. အပေါ်က အချက်တွေကို လုပ်လည်းပဲ ဒီလို စိတ်မနိုင်မှုတွေပဲ ထပ်ဖြစ်နေတယ်ဆိုရင်တော့ စိတ်ကျန်းမာရေး Professional ဆရာဝန်တစ်ယောက်ယောက်နဲ့ ပြကြည့်ဖို့လိုပါလိမ့်မယ်။
ကျွန်တော်တို့ လူသားတိုင်းမှာ ကျရှုံးမှုတွေ စိတ်မနိုင်မှုတွေ ရှိကြပါတယ်။ ခုလို စိတ်ကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်နိုင်အောင် ဒီ Article ကိုဖတ်လိုက်ရင်ပဲ သင်ဟာ ပြန်လည်ပြုပြင်ချင်တဲ့စိတ် အတော်ကိုခရီးရောက်နေပြီ ဆိုရပါမယ်။ အားလုံးပဲ ဒီကာလမှာ ကြံ့ခိုင်တဲ့ စိတ်တွေနဲ့ အောင်မြင်မှုရကြပါစေ။💪
