29/08/2025
လူငယ်နှင့် ယဉ်ကျေးမှုတန်ဖိုး
🍀🍀🍀🍀🍀
ဦးတင်ဦး (ကျုရှင်)
🌻
ယဉ်ကျေးမှုဟူသော စကားတွင် အနက်အဓိပ္ပာယ်အမျိုးမျိုး ရှိပါသည်။ ခရီးဆောင်မြန်မာအဘိဓာန်၌ အဓိပ္ပာယ် (၃)မျိုး ပြထားသည်။
ပထမတစ်မျိုးမှာ သိမ်မွေ့ပြေပြစ်သောတတ်သိလိမ္မာမှု ဟူ၍ ဖြစ်သည်။ ဒုတိယတစ်မျိုးမှာ တိုးတက်ထွန်းကားလာသော လူမှုအဆင့် အတန်းဟူ၍ဖြစ်သည်။ အင်္ဂလိပ်လို Civilization ဟူသောအနက်မျိုး ဖြစ်ပါသည်။ တတိယတစ်မျိုးကား အစဉ်အလာအားဖြင့် ထိန်းသိမ်းတည်ရှိ လာသော ဓလေ့ထုံးတမ်း စသည်ကို ဆိုလိုခြင်း ဖြစ်သည်။
လူငယ်နှင့်ယဉ်ကျေးမှုအကြောင်းကို တင်ပြမည့် ဤဆောင်းပါး တွင် ယဉ်ကျေးမှုကို ပထမနှင့်တတိယအနက်အဓိပ္ပာယ် ဖွင့်ဆိုချက်တို့ အပေါ် အခြေခံ၍ ပြောသွားလိုပေသည်။
ရှေးရိုးဆန်သော လူကြီးအများစုက ယနေ့လူငယ်များကို ယဉ်ကျေးမှု နည်းလာသည်ဟု မြင်တတ်ကြသည်။ ၎င်းတို့အမြင်၌ ယဉ်ကျေးမှုနည်းလာသည်ဆိုသည်မှာ သိမ်မွေ့သောအမူအရာမျိုး နည်း လာသည်ဟု ဆိုလိုခြင်းဖြစ်ပါသည်။
အစဉ်အလာ မြန်မာလူမျိုးတို့သည် ဗုဒ္ဓဘာသာ ယဉ်ကျေးမှု အဆုံးအမဖြင့် ကြီးပြင်းကြရသူများဖြစ်ရာ ကိုယ်၊ နှုတ်၊ စိတ်မကြမ်းတမ်း၊ မရိုင်းစိုင်းသူကိုမှ ယဉ်ကျေးသူဟု သတ်မှတ်ကြသည်။ ကိုယ်၊ နှုတ်၊ စိတ်ထား သုံးပါးကြမ်းသူ၊ ရိုင်းသူကို ပါဠိဝေါဟာရဖြင့် ပဂဗ္ဘဟု ခေါ်သည်။
ကိုယ်အမူအရာ၏ ရိုင်းစိုင်းမှု(ကာယပါဂဗ္ဘိယ)၊ နှုတ်အမူအရာ၏ ရိုင်းစိုင်းမှု(ဝစီပါဂဗ္ဘိယ)၊ စိတ်ထားရိုင်းစိုင်းမှု(မနောပါဂဗ္ဘိယ) မရှိသူကိုမှ မရိုင်းစိုင်းသူ၊ ယဉ်ကျေးဖွယ်ရာရှိသူဟူ၍ သတ်မှတ်တတ်ကြရာ ရှေးအခါ က ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းများတွင် ထိုကိုယ်၊ နှုတ်၊ စိတ်ထားအမူအရာ သုံးပါး၌ သိမ်မွေ့စွာနေတတ်ရန် ငယ်စဉ်ကပင် ဆုံးမပဲ့ပြင်ပေးခဲ့ကြသည်။
ဆယ်စောင်တွဲစာအုပ်တွင် ပါရှိသော ရှင်မဟာသီလဝံသဆုံးမစာ၊ ရှင်မဟာရဋ္ဌသာရဆုံးမစာ စသော ဆုံးမစာများမှာ ကိုယ်၊ နှုတ်၊ စိတ်ထား အမူအရာသုံးပါး၌ ယဉ်ကျေးစေရန် ရည်ရွယ်ဆုံးမသော ဆုံးမစာများပင် ဖြစ်ကြသည်။
ပရိသတ်အလယ်၌ ဒူးထောင်ပေါင်ကားထိုင်ခြင်း၊ ကြီးသူတို့အား နေရာမပေးခြင်း၊ သက်ကြီးရွယ်အိုတို့ရှေ့တွင် ကိုယ်မညွှတ်ဘဲ သွားခြင်း၊ ရဟန်းသံဃာများနှင့် တွေ့လျှင် ဦးမချခြင်း၊ လမ်းဖယ်မပေးခြင်း၊ ငယ်သူ တို့အား နေရာမပေး၊ တားမြစ်ခြင်း၊ ငယ်သူများနှင့် တို့လားဆိတ်လား နေခြင်း စသည့်အမူအရာတို့မှာ ကိုယ်အမူအရာ ရိုင်းစိုင်းမှုများပင် ဖြစ်သည်။ ခြေနင်းကြမ်း၊ အစားကြမ်း၊ အအိပ်ကြမ်း စသည်တို့မှာလည်း ကာယပါဂဗ္ဘိယတွင် အကျုံးဝင်သော ကြမ်းရိုင်းမှုများပင် ဖြစ်သည်။
