УЛБАР

01/06/2025

26/05/2025

Ахиж цөөнийг хэвлээд хоёр сар өнгөрч буй ч өөрсдийнхөө сайт, сошиал хаягуудад оруулахаа мартчихжээ 😅

Ulbar.mn сайтад бий шүү. 🙏

23/05/2025

Хаврын адаг сарын 26-ны мэнд айлтгая аа! Өнөөдөр зохиолч, яруу найрагч Б.Батрэгзэдмаа агсны мэндэлсний ой тохиож буй.

Түүний уран бүтээлийг түгээхтэй холбогдох зарим мэдээллийг товч дуулгавал:

- "M book" цахим номын хэрэглүүрт "Очир эрхшээгч" романыг нь унших, сонсохоор өнөөдөр нийтэллээ. Мөн тэнд зарим шүлгүүд нь өөрийнх нь дуудсанаар буй.

- Биет хувилбараар "Зөвхөн хайр" шүлгийн түүвэр нь худалдаанд буй.

- Зуны дунд сард буюу ердөө сарын дараа шинэ романыг нь хэвлүүлнэ. Илүү бүтээлч, судалгааны эргэлтэд оруулахуйцаар хэвлэхийн тулд ажиллаж байна. Хамтарч буй бүгдэд талархлаа.

Ингээд түүний номын садан та бүгдэд "Ахан дүүс" шүлгийг нь зориулъя аа. Та бүгд ижил төрөлтнийхөө энэ бөмбөрцөг дэлхийд бүтээж чадсан гэрэлт оргил, сүмбэр уулын хэсгийг олж хараарай, бишрэн залбираарай! Ганцаардлаа таягдан хаяж, тэдгээр ахан дүүстэйгээ уулзан учраарай!

_____
АХАН ДҮҮС

Би цаг хугацаа, насаа шүлэгт зориулдаг.
Би цаг хугацааг шад шадаар шүлэгт хэвлэн барладаг. Би ийм үйл эрхэлдэг.
Би нарны цацрагийг тэнгэрийн мандлыг нэвтлэн орж ирээд шингэн замхрахаас нь өмнө барина. Нэг цацраг нэг шүлгийн эхний үсэгт шингээд амьд үгсийн урсгалыг даган
хавж, нэгэн утгын төгсгөл сүүлийн цэг тэмдэгнээ цагариглан эргэлдэх төгс цэнгэлийг
Би амсдаг. Би ийм жаргалангаар амьдардаг.

Би хур борооны үнэрийг авч үлддэг. Бороо бүхэн өөр үнэртэй.
Би бас ээжийнхээ дэлхийд бодсон бодол, орхиод явсан мөрөөдлийг нь үргэлжлүүлдэг

Би мөнхийн эвдрэлт үүлний хэв хэлбэрийг мөнхөлнө. Ийм зугаацлаар энд би амьдардаг.
Би дур хүслээ ал улаан нарийн утсанд ч цувьдаг. Би үл мэдэг үзэгдэх тэр зүрхний улаан долгионоор хүний амьдралын тачаал ба шунал хайрын галыг дүрсэлдэг.
Би үгээр зурсан энэ зургаа үзэх дуртай.
Би ийм заяатай. Энэ хувь заяандаа бас дурладаг.

Би хөлийнхөө мөрүүдийг яруу найргийн эгшигт замаар гэрэлтэхийг мэднэ.
Би яруу найргийн замаар эг маггүй гүйхээ, эргэлзээд дунд нь удаан зогсохоо, гэнэт сөхрөн унаад гэдрэгээ харан хэвтэхээ, хэвтээгээрээ бас нисэхээ, гэнэт баярлаад бүх долгис
долгионыг үймүүлэн хаа сайгүй хашхиран хөөрч нисэхдээ унагасан нулимсаа, бутруулсан инээдээ мөр дээрээ гэрэлтэн үлдэхийг би мэднэ. Энэ бол миний амьдрал.

