12/10/2025
“Амстердам, 1943— Амь аварсан аниргүй газар”
Эзлэгдсэн Амстердамын гудамжнуудын дунд орших нэгэн номын сан санаанд оромгүй байдлаар хоргодох газар болжээ. Уг номын сангийн номхон дөлгөөн, зоригт номын санч эр Нацистуудын эргүүлээс хүүхдүүдийг хамгаалахын тулд тэднийг номын тавиуруудын завсар дагуулан оруулж “номон дундах ном” мэт нямбай суулган нуув.
Өмнө нь зөвхөн мэдлэг, уран төсөөллийн төлөө л ашигладаг байсан номуудын дэргэд хүүхдүүд амьсгал даран, хөдөлгөөнгүй байхад суралцав. Цэргүүд номын санг нэгжих үед номын санч хүүхдүүдийг номын тавиуруудын араар нууц замаар дагуулж, тэднийг ямар ч сэржиг төрүүлэхгүй аварч гарсан байна.
Нуугдагсдын хувьд номын сан хоргодох газар төдий зүйл биш байв. Анир чимээгүй байдал нь бамбай болж, айдсыг дарах, итгэл найдварын галыг асаах орон зай байсан юм. Нэгэн хүүгийн хожим ярьснаар “Чимээгүй байх нь амь настай адил үнэ цэнтэй цорын ганц газар бол уг номын сан байв” гэжээ.
Номын санчийн мэргэн ухаан, эр зориг нь номыг хамгаалалтын зэвсэг болгон хувиргаж чадсан. Түүний үйл хэрэг хамгийн харанхуй цаг үед ч нам гүм, гярхай ухаалаг байдал нь хүний амь насыг аварч чадахын нотолгоо болжээ.
Орчуулга: Saturn Writing.................................
“Amsterdam, 1943 — Where Silence Saved Lives”
Amid the occupied streets of Amsterdam, a public library became an unlikely sanctuary. The librarian, a quiet and courageous man, guided children into the stacks, arranging them carefully among the shelves so they appeared as “books among books,” hidden from N**i patrols.
The children learned to move and breathe in silence, pressed against volumes that once served only knowledge and imagination. When soldiers inspected the library, the librarian led them through secret passages concealed behind bookshelves, delivering the children safely without raising suspicion.
For those in hiding, the library was more than a refuge — it was a place where silence itself became a shield, a space where fear could be contained and hope preserved. One child later said, “The library was the only place where silence felt like survival.”
Through ingenuity and quiet bravery, the librarian transformed ordinary books into instruments of protection. His courage proved that even in the darkest times, stillness and subtle defiance could preserve life.
Source: History Teller