စကားပြောရာ၌ ကျယ်ကျယ်လောင်လောင် ပြောခြင်း၊ ရုန့်ရင်း ကြမ်းတမ်းသော စကားလုံးများကို ပြောဆိုခြင်း၊ လူကြီးမိဘတို့အား နှုတ်လှံထိုးခြင်း(နှုတ်လှံထိုးခြင်းဟူသည် နှုတ်ဖြင့် ပြန်လှန်ပြောဆိုခြင်းကို ဆိုလိုခြင်းမဟုတ်၊ လှံလက်နက်ဖြင့် ထိုးလိုက်သကဲ့သို့ ကြမ်းတမ်းစွာ ပြောဆိုခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ မန်လည်ဆရာတော်ဘုရားကြီး၏ မာဃဒေဝ လင်္ကာသစ်တွင် ]]ဝါစာဖရုပ်၊ ဓားနှယ်ခုတ်လျက်၊ ကြမ်းကြုတ်မျက်ရှိန်၊ နှုတ်ပုဆိန်ဖြင့်၊ မမြိန်ငေါက်ဆတ် ...}} စသည်ဖြင့် ]နှုတ်ဓားမ}၊ ]နှုတ်ပုဆိန်} ဟုသုံးသည်။) စသည်တို့သည် နှုတ်အမူအရာ၏ ရိုင်းစိုင်းမှု ပင် ဖြစ်သည်။ ရဟန်းတော်များ၌ မထေရ်ကြီးအခွင့်မရဘဲ တရားဟော ခြင်း၊ အမေး မေးသော် မထေရ်ကြီးကို မပန်ကြားဘဲ ဖြေခြင်း စသည်တို့ သည် ဝစီပါဂဗ္ဘိယပင် ဖြစ်တော့သည်။
စိတ်ထားရိုင်းစိုင်းမှုဆိုသည်မှာ ကိုယ်၊ နှုတ်တို့ဖြင့် အမူအရာ ပြသည် မဟုတ်သော်လည်း ကာမဝိတက် စသော မကောင်းသော အကြံမျိုးကို ကြံခြင်းမျိုးတို့ ဖြစ်သည်။ စိတ်ထားရိုင်းစိုင်းမှုကို ထောင်လွှား မာနရှိသူများတွင် အလွယ်ပင် မြင်နိုင်ကြသည်။ မာနရှိသူတို့သည် သူ တစ်ပါးကို ပြိုင်လိုခြင်း၊ သူတစ်ပါးအပေါ် မောက်မာခြင်းတို့ ပြုတတ် သည်။ မာနကြီးသူတို့သည်မာဃဒေဝလင်္ကာသစ်၌ မန်လည်ဆရာတော် ဘုရားကြီးမိန့်ဆိုသကဲ့သို့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ပြန်သတ်သူဖြစ်သွားတတ်သည်။
"ပညာမြင်ကြား၊ ယှိပါငြားလည်း၊ တရားလက်လွတ်၊ စကားတတ်လျက်၊ ယုတ်çမြတ် ပုဂ္ဂိုလ်၊ လူထိုထိုအား၊ အလို လိုက်ဆိုး၊ မာနကိုး၍၊ လွှမ်းမိုးနှုတ်လျှာ၊ ပြောတတ်စွာတူ၊ ထိုပညာရှိ၊ မိမိအတတ်၊ ကိုယ်ကိုသတ်၏..." ဟူ၍ ဆရာတော်ကြီး ရေးစပ်ခဲ့သည်။
စိတ်ထားကြမ်းရိုင်းသူတို့သည် သူတစ်ပါး၏ အောင်မြင်မှု၊ ကောင်းသတင်း ကျော်စောမှု စသည်တို့အပေါ် ဝမ်းမြောက်မှု၊ မုဒိတာ မဖြစ်တတ်၊ ဝန်တိုမှုသာ ဖြစ်တတ်သည်။ သူတစ်ပါး၏ ချီးမွမ်းဖွယ်ရာကို မချီးမွမ်းတတ်၊ ပြစ်တင်ရှုတ်ချ၊ နှိပ်နယ်နိုင်မည့် အခါအခွင့်ကိုသာ စောင့် နေတတ်သည်။
မြန်မာတို့၏ အစဉ်အလာယဉ်ကျေးမှုတွင် ကလေးသူငယ်များကို ငယ်စဉ်ကပင် ကိုယ်၊ နှုတ်၊ စိတ်ထား အမူအရာတို့ ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့ အောင် ဆုံးမထားတတ်သည်။
ကိုလိုနီခေတ်မတိုင်မီက နိုင်ငံ၏ပညာရေးအတွက် ဘုန်းတော်ကြီး ကျောင်းများကိုသာ အားထားခဲ့ကြရသော်လည်း အင်္ဂလိပ်ကိုလိုနီ အဖြစ်သို့ ရောက်လာပြီးနောက်ပိုင်းတွင် သူတို့အနောက်တိုင်း၌ ထွန်း ကားနေပြီဖြစ်သော သင်္ချာ၊ ပထဝီဝင်၊ အထွေထွေသိပ္ပံ စသော လောက ဓာတ်ပညာအမျိုးမျိုးကို သင်ပေးသော လောကဓာတ်ကျောင်းများ ပေါ် လာသဖြင့် ဘုန်းကြီးကျောင်းပညာရေးလည်း တဖြည်းဖြည်း တိမ်ကော လာခဲ့ရပေသည်။ ဘုန်းကြီးကျောင်းပညာရေး တိမ်ကောလာသည်နှင့် အမျှ အထက်တွင်ဖော်ပြခဲ့သော ယဉ်ကျေးလိမ္မာရေးအတွက် ပဲ့ပြင် ဆုံးမမှုမျိုးနှင့်လည်း တဖြည်းဖြည်းဝေးလာခဲ့ကြပေသည်။