Би хилэнт сэтгэл хурц санаа хоолой боох олс болдгийг мэднэ.
Би амгалангаа эс олох сэтгэл, авьяас билгийн догшин хүчээр эрчис долгионы бүдүүн олс зангидан амиа егүүтгэхийг ч мэднэ. Би ижил төрөлтнүүдийнхээ азгүй мөхөлд маш ихээр харамсдаг.

Би бас ижил төрөлтнийхөө энд бүтээж чадсан гэрэлт оргил, сүмбэр уулын хэсгийг олж хараад бишрэн залбирдаг. Би энэ мөчдөө ганцаардлаа таягдан хаяж, биеэ олж уулзаагүй ч ах дүүсээ явж буйг мэдээд гуниг баяраар дүүрдэг. Би уулзан учрахыг маш их хүсдэг.

Хүндэтгэсэн,
Улбар 🧡

22/05/2025

ЗАЛУУ СОНГОГЧООС ӨГӨХ ЗӨВЛӨГӨӨ

Өнөөдрийн би бол санал өгөхөд хэтэрхий залуу таван сая хүний нэг. Хойтонгийн сонгууль болтол бидний хэн нь санал өгөх дайны хөгширч амжих юм бол доо? Би бол 100 мянга гаруй дагагчтай улс төрийн блог хөтөлдөг 16 настан. Блогоороо сонгуульд нэр дэвшигчдэд зориулан сонгогч бидний саналыг хэрхэн авах талаар нээлттэй, үнэ төлбөргүй зөвлөмж, мэдээлэл түгээдэг юм. Залуусын саналаас хамаарч хэрхэн ялгаатай үр дүнд хүрч болохыг 2016 оны сонгуулиас харж болно. Тэгэхээр одоо намайг сонс!*

2016 оны сонгуулиар залуус олон янзын байр суурьтай байлаа л даа. Бүгд Найрамдах намаас нэр дэвшигч Трампыг бодвол Ардчилсан намынхан галт зэвсгийн хяналт, уур амьсгалын өөрчлөлт гэх мэтээр бидний ихэнхэд хамаарах олон чухал сэдвийг гол чиглэлээ болгосон юм. Гэхдээ залуу сонгогчдод өөрсдийгөө хэрхэн таниулах нь Ардчилсан намынханд тулгарсан гол сорилт байв. Тэгэхээр залуус бидэнд яг юу чухал юм бэ? Маш энгийн боловч нэлээн бэрх ойлголт л доо. Тэр нь
ердөө “үнэн байх”.

Улс төрчид иргэдтэй ойр дотно байхыг хүчлэх тусмаа л хуурамч санагддаг. Намынхаа сунгааны өмнө Элизабет Уоррен** хувийн инстаграм хаягаараа шууд дамжуулан, дэлгэцийн өмнө шар айраг уусан. Ингээд зогсохгүй гэрээсээ дамжуулж байж нөхөртөө хамт байгаад нь талархав. Гэхдээ тэд яг ярилцаж тохиролцсон юмаа хийж буй жүжигчид аятай л байсан юм. “Бостон Хералд” сэтгүүлийн нэг шинжээч түүнийг “сая сая долларын цалинтай Кембрижийн хуулийн профессор шар айраг ууж байна” хэмээн шүүмжилжээ. Тэр өөрөө хүссэн учраас л инстаграм хаяг нээгээд, бүр болоогүй шууд дамжуулсан гэхээр огтоос үнэмшилгүй.

Харин 2016 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуулиар төрийн нарийн бичгийн дарга Хиллари Клинтон болоод Дональд Трамп нар залуусыг өөрт нь санал өгөхийг уриалав. Трамп твиттерийг ашигласан бөгөөд түүний жиргээнүүд зөвхөн түүнээс гарахуйц
хэмжээний бүдүүлэг байлаа. Харин Клинтоны сонгуулийн мессеж цаанаа л хуурмаг санагдаж байв. Нэгэн “хачин” бичлэгтээ тэр зунжин залуусын дунд алдаршсан “Pokemon Go” хэмээх аппликейшнээр залуусыг төлөөлүүлэн “Pokemon Go: Саналаа өг” хэмээн хэлж орхих нь тэр. Залуусыг тоглоомоор нэрийдэх замаар саналыг нь авч болно гэж тооцсон нь доромжлол мэт санагдаж билээ.