လူငယ်တို့၏ အချို့သော ကိုယ်နှုတ်အမူအရာများသည် ကျွန်တော် တို့ ရှေးရိုးစွဲလူကြီးများ၏ မျက်စိထဲ၌သာ မယဉ်ကျေးသလိုရှိသော်လည်း သူတို့အဖို့ကား ရိုင်းစိုင်းသော စိတ်သဘောထားဖြင့် ပြုမူကြခြင်း မဟုတ် ကြပေ။ သူတို့ သိနားလည်ထားသလောက်နှင့်သာ ရိုးရိုးသားသား၊ အပြစ်ကင်းစွာ ပြုကြခြင်း ဖြစ်ပေသည်။
နမူနာသာဓကဖြင့် ဖော်ပြပါရစေ။
ကျွန်တော်အလုပ်လုပ်နေသော ကုမ္ပဏီ၏ရုံးအဆောက်အအုံ သည် သုံးထပ်တိုက်မြင့်ဖြစ်သည်။ မြေညီထပ်မှ ပထမထပ်သို့ရောက်ရန် ၂၁ ထစ်လောက်သော လှေကားဆန်အရေအတွက် ရှိသည့် လှေကား အမြင့်ကို တက်ရသည်။ ပထမထပ်မှ ဒုတိယထပ်သို့ ရောက်ရန်လည်း အလားတူပင် တော်တော်မြင့်သော လှေကားကိုတက်ဖို့ လိုအပ်ပြန် သည်။ ကျွန်တော့်လို အသက်အရွယ်ကြီး ဝန်ထမ်းများသည် "မတော်လို့ ခြေချော်လဲသွားမှဖြင့်"ဟု တွေးပူကာ လှေကားလက်ရန်းကို မြဲမြဲကိုင်၍ တက်ရသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ မိမိနေရာယူတက်နေသော လှေကား လက်ရန်းဘက်မှာပင် ဆင်းလာသော ကလေးမကလေးများနှင့် မျက်နှာ ချင်းဆိုင် ကြုံကြရသည်။ ထိုအခါ ထိုကလေးမက လမ်းဖယ်ပေးလေ မလားဟု အကဲခတ်ရသည်။ ဖယ်ပေးလောက်ပုံမရသည့်အခါ ကိုင်ထား သော လက်ကို လက်ရန်းမှလွှတ်ကာ မိမိကပင် ဖယ်ပေးလိုက်ရပေ သည်။ ထိုကလေးမ၏ကိုယ်အမူအရာကို အကဲခတ်ကြည့်သည့်အခါ ရိုင်းစိုင်းသော စိတ်ထားဖြင့် သူ ထိုသို့ ပြုခြင်းမဟုတ်သည်ကို သူ့မျက်နှာ တွင် အထင်းသား မြင်တွေ့ရသည်။ မဖယ်ပေးချင်သည်လည်း မဟုတ်၊ "လူချင်းအတူတူ ဘာကြောင့် သူ့ကို ဖယ်ပေးနေရမလဲ" ဟူသော မာန် မာနစိတ်ထားမျိုးနှင့်လည်း မဟုတ်။ အမှန်မှာ ငါလမ်းဖယ်ပေးမှသင့် မည်၊ သူသည် လက်ရန်းအားကိုးနှင့် တက်နေရရှာသည် ဟူ၍ ရိုးရိုး သားသား မသိခြင်းမျှသာတည်း။
ကျွန်တော်တို့ပညာရေးစနစ်သည် ကလေးတွေကို နားချိန်မရ၊ ကစားချိန်ပင် မရနိုင်လောက်အောင် အိမ်မှကျောင်း၊ ကျောင်းမှ ကျူရှင်၊ ကျူရှင်မှ အိမ်တွင်ခေါ်ထားသော]ဂိုက်}ထံသို့ အမီပြန်လာဖို့လောက်သာ တက်သုတ်နှင်ခိုင်းထားသည်ဖြစ်ရာ သက်ကြီးရွယ်အိုများကို လမ်းဖယ် ပေးထိုက်ကြောင်း ဆရာ၊ ဆရာမတွေကလည်း သင်ပြဆုံးမ မနေနိုင် အား။ အမှတ်ကောင်းနှင့် စာမေးပွဲအောင်ဖို့သာ လုံးပမ်းနေကြရပေ တော့သည်။
တကယ်တော့ ဆရာ၊ ဆရာမများလည်း သနားစရာ၊ ကလေး တွေလည်း သနားစရာ ဖြစ်ပါ၏။ ထို့ကြောင့် ထိုကလေးများ ကြီးလာ သောအခါ လှေကားပေါ်တွင် ခြေချော်လဲမည့်အန္တရာယ်မျိုးမှ ကာကွယ် နိုင်ရန် လက်ရန်းအမှီကို ကိုင်၍တက်လာသော သက်ကြီးရွယ်အိုလူကြီး တစ်ယောက်အား လမ်းဖယ်ပေးထိုက်မှန်း မသိကြခြင်း ဖြစ်သည်။