Гэхдээ нэр дэвшигчид залуусыг уриалах ёсгүй гэсэн үг биш ээ. Харин ч уриалах ёстой. Асуудлын гол нь бидний саналыг зүгээр ч нэг авч болохгүйд л оршиж буй юм. 2016 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуулиар бусад насны бүлэгтэй харьцуулахад
18 - 29 насныхан хамгийн бага ирцтэй байсан. Эцэг эхийнхээ насныхнаас юугаараа ялгардаг вэ гэвэл бид “Берни эсвэл ялагдал” үеийнхэн. Сонгуульд нэр дэвшигчдийн хэн нь ч итгэл үнэмшил төрүүлээгүй бол “хоёр чөтгөрийн алийг нь ч сонгохгүй” гээд гэртээ үлддэгийг маань 2016 оны сонгууль хангалттай нотолсон юм.***

Ийм ч учраас улс төрчид залуу сонгогчидтой болгоомжтой харилцах хэрэгтэй. Сандерсийг аваад үзье л дээ. Тэр бараг л 80 настай хэдий ч залуусын дунд итгэмээргүй алдартай. Яагаад гээч? Мэдээж инстаграмын ур чадвартай нь огт хамаагүй. Ердөө
л түүний “улс төр” өөрчлөгдөөгүй учраас хүмүүс түүнийг “жинхэнэ” хэмээн үнэлдэг юм.

Ингээд ирэх сонгуулиар нэр дэвшигчдэд хандаж зөвлөхөд, бидний саналыг авах гол арга нь бидний анхаарлыг татах бус. Ердөө л чухал асуудалд чин сэтгэлээсээ санаа тавьж буйг тань харахыг л хүсэж байна. Ингэж чадаж гэмээнэ хэрхэн инстраграммаар сурталчилгаа хийх вэ хэмээн толгой гашилгах
хэрэггүй болно. Учир нь бид өмнөөс тань хийгээд өгнө.

-------
Нора Феллас (Америк, 17 нас)

Орчуулсан:
Цүлтэмийн Ринчинням (Хөвсгөл аймаг, 17 нас)

Эх сурвалж: Улбар паблишингаас гаргасан "Юу мэднэ гэж" нийгэм-улс төрийн сэдэвт өгүүллэг, эсээний түүвэрт орсон эсээ.

-----

* Уг эсээг 2019 онд бичсэн ба 2016 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуульд холбогдох жишээг дурджээ. 2016 оны сонгуульд Ардчилсан намаас Хиллари Клинтон, Бүгд Найрамдах намаас Дональд Трамп нар нэр дэвшсэн.

** 2019 онд АНУ-ын сенатор Элизабет Уоррен 2020 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуульд намааасаа нэр дэвшигчийг сонгох урьдчилсан сунгаанд өрсөлдөхөө зарласан юм. Ийн зарласнаас хэдхэн цагийн дараа шар айраг уунгаа өдрийнхөө тухай ярьж буйгаа инстаграмаар шууд дамжуулсан юм.

*** АНУ-ын намууд Ерөнхийлөгчиийн сонгуульд нэр дэвшигчээ зарлахын тулд нам дотроо сунгаан явуулдаг. Ардчилсан намаас 2016 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигчийг сонгох нам доторх сунгаанд Хиллари Клинтон болон Берни Сандерс нар өрсөлдөж байв. Берни Сандерсийг дэмжигчид “Берни эсвэл
ялагдал” хэмээх хөдөлгөөн өрнүүлсэн юм. Энэ нь манайхаар “Цагаан сонголт” хөдөлгөөнтэй төстэй. Өөрөөр хэлбэл сонгуульд Ардчилсан намаас Хиллари нэр дэвшсэн тохиолдолд Бернигийн дэмжигчид сонгуульд оролцохгүй, эсвэл Ардчилсан болон Бүгд Найрамдах намаас бусад нэр дэвшигчид санал өгөх юм уу гараар “Берни” хэмээн бичиж саналын хуудсыг хүчингүй болгох уриалга юм. 2016 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуульд Хиллари ялагдсан шалтгааны нэг нь энэхүү “Берни эсвэл ялагдал” хэмээх хөдөлгөөн гэж үздэг.