တကယ်တော့ လူငယ်များသည် ကိုယ်၊ နှုတ်၊ စိတ်ထားအမူအရာ တို့၌ ယဉ်ကျေးထိုက်ကြပါပေသည်။ ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့ခြင်းသည် အညံ့ခံခြင်း မဟုတ်ပါ။ မြင့်မြတ်သော စိတ်ထားပင် ဖြစ်သည်။
လူကြီးမိဘ၊ ဆရာသမားများကလည်း မိမိတို့ရင်သွေးများ၊ တပည့်များကို ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့စွာ နေထိုင်ဆက်ဆံတတ်အောင် ဆုံးမ လမ်းပြပေးနိုင်မည့်အချိန်မျိုး ကြိုးစားရှာယူကြရမည် ဖြစ်ပါသည်။ သို့မှ သာ ကိုယ်၊ နှုတ်၊ စိတ်အမူအရာကောင်းရှိသောသူများအဖြစ် မိမိတို့ ရင်သွေးများ၊ တပည့်များ ကြီးရင့်အရွယ်ရောက်လာနိုင်ကြမည်ဖြစ်သည်။
ယခု ဆက်လက်၍ ယဉ်ကျေးမှု၏ တတိယအနက်အဓိပ္ပာယ်နှင့် စပ်ရာကို ပြောလိုပေသည်။
]အစဉ်အလာအားဖြင့် ထိန်းသိမ်းတည်ရှိလာသော ဓလေ့ ထုံးတမ်းစသည်} ဆိုရာ၌ ပြောစရာတွေ များစွာရှိပေလိမ့်မည်။ ထိုအထဲ တွင် ရိုးရာဓလေ့တွေလည်း ပါဝင်ပေလိမ့်မည်။ ယဉ်ကျေးမှုအနုပညာတို့ လည်းပါဝင်ပေလိမ့်မည်။ စာပေ၊ ဂီတ စသည်တို့လည်း ပါဝင်ပေလိမ့်မည်။
ရိုးရာဓလေ့များတွင် သင်္ကြန်နှစ်ကူးအခါ၌ ဘုရားဆင်းတုတော် တို့အား ရေသပ္ပာယ်ခြင်း၊ သက်ကြီးရွယ်အိုတို့အား ရေချိုး၊ ခေါင်းလျှော် ပေးခြင်း၊ ရပ်ထဲရွာထဲ ရပ်ကွက်ထဲ၌ နှစ်သစ်ကူး ပရိတ်တရားနာခြင်း စသည်တို့သည် သင်္ကြန်နှစ်ကူးအခါတွင် ပြုကြမြဲထုံး အစဉ်အလာများ ဖြစ်ကြသည်။
ဝါဆိုအခါတွင် ဝါဆိုပန်းအခူးထွက်ပြီးနောက် ဘုရားပုထိုးများတို့ တွင် ပူဇော်ခြင်း၊ သံဃာတော်များအား ဝါဆိုသင်္ဃန်းကပ်ခြင်းတို့ ပြုကြမြဲ ဖြစ်သည်။
သီတင်းကျွတ်အခါတွင် မိဘဆရာသမားများနှင့် လူကြီးသူမများ ကို ကန်တော့သည့်ဓလေ့ရှိသည်။ ထိုဓလေ့နှင့်ပတ်သက်၍ ယခုအခါ ဝမ်းမြောက်ဖွယ်ကောင်းသည်မှာ မြို့ရွာဒေသတိုင်း၊ ကျောင်းတိုင်းလိုလိုမှာ မြတ်ဆရာပူဇော်ပွဲဟုခေါ်သော အာစရိယပူဇော်ပွဲများ နှစ်စဉ် ကျင်းပ နေကြခြင်း ဖြစ်သည်။
စွယ်စုံကျော်ထင်ကျမ်း အမေးပုစ္ဆာ(၇၁၇)တွင် ကျည်းကန်ရှင်ကြီး က "ပြစ်မှားမိသည်၊ ကန်တော့မည်၊ ပြစ်ခြည်ကုန်ခန်းပါလိမ့်နည်း" ဟု မေးသည်ကို ကျီးသဲလေးထပ် ဆရာတော်က ကန်တော့ခြင်းကြောင့် ပြုမှားသော အပြစ်တို့ ပြေပျောက်နိုင်ပုံကို အရှင်မဟာကစ္စည်းကို ပြစ်မှား မိသော သောရေယျပြည်မှ သူဌေးဝတ္ထုနှင့်သာဓကဆောင်၍ ဖြေသည်။ ရဟန္တာကို ပြစ်မှားမိရာမှ ယောကျာ်းစင်စစ်က မိန်းမဖြစ်သွားကာ အရှင် မဟာကစ္စည်းကို ဝန်ချကန်တော့လိုက်သောအခါ ဣတ္ထိယလိင်မှ ပုရိသ လိင်သို့ (ယောကျာ်းအဖြစ်သို့) ပြန်ရောက်ခဲ့သည့်အပြင် ရဟန်းပြုပြီး တရားအားထုတ်သည့်အခါ သောရေယျရဟန္တာဟူ၍ ဖြစ်သွားခဲ့လေ သည်။ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်မြို့ဝန် ဝဿကာရသည် အရှင်မဟာကစ္စည်းကိုပင် ပြစ်မှားမိပြန်ရာ မိမိအပြစ်ကို ဝန်ချကန်တော့ခြင်း မပြုသဖြေင့် သေလွန် သော် ဝေဠုဝန်ဥယျာဉ်၌ နွားမြီးဆွဲမျောက်ဘဝသို့ရောက်သွားလေသည်။
ထို့ကြောင့် သီတင်းကျွတ်အခါတွင် ပြုကြသော ကန်တော့ခြင်း ဓလေ့သည် ထိန်းသိမ်းအပ်သော ယဉ်ကျေးမှုဓလေ့တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားပေသည်။
မြန်မာတို့သည် ၁၂ ရာသီပတ်လုံး သူ့လနှင့်သူ ပြုလေ့ရှိသော ကောင်းမြတ်သည့် ဓလေ့များ ရှိကြသည်။ လူငယ်များသည် ထိန်းသိမ်း သင့်သော ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုဓလေ့များကို ထိန်းသိမ်းနိုင်အောင် ကြိုးစား ရမည်ဖြစ်သည်။
ထိုသို့သော ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုဓလေ့များ ရှိကြသလိုပင် ရိုးရာ ယဉ်ကျေးမှုအနုပညာများလည်း ရှိကြပေသည်။ ဥပမာ-ရုပ်သေးသဘင် ပညာဆိုလျှင် ကွယ်ပျောက်လုနီးဖြစ်နေပေပြီ။ ပန်း(၁၀)မျိုး အနုပညာကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်သူ ပညာရှင်ဘယ်လောက်ကျန်သေးသည်ကို ကျွန် တော်တို့လည်း မသိနိုင်ပေ။ ပညာရပ်တစ်ခုသည် စီးပွားဖြစ်သဘော မရပ်တည်နိုင်တော့သည့်အခါ တိမ်ကောပျောက်ကွယ်သွားတတ်သည်။ ကုလသမဂ္ဂလိုအဖွဲ့အစည်းများ၏ အကူအညီမျိုးရအောင် ကြိုးစား၍ နိုင်ငံတော်အစိုးရကပါ ကျားကန်ပေးထားနိုင်မှ ထိုသို့ပျောက်ကွယ်သွား မည့်ဘေးမှ လွတ်မြောက်နိုင်ပေလိမ့်မည်။
စာပေ၊ ဂီတ စသော အမျိုးသားယဉ်ကျေးမှုများကိုလည်း လူငယ် များက အလေးထားတတ်ရပေမည်။ ယခုဤဆောင်းပါးတွင် ကျွန်တော် က လူငယ်များကိုသာ ဦးတည်ပြောနေရသော်လည်း လူကြီးများက လည်း တာဝန်ရှိရှိ၊ တာဝန်သိသိ အလေးထားတတ်ရပေမည်။
စာပေဟူရာတွင် အရေးအသား ဘာသာစကားရော၊ အပြော ဘာသာစကားပါ ပါဝင်ကြောင်း နားလည်စေလိုပါသည်။ ကိုယ့်ဘာသာ စကားကို ရေးထုံးအမှန်၊ ပြောထုံးအမှန်အတိုင်း ဖြစ်အောင် ကြိုးစားကြ ရပါမည်။
ဝမ်းနည်းဖွယ်ကောင်းသည်မှာ ပညာရှင်လို လူများကတောင် မှန်အောင် မကြိုးစားကြခြင်း ဖြစ်သည်။ ကျွန်တော်တွဲဖက်ကျောင်းဆရာ ဘဝက အတန်းအမျိုးမျိုးတွင် ဝိဇ္ဇာဘာသာရပ် အမျိုးမျိုးတို့ သင်ပြပေးခဲ့ ဖူးသည်။ ထိုသို့သင်ပြပေးရင်း ကျောင်းသုံးစာအုပ်တွေထဲမှ အမှားများကို တွေ့ခွင့်ရခဲ့သည်။