15/05/2025

Уншигчдаас маань их асууж буй тул манай "Улбар"-ынхан төв талбайд уламжлал болгон зохион байгуулдаг номын баярт оролцохгүй гэдгээ үүгээр дуулгая аа.

Баярлалаа, хамт байгаарай!

Шинээр гаргах номуудын мэдээллийг ирэх сараас түгээж, эхнээс нь худалдаанд гаргана.

Жич: Манай номууд номын дэлгүүрүүд болоод манай сайтаар зарагдсаар буй.

18/03/2025

Уншигч эрчүүддээ мэнд хүргэе ээ!
Эрчүүд минь ээ, цаг үе өөрчлөгдөж байна. Инээж, уйлж, эрхэлж, үглэж, айж, дэрвэх эрх бүгдэд бий шүү дээ. Дотроо нураад л явах хэрэггүй ээ!

Хүндэтгэсэн,
Улбар нь 🧡

08/03/2025

Уншигч эмэгтэйчүүддээ эмэгтэйчүүдийн эрхийн өдрийн мэнд хүргэе!

Хүндэтгэсэн,
Улбар нь 🧡

23/02/2025

Эмэгтэйчүүдийн эрхийн төлөөх ЭМЭГТЭЙ.

Сономын УДВАЛ гэх эмэгтэйг зохиолч, яруу найрагч, Зохиолчдын холбооны дарга байсныг мэдэхээс түүний монголын эмэгтэйчүүдийн төлөөх хийсэн олон үйлс цагийн эрхээр мартагджээ. Бид энэ удаад зөвхөн тэр талаас нь онцолж байна.

Тэр Монголын эмэгтэйчүүдийн холбоо гэх байгууллагын даргын албыг 25 жил хашсан юм. Энэ хугацаанд эмэгтэйчүүдийг сурч боловсрох, ажил хөдөлмөр эрхлэх, нийгэм, гэр бүл, улс, эдийн засгийн тэгш хувьд эрх, тэгш боломжтой байх нөхцлийг бүрдүүлэхээр хичээнгүйлэн ажилласан юм. Тэрбээр намын төв хорооны гишүүдийг ухуулан сэнхрүүлж, уйгагүй ятгасаар олон тушаал шийдвэр гаргуулж байлаа. Заримаас дурдвал:

- Эмэгтэйчүүдийг заавал болон зонхилон ажиллуулах ажлын байрны жагсаалтыг батлах тухай
- Их, дээд сургуулиудад эмэгтэйчүүд, охидын эзлэх хувийг дээшлүүлэх тухай
- Эмэгтэйчүүдийг удирдах ажилд дэвшүүлэх тухай
- Алдарт эх одон олгох тухай зэрэг.

Үүний үр дүнд монгол эмэгтэйчүүд олноороо сурч боловсрон, удирдах албан тушаал хаших эрхтэй зэргээр ёстой л хөгжлийн замдаа орох үүд нээгдсэн юм.

Түүний сүүлийн илтгэл болох 1990 оны 03 дугаар сарын 12-ны өдрийн МАХН-ын төв хорооны наймдугаар хуралд хэлсэн үгээс эшэлбэл:

"...Жаргал, зовлон хоёрыг хослуулан амслаа. Амьдралын хоёр тал гэж байдаг. Нэг нь нийгмийн хөдөлмөр, нөгөө нь гэр бүл. Хариуцлагатай ажил хийж яваа эмэгтэй хүнд энэ их хэцүү. Би ганцхан нийгмийн хөдөлмөрийг голлон сонгож явсан тулд нөгөө талдаа их хохирол үзсэн. Цаашид та нар эмэгтэй хүний дэвшүүлэхдээ үүнийг бодолцоорой. Хоёуланг нь сайн байлгах нөхцөл миний үед байсангүй..."