ဆဋ္ဌမတန်း မြန်မာ့သမိုင်းတွင် ဆရာတော်ဦးဝိစာရအကြောင်း ပါသည်။ ဦးဝိစာရသည် ထောင်အာဏာပိုင်များထံ ဥပုသ်စောင့်ခွင့် တောင်းရာ ခွင့်မပြု၍ အစာငတ်ခံ ဆန္ဒပြရာမှ (၁၆၆)ရက်အကြာတွင် ပျံလွန်တော်မူသွားသည့် သဘောမျိုး ရေးသားသည်။ တကယ်တော့ ဆရာတော်က ဥပုသ်ပြုခွင့်တောင်းခြင်း ဖြစ်သည်။ ဥပုသ်စောင့်သည် ဆိုသည်မှာ (၈)ပါးသီလ စောင့်ခြင်းဖြစ်သည်။ ရဟန်းတော်မျာကို မပြောနှင့် ရှင်သာမဏေသည်ပင်လျှင် (၈)ပါးသီလထက် မြင့်မြတ်သော (၁၀)ပါးသီလကို စောင့်နေရပြီဖြစ်ရာ ဆရာတော်ဦးဝိစာရက ဘာ ကြောင့် (၈)ပါးသီလ စောင့်ခွင့်တောင်းနေဖွယ် ရှိနေမည်နည်း။
ဥပုသ်ပြုသည်ဆိုသည်မှာ ရဟန်းများအဖို့ ဝိနည်းတော်အရ (၁၅)ရက် တစ်ကြိမ် ပြုရမြဲဖြစ်သော ကျင့်ဝတ်တည်း။ ဥပုသ်ပြုရန် သိမ်ရှိဖို့ လို၏။ သံဃာဥပုသ်ပြုလျှင် အနည်းဆုံးသံဃာ(၄)ပါး အထက်ရှိရသည်။ ထောင်ထဲမှာ ထိုလိုအပ်ချက်တွေမရှိလျှင် ထောင်အပြင်၌ ဥပုသ်ပြုခွင့် ရရန် ဆရာတော်မှ ထောင်အာဏာပိုင်များထံ ခွင့်တောင်းခြင်း ဖြစ်သည်။
ဥပုသ်စောင့်တာနှင့်ဥပုသ်ပြုတာကိုပင်လျှင် ကွဲပြားစွာ မသိဘဲလျက် ကျောင်းသုံးစာအုပ်ရေးသည့် ပညာရှင်များဖြစ်နေကြခြင်းကား ကျွန်တော် တို့ နိုင်ငံပညာရေးအတွက် ဝမ်းနည်းဖွယ်ဖြစ်ရုံမျှမက ငိုချင်ဖွယ်ပါ ပေတည်း။
ဒသမတန်းမြန်မာစာတွင် စာဆိုမိညို၏ ကိုယ်ရည်သွေးရတုပါသည်။
ထိုရတု၌ -
တောင်တွင်မြင်းမိုရ်၊ ကျွနုပ်ဆိုသား
ရေညိုရစ်သန်း၊ ရံလျက်ဝန်းလွင်
လေးကျွန်းအလယ်၊ လေးသွယ်ခြည်ရောင်
တပြောင်ပြောင်လျှင် ... ဟူသော
စာသား ပါသည်။
ထိုအထဲမှ "လေးသွယ်ခြည်ရောင်" ကို ခက်ဆစ်အနက်ဖွင့်ရာ၌ "သစ္စာလေးပါးတည်းဟူသော ရောင်ခြည်" ဟု ဖွင့်ပြထားလေသည်။ အမှန်မှာ ထိုစာမှာ မြင်းမိုရ်တောင်အကြောင်း ပြောနေသော စာဖြစ် သည်။ သစ္စာလေးပါးနှင့် ဘာမျှမဆိုင်ချေ။ "လေးသွယ်ခြည်ရောင်" ဆို သည်မှာ မြင်းမိုရ်တောင်မှထွက်သော ရွှေ၊ ငွေ၊ မြ၊ ဖန် ဟူသော အရောင် လေးပါးကို ပြောလိုရင်းပင် ဖြစ်သည်။
ဤအကြောင်းများကို ကျွန်တော်ယခင်က အကျယ်လည်း ရေးပြ ခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါ၏။ ကျွန်တော်၏ ဒုတိယမြောက်ဆောင်းပါးပေါင်းချုပ် စာအုပ်တွင်လည်း ထိုဆောင်းပါး ပါဝင်ခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။
ယခုထပ်မံဖော်ပြရသည်မှာ တာဝန်မဲ့လူကြီးများကိုတော့ ရှိစေ တော့။ လူငယ်များအနေဖြင့် မိမိတို့၏ စာပေယဉ်ကျေးမှုများကိုလေ့လာ ၍ မှန်မှန်ကန်ကန်ဖြစ်အောင် ထိန်းသိမ်းထိုက်ကြကြောင်း ပြောလို၍ သာ ဖြစ်ပါသည်။
ကိုယ့်စာပေကို ကောင်းစွာ မလေ့လာတော့ "ကို" နှင့် "အား" ဘယ်လိုကွဲမှန်း မသိပါ။ "က" နှင့် "မှ" ဘယ်လိုမတူမှန်း မသိပါ။ စလုံး သည် စလုံးသာ ဖြစ်၏။ ဆလိမ်မဟုတ်ပေ။ မညှာတာတာကို "ရက်စက်" သည်ဟု ပြောရသည်။ "ရက်ဆက်"ဟု မပြောရပါ။ "ရက်ဆက်" ဆိုသည် မှာ တစ်ရက်နှင့်မနား၊ နောက်ရက်(တွေ)ပါ ကူးသွားခြင်းကို ပြသည့် စကား ဖြစ်သည်။
အသံထွက်ကို မှန်အောင် မထွက်တတ်ရာမှ စာလုံးပေါင်းမှာပါ လွဲမှားလာကြခြင်း ဖြစ်သည်။ မြန်မာအသံထွက်ပုံစနစ်နှင့် ပတ်သက်၍ ကျွန်တော် လွန်ခဲ့သော(၂)နှစ်လောက်က ရုပ်ရှင်တေးကဗျာမဂ္ဂဇင်းတွင် နှစ်လဆက်၍ပင် ရေးသားခဲ့ဖူးပါသည်။ သို့ရာတွင် အမှားကြာတော့ အမှန်ဖြစ် ဆိုသကဲ့သို့ အချို့သော အသံထွက်အမှားများမှာ ယခုအခါ အတော်ကြီးပင် တွင်နေကြလေပြီ။
အသံထွက်မှားပုံတွေကို ဤနေရာ၌ အသေးစိတ် ထပ်မံ မဖော်ပြ လိုတော့ပါ။ ရုပ်သံလွှင့်ထုတ်ချက်တွေတွင်သာ နားထောင်ကြပါတော့။
စာပေတွင် ဝေါဟာရအသုံးအနှုန်းတို့ကို သူ့နေရာနှင့်သူ မှန်ကန် အောင် သုံးကြရသည်။ အင်္ဂလိပ်လိုရေးလျှင် I (အိုင်)တစ်လုံးတည်းနှင့် ပြီးနိုင်သည်ကို မြန်မာဘာသာစကားတွင် "ငါ၊ ကျွန်တော်၊ ကျွန်မ၊ တပည့်တော်၊ တပည့်တော်မ၊ ဘုရားကျွန်တော်မျိုး၊ ဘုရားကျွန်မ၊ ကျွနု်ပ်၊ ငါကိုယ်တော်မြတ်၊ ကျုပ်၊ ကိုယ်" စသည်ဖြင့် အများအပြားပင် ရှိသည်။ မိမိထက်အသက်ကြီးသူကို "ငါ" ဟုပြော၍မဖြစ်၊ ရဟန်းတော်ကို "ကျွန်တော်"ဟူ၍ သွားပြော၍မရ၊ ဘုရင်ကို "ကျုပ်" ဟူ၍ ပြောရသည်မျိုး မဟုတ်၊ သူ့နေရာနှင့်သူ လျော်ကန်အောင် သုံးကြရလေသည်။
ထို့အတူ "သေသည်၊ ခန္ဓာစဲသည်၊ စုတေသည်၊ အသက်ကုန် သည်၊ ကံကုန်သည်၊ အနိစ္စရောက်သည်၊ ပျံတော်မူသည်၊ နတ်ရွာစံသည်၊ ဘဝနတ်ထံပျံလွန်တော်မူသည်၊ ခန္ဓာဝန်ချသည်၊ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုတော်မူ သည်" စသည်ဖြင့် အသက်ဇီဝိန်ချုပ်တာကိုဖော်ပြသောစကားဝေါဟာရ တွေ အများပင် ရှိ၏။ သူ့နေရာနှင့်သူ လျော်ကန်အောင် သုံးရသည်။
ကိုယ့်ဘာသာစကား၊ ယဉ်ကျေးမှုကို ကောင်းစွာ လေ့လာမထား လျှင် အလွဲလွဲအချော်ချော် ဖြစ်နိုင်သည်။ ပုံပြင်တစ်ခုကို ကြားဖူးကြပါ လိမ့်မည်။ သမီးလုပ်သူကို ကျောင်းသို့ ဆွမ်းပို့ခိုင်းလိုက်ရာ သမီးဖြစ်သူ က ကျောင်းမှပြန်ကာနီးတော့ ဘုန်းကြီးကိုလျှောက်သည်။ "တပည့်တော် ပြန်တော်မူလိုက်ဦးမယ်ဘုရာ့" တဲ့။
ထိုအကြောင်းကို သူ့မိခင်လာတော့ ထိုသို့ သုံးနှုန်းတာ မသင့်ကြောင်း ဘုန်းကြီးက မိန့်သည့်အခါ "ဒီကလေး မက အဲဒီလို မိန့်တော်မူသွားလားဘုရား"တဲ့။ မအေကျမှ ပိုဆိုးသွားပြန် သည်။
ထိုကြောင့် ဖခင်ဖြစ်သူဒကာကြီးလာမှသမီးနှင့် အမေအကြောင်း တိုင်ကြားသလို ပြောပြလိုက်သည့်အခါ "အဲဒီ သားအမိကို နောက်ဆို ရင် ကျောင်းဝိုင်းထဲမှာ ခြေတော်ရာမချစေနဲ့ဘုရား" ဟု လျှောက်လိုက်ပါ သတဲ့။
သူ့နေရာနှင့်သူ အသုံးအနှုန်းမှန်ကန်အောင် မသုံးတတ်ပုံကို ပြသော ရယ်စရာပုံပြင် ဖြစ်ပါသည်။