Энэ хурал бол Улс төрийн товчоо бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ огцрох шийдвэр гаргаж, үр дүнд нь манай улс тайван замаар социалист дэглэмээс ардчилсан дэглэмд шилжсэн түүхэн хурал юм.

Өнөөдөр түүний мэндэлсний 101 жилийн ой тохиож байна.

Энэхүү эрхэм хүмүүн Сономын УДВАЛ нь бидний "ГАЙХАМШИГТ 50:УРАМ ЗОРИГИЙН ТҮҮХ" номын нэг дүр юм. Түүний талаар хүүхдэдээ энэ гайхамшигт эмэгтэйг танилцуулахыг хүсвэл манай номыг захиалаарай.

Бичвэрийн эх сурвалж:

1. Үнэн сонин, 1990/62 дугаар
2. Н.Гэрэлсүрэн , Г.Идэрмаа “Монгол төрд ухаан нэмсэн бүсгүйчүүд”, УБ 2013
3. Монгол ардын намын баримтын төвийн сан хөмрөгийн зарим материал.

21/02/2025

Бүүвэйлэн унтуулах ээжгүйгээр, эх хэлнийхээ айзамд автан, зүүдэлж эхэллээ...

"Олон улсын эх хэлний өдөр"-т зориулан манай "Орчин үеийн Монголоос илгээв" номд багтсан М.Мишээлийн "Эх хэл" баримтат хүүрнэлийг монгол, англи хэлээр хүргэж байна. Хүлээн авна уу.

2017 оны аравдугаар сар. Шөнийн дөрвөн цаг. Гэрээсээ 9,000 километрийн алсад суух нэгэн монгол охин өрөөндөө холхино. Эцэг эхээсээ тусдаа амьдарч байгаа тул эх хэлээр....

11/02/2025

Гэгээн хайрын баяр хамар доор ирчихжээ. Сэтгэлийн үгээ хэрхэн илэрхийлэх учраа олохгүй яваа нөхдөдөө дуулгаарай. Улбарынхан нь бэлгийг нь бэлдсэн, дээр нь бичих үгийг нь ч ингээд бэлдээд өглөө. Хайрын шувуухайнууд даа мэнд хүргэе❤️❤️❤️ Токсик хос л бага төрөөсэй 🙆‍♂️🙆‍♂️🙆‍♂️

Хүндэтгэсэн УЛБАР нь🧡

10/02/2025

...Эрхтэн нь хоолойд тулах бүрийд өөрийн эрхгүй нулимс урсана. Уйлаад байгаа юм биш л дээ, зүгээр л рефлексээрээ гарч ирж байгаа юм. Яг хэр удах ёстой байдаг юм бол?.....
Заримдаа ч үнэхээр үргэлжлүүлж хөхөх аргагүйд хүрэх нь бий. Гачлантай нь яг дур тавихынх нь өмнө тэсгэл алдахыг яана гээч! Нус нулимсандаа хутгалдсан царай руу минь харж байгаад тэр "Хөөх, надтай хамт байх тэгж их таалагдаад байгаа юм уу?" гэж уурсан асуудаг юм.

"Магма" номын хэсгээс...

Internom, "анар" номын дэлгүүр болон www.ulbar.mn сайтаас худалдан авах боломжтой.

Хүндэтгэсэн УЛБАР нь 🧡

#магма

08/02/2025

ДАРУУХАН АМЬДАРЧ, ЯРУУХАН ШҮЛЭГ БИЧСЭН Б.БАТРЭГЗЭДМАА

ДАРУУХАН АМЬДАРЧ, ЯРУУХАН ШҮЛЭГ БИЧСЭН Б.БАТРЭГЗЭДМАА
https://ergelt.mn/news/124/single/48186