သို့ရာတွင် ယခုအခါ ပုံပြင်မဟုတ်ဘဲ တကယ်ဖြစ်နေတာတွေ ရှိသည်။ မကြာခင်က ဂျာနယ်တစ်စောင်တွင် ရုပ်ရှင်မင်းသားတစ်ဦးက လှူသည်ကို ထိုရုပ်ရှင်မင်းသား၏အမည်ကိုတပ်လျက် မည်သူ၏ အလှူ တော် ဟူ၍ ခေါင်းစဉ်တပ်လေသည်။ "တော်" ဟူသောစကားကို ဘုရားရှင်နှင့် စပ်၍ဖြစ်စေ၊ သံဃာတော်များနှင့် စပ်၍ဖြစ်စေ၊ မင်းညီ မင်းသားတို့နှင့် စပ်၍ဖြစ်စေသာလျှင် သုံးရတာမျိုး ဖြစ်သည်။
အချို့စာစောင်များတွင် ပျံတော်မူသည့်ဘုန်းကြီးက ဘယ်လို ဘုန်းကြီးမှန်းရယ်မသိ၊ "ခန္ဓာဝန်ချတော်မူသည်" ဟူ၍ ဇွတ်အတင်းပင် ရဟန္တာအဖြစ်သို့ တင်ပေးလိုက်တတ်ကြသည်။
ခန္ဓာဝန်ချသည်ဆိုသည်မှာ အဝိဇ္ဇာ၊ တဏှာ စသော ကိလေသာ တွေ ငြိမ်းသွား၍ ဘဝသစ်ကို ဖြစ်စေနိုင်သော ကံလည်းမရှိတော့၊ ကံမျိုး စေ့ မရှိတော့သဖြင့် ကံဝိပါတ် ဟူသော ဝဋ်ဆင်းရဲအားလုံးငြိမ်းကာ စုတိ၏နောက်ကွယ်တွင် နောက်ထပ်ခန္ဓာသစ်၏ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးမရှိတော့ဘဲ ခန္ဓာဝဋ်ဒုက္ခမှ ချုပ်ပြတ်ငြိမ်းသွားခြင်းကို ရည်ရွယ်၍သုံးသော ဝေါဟာရ စကား ဖြစ်သည်။
ဘဝသစ်၊ ခန္ဓာသစ် ပြန်မဖြစ်တော့မည့် ရဟန္တာအရှင်မြတ်တို့ ဇီဝိန်ချုပ်သွားခြင်းမျိုးနှင့်သာ စပ်ဆိုင်သော အသုံးအနှုန်းဖြစ်ပေသည်။ရဟန်းတစ်ပါး ရဟန်းကိစ္စပြီးမပြီး ဟူသည်မှာ အလွန်သိနိုင်ခဲသောကိစ္စ မျိုး ဖြစ်လေသည်။
တစ်ခါတစ်ရံ ဟုတ်လှပြီထင်ပြီး သုံးလိုက်သည့်အသုံးအနှုန်းက အပြစ်မလွတ်ဘဲ ဖြစ်နေတတ်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံကျတော့ ကိုယ်ထင် သလို မဟုတ်ဘဲ ရယ်ဖွယ်ဖြစ်သွားတတ်သည်။
တစ်ခါက ရုံးတစ်ရုံးတွင် တရုတ်ကပြားတစ်ယောက်ရှိရာ သူ့ကို မြန်မာစကား ကျွမ်းကျင်စွာ မတတ်ဟု လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များက ထင်မြင် ကြသည်ကို မခံချင်၍ သူမြန်မာစကားကောင်းစွာ တတ်ကြောင်းကို ပြလိုက်ပါသတဲ့။ ပြလိုက်ပုံမှာ -
"ဟေ့ - ငါ့မိန်းမ သားဦးလေးရတော့မယ်။ အခု ကမ္ဘောဇလေ လှုပ်နေပြီကွ"ဟူပါ၏။ "ကမ္မဇလေလှုပ်" ရမှာကို "ကမ္ဘောဇလေလှုပ်" ပစ်လိုက်တော့ ရယ်စရာ ဖြစ်သွားသည်။
လူငယ်များသည် ယဉ်ကျေးမှုကို ထိန်းသိမ်းရမည့်တာဝန် ရှိကြ ရာ၌ သို့နှယ် မြန်မာစကားမှန်မှန်ပြောတတ်ဖို့၊ မှန်ကန်စွာ သုံးနှုန်းတတ်ဖို့ ဖို့လည်း ပါသလို ဂီတဘက်တွင်လည်း ယခင်ကရှိပြီး မူမှန်အတိုင်း ထိန်းသိမ်းနိုင်ကြဖို့လည်း လိုပေသည်။
ထို့ကြောင့် လူငယ်များသည် ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့သော သူများ ဖြစ်အောင်လည်း ကြိုးစားကြရပေမည်။ အစဉ်အလာ ယဉ်ကျေးမှုဓလေ့ ထုံးစံများကိုလည်း ထိန်းသိမ်းနိုင်ကြရပေမည်။ ယဉ်ကျေးမှုသည် လူမျိုး၏ အသက်ဖြစ်ပေရာ အနာဂတ်ကို ပိုင်ဆိုင်ကြမည့် လူငယ်များအနေဖြင့် ယဉ်ကျေးမှု၏တန်ဖိုးကို နားလည်ကြရပါပေမည်။
🍁
ဦးတင်ဦး(ကျူရှင်)
🍀🍀🍀🍀🍀
"လူငယ်နှင့် ယဉ်ကျေးမှုတန်ဖိုး" စာအုပ်မှ ကူးယူဖော်ပြပါသည်။